YLISSiVGSCIIË COURANT.
>00,—
van
89.
I
No. 64.
n-Vergift
Iei.
er-Schelde
Zondag 2 Juni 1889.
273te Jaargang.
Gemeentebestuur
PASPOORTEN.
De Tentoonstelling te lutein.
)PRIJS VAN
ot f 25.-.
k. C. WIBAUT.
beveelt zich aan voor
O-LES,
i. B. DOMMISSE.
W a 1 s t r a a t.
n uit te roeien zeker
doos met gebruik vaD
i^NEE, Vrouwestraat.
AVIDlENHT
a en Middelburg v v
|D1 5. 6,30, 8, 9,30, II, un
i, 10.15,
'lissingeu vm. 5,80, 7.15, 8,(1
4,15, 5.45, 7,15, 8,45, II.
van Vliasingen en 5,30 va
op werkdagen
IIGEE91ENST
irg en Vlissingen v v
in 6,20+, 8,—, 9,15+ 10-
.40+, 2,30, 3,30+, 5,—, 6,30+
s.-t, 9.-. 10.—t. 11,
30+, 3,30, 4,30+, 6,—, 7,8(4
aan de Keersluis aan.
de vertrekuren nu}."' zijn"
tuoaoheuannllons stUge/iona*,,
UOTUIEOiST
pacten
jlburg en Botterdam
iggende plaatsen.
jvan Middelb. 1 van Rottard,
vm. 9(45 vm. 9.45
9,45 9,45
v Ma I 9,15
iUOII)lEN§T
urg en Zierikzee v.v,
j;VI E 1.
VAN ZIERIKZEE
F Woensdag 29 vm. 6.-
Donderdag 30 6.35
I- Vrijdng 31
9.
u 12,30 8,45 en 6,3
4,15 7,-
Woensdag
en Zaterdag.
m. 7.30 nm. 2.20 m
p 7,50 2.40
„10.30 c
„11,—
0.— 12.30
6.20 12.50
n Ter Neuzen
Slniskil
Pliilippino
Sas v.Gent
p Selzaete
*e Gent
1220
12 29
12 87
12 46
18
1 54
Bu Geut I 8 34
L Selzaete I 9
Sas v. Gontj 9
Philippine 9 43
p Sluiskil 9 52
Te Ter Neuzen! 10
12 1 6»
1 30 9 3
14t\«
1 50 9'
2-'l0
BUREAU:
Kleine Markt I KT0. 187.
Prijs per drie maanden 1,—. Franco per post ƒ1,15. Afzon
derlijke nummers 10 cent. Men abonneert zich bij alle Boekhande
laren en Postdirecteuren.
UITGEVER
F. VAN DE VELDE Jr. te Vlissingen.
PRIJS DER ADVERTENTIËNVan 1 tot 4 regels ƒ0.40.
Elke regel meer 10 cent. Clichés en groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Eenig agent voor Frankrijk, de firma G. L. DAUBE
Co., te Parijs.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdag-avond.
Abonnementen voor België, Duitschland, Engeland en
Frankrijk 1,65 per drie maanden.
Verkrijgbaar stelling paspoorten [der landen
zeemacht.
De Burgemeester van Vlissingen,
brengt ter kennis van de mdliciens der
landmacht lichting 1883 en der zeemacht
lichting 1884 in deze gemeente woonachtig,
dat de paspoorten wegens geëindigden mili
tie-diensttijd, door belanghebbenden ter ge
meente-secretarie kunnen worden afgehaald,
dagelijks van des voormiddags 10 tot des
namiddags 3 uren, uitgezonderd op Zon- en
Vlissingen, den 29 Mei 1889.
De Burgemeester voornoemd,
TUTEIN NOLTHENIUS.
Begunstigd door het schoonste weder, dat
de Meimaand kon opleveren, had Donderdag
namiddag te éen uur in den prachtigen tuin
vau het Schuttershof „de Edele Handboog"
te Middelburg, die door ziju aanleg eu na
tuurschoon zijne aantrekkelijkheid als bij
vernieuwing niet weinig verhoogde, de plech
tige opening plaats van de Zeeuwsche ten
toonstelling van Nijverheid en van Kunst,
toegepast op Nijverheid, benevens wedstrijd
voor den handwerksman.
Nadat de Commissaris dos Konings in
Zeeland, de Burgemeester van Middelburg
met hunne dames, benevens eenige leden van
Ged. StateD, van de Provinciale Staten en
van den Gemeenteraad van Middelburg, de
voorzitters en leden van aub commissien voor
de tentoonstelling met tal ^van dames en
verdere genoodigden hadden plaats genomen,
ving de plechtigheid der opening van de ten
toonstelling aan met het spelen van het
Volkslied en het Wilhelmus door het Mid
del burgsch Harmonie-gezelschap, onder di
rectie van dhr. H. C. de Waal, wat bij een goed
begin, eene niet minder goede voortzetting
en einde der tentoonstelling deed vei wachten.
Hierop betrad de beer mr. G. N. de
Stoppelaar, voorzitter dor tentoonstellings
commissie en van de vereeniging Uit het
VolkVoor het Volk het spreekgestoelte,
tot het uitspreken van de volgende rede
Geachte hoorders. Het is heden ten tweede
male, dat mij de eer en het genoegen te beurt
valt, om als voorzitter op te treden bij de
opening van eene te Middelburg te houden
nijverheids-ten toonstelling.
Bepaalde die in 1881 zich uitsluitend tot
uit Walcheren ingezonden voorwerpen, thans
omvat zij de geheele provincie Zeeland-
Het is u bekend, dat dergelijke Provinciale
tentoonstelling in 1882 met zeer gunstigen
uitslag te Goes is gehouden. Alstoen werd
tevens de wensch uitgesproken, dat na verloop
van enkele jaren aan do Zeeuwsche nijverheid
andermaal de gelegenheid mocht worden aan
geboden, om opnieuw in het strijdperk te
treden. Dit oogenblik is thans hiervoor aan
gebroken. Dientengevolge werden reeds in het
afgeloopen najaar de noodige voorbereidende
maatregelen beraamd en genomen, teneinde
een ieder, die mocht verlangen daaraan deel
te nemer, en het plan te helpen uitvoeren,
in de gelegenheid te stellen zich daartoe gedu
rende den winter voor te bereiden, voorname
lijk ook met het oog op den ook nu weder
te houden wedstrijd voor den handwerksman.
Het valt niet te ontkennen, dat in onze bij
uitstek landbouwende provincie de nijverheid
misschien op minder hoogen trap staat dan
elders- Iedere pogiüg om haar te verheffen en
üit te breiden verdient alleszins ondersteuning.
Daartoe kan ook het houden van tentoonstel
lingen in menig opzicht het zijne toebrengen.
Men verkrijgt gemakkelijker een overzicht van
hetgeen in de verschillende deelen van het
land of de provincie wordt voortgebracht, wat
daaraan ontbreekt en wat men, zelfs zonder
bovenmatige krachtsinspanning, even goed als
elders zelf zou kunnen scheppen. Soms wordt
men in de gelegenheid gesteld gebreken te
ontdekken, daar waar men die niet vermoedde,
en die te verbeteren. Men leert beter de
eischen en béhoeften des tijds kennen, terwijl
in het algemeen tentoonstellingen, op welk
gebied ook, eene weldadigen invloed uitoefenen
op de veredeling van den smaak zoowel van
voortbrengers als van afnemers.
Een en ander geldt hoofdzakelijk bij ten
toonstellingen als deze, die een eenigszins
huishoudelijk karakter hebben, althans op
kleiner schaal zijn ingericht, waardoor de
bezichtiging niet al te vermoeiend en daardoor
niet geheel onvruchtbaar is, hetgeen bij de
veelomvattende internationale tentoonstellin
gen, waarbij in den regel uitspanning en genot
een hoofdrol spelen, dikwerf het geval is.
Ik behoef daarover niet verder uit te wijden,
evenmin als over den uitgeschreven wedstrijd,
daar het hiermede beoogde doel niet anders dan
toegeiuichtkan worden, namelijk om den hand
werksman in de gelegenheid te stellen de,
's winters zoo menigmaal voorkomende, ledige
uren te wijden aan. mltiigen arbeid, welke niet
alleen eenig geldelijk voordeel kan afwerpen,
maar waardoor boven alles zijn energie geprik
keld wordt, teneinde openlijk te kunnen laten
zien, wat de vlijtige onder hen bij eenige op
wekking/om voortbrengen. Zoodanige wedstrijd
leidt tot krachtsinspanning, tot eene geoor
loofde concurrentie, in den tegenwoordigen
tijd onvermijdelijk, en waardoor bij den werk
man hoe langer hoe meer zich de overtuiging
zal vestigen, dat vooral in eigen krachtsin
spanning het ware middel tot verbetering
van zijn toestand is gelegen-
Bij afwijking van vroeger is de wedstrijd
ditmaal gesplitst in twee afdeelingen, waarvan
de éene bestemd is tot mededinging naar voor
geschreven werkstukken, gevoeglijk kamp
strijd te noemen, de andere, gelijk weleer
bekend onder den naam van wedstrijd, waarbjj
de keuze der voorwerpen aan de vervaardigers
zeiven is overgelaten. In den catalogus zal
men de namen van hen, die aan den kampstrijd
hebben deelgenomen, vermeld vinden onder
de letters N N, daar deze eerst na de uit
spraak der jury openbaar mogen gemaakt
worden.
Wat nu de tentoonstelling zelve betreft,
zoo moge ook thans de deelneming daaraan
niet zóó algemeen zijn, als men had kunnen
verwachten, met genoegen mag ik niette
min verklaren, dat onder de industrieelen
velen worden aangetroffen, en tot de verte
genwoordigde vakken onderscheidene belmo
ren, die op vorige tentoonstellingen ontbraken.
De daarvoor zóó bijzonder geschikte lokalen
en tuin van het Schuttershof bevatten tal van
hoogst belangrijke en zeer bezienswaardige
inzendingen als zóóvele getuigen van kennis,
ijver en volharding.
Hulde en dank alzoo aan u, wakkere
Zeeuwen, voor de vele moeiten, verlies van
tjjd en geldelijke offers die gij u hebt willen
getroosten om deze tentoonstelling te maken
tot eene der belangrijkste, welke tot dusver
in eenige Nederlandsche provincie is gehou
den. Gij hebt het bewijs geleverd, dat Zeeland
rijk is aan mannen, die geenO mededinging
behoeven te schroomen. Gaat op den inge
slagen weg voort- Moge ter wille van uwe
vele bemoeiingen aan uwe tentoongestelde
voorwerpen een druk bezoek ten deel vallen,
niet alleen door onze gewestgenooten, maar
ook uit andere provinciën en het naburige
Het past mij overigens niet, om over de
verschillende inzendingen eenig vergelijkend
oordeel uit te spreken. Yol vertrouwen laat
ik dit over aan hen, aan wie de beoordeeling
als jury is opgedragen- Hare leden zijn zoo
veel mogelijk gekozen uit de verschillende
'deelen der provincie, met volkomene bevoegd
heid zich voor enkele vakken een of méér
deskundigen toe te voegen- De samenstelling
ging met velerlei bezwaren gepaard, zoodat
de commissie met recht dank verschuldigd is
aan hen, die zich met deze moeilijke en dik
werf ondankbare taak hebben willen belasten.
Voor zooveel noodig, meen ik hier niet
onopgemerkt te mogen laten, dat voor deze
tentoonstelling en wedstrjjd ook thans weder
bet initiatief is genomen door het bestuur
der vereeniging Uit het YolkVoor het Volk,
dat van oordeel is en blijjt, dat daai'door,
meer dan door eenlgerlei voorbijgaande feest
viering van slechts enkele uren, het steeds
beoogde doel: volksontwikkeling en bescha
ving" in velerlei opzicht bevorderd wordt.
Dat het thans te vieren feest op nijver-
heidsgebied niet onder eens ieders bereik
zoude vallen, steunt op eene dwaling Menig
maal toch zullen de deuren geopend zijn voor
enkele centen, ook dan wanneer bovendien
eenig muzikaal genot wordt aangeboden,
terwijl zij, voor wie soms ook die bijdrage
nog bezwarend mocht vallen, gerust kunnen
rekenen op de welwillendheid van dezen of
genen meergegoede, opdat aldus ook dit feest
voor allen, zonder eenig onderscheid, geniet
baar zij.
4. »Uit bet YolkVoor het Volk" mocht ander
maal öe zeer gewaardeerde medewerking
ondervinden van de besturen der alhier ge
vestigde nijverheids-vereenigingen, die uit
haar midden een of meer leden afvaardigden
om met het vijftal bestuursleden gezamenlijk
de tentoonstellings-commissie uit te maken
en die laatstgenoemden krachtdadig hebben
ondersteund in den veel omvattenden arbeid.
Niet minder waardeeren wij de hulp, welke
ons mocht ten deel vallen van de plaatselijke
comités, die zich, op ons verzoek, met de
meeste welwillendheid, in de voornaamste
gemeenten der provincie, onder het eere
voorzitterschap van den burgemeester, hebben
gevormd en ons dikwerf de taak hebben
vergemakkelijkt.
Warme dank zij tevens gebracht aan u,
geachte hoofden van dit gewest en deze ge
meente, die door bet aanvaarden van het
eere-voorzitterschap der commissie en op
menige andere wijze van hunne belangstelling
in de tentoonstelling hebt doen blijken, en
daarvan ook heden het bewijs levert, niet
alleen door uwe tegenwoordigheid hier ter
plaatse, maar ook door uwe bereidverklaring
om straks de tentoonstelling te openen.
Eveneens ook aau de Provinciale Staten
van Zeeland en den gemeenteraad van Middel
burg, in het algemeen aan allen, die, door
het beschikbaar stellen van medailles of gel
den tot aankoop daarvan en uitreiking van
geldelijke belooningen bij den wedstrijd, ons
een belangrijken steun hebben verleend.
Vestig ik voor een enkel oogenblik mijn
blik op den kleinen kring, die gedurende tal
van maanden alles heeft voorbere'd om heden
feest te kunnen vieren, dan geloof ik de tolk
te zijn van al mijne medeleden, wanneer ik
u, mijnheer Van der Harst, hier openlijk dank
betuig voor al hetgeen gij, mot den meest
onvermoeiden ijver en op zóo doelmatige wijze,
in het belang der tentoonstelling hebt ver
richt, waardoor gij ten volle aanspraak hebt
op onzer, ,jaj op een ieders erkentelijkheid.
Zelfvoldoening moge, na al die dagen van
drukten, daarvoor ruimschoots uwe belooning
zijn 1
Zij, die zich ooit belast hebben met de
zorg voor eenigerlei tentoonstelling, zullen
meer dan iemand anders zich bewust zijn
van de vele bemoeiingen, verbonden aan eene
doelmatige rangschikking en plaatsing der
verschillende dikwerf zeer uiteenloopende
voorwerpen. Met recht durf ik mij vleien,
dat een ieder straks met mij zal instemmen,
dat de daarmede belaste étalage-commissie
zich van die moeilijke taak op eene hoogst
gelukkige wijze heeft gekweten. Ik betuig
haar mjjn dank en wadrdeer have bereid.
willigheid te meer, omdat zij voor een groot
deel is sa&mgesteld uit leden buiten de ten
toonstellings-commissie.
Ik mag, geachte hoorders, niet meer van
uwe aandacht vei'gen, maar men zou mij
wellicht van ondankbaarheid beschuldigen,
wanneer ik ook niet een woord van dank
richtte tot u, geacht medelid Altorffer, die
met ongeloofelijke krachtsinspanning en in
spijt van allerlei bezwaren, niet het minst
door de vertraagde inzending van vele voor
werpen, er toch in geslaagd zijt den Cata
logus, tot bet laatste oogenblik bijgewerkt,
nog heden het licht to doen zien.
Uit de dagbladen is n verder reeds bekend,
dat onze tentoonstelling ook op muzikaal ge
bied met sympathie wordt begroet, getuigen
de door de heeren H. C- de Waal voor het
»Middelburgsche Harmoniegezelschap" en J.
Scholtens voor het muziekkorps der schutte
rij gecomponeerde feestmarsch, van welke de
eerstgenoemde straks zal uitgevoerd worden.
Met den wensch dat deze tentoonstelling on
wedstrijd een middel mogen zijn tot vermeer
dering van de welvaart, den bloei en den
roem van Zeeland, neem ik de vrijheid u
mijne heeren eere-voorzitters beleefelijk te
verzoeken, namens de commissie, de tentoon
stelling officieel geopend te verklaren, om
daarna gemeenschappelijk tot hare bezichti
ging over te gaan."
Deze rede, met een daverend applaus toe
gejuicht zijnde, nam de heer jhr mr, W. M.
de Brauw, Commissaris des Konings in Zee
land, het woord, en begon met te zeggen,
dat zeer zeker bij velen als bij hem toen het
plan, om te Middelburg dit jaar eene nij
verheidstentoonstelling te houden, bekend
werd, de vraag zal opgekomen zijn Is dat
niet een vermetel pogeu Op die vraag zal
straks, als de tentoonstelling is bezichtigd,
het antwoord kunnen gegeven worden en de
bezoekers zullen, naar hij overtuigd is, met
hem reden hebben om over bet resultaat
tevreden te zijn.
Yooral is dat te danken aan het bestuur
vau de vereeniging „Uit het YolkVoor
het Yolk," die het initiatief voor deze zaak
nam, maar ook niet minder aan het beleid,
den ijver en de werkkracht van de tentoon-
stelliDgs-commissie, die Doch moeite, noch
tijd spaarde, om de zaak op eene waardige
wijze tot stand te brengen.
Ook de sub-commissien, verschillende ver-
eenigingen en de nijveren, zij allen werkten
mede tot bereiking van dat schoone doel.
Deze allen zijnen dank betuigende, werd
inzonderheid desbetreffende den heer Stop
pelaar de welverdiende hulde niet ontbonden.
Hij toch is do man, die het denkbeeld
van het houden dezer tentoonstelling heeft
opgevatzonder hem zou zeer zeker deze
schoone en nuttige zaak niet zoo uitstekend
zijn geslaagd.
Vervolgens werden door spreker ook met
dankzegging erkend, de vele moeite en zor
gen, welke de vice-voorzitter en de secre
tarissen in bet belaDg dezer tentoonstelling
ziGh hadden getroost en bracht hij in her
innering den tijd, in welken door de leden
van de handboogscbuttcrij iD dezeD tuin van
den Edelen Hove met den boog en de scherpe
pijl werd gekampt, welke wedstrijd alsnu
was vervangen door een edeler wedstrijd op
het gebied van Dij verbeid, die niets anders
dan de volkswelvaart en de bevordering van
de welvaart door arbeid beoogt.
Met den wensch, dat dit schoone doel
moge bereikt worden, en alzoo de tentoon-
steiliug rijke vruchten moge afwerpen voor
de geheele provincie, besloot de heer de
Brauw zijne belangrijke rede, welke dcor alle
aanwezigen luide werd toogejuicht,
