COURANT. )e vpoiiweli ke politie-spioii. No. 21. Vrijdag 16 Februari 1894. 32ste Jaargang. Uit de pers. De Amsterd- D v. N.) is niet vol daan met de wijzigingen, door Tak in zijn ontwerp aangebracht. Het blad noemt ze van geen beteekenis en oordeelt dat het verschuiven van het tijdstip der verkie zingen tot in den zomer van 1895, dat volgens het vroegere ontwerp in dit jaar vastgesteld was, nog anderhalf jaar den onhoudbaren toestand, de moreele onbe voegdbeid van deze Kamer zullen doen voortduren. Dit had anders kunnen zijn, indien de geest van obstructie in de beide Kamers het werk niet op de lange baau wilde schuiven. Sprekende over den door minister Tak in zijn gewijzigd kiesontwerp als kentee- ken van kiesbevoegdheid ingevoerden eischdat men om kiezer te zijn in zijn eigen onderhoud moet Jtnnnen voorzien, merkt bovengenoemd blad op, dat er velen zijn, die niet kunnen lezen en schrijven en toch in hun onderhoud voor zien en dat er ook duizenden zijn, die zoo goed als niets geleerd hebben, maar zich toch door vlijt, beleid, geluk enz., aan hun dagelijksch brood weten te helpen. Aangaande de schrijfproef zegt het blad dat zij de verkiezingen vervalscht en een middel voor agitatoren is om een betrek kelijk zeer groot aantal kiezers te ver krijgen. Het blad is overtuigd dat de Kamer haar verwerpen zal. Het Sociaal Weekblad noemt de door minister Pierson aangekondigde herzie ning van het personeel eene teleurstel ling, omdat de illusie, dat de herziening minstens een aanmerkelijke compensatie aan de te zwaar belasten bieden zou, zoo goed als algemeen verstoord is. Zelfs bevriende organen uiten hunne teleur stelling onverholen. De voorspiegelin gen des Ministers zijn, zegt het blad van den heer Kerdijk een fata morga- n a. De uitkomsten van zijn eerste her vormingen hebben den domper op 's Mi nisters idealisme gezet, en zoo hebben we dan nu gekregen een heel pover ontwerpje van een wetje tot wijziging van eenige artikelen der wet op de per- soneele belasting. V Pleidooi voor de Moedertaal. Van de hand des heeren J. H. van den Bosch te Zierikzee, ontvingen wij, onder bovenstaand opschrift, de navolgende re pliek op het stukje, geteekend: tfEen leeraar in de Ned. taal." (Zie ons nummer van 19 Jan. j.l., No. 9.) Er is mij, nu van daag, een nummer van uw krant van den 19den Januari toegezonden, waar een stukje in voorkomt over de brochure Pleidooi voir de Moedertaalde Jeugd en de Onderwijzers; opgedragen Aan alle Moedertaal- onder wijsera. Examinatoren en Toezieners van Lager. Middelbaar en Hooger Ik wou daar wel een woordje in antwoord op zeggen 't is wel LL1T01, - U 1 Bewerkt door A. M. O. 11.) Verbaasd keek Maurice op de pendule boven zijn schrijftafel. Ze wees tien uur hij had dus vier uren noodig gehad voor het verbrandingswerk Om den stank nog spoediger te doen verdwijnen, maakte hij den aschschop gloeiend en wierp daarop klontjes suiker, die bij het ver branden een aangeuamen geur ver spreidden De koude, die het open ven ster binnenkwam, deed hem eindelijk rillen j hij sloot toen het venster en ging aan zijn schrijftafel zitten. Voor hem lag een pakje schrifturen, die vroeger grootendeels in de nu verbrande porte- wat laat, maar aan wien de schuld? Als het kan, wou ik in de eerste plaats wel weten wie de schrijver is. Ik heb het gevoel dat hij en ik het wel eens künnen worden en dan móéten we 't eens worden, om s^men (met nog vele andere mannen) voor 't nieuwe onderwijs te werken. Dan een opmerking over mijn «scheldenScheld ik al die mannen, die de schrijver noemt Ik scheld waar schelden waarheid zeggen is en de waarheid zónder het harde woord niet gezegd kan worden. Scheld ik Den Hertog Dat hoop ik dat Den Hertog zelf uit mijn geschrift zal voelen het respect en dat meer-dan-respect dat ik hem toedraag. Scheld ik van Hel ten (onzen medestanderen nog zoo verscheidenen van die de schrijver noemt Zeker, van anderen weer gebruik ik termen als ellendige beunhaas maar het möèt gezeid. School en Studie met zijn taalkundigen redacteur is een pest in de onderwijzerswereld. Voor pest heb ik zoomin respect als een dokter. En nu de vraag«of mijn hartstocht goed doet« de schrijver stélt die vraag. Indien die hartstocht liefde is, zuivere, ideale, alles omvattende liefdé, dan zal het de kracht zijn om het Nieuwe te verwe zenlijken. En daarbij daar zijn tegenwoordig oude en nieuwe menschen, en dit onderscheidt ze dat de ouden (de n moet hier st&an) slapen en de nieuwen wakker zijn die slapers i dood slaap bij de mèèsten) moet men zooveel mogelijk wakker maken, en dat gaat niét zonder een behoorlijke mate van forschheid. Onze heele tijd heeft nergens meer behoefte aan dan aan twee dingen. Onvoorwaardelijke waarheidezin (de heer- schende beschavingsbegrippen sluiten dat uit) en forschheid. Die beide dingen alleen kunnen verhoeden, dat wij met onze heele beschaving in de naaste toekomst vermorzeld worden. N.B. Socialisme zit hier geen grein inik heb met socialisme en zóó niets uit te staan ik tracht naar geestelijk leven te wekken. En wat aangaat het Hoofdonderwijzers examen. Ik heb aan excepties gedicht zie bladz. 24 regel 911. Ik dacht bepaaldelijk aan examens door mannen als Terwey, Den Hertog en zulke afgenomen. Te Arnhem heb ik twee achtereenvolgende jaren examens bij gewoond ik vond het slecht. Maar van het standpunt van het Nieuwe, ie er niets goed. Ik heb in mijn geschrift Den Hertog en Dr. Kalff dan ook geen Hervormings- maar Verbe- tevingsmannen genoemd. Er is niets goeds .- niets principieel goea. Want het principe van ons Taalonderwijs dèügt niet. Het zal den schrijver hoop ik niet boos maken als ik hem zeg ook U hebt de these der brochure nog niet wezenlijk gesnaptherlees hem nog eens, en dan zal U niet meer zeggen, dat er te Amsterdam of waar ook in de richting van het Nieuws geëxamineerd wordt. Er zijn waarschijnlijk niet meer dan drie Inrichtingen waar ze een begin hebben gemaakt met net Nederlandsch naar de nieuwe inzichten te doceeren. Bij 't Lager Onderwijs zijn er een aantal mannen die met ons wérken feitelijk is daar alles «dood in de pot.« Ook uit andere dingen blijkt dat de schrijver nog buiten het Nieuwe staat. Maar dat moest anders bij hemhij is te goed om mee te dutten. Nog èène opmerking. liet heele Noofdonder xoijzers e.camtn met de studie die het eischt ia een ellende, en den dag dat de eene helft van onze onderwijzers góéd wakker zijn zal, zul feuille een plaats hadden gevonden. Hij stak een nieuwe sigaar aan en begon deze documenten over te schrijven. Het eerste was een Engelsche reispas ten name van Jordan Wild, veertig jaar oud, geboren te Londen. Maurice legde den reispas ter zijde en nam een ander document ter hand. Het was in telegramstijl en voorzien van het cijfer 2. De inhoud luidde Aan V***. Mijn adres is nog steeds rue de Grammond, hotel Pays Bas, ka mer no. 17. Mijn pas luidt op Jules Thermis uit Brussel Met ongeduld wacht ik het geld, waarom ik verzocht heb, alsook de beveleu van V*****. Kom mij niet bezoeken, dan bij dringende nood zakelijkheid. V*V' Daarop volgde een ander stuk. «Aan V** Jenny legt bij dezen brief tienduizend francs in het tabernakel. Geef daarvoor een ontvangbewijs, dat ik aan V***" moet overleggen. Dezen nacht ten éen uur komt V**** met den spoor trein van Lyon aan het Noorderetation len ze als èèn man opstaan metdat willen wij niet langer Onderwijzers Vraagt het u zeiven afkunnen we da&r wakker en frisch bij blijven en waartoe dient het Dórft eerlijk en dürft kloek te zijn I Binnenland. Vlissingen, 15 Februari. Voor de afdeeling Patrimonium" alhier trad gisteren avond in 't lokaal aan de IJzerenbrug op de heer P. van Vliet Jr, lid van het Bondbestuur te Arnhem, die tot onderwerp had gekozen: Patrirao- nium's roeping op maatschappelijk ter rein." Na het zingen van het 2e vers van psalm 25 en een gebed van den voor zitter van de afdeeling, de heer H. van der Poel, werd door dezen het woord gegeven aan den spreker. In eene uitvoerige rede, die ongeveer 2 uren duurde,- toonde de begaafde spreker door tal van voorbeelden aan dat er in Europa en ook in ons land verkwistende weelde en vreeselijke armoede heerschen. Volgens statistieke opgaven zijn er in Europa 200 milllioeu menschen,die slechts 365 per jaar verdienen, terwijl de z g. Spoorwegkoning in Amerika, de heer van der Bilt, een vermogen bezit van 750 millioen, een vermogen, zoo groot dat, als Adam per jaar 125.000 had ver diend, hij in 6000jaren nog maarzoo rijk zou zijn geweest. Naar spreker's overtuiging was de oorzaak van dezen toestand in de eerste plaats de zonde en in de tweede plaats de overbeschaving. Dat de menschen van den tegenwoor- digen tijd zoo arm zijn, schreef hij niet toe aau te weinig productie van den arbeid, maar wel aan de machines, die veel arbeidskracht uitwinnen. Patrimonium's roeping isernstig te protesteeren tegen alle ongerechtigheid op zedelijk terrein en te ijveren tot ge recbtigbeid op stoffelijk gebied. Tegen koning Alcohol moest gestre den worden. Sluit Schiedam" is meer malen uitgesproken volgens spreker moet men daartoe beslist overgaan omdat hij het schande vindt dat Neder land in het buitenland alleen bekenden be rucht is door Schiedam. Tijdens zij u ver blijf in Afrika sprak hij met een En- gelschman, die alleen ons land kende door Schiedam en niet door onze zee helden. Hij gaf aan de leden van Patrimonium den raad den mond te sluiten voor Schie dam en niet te wachten totdat Schiedam gesloten wordt. Zoo moet ook gestreden worden voor de afschaffing van de regle- raenteering der prostitutie. Over dit punt wilde spreker niet uitweiden omdat de vergadering gemengd was. Hij gaf niet temin aan de aanwezige moeders den aanhij brengt gewichtige documenten mee van V*4"**. Haal hem af van den trein. Na een afwezigheid van twintig jaar zal men u niet herkennenvoor mij zou het gevaarlijk zijn mij op een publieke plaats te vertooneu. Ge zult hem gemakkelijk herkennen, daar hij den linkerarm in een doek draagt. Nader hem met de vraag: «Komtgij van Chan- tilly?" en hij zal u onmiddellijk volgen. Troost u over uwe plaatsing te Parijs. V***** heeft een prachtige zaak voor ons onder handen. De papieren, die V**** brengt, zullen u daarover zeer gewichtige inlichtingen verschaffen." »Ja, ja, die papieren zijn gewichtig genoeg," lachte Maurice, terwijl hij een ander stuk nam, dat het cijfer 4 droeg en verscheidene stempels toonde. De ti tel was Mijn Testament" en de inhoud luidde »lk ondergeteekende dicteer hierbij mijn besten en eenigen vriend Michael Bermont mijn uitersten wil, in de biblio theek van mijn paleis te Londen, en mijn raad zich vooral te overtuigen waarheen en bij welke personen hare dochters in betrekking gaan. Patrimonium moet ook strijden voor finale kiesrechtuitbreiding, voor afschaf fing van plaatsvervanging en niet langer gedoogen dat vrouwen en kinderen in fabrieken werken. Bij de regeering moet ook daarop aan gedrongen worden dat den gemeentebe sturen machtiging worde verleend het opruimen van onbewoonbare krotten te gelasten. Daarom behoort de wet op de onteigening in dien zin te worden uitge breid, opdat zij niet uitsluitend worde toegepast in het belang van Nijverheid of bij het ontstaan van gevaar. De huis jesmelkers zouden dan bij taxatie niet meer dan de innerlijke waarde hunner panden terug ontvangen Spreker noemde het eene schande dat voor die onmensch- waardige verblijven meer geld moet wor den betaald, dan men zou moeten geven voor het huren van een villa. Landont- ginoen is een hoognoodige maatregel waardoor de bewoners van het plat teland niet genoodzaakt worden naar groote steden te verhuizen, alwaar toch ook geen werk voor hen is te vinden. Van overheidswege moet men arbeid organiseeren door een maximum loon en een minimum van arbeidsduur en bet invoeren van kamers van arbeid Spr. ijverde alleen voor den geoefenden en welgezinden arbeider, doch niet voor luiaards en dronkaards. Het rijk, de provinciale en gemeente besturen moeten in hunne bestékken bij aanbestedingen niet uitsluitend zichzel- ven, maar ook den arbeider beschermen. Daar er geen gelegenheid tot debat werd gegeven, sloot de voorzitter onder dankbetuiging met gezang en gebed de vergaderiug. Wij vernemen dat 21 personen zich alhier hebben aangemeld om als »Lodger« op de kiezerslijsten te worden ingeschre- Binnen enkele maanden zal het station Vlissingen-stad, in de wandeling het Lokaal-station genoemd, eene andere be stemming krijgen en de dienst naar het station Vlissingen-haven worden overge bracht. In verhand hiermede worden in laatst genoemd station verschillende werken uit gevoerd, welke men rekent dat tegen den aaustaanden zomerdienst gereed zullen kunnen zijn. De werkzaamheden van het nieuwe stationsgebouw worden zoo ijverig voort gezet dat men rekent het met den zomer dienst te kunnen openstellen voor het verkeer. mede-ondergeteekenden verklaren, dat ik in bet volle bezit mijner verstandelijke vermogens ben, bekwaam om mijn uiter sten wil vast te stellen. Mijn ouders zijn reeds lang dood. Ik had slechts een eenige zuster. Zij kwam, nog jong zijnde, in kennis met een ambtenaar der justi tie, welke kennismaking ik sterk afkeur de. Ik verliet daarom mijn vaderstad Pa rijs, vestigde mij te Londen en bekom merde mij niet verder om mijn zuster. Toevallig vernam ik in 1858, dat zij met een fatsoenlijk man gehuwd was en uit haar huwelijk een dochter was geboren. Te Londen behartigde ik met ijver mijne zaken aan de beurs. Ik had geen ander levensdoel dan te werken en mijn vermogen voortdurend te vergrooten. Ik bezit thans tien millioen twee honderd duizend francs, zonder daarbij te rekenen miju paleis met kostbare schilderijen, meubelen en zilverwerk Nadat ik de beurs vaarwel gezegd had, belegde ik mijn geld in goede staatspapieren en stelde die in bewaring bij den achtbaren notaris Richard Sangsly. [Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1894 | | pagina 1