Gemengd Nieuws.
Het telegram was met al de namen der
kinderen onderteekeud.
Hierop werd gisteren avond reeds het vol
gende antwoord ontvangen
»Hare Koninklijke Hoogheid betuigt TJ
allen boogstderzelver dank.
»De kamerheer van dienst,
Taets van Amerongen.*
Ook de onderofficieren-vereeniging Vriend
schap en Genoegen" alhier betoonde, door het
zenden van het volgende telegram aan H.H.
M.M. den koning en de koniDgiD, hare deel
neming in het feest der jeugdige prinses.
Dit telegram luidde
iDe onderofficieren-vereeniging Vriend
schap en Genoegen* te Vlissingen, biedt
Uwe Majesteiten liare hartgrondige geluk-
wenscben aan, bij de viering van den
achtsten verjaardag van Hare Koninklijke
Hoogheid prinses Wilhelmina.
»God schenke Uwe Majesteiten en der
kroonprinses een lang leven.
(w. g.) Namens de onderofficieren-
vereeniging voornoemd,
KOTTE, president.
Waarop het volgende antwoord werd ont
vangen
>Onderofficiers-vereeniging Vriendschap
en Genoegen* Vlissingen.
»HH. M M de koning en de koningin
dragen mij op, U boogstderzelver dank
over te brengen voor den ontvangen ge-
lukwenscb.
>De adjudant van dienst,
Van Spengleb.*
Met de mailboot „Willem,Prins van OraDje"
arriveerde alhier gisteren morgen van Queen-
boro, de markies Spinola, gezant van Italië bij
het Engelsche hof. Hij vertrok met den aan
sluitende» exprestrein, te 7 d. 16m. naar
Duitschland.
Van 25 tot 81 Aug. zijn alhier uit Queen-
boro met de mailbooteu der stoomvaartmaat
schappij „Zeeland" aangekomen,met de nacht
bonten 643, en met de dagbooten 157 daar
heen vertrokken met de nnchtbooten 742, met
de dagbooten 840, alzoo samen aangekomen
800 en vertrokken 1082 passagiers.
Met 1 October a. s. wordt de heer J. J.
Montijn, ingenieur bij de staatsspoorwegen en
als zoodanig chef vau het atelier dier maat
schappij alhier, overgeplaatst naar het hoofd
bureau te Utrecht en alhier vervangen door
den heer J. Gischler, thans assistent-ingenieur
der staatsspoorwegen te Zwolle.
De biljard-professor 't Is-me-Edso (E. de
Schepper,) waarvan men zoo menigmaal in de
dagbladeu gelezen heeft, zal, blijkens achter
staande advertentie, op morgen (Zondag) mid
dag, te 8 uren, op het Grand-Hotel alhier,
eene buitengewone uitvoeriug geven.
Bij gelegenheid van het internationaal con
cours, gehouden te Tilburg, is het muziekkorps
der stedelijke schutterij te Middelburg, met
eere uit het strijdperk getredeD, doordat het
den eersten prijs, eene lauwerkrans in vermeil
en f75, een geschenk der stad Tilburg, be
haalde.
Het muziekkorps kampte in den wedstrijd
tegen de Harmonie „Appollo" van Kaatsheu
vel, welk korps, bestaande uit 36 werkende le
den, het vorige jaar te Nijmegen een prijs en
nu te Tilburg den tweeden verwierf. Het Mid-
delburgsch muziekkorps daarentegen bestaat
slechts uit 27 werkende leden, behaalde nooit
een prijs en nam nooit aan een concours deel.
Geen wonder dan ook, dat, toen Donderdag-
avonds het muziekkorps met den trein van 8.51
to Middelburg arriveerde, dit een hartelijken
ontvangst ten deel viel, en opgewacht en ge-
lukgewenscht werd door den majoor-comman
dant P. G. Sprengor met zijne officieren, ter
wijl bet harmoniegezelschap,onder directie van
den heer H. C. de Waal, de beleefdheid had bij
aaukomst van den trein een welkomstgroet te
spelen. Hierna begat de stoet zich met fakkel
licht, voorafgegaan en gesloten door de ouder
officieren der schutterij en omstuwd door eene
talrijke menigte naar de Groote Markt. In de
Sociëteit „de Vergenoeging" werd den over
winnaars, onder eene hartelijke toespraak yan
den majoor commandant, de eerewijn aangebo
den, waarna ook nog door andere officieren
woorden van gelukwenach tot het korps werden
gericht. Hierna bleef men nog eenigen tijd ge
zellig bijeeD,terwijl de muziek zich bij afwissel-
ling liet hooren.
De door de vereeniging, „Uit het volk voor
het volk" uitgeschreven kinderfeesten te Mid
delburg op Prinsesjesdag, n.I. vliegerwedstrijd
en feestconcert, slaagden naar wensch. Hoewel
het weder minder gunstig was als men wel
wenachte, kon alles toch doorgang hebben.
De 136 deelnemers aan den strijd met hun-
na helpers vereenigden zich in het Schutters
hof om daar hun nummer en hun gemeten touw
te ontvaDgen. Te een uur ging deze gansche
stoet op weg Daar het terrein „de Nadorst,"
vooraf gegaau door de tamboers en hoornbla-
van bet garnizoen,daartoe welwillend doordeu
heer commandant beschikbaar gesteld. Men
ging door de Korte eu Lange Delft en Mol
straat over liet Molenwater en den Singel naar
de kampplaats, die met vlaggen versierd was.
Te twee uur begon de wedstrijd die 5 afdeeliu-
gen bevatte n. I. lo. die voor den grootsteu
2o, die voor den fraaisten 3o. die voor deu
aardigst uitgedachten 4o die voor den stil-
staaDden en 5o.die voorden hoogstaanden vlie
ger. In de le namen vijf jongens deeliu de
2e twee in de 8e 17 iu de 4e S5 en in de 5e
27 jongens.
In iedere afdeeiing was een prijs van 5 gul
den eu een premie van f 2,50 bestaande iu
spaarbankboekjes,terwijl in de 4e afdeeiing bo
vendien nog 5 premiën van éea galden werden
uitgereikt.
Onder de oplating voerde het muziekkorps
der stedelijke schutterij, directeur de beer J.
Scholteus, eenige nummers uit.
Ten zeven ure werd in het Schuttershof een
feestconcert gegeven, gedurende hetwelk de
uitreiking der prijzeu plaats had.
Het is onzeker of de vereenigde vergadering
der staten-generaa] ter behandeling der voog-
dijwet zal bijeenkomen nog vóór de sluiting
der tegenwoordige zitting. (Hbl.)
Bij gelegenheid vau haren jaardag ontving
het prinsesje gisteren van Z. M. den koning
het eerste gedeelte van een prachtig en zeer
groot tafelservies, geheel van massief zilver
vervaardigd in de Utrechtsche zilverfabriek
van den beer C. J. Begeer, Het is ontworpen
in den stijl Louis XV, en, naar men verneemt,
wareD H.H. M.M. bij de aflevering, deze week,
over de uitvoeriug der order ten zeerste vol-
daaD.
Wat er nog aan het servies ontbreekt is in
bewerking, en zal, met goedvinden van Z. M.,
later worden afgeleverd, omdat tusschen den
tijd der bestelling en den verjaardag geen ge
noegzame tijd was om het geheel gereed te
maken.
H. M. de koningin heeft haar dochtertje nog
met een eigenaardig verjaarsgeschenk verrast,
nl. met een schilderij in olieverf, voorstellende
de indertijd door den koning aan zijn kind ca
deau gemaakte ponies, grazende in de weide op
het Loo.
Het schilderen van deze dieren naar de na
tuur was opgedragen aan den kunstschilder O.
Eerelman,bekend door zijn afgewerkte figuren,
die zich meesterlijk van deze opdracht moet
hebben gekweteD.
Voor prinses Wilhelmina werd gisteren
avond ter eere van haren verjaardag op het
lustslot Het Loo een kinderpartijtje gegeven.
Wegens den gezondheidstoestand des ko-
nings haddeu te Apeldoorn geen openbare
feesten plaats,
Z. M. werd gisteren wederom bezocht door
den geneesheer dr. Yinkhuijzen.
Kerk- en Schoolnieuws.
Ned. Hbrv. kerk. Beroepen te Loonschen-
dijb de heer J. A. van BoveD, pred. te Oost- en
West-Souburg.
De heer J. C. Recsse, pred. bij de Ned.
Herv. gemeente alhier, komt voor op het drie
tal te Alkmaar.
Men schrijft ons uit Goes dd. 30 Aug.:
Het //Leger des Heils" kan men hier met een
veertien dagen verwachten. Het Nederlandsch
koffiehuis, hoek stationsweg Laurens-Pie-
ter v. d. Spiegel straat, deze laatste straat
is meer bekend onder den naam van //Help
U zei ven" zal door hen worden betrok
ken. Heden is dit lokaal voorloopig voor een
half jaar daarvoor gebuurd door den heer S.,
die op het onlangs bij Bergen-op-Zoom gehou
den zendingsfeest eenige mededeelingen uit het
„Leger des Heils" heeft gedaan.
Onder de kerkelijken heerscht zooal niet
zoozeer een soort van blijdschap over de komst,
dan toch zeker een geest van welwillendheid,
welke eeD welgemeende hartelijke ontvangst
voorspelt.
RE CHT iZ AKEN.
Bij vonnis der arr.-rechtbaok te Middelburg
is gisteren veroordeeld wegens b e d e I a r ij
P. R., 54 j., «erkman te VlissingeD, tot 12 d.
h. en 6 m. opzending naar een rijks-werkin-
rich ting.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft
Geert Roo, wegens moord op zijn zoontje, ver
oordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf.
De Af, C. verneemt dut in den toestand
van vrouw de V., te Middelburg uog geen ver
andering is gekomen.
Volgens bericht uit Nieuwediep zijn bij
den storm op de Noordzee vier visschersvaar-
tuigen verongelukt,waarvan bekend werden de
schokkers uos. 107 en 148. Al de opvarenden
verdronken.
Te Amsterdam in hot „Odéon" geven
thans zos hoogst belangwekkende dwergen
dagelijks twee voorstellingen. Het zijn de
dames prinses Mignon, prinses Lotti, generaliu
Tot, Martha Browne en de heeron prins Midge
en Oberst Shart. Allen te zamen wegen zij 52
kilogrammen, dat is ongeveer drie kwart van
't geen een normaal mensch weegt. Op het oog
zijn zij dan ook kinderen, maar in kuu omgang
geveD zij blijken van een zeer ontwikkeld ver
stand, zooals aan hun leeftijd, (de jongste is
veertien, do oudste 23 jaren,) voegt. Trouwens
deze dwergen zijn iu hunne kleinheid zeer
regelmatig ontwikkeld en de meesten van hen
hebben zelfs een zeer behngelijb gezicht, waar
op nog die ouwelijke trekken niet aanwezig
zijn, welke men gewoonlijk op het gelaat van
dwergen aantreft. Het gezelschap leidt eon
blijgeestig leventje naar het scbijnt.Met schelle
stemmetjes zingen deze kleine meuschjes vroo-
lijke liedjes, soli of in koor, ter afwisseling
dansen zij eens, of maken in hun kleine equi
pages een toertje door de zaal, en soms doen zij
een luchtreis op de hand van hunnen bege
leider.
De Locomotief Java) meldt
„Een dame zond onlaDgs haar joDgen naar
den geneesheer, die tevens apotheker was, met
een bon van den volgenden inhoud
„Hoed (goed) voor een doos zijn naam ik
weet niet zijn gezeeg (kleur) soms bruin soms
weet (wit). Hoed (goed) voor cle goes (hoest).
Hij buig (is buigzaam)."
De dokter maakte er uit op, dat de dame een
doos jujubes verlangde, en hij bleek het gera
den te hebben.
Een treurig geval van moord wordt door
de Engelsche bladen vermeld. Majoor Hare, te
Surbitoo, is door zijo tweeden zoon doodge
schoten. De jonkmao, die zich slecht gedroeg
en zelfs govaugen gezeten had, was zeer ver
bitterd togen zijn vader, en had gedreigd hem
te dooden. Hg wachtte Zondagavond don
majoor op, toen deze uit de kerk kwam, en
volvoerde zijn bedreiging. Onmiddellijk na bet
plegen van zijn misdaad doorschoot de moor
denaar zichzelf De majoor was terstond dood;
zijn zoon stierf binnen weiuige oogenblikken.
IETS OVER AARDAPPELEN.
Gelijk ieder weet is de aardappel, tenminste
in Europa, een voedingsmiddel van betrek
kelijk jongen datum. Zelfs de aardappelplant
was geheel onbekend vóór vierdehalve eeuw.
Haar vaderland is Zuid-Amerika, waar zij
nog thans in het wild groeit Bij de verovering
van Peru in 1529 zagen de Spanjaarden èn
voor bet eerst deze plant ón ook, dat de in
boorlingen de er aan groeiende knollen aten.
Wie de aardappelplant het eerst in Europa
heeft overgebracht valt niet met zekerheid
te zeggen. Wèl weet men, dat zij reeds in
het midden der zestiende eeuw in de landen,
rechtstreeks onderworpen aan de heerschappij
van Karei V, dus in Spanje, Napels, Bour-
gondië en de Nederlanden, aangekweekt werd,
echter meest slechts uit liefhebberij.
De Engelsche zeeofficier John Hawkins
pootte in zijn vaderland de eerste aardappelen.
Sir Francis Drake, een beroemd zeeman,
leerde de aardappelen kennen op eene reis
naar Zuid-Amerika. Hij werd een bevorderaar
van de aardappelteelt, waarvan hij groote
voordeelen voor het volk verwachtte.
Doch bovenal was het Sir Walter Raleigh,
een niet minder beroemd zeeman, die deze
teelt krachtig voorstond. In 1623 bracht hij
uit Virginie in Noord-Amerika knollen mede
welke zich op zijn landgoed in Ierland tot
planten ontwikkelden.
Langzamei'hand werden in al deze genoemde
landen de aardappelen gegeten. Het duurde
evenwel zeer lang eer de aardappel een voe
dingsmiddel van beteekenis werd. Daartoe
was het vooroordeel weer te sterk. Alleen
arme lieden aten ze uit nooddwang. Meest
gebruikte men de aardappelengvoor veevoeder.
Twee reden voor een, om de burgerklasse er
van af te schrikken.
Toch werd door menschenvrïenden alles in
het werk gesteld om het vooroordeel te be
strijden, omdat zij voorzagen welk nut de
aardappel schenken zou.
Wij, die ons schier ge6n middagmaal zonder
aardappelen kunnen voorstellen, hebben er
geen begrip van hoe toen gegeten werd, niet
door de hoogero standen, maar door den ge
wonen burgerstand, waar het dan ook dikwijls
treurig op tafel uitzag Granen, erwten en
boon en vormden het boofdvoedsel en zij ver»
dienden het om hunne groote voedingswaarde
ten volle. Knolgewassen en bladgroenten
werden tevens gegeten. (Men at b. v. kool op
soppen, gelijk men in Walcheren zeide, d. i.
klaargemaakte kool met stukken geweekt
brood er door.) Dierlijk voedsel was er genoeg,
doch evenals thans voor de lagere standen
niet in overvloed te bekomen- In vruchtbare
jaren ging alles goed, doch bij misgewas zag
het er verschrikkelijk uit. Yerkeermiddelen
waren er weinig en bovendien slecht, wat dus
van buitenaf aangevoerd werd met ongeloofe-
lijke moeite was fabelachtig duur. Dierlijk
voedsel werd onverkrijgbaar, plantaardig, zelfs
het minste, hoog in prijs. Er kwam weldra
hongersnood, en als onmiddellijk gevolg
vele doodelijke ziekten. De aardappel, welke,
als geen plant veelvoudige vrucht voortbracht,
op allerlei grond tieren wou, toen ter tijd
nooit mislukte, welk jaar men ook had, na
het koren en de peulgewassen, de grootste
voedingswaarde bezat, en bovendien een zeer
smakelijk gerecht opleverde, moest bij eenig
nadenken wel als een redmiddel begroet wor
den door alle onbevooroordeelde volksvrienden.
Gelukkig begonnen in de vorige eeuw
vorsten en staatslieden zich de zaak aan te
trekken. En toen het eenmaal van bovenaf
kwam, wilde men er aan, en de aardappel
word een gezocht voedsel.
In Frankrijk was het Parmentier, die onver
moeid werkzaam was, om de aardappelen een
volksvoedsel te doen worden. Lodewijk XVI
ondersteunde hem. Eens verscheen deze koning
met een bouquet van aardappelbloesems in
het knoopsgat op een der hoffeesten, om het
vooroordeel te bestrijden. Heel aardig wordt
de moeite die het kostte om deFranschen aard
appelen te doen eten, beschreven in het
bekende werk der Fransche tweeling-schrij
vers ErckmanChatrian,Grootvader Michel
of de Fransche revolutie door een hoer ver
teld,* in het Nederlandsch vertaald, en thans
voor luttelen prijs te verkrijgen bij den Rot-
terdamschen boekhandelaar D. Bolle.
Bij ons werd de aardappelbouw meer
algemeen, nadat de stadhouder Willem IY bij
zijn huwelijksfeest in 1735 aardappelen op deu
vorstelijken disch liet verschijnen.
In Duitschland heeft het zeer lang geduurd,
misschien wel niet voor in het begin onzer
eeuw, eer iedereen aardappelen at.
Het vroegst schijnen ze algemeen gegeten
te zijn in Engeland, Ierland, Spanje en Italiö,
Verbazend snel ontwikkelde zich de aard
appelteelt, na eenmaal ingevoerd te zijn. In
Ierland sloeg men zelfs tot een ander uiterste
over en word er bijna uitsluitend aardappelen
gegeten, gelijk ook hier ten plattenlande niet
zelden tweemaal 's daags dit gerecht op tafel
kwam, ja nog komt, en dit niet altijd uit
nooddruft.
De volksvrienden hadden reden tot juichen,
toen de aardappel eenmaal algemeen gegeten
werd. Misgewas van aardappelen bleef ODge-
kend en de hongersnood scheen van de lijst
der menschelijke rampen geschrapt, tot de
vreeselijke aardappelziekte in 1843 het al
lereerst in Amerika uitbrak. Iu 1845 ver
scheen zij in Europa en heerschte daar aller-
wege op verschrikkelijke wijze. Ontzettend
was deze ramp voor Ierland in de eerste
plaats. Reeds in 1845 stierven daar 546
menschen den hongerdood, in 1846 nam dit
aantal toe tot 2041, in 1847 zelfs tot 6058,
terwijl in de jaren 1848 en 1849 niet minder
dan 9395 menschen derwijze akelig om het
leven kwamen. Ouden van dagen zullen zich
nog wel herinneren, hoe het in die treurige
jaren in ons vaderland gesteld waswij jon
geren weten het bjj overlevering.
De aardappelziekte is later wel verminderd,
kwam enkele jaren weinig voor, doch week
nooit geheel en heerscht zelf in dit jaar op
onrustbarende wijze. Sommigen willen, dat
de aardappelen nooit hun lekkeren smaak van
vroeger teruggekregen hebben. Zeker is het,
dat de toenmalige soorten grootendeels, zoo
niet geheel verdrongen zijn door nieuwe ver
scheidenheden, welke beter weerstand tegen
de ziekte boden en hierdoor het kwaad be
streden. Jaren hebben dergelijke nieuwe soor
ten het volgehouden, doch eindelijk bezweken
ook zij Het schjjnt dan ook het eenig behoed
middel tegen de gevreesde ziektever
wisseling van soorten na een zeker aantal
jaren. Wie het maar eenigszins kan doen,
schaffe zich goede, dat spreekt van zelf, maar
vooral eens vreemde zetaavdappelen aan.
Hoe de ziekte echter ook mocht woeden,
welke klachten er ook aangeheven werden over
oneetbare aardappelen, hoe hygiënisten het
voedingsmiddel ook in discrediet trachten te
brengen, de aardappelbouw bleet toenemen
en overtreft thans zeker alle andere landbouw-
voortbrengselen, wat de gebruikte oppervlakte
gronds betreft. Veel heeft hiertoe ook bijge
dragen, dat het der industrie gelukt is uit
aardappelen stijfsel, wijngeest en foeselolie te
verkrijgen, om niet te spreken van de be
kende aardappelbloem, door zuinige' huis
vrouwen zoo gaarne in de sauskom gebruikt,
N.
P.
