VLISSLXGSCDE COURANT.
No. 25.
Woensdag 27 Februari 1889.
Gemeenteraad.
27ste Jaargang.
BUREAU:
Kleine Markt I N°. 187.
Prijs per drie maanden 1,Franco per post ƒ1,15. Afzon
derlijke nummers 10 cent. Men abonneert zich bij alle Boekhande
laren en Postdirecteuren.
UITGEVER
F. VAN DE VELDE Jr. te Vlissingen.
PRIJS DER ADVERTENTIËNVan 1 tot 4 regels ƒ0.40.
Elke regel meer 10 cent. Clichés en gioote letters vrorden naai
plaatsruimte berekend.
Eenig agent voor Erankrijk, de firma G. L. DAUBE
Co., te Parijs.
Verschijnt Dfttédïig-, Donderdag- en Zaterdag-avond.
Abonnementen voor België, Duitschland, Engeland en
Erankrijk 1,65 per drie maanden.
Zitting van Dinsdag, 26 Februari.
Voorzitter de heer Tutein Noltbenius.
Afwezig de heer Jos. Van Raalte.
De notulen dor vorige raadszitting worden
gelezen en goedgekeurd.
De geloofsbrieven van het onlangs verkozen
raadslid,den heor A.A.A.E.Geivin,worden door
eene door den voorzitter benoemde commissie,
bestaande uit de heeren C. Mortier, J. v.
d. Bcke Callc-nfels en C. A. Kalbfieisch
onderzocht en iu orde bevonden, waarna tot
toelating van den beer Gewin wordt besloten.
De voorzitter deelt mede een ingekomen
schrijven,houdende mededeoling van het over
lijden van den heer W. C. van Duuren Dulilb,
waarop bereids door burg. en weth., namens
den raad, een brief van rouwbeklag aau de fa
milie werd verzouden
wijders dat door gedep. staten, in beschik
king op het daartoe ingediend adres, de aan
slag van D. Slot in den hoofdei, omslag wordt
teruggebracht van de 12e naar de 11e klasse.
Eveuzoo die van J. C. Houbaor van de 18e
naar do 17e kl. cd G. van Boven van de 11e
naar de 10e klasse;
voorts eene kennisgeving van de kamer van
koophandel alhier, dat voor het jaar 1889 zijn
herkoztsD tot voorzitter de heer J. Verkuijl
Quakkelaar, tot plaatsvervangend voorzitter
de heer P. J. Siegers en tot secretaris dier ka
mer,de beer 'f. C. Dommisse, alsmede een der
gelijk schrijven vau de commissie van toezicht
op het lager onderwijs, houdende mededeeliug
van de herkiezing van de heeren A. J. van
Ockeuburgtot voorzilter, Jos. van Raalte tot
tot onder-voorzitter en mr. E. N. van der Bilt
tot secretaris van dat college.
En ten slotte een van het hoofdbestuur van
de Ned. vereenigiug tegeu de prostitutie ont
vangen uitnoodigingsbriel tot bijwoning van
het nationaal congres tegen de prostitutie, te
Amsterdam op 30 April3 Mei 1889.
Worden overgelegd het van de commissie
van toezicht op het lager onderwijs toegezon
den jaarverslag over 1888, alsmede da van den
waarn. geneeskundigen inspecteur te VHage
ontvangen statistiek der sterfte in deze ge
meente, gedurende 1888.
Al deze mededeelingeu worden voor kennis
geving aangenomen.
Naar aauleidiug van het nader uitgebrachte
advies der commissie voor het fiuantiewezeD,
wordt thans met 11 tegen 2 stemmen be
sloten, gunstig te beschikken op het in der
tijd ingediend adres van do onderwijzers J. W.
Vrielink cn J. van der Plaats, houdende ver
zoek om toepassing ten huDnen aanzien der
gun6tige bepaling van het raadsbesluit van 19
Januari 1882.
legen stemden de heeren van Uije Pie-
terse en J. Verkuyl Quakkelaar.
Op het adres van J. G. Vetten, Wed. A.
Laport, houdende verzoek, om als halve pro
venier in het gasthuis te worden opgenomen,
tegen betaling eeuer som van f 440.wordt,
na gehoord te hebben regenten van bet gast
huis en do commissie van finaDtiën, op voor
stel van burg. en weth. met algemeeue stem
men gunstig beschikt.
Naar aanleiding van het ingekomen adres
van de maatsch. //Concordia" alhier, houdende
verzoek tot goedkeuring van het plan tot aan
leg van straten in het haar in eigendom toebe-
hoorend terrein in den voormaligeu Prinsen
tuin, teneinde dat als bouwgrond te kunnen
bezigen, wordt, op advies der commission van
fabricage en finantiën besloleD, bedoeld plan op
de gestelde voorwaarden goed te keuren.
Wordt besloten aan den heer J. Dommisse
alhier op ziju daartoe ingediend adres in koop
af te staan gemeentegrond, gelegen aan de
Aagje Dekenstraat, ter breedte van 12 en ter
diepte van 20 meter,of zooveel meer of minder,
als bij de juiste uitmeting noodig zal blijken ad
2.50 de M3. alzoo tot een totaal bedrag van
ƒ600,met bijbetaling eener som van ƒ220.80
voor trottoirkosten.
Evenzoo aan den heer P. Kasteleijn,te Oost
en W.-Souburg een gedeelte gemeentegrond,
mede gelegen aan voornoemde straat,ter breedte
van 26.50 en ter diepte van 20 meter h 2.50
de M2,, alzoo tot een totaal bedrag van 1325
met bijbetaling van ƒ487.60 voor trottoir-
kosten.
De heer Jos. van Raalte komt ter ver
gadering.
In verband met de verzoeken van de heeren
J. Dommisse en P. Kasteleijn tot aankoop van
voornoemden grond, stellen burg. eu weth.
voor, de noodige gelden beschikbaar te stellen
voor het aanleggen van trottoirs.
Dit bedrag ad 708.40 te regulariseeren op
de gemeentebegrooting vau 18S9.
Tevens eene som ad 932.20 mede in het
desbetreffend rapport vermeld te vinden door
af- en overschrijvingen op de gemeentebegroo
ting van 1888, als op dat dienstjaar betrek
king hebbende.
Wordt besloten tot het beschikken over deD
post van onvoorziene uitgaveu van den dienst
1888 tot een bedrag van 120, ter gemoet-
komiug aan J. de Vrie, pachter van de bedie
ning der zeebaden.
Evenzoo tot het doen van eenige af- en over
schrijvingen op de begrooting van 1888.
Komt ter tafel het voorstel tot reorganisatie
van het schoolwezen alhier.
De voorzitter deelt mede, dat hij desbetref
fende in overleg is getreden met heeren school
opzieners, de plaatselijke schoolcommissie en
hoofden der scholen in deze gemeeDte, tenge
volge waarvan hij de volgende nota aan de le
den van den raad heeft doen toekomen
„Aangezien de hulpschool A, bevattende 3 klnssen of
pl. m. 144 kinderen, thans verblijf houdende in het
voormalig takelmsgazijn der marine, niet aan de oischen
der wet voldoet, terwijl hel voor den heer Landsman,
hoofd van school A (aau do voormalige Duinpoort) eene
onhoudbare taak is aan het hoofd eener school te staao,
waarvan 3 klassou in een geheel aoder deel der stad
school honden eu aaugezien sehool B in het Groencwoud
meer dan vol is, terwijl twee klassen in de voorwuligo
keuken aldaar en in een der lokalen van de burger
avondschool zitten, en ten overvloede het gymnastiek
lokaal eveneens voor eene klasse gebruikt wordt, zoo
is bet dringend noodzakelijk eene meerdere schoolruimte
te scheppen, ten eiude aan deze onhoudbare tocstunden
een einde te maken.
Do scholen D eu E zijn nagenoeg niet bevolkt, C en
F zijn evenmin geheel vol, waaruit blijkt, dat het ge
brek aan schoolruimte alleen bestaat in A en B, dos
voor kindeieu, waarvoor f6.en f3.— 'sjasrs wordt
betaald cn voor on vermogen den.
Daar tot nu toe nog gecne kinderen wegens gebrek
aan plaatsruimte afgewezen behoefden te worden, zoo
was hst dus niet onmiddellijk noodig stappen te doen
ton einde een beteren toestand in het leven te roepen,
Met het oog evenwel op eene eventueele vermeerde
ring der bevolking en vooral nu de maatschappij „de
Schelde" door de groote bestellingen in het afgeloopen
jaar verkregen, genoodzaakt is haar personeel aanmerke
lijk in aantal te vermeerderen, waardoor een groote toe
vloed van on- en minvermogoude kinderen te verwachten
is, zoo zal de gemeente Vlissingen er op bedacht moeten
ziju, uitbroiding aan de on- eu minvermogende scholen
te geven en tevens den tegenwooraigon toestand to
verbetereu, zoodat in de eerste plaats de 3 klassen uit
het takelmngazijn on minstens 3 klassen uit schuol B
in andere, betere lokalen worden overgebracht, terwijl
er dan nog voldooude ruimto voor evontueel te ver
wachten kinderen beschikbaar moet bljjvon,
Hoe daartoe te gerakca
Het is duidelijk, dat er eene tweede on- on minver
mogende school, parallel aan A, zal inoeteu worden
gesticht en wel aan de andere zijde dor stud, dan waar
A zich bevindt. Alen heelt dan ontegenzeggelijk de beste
verdeoling cn behocvou alsdan de kinderen van werk
lieden en arbeiders, wonoudo om en bij bel zoogenaamde
„Eilaud" niet de gcbeele stad door te gaan, ten einde
hunne school te bereiken,
Met het oog daarop deed de rand indertijd reeds moeite,
gronden op het Eiland te verkrijgen, ten einde aldaar
eene nieuwe school voor on- en minvermogonden te
stichten.
Aangezien die grond aan de gemeente in koop werd
afgestaan, zoo zou aan het bezwaar om grond voor eene
nieuwe school te viuden, tegemoet gekomen ziju.
Nu echter rijst de vraag, of het eene verantwoordelijke
dsed zou zija 7an het gemeentebestuur van Vlissingen
eene stad, die wel eene groote en in de laatste jaren,
sterk vermeerderde bevolking beeft, doch welker finan-
tiecle draagkracht betrekkelijk als zeer gering beschouwd
mag worden, om zulke belangrijke sommen tc besteden
als het stichten eener nieuwe school op het Eiland ns
zich zou sloepen. Daar de geinceute zonder heffing van
belasting op het gemaal en de sterke dranken niet iu
hare behoeften zou kunnen voorzien en het kohier vau
den hoofdelijken omslag ten duidelijkste aanwijst, hoe
weinig kapitaal in dc gemeeDte is, zoo mag men er dus
zeer zeker in de eerste plaats op wijzen, Hat verreweg
het grootste deel der bevolking bestaat uit ingezetenen,
die niet in den hoofdelijken omslag zijn aangeslagen,
of in de le tot de 5e klassen daarvan voorkomen, eu
er dus door die ingezetenen, die verreweg het grootste
contingent aau do scholen leveren, zeer weinig wordt
bijgedragen in den hoofd, omslag, die niet te verhoogen
is. zonder een zwaren druk uit te oefenen.
Het gemeentebestuur is dus verplicht op de goed
koopste, maar tevens op de meest doeltreffende wijze te
werk te gaan om aan den nu bestaandeu toestand een
einde te maken en tevens zooveel mogelijk voor goed
onderwijs en voldoende ruimte voor nieuwe kindereu te
zorgen.
Zou de bouw der school op bet Eilaud daartoe leiden
Mijns iuziens, neen I Die school zou toch minstens
pl. m. f30.U00 kosten, terwijl er oen nieuw hoofd zou
moeten worden aangesteld en dus jaarlijks terugkeerende
k.'sten de nu reeds zoo hoog opgedreveu po,t voor het
onderwijs van pl. m. f 50.000 op eene begrooling van
V-.' m. (150.000 nog hooger uiaken.
'Buitendien zou het zeer goed eu zelfs waarschijnlijk
kunnen gebeuren, dat na 2 of 3 jaren, nis deze baitcn-
gewoon drukke werkzaamheden op „de Schelde* zijn
afgeloopen, do zoo plotseling vermeerderde bevolking
wrderom gÏDg afnemen en dus de nieuwe school op het
Eiland als omoodig zou blijken, en dau staat de ge
meente Vlissingen voor het geval, dat zij eene ledige
sehool heeft, waarvan het onderwijzend personeel, zonder
werk, niettemin toch bezoldigd zon moeten worden.
Ton 'overvloede zou ik cr met nadruk op wenschen
te wijzen, öf de rogeeriDg, die toch waarschijnlijk in
den loop van dit jaar eeno wijziging iu de onderwijswet,
ja misueh.cn eene geheel nieuwe wet in het leven zal
roepen, eene gemeente als Vlisaingcn op dergelijke groote
kosten mag jagen als de bouw' eener nieuwe school op
hei Eilaud na zich zou siepeu, terwijl misschien de
kaas bestaat, dat door eene nieuwe wet eene geheele
verandering iu het sohoolwezen gebracht zou moeten
worden.
Ten slotte wint de gemeente met den bouw dier
nieuwe school slechts zeer weinig schoolruimte daar er
toch nooit meer dan 6 lokalen (dus voor pl. m. 8G0
kinderen) zouden kunnen gebouwd wordeu voor het
geld, dat de gemeente er voor beschikbaar zou kunnen
stellen zonder nieuwe leeuingeu aan te gaan, en dat
beschikbare geld zou zeker nog onvoldoende zijn. Vijf
dier nieuwe lokalen zouden onmiddellijk bevolkt worden
door de 3 klaseen uit het takelmagazijn en minstens 2
klassen uit school B (hel gymnastiek-lokaal zon dan
nog voor school blijven ingericht) cn dus zon er per
slot van rekening slechts één lokaal of eeoo ruimte
voor pl. m. 50 kindoren beschikbaar bljjven, terwijl men
dan in den opgezonden toeBtaud zou vervallen, dat
kiudoreD, die f6.— 's jaars betalen .school B) en voor
ou- en minvermogenden (van f3.'sjaars) in eene
school kwamen. Eene ruimte voor 5" nieuwe kinderen
is zeer zeker niet voldoende, terwijl er bij opgemerkt
mag worden, dat de te verwachten kindei en voor het
uiccrendeel kinderen van werklieden zijn die dus iu de
rubriek van f ja.* voor et-n grooi deel zelfs iu die
van 16.'s jaars zullen vallen, terwijl vergrooting van
het aantal onvermogenden luttel zal zijn.
De bouw eener nieuwe school zou dus wol meer
kosten, maar zeer weinig voldoen aan den eisch om in
voldoonde schoolruimte voor uieuwe kinderen te voorzien.
Het is dus zaak een anderen weg in te slaan en door
eene reorganisatie van de bestaande scholen te trachten
1 o. met minder kosten meerdere schoolruimte te ver
krijgen, en
2o. in het belang van het meer uitgebreid lager
onderwas naar eene betere aansluiting te streven.
Wij stellen dus voorop, dat do toestand der scholen
A cn B verbeterd moet worden opdat de onvermogeu-
den en kinderen waarvoor f3.— cn ffi.— betaald
wordt, in botere lokalen cn minder op elkaar gepakt
komen te zitten en dat er bovendien nog ruimte voor
nieuwe kindoren moet ovorblijven
Vele combination zijn uaartoe geschikt, waarvan ik
mij veroorloof diegeim nader toe te licnten. waartoe ik
gekomen hen na rijp beraad met de hh. schoolopzieners
de commissie van toezicht op het luger ouderwijs en
wel vuornnmolijk met haren voorzitter, den heer Van
Ockenburg, ilio mjj met den moesten ijver in deze
moeilijke zaak ter zijde stond, alsook na besprekmgou,
gehouden mot de hoofden der scholen, zoodat ik niet
dan na vele inlichtingen en raadgevingen het unvolg-ude
plan, dat mij als het besie voorkomt, aan u wensch
voor te stellen.
Door deze nieuwe regeling van het ouderwijs hier ter
stede wordt in de eerste plaats tegemoet gekomen aan
deD eisch van betere en meerdere schoolruimte, aan de
noodzakelijkheid, dat er eene 2e on- en minvermogende
sehool gelijk A aan de audi-re zijde der stad komt,
dat de school B in het Groencwoud van hare overbe
volking wordt ontlast en voldoende ruimte voor nieuwe
kinHuren overhoudt en teu slotte, dat er eene betere
aansluiting bij het meer uitgebreid lager onderwijs ver
kregen wordt, terwijl de kosten zoo gering mogelijk zijn
en er geen nieuw hoofd zal behoeven te worden aange
steld. Tevens zullen door die regeling nu eindelijk do
groote woniugen dor hoofden van de scholen D en E
beter gebruikt worden eu die scbolen meer aan huB
doel gaan beantwoorden.
Het zal dus leidcu tot eene bekrimping van de te
luxeuse inrichting vau D en B althans writ de ruimte
betreft, want terwijl in A en B de kinderen loiterlijk
op elkaar gepakt zitten, zijn er in 1) slechts 18 meisjes
en in E slechts 28 jongens, hetgeen eene treurige be
volking van 8 lokalen genoemd mag worden.
Om nu aan dit alles tegemoet te kouien zou het vol
gende plan, dbst mijne bescheiden moening, het meest
aau te bevelen zijn.
School A.
Bestaande toestand. Heeft 7 lokalen en E
klassen iu bet takelmsgazijn.
Totaal 490 kinderen. Hoofd de heer Landsman.
Nieuwe toestand. Bl(jft 7 lokalen. Ruimto
voor 7 X 50 350 kinderen. De 3 klassen in bet'
takelmagazijn, zijnde 144 kinderen, worden overgeplaatst
naar school C, dat een tweede on- en minvermogende
school w«rdt.
Er blijven dus in A in 7 lokalen 490—144 S46
kinderen. Hoofd, de heer Landsman.
School B.
Bestaande toestand. Heeft thans 8 lokalen,
waaronder het gymnastieklokaal.
Verder eene klasse iu de voormalige keuken en sene
klasse ie het lokaal der burgeravondschool.
Aa.vtal kinderen 237 jongens, 174 meisjes, totaal 431,
Hoofd, de heer Op den Zieke. Schoolgeld f 6.—
per jaar.
Nieuwe toestand. De keukeD, het lokaal der
burgeravondschool, alsmede het gymnastieklokaal komen
vrij, in het laatste worden de nu opgeborgen werktuigen
weder geplaatst.
Er blijven dau 7 lokalen over. Dus ruimte voor
7 X 50 350 kinderen, alleen dc jongens blijven in
deze school in aantal 257, blijft dus eene ruimto over
voor 93 nieuwe kindereu.
Lioafd, de heer Op den Zieke. Schoolgeld blijft
f6.per jaar.
School C.
Bestaande toestand. Heeft 6 lokalen. Aantal
jongens 185.
Hoofd, de heer Van Kamer. Schoolgeld f 15.per jaar.
Nieuwe toestand. Deze school is floor hare
liggiug ontegenzeggelijk hot meeste geschikt om eene
school voor on- en minvormogenden, dus parallel aan
A te worden. Zij wordt geheel ontruimd, de jongens
en het onderwijzend porsooneel gaan naar school E.
Er is dus ruimte voor 6 X 50 300 on- en min
vermogenden.
Hierin komen dc 144 uit het takelmagazijn mot de
onderwijzers, dus blijft er dan nog eene ruimte over
voor 300—144 156 kinderon.
Hoofd, de hoer Vau Kamer.
School D.
Bestaande toestand. Heeft 4 lokalen. Aan
tal meisjes 18.
Hoofd, mej. Schuurman. Schoolgeld f 40.'s jasrs.
Nieuwe toestand. Het onderhuis van het
hoofd wordt ingericht voor 6 lokalen, 3 lokalen van
do tegenwoordige school D er bij gevoegd, kunnen alsdan
in die 9 lokalen op voldoende wijze geborgen worden
de nu aldaar schoolgaande 18 meisjes -f- 140 meisjes
van school F (markt), die met een gedeelte vae het
ouderwijzend personeel naar D worden overgebracht,
waardoor dit eene 9 klassige school wordt voor meer
uitgebroid lager onderwijs.
De 2 hoogste klassen kunnen wegens hun gering
aantal leerliugen 7 en 4, inéén lokaal geplaatst worden,
terwijl er dau een lokaal overbluft voor teekononder-
wijs, hetgeen zeer gewenscht is.
Hoofd, mejuffrouw Schuurman. Schoolgeld 3 hoogste
klassen f40.6 laagste klassen f 15.— 's jaars.
School E,
Bestaand© toestand. Heeft 4 lokalen. Aan
tal jongeus 28
Hoold de heer Frijling. Schoolgeld f40.'s jaars.
Nieuw© toestand. Dezo sohool krijgt 1 lokaal
van de tegenwoordige D cr bij en heeft er dus dan 5.
Het oudcrh is wor.lt gedeeilelijk verbouwd eu inge
richt tot 5 lokalen. Totaal dus 10 lokalen. Deze school
wordt vereeuigd met C en wordt bijgevolg ook eene
9 klassige school en blijft eveneens een lokaal voor
teekeuonderwijs disponibel
Er komen in deze school dan 28 -f- 185 (van school
C) 2i3 jongens, die behoorlijk geplaatst kuauea
worden
Het gyiuuBStieklokaal wordt, even als nil het geval
is, zoowel voor U als voor E gebruikt.
Hoofd, de heer Frijliug
De aansluiting der scholen E en C en D on F is
zeer in hot beluug vau het onderwijs. z(j worden dan 2
parallel scholen, die elk uit 9 klas-eu best .an. De 6
I laagste klassen zijn de oude C en F cn betaleu f i6.—
por jaar, do 8 hoogste klassen zijn de thans bestaaudf
