VIJSSIMiSClEE COIJBANT.
lop,
DeOvnisÉgkLiÉ,
3TAIL.
39.
nstbode,
'meisje
.enstbode.
meid
-Schelde.
No. 102.
Vrijdag 31 Augustus 1894.
32',e Jaargang.
FEUïLtETQf!.
-kruide CEYLON
ID KL Co.
delicieuse
roef te nemen bij
ta alhier,
PLtIJZEN.
pber of later biedt
HEN STBODE
MEID alleen, voor
Franco brieven lett.
Ilad.
Idelijk in dienst te
■w," Groote Markt.
jtember. Zich aan te
gen tusschen 10 en
WIPERS'; Ruyterstr.
HERLAND, Oude
I een
werkzame
piftoni ic f\
riften) is aanstonds
:he Loodsensocieteit.
m O I E N S T.
in Middelburg v v.
vm. 4.50, (alleen op
'.markt8,—, 9.30, 11.—,
J, 5,—. 6.55, 8,80, 10.1 G,
245, 4,16, 5 65,7,45,9,15
aar Zeilmarkt Vlining en
:dapen.) 6.30, 8.45, lu.15,
jO, 6.—, 7.60. 9,20, 10,20
85. 2.05, 3.85. 5.05, 7.—
IE DIENST.
en 1 isfeingen v. v.
PO, 16.35, 8.—, 9.10, 10
.30. 8.35. 4.20. 5 10, 6,—
L 6.30. 8.— 9,05. 10.—,
30. 8,30. 4.20. 5.—. 6.10.
■uit Middelburg. 5.05, uit
iliddelbarg elleeu op werk-
9aveudlcnst.
riO. 6.30. 7.—. 7 SO 11.30
.9.40. 10.—10.20, 4,00.
1.20.1,40. vio Keersluis
!D. 3.40. 4.—. 4.20. 5.10.
30 8.50
12.20. 1.30, 1.50, 2.10.
4.10 4.30 6.20 5.40 6.-.
u September.
45 nm 8 25 en 6.20
2 15 nm 8 55 o.i 6,50
irke vm 8 40
,9 10
Hoofdplnat nm. 1.40
Ircskena naar
2.26
pinsdag
en
Vrijdag
LI 45,urn 3 2b 6.20
nm 12 05, 3 45 6,40
40, vm 10 10, v 1 50 4,50
10 80, 2 10 5.10
iuxen, Brcskehs-
i afgegeven, gcl^
Het gebed in den Amsterdamsehen
gemeenteraad.
Het voorstel Gerritsen-Heineken tot
afschaffing van het gebed in den Am-
sterdamschen gemeenteraad is reeds in
eenige organen der pers besproken. De
Tijd wil nog altijd de gewichtige redenen
hooren, die tot afschaffing van het gebed,
zouden moeten leiden. Het Handelsblad
zich op een reeds vroeger ingenomen
standpunt handhavende, is van gevoelen
dat men verstandig zou hebben gedaan,
toen een. wijziging van het reglement
van orde behandeld werd, de bepaling
omtrent het bidden te laten vervallen,
en herinnert daarbij aan wat het in
1892 reeds schreef;» Degeloovigenmoesten
het waardeeren dat ook ongeloovigen
het gebed voor een te schoone uiting van
een godsdienstig gemoed houden, dan dat
zij het verlaagd wenschen te zien tot
eene gedwongen fraaiigheid, enkel be
houden, omdat zij nu eenmaal bestaat.
Het blad wijst er verder op dat wel eens
de wenschelijkheid uitgesproken is om
door het aanbrengen van spreuken in
de vergaderzaal de leden te herinneren
aan de ernstige plichten, die op hen
rusten,maar vraagt of voor de Amsterdam-
sche gemeenteraad zulk eene herinnering
wel noodig is
Het Centrum wijst het Handelsblad
terecht. Het blad vraagt of ooit op wel
levender wijze het cynisme aan 't woord
is gekomen, of ooit het liberalisme izoo
een negentiende-eeuwsch praeadvies gaf
Het blijft er op aandringen dat nu vooral
in deze dagen, waarin orde en gezag,
recht en wet aanstoot lijden, zij, die ge
roepen zijn uit de hoogte tot ons te
spreken zij, die voor de stoffelijke en
zedelijke belangen van het volk moeten
I erna? slagen, dat zij vooral niet vergeten
openlijk te getuigen, dat alle macht komt
van Hem, in Wien te vreezen het be
ginsel der wijsheid ligt opgesloten en
Wien te dienen regeeren is. En wat aan
gaat het versieren met een spreuk van
de wanden der Raadzaal op het oude
Prinsenhof, zou het dezelfde moeten zijn
als die van Amstels vroede vaderen
Si Deus pro nobisquis contra nosAls
God met ons is, wie zal tegen ons zijn.
Het Nieuws van dm Dag zegt dat er
geen bezwaar kan zijn tegen de afschaf
fing; integendeel, zij kan als eiseh worden
gesteld door den eerbied. Wat men wil
afschaffen is toch niets anders dan de
lezing van eenige volzinnen, die den vorm
hebben van een gebed, waarvan de lezing
plaats heeft; onverwacht, terwijl som
migen nog staan te praten en anderen
tegen een tafel leunen of rondkijken."
Het blad hoopt echter dat over het
bidden zelf niet zal gediscussieerd wor
den, daar eene discussie over dit aller-
teederste onderwerp stuitend is. De
Raadsleden, die zich «ongeloovigen"
28.)
Te midden van hare overdenkingen
werd ze gestoord door een kloppen op de
deur en het binnentreden van hare kame
nier, die haar een kaartje overreikte.
De baron Van Tromberg I" riep ze uit
ten hoogste verwonderd. Maar zich spoe
dig herstellend, vervolgde zij »Ik wist
niet dat hij in Berlijn was. Verzoek mijn
heer den baron een oogenblik te wach
ten, ik zal dadelijk beneden zijn."
Toen ze in de kamer kwam, waar Er-
win haar wachtte, trof haar op eens zulk
eene vreemde, dreigende uitdrukkÏDg op
zijn gelaat, dat de vroolijke groet, dien
ze op de lippen had, wegstierf en zij,
noemen, zullen wel zoo beschaafd,
zij, die zich geloovigen heeten, wel zoo
wijs willen zijn, dit punt niet aan te
roeren. Evenmin als een kind zijn moeder
of een man zijn vrouw bespreekt, be-
discussieere de vrome bet gebed.
o
Lombok.
Aan de N. B. Ct. werd Dinsdag uit
Batavia het volgende onrustbarende te
legram geseind
Onze troepen werden hij Mataram
(Lombok) door de Baliërs overvallen, 185
man sneuvelden, waarvan 30 officieren
dood of vermist. De troepen trokken op
Ampenan terug.
Het Nieuws van den Dag ontving ook
een telegram uit Batavia, waarin gemeld
werd dat de resident in veiligheid was,
maar veertien officieren, generaal Ham
en honderd vijftig soldaten gedood werden.
Dinsdag middag wist men aan het
miuisterie vau koloniën nog niets van
deze feiten.
Dinsdagavond is bij het departement van
koloniën net achtergebleven telegram van den
Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indic
ontvangen, waarvan melding werd gemaakt
in het bericht in de Nederlamlsche Staatscou*
rant van gisteren. Het luidt als volgt
«Generaal Vetter meldt25 dezer elf uur
's avonds Tjakra (Negara) overvallen. Be
schieting duurde ook volgenden dag. Verlie
zen in loop 26 dezer reeds 14 dooien en 85
gewonden. Geen water, fourageering onmo
gelijk, verliezen toenemend 's middags drie
uur teruggetrokken naar Mataram. Goederen
achtergelaten om gewonden in wagens te
kunnen vervoeren. Onderweg hevige verliezen.
Mataram toestand nog slechter. Bivalc prijs
gegeven. 's Avonds acht uur kwam kolonne
Bijleveldt uit binnenland, ook zware verlie
zen. Vivres ontbraken, bivak niet te berei
den, gemeenschap met Ampenan verbroken
Ingesloten tusschen Tjakra en Mataram, was
offensief optreden onmogelijk. Toestand door
vele gewonden onhoudbaar, werd 27 dezer 's
morgens zes uur door omtrekking zuidwaarts
teruggetrokken op Ampenanverliezen toen
betrekkelijk gering. Gesneuveld 4 officieren;
63 minderen gewond 12 officieren, 153 min
deren vermist 6 officieren, 148 minderen,
Vier veldkanons achtergelaten te Mataram.
Omtrent kolonne Lawick (van Pabst), die in
binnenland, niets bekend. Oorlogsschepen de-
barkeerden 200 man en landingsgeschut te
Ampenan.
«Aanstonds vergadering Raad van Indië
met commandanten leger en vloot, om te be
raadslagen over mijn denkbeeld tot dadelijk
zenden bataljon en artillerie zoo noodig meer
beschikbaar. Ik sein u beslissing."
Het vervolg van bet regeeringstelegram,
fisteren door ons medegedeeld door aanplak
ing aan ons bureau, luidde
«Binnen vier dagen gaat 2e bataljon naar
Lombok tot spoedigst aanvulling geledenver-
liezen, zoomede sterke artillerie en al wat
noodig is tot reconstructie expeditie. Elfde
bataljon kan zoo noodig volgen. Tromp ver
sterkt scheepsmacht. Segov tweede bevel
hebber, Overste De Moulin chef staf."
hem zwijgend aanzag, voor ze den moed
vond hem aan te spreken.
Hij was in uhlanen-uniform, en ze vond,
dat hij er statiger en krachtiger uitzag
dan voorheen, en dat zijn houdiDg trot-
scher was.
Slechts even had hare aarzeling ge
duurd toen trad ze op hem toe en bood
hem de hand, maar hij ging een stap
terug en nam ze niet aan.
Wat is er gebeurd, Erwin, dat ge zoo
hier komt Dat ge me in mijn eigen
huis de beleefdheid weigert, die men elke
vrouw verschuldigd is?"
«Iets, dat die beleefdheid tot een leugen
zou maken," zei hij koel; «ik moet u
wat meedeelen, dat u zulks zeker be
grijpelijk zal doen worden."
Een zonderlinge angst maakte zich van
haar meester.
«Ik heb me van een moeielijken last
te kwijten," ging hij voort, «dien ik niet
op me zou genomen hebben, als ge mijn
naam niet droegt, als Roberts echtgenoote.
Graaf de'Frésange eischt zijn woord te
Het regeerings-telegram (in een buitenge
woon nummer der Staats-Courant openbaar
gemaakt) bevat verder namen van gesneuvel
den en. gewonden, welke evenwel eerst later
ziyllen worden bekend gemaakt.
Een nader in Den Haag ontvangen bericht
deelt mede, dat de colonne-Lawick (van Pabst)
met verliezen, o. a. van haren chef, den
hutenaut-kolonel der infanterie P. van La
wick van Pabst, uit de Lomboksche binnen
landen is teruggekeerd.
v \an de JST. R. Cl. wordt uit den Haag
„rj.ffil
Je namen van de gesneuvelde en gewonde
officieren zijn: Gesneuveld
Generaal-majoor P. P. H. van Ham eer
st. luitenant der infanterie J. W. Abeleven
et. de 2e luitenants der infanterie L. G. Mus-
qnetier en jhr. P. A. Alting von Geusau..
Gewond (zwaar
Luitenant-kolonel der infanterie H. F. C.
vim Bijlevelt kapitein der infanterie F. F.
F. Fuhrhopkapitein der artillerie G. G.
miers; le luitenant der infanterie J. F.
tou Bruggen Hugenholtz, D. Dooremans eu
G. J. Velds; le luitenant der artillerie H.
J. S. Boersma en de 2e luitenant der infan
terie H. J. W. G. Aussens.
Gewond (licht)
Kapitein der infanterie A. 's Graeuwenle
li/'tenant der infanterie, J. P. L. Hardie; 2e
luitenant der artillerie J. E. Timmer en de
2e luitenant der infanterie A. Franssen.
Van de zes als vermist opgegeven officieren
zijn blijkens een later bericht ongedeerd te
ruggekeerd .-
De majoor van den generalen staf H. J.
Haraersterde le luitenant der infanterie
A. A. C. Musch en de officier van gezond
heid 2de kl. J. E. Jansen en lichtgewond de
2de luitenant der infanterie J. A. Jansen.
Gesneuveld
De 1ste luitenant-adjudant EC. Kotting,
zoodat van de zes vernjiste officieren alleen
vermist blijft de kapitein der infanterie A.
E. Kamerman.
Van de als vermist opgegeven 14S minderen
£<jr- 72 teruggekeerd;
Gisteren middag is bij het departement
van koloniën ontvangen het volgende nadere
telegram van den Gouv.-Gen. van Ned. Indië:
Colonne Lawick van Pabst, die evenals
colonne-Bij le velt in binnenland was, ter ver
zekering der gemaakte regelingen, het opruimen
van versterkingen en de terugkeer der men
sehen naar de dessa's, raakte op terugweg bij
overgangen Badak en Narmada met Baliërs
slaags, bereikte met verlies van licht gewonden
den grooten weg naar Tjabra.
Bij het binnenkomen aldaar geen schot ge
lost, doch nauwelijks binnen, werd de troep
uit doorboorde muren allerhevigst beschoten.
Verder voortgaan evenals terugkeeren onmo
gelijk. In den loop van den nacht en den
morgen van 28 dezer bereikten eenigen de
tachementen Ampenan. Twee bergstukken
verloren, sluitstukken meegenomen.
Bij het telegram worden verder opgegeven
als gesneuveldluitenant-kolonel der inf. P.
Van Lawick van Pabst, le luit der genie,
F. "W. 0. Van der Staaij, 2e luit. der inf.
F. Kal ff en 6 minderen Gewondkapitein
der artillerie J. J. Temminck en de le luits.
der infanterie H. J. de Jong en 0. 0. Musch,
rug! En ik moet u de redenen mede-
deelen, die hem tot dezen stap nood
zaakten."
Ze was doodelijk bleek geworden en
hare oogen schenen zich onnatuurlijk te
vergrooten.
«De Frésange zal, hoop ik, niet mee-
nen, dat ik hem moeilijkheden in den
weg zal leggen," antwoordde ze, hare
zelfbeheerschiug met moeite herwinnen
de ik geef hem zijn woord terug en
ben zelfs niet nieuwsgierig, naar wat hij
te zijner rechtvaardiging heeft aan te
voeren."
«Toch moet ge dat weten," hernam
hij. Het stuit me wel tegen de borst in
eene zaak als deze gemoeid te zijn, maar
ik heb het eenmaal op mij genomen en
ik zal er mij tot het einde toe van kwij
ten. Ziehier, wat hij schrijft." Hij vouwde
een papier open en- gaf het haar over.
Het was een brief van de Frésange
aan den baron, waarin de eerste mee
deelde, dat hij zijne verbintenis met Nora
als geëindigd beschouwde en de redenen
zoomede 18 minderen. Vermist: kapitein_der
infanterie J. C. Lindgreen, le luit. der artil
lerie A. Van der Plank, le luit. der inf. E.
de Graaf, de officier van gezondheid 2e kl.
S. tlplake en .95 minderen. Aan den Gouver
neur-Generaal is per telegraaf verzocht de
namen der gesneuvelden, gewonden eu vermiste
Europeesche mindere militairen zoodra moge
lijk te seinen.
Aan een telegram aan het Handelsblad ont-
leenen wij het volgende
«Morgen (Donderdag) vertrekken naar Lom
bok vijf stoomschepen de Carpcntier met een
batterij veldartillerie, en een sectie berg-ar-
tillerie: de Cocn met een bat. inf. de Tambora
met 200 man infanterie eu de Japara met
Veld- en vestingartillerie. De Maetsuijeker
brengt voorts een sterke troepenaanvulling
over."
Reeds zijn door enkele bladen be
schouwingen over deze rampspoedige
gebeurtenis gehouden. Het N. v. d. D.
twijfelt nog niet aan den goeden eind-
slag der expeditie, hoe ongelukkig ook
de afloop van dit eerste treffen zij/ Zij
vindt een waarborg daarvoor in den man,
die aan het hoofd staat, die als troepen
aanvoerder zijn sporen heeft verdiend en
wiens geheele persoonlijkheid een waar
borg levert voor het goed krijgsbeleid,
dat zal worden aan den dag gelegd, in
dien er gevochten wordt. Het blad ver
trouwt overigens dat het verraad zal
worden gestraft en het voorgevallene zal
leiden tot het rechtstreeks en geregeld
onder Europeesch bestuur brengen van
het eiland Lombok.
De Tijd, die nooit met de uitzending
der expeditie ingenomen was, zegt dat
voor 'het behoud van ons prestige in
Indië eene voorbeeldige strafoefening
uoodzakelijk is. Twee groote oorlogen in
Indië tegelijk te moeten voeren, zou toch
van ons land eene inspanning vorderen
vaü alle krachten; tmi muet'lauu eu
lonièn op den duur ten verderve sleepen.
Tegenover de ontzettende ramp, die ons
getroffen heeft,past slechts éene houding
aaneensluiting, met terzijdestelling zoo
veel noodig van alle politieke geschillen
om de Regeering in haar moeilijke taak
te steunen.
De antirevolutionaire Nederlander ver
baast zich over het feit, dat een troepen
macht als de onze op Lombok, wanneer
zij de noodige waakzaamheid gebruikt,
had overvallen kunnen wordeu, met het
resultaat te moeten terugtrekken, wat
wil zeggenverslagen te worden. Mis
schien ware het heter geweest, meer te
letten op de waarschuwing van den heer
Pijnacker Hordijkmaar nu eenmaal tot
den oorlog besloten was, moest ook met
zulk een kracht en met zulk een tact
opgetreden worden, dat de overwinning
gewaarborgd was. Er heeft, besluit het
blad, bloed, zeer veel bloed gevloeid.
Was dit het gevolg van oorlogskans,
of heeft men te veel vertrouwen op de
opgaf, die hem daartoe noopten. De ge
heele intrige, die de listige vrouw zoo
kunstig saamgeweven had, werd daarin
onmeedoogend blootgelegd, met allo bit
terheid, waartoe de ontdekking, dat hij
een speelbal is geweest van de wuftheid
eener vrouw, een bedrogen minnaar kon
vervoeren
Nora las, en een spotachtige glimlach
gleed nu en dan over haar gelaat. Maar
eensklaps vloog ze op en wierp het pa
pier woedend van haar.
Dat is een leugenriep ze uit. Laat
hij dat in mijne tegenwoordigheid her
halen."
Erwin had den brief opgenomen. «Ik
weet, wat ge bedoelt," zei hij, »ik zal
het u nog eens voorlezen
«Toen ik, nu een veertien dagen gele
den, mijne tante, die overste is van het
klooster «du Sacré Ooeur," een bezoek
bracht eu haar vau mijne verloving sprak
met de baronesse Van Tromberg, bleek
ze daar zeer tegen ingenomen te zijn en
ze wendde al hare overredingskracht aan
