VLISSli\GSCHE
COUR A
«O. 93.
1848.
Vvijda
4 Augustus.
De uitgave ticter Courant geschiedt geregeld driemaal per week. De prijs vat» bet abooneaient is voor drie maanden f 3,a5, en franco per post f 2,5o. Advertcntien
worden goplaatst a 20 Ct. de regel, uitgezonderd Huwelijks-Geboorte- en Doodbekondinakingenwaarvan de prijs van 1 tot 6 regels f 1,20 is, en voor eiken regel daarboven
20 Ct. behalve 35 Ct. tegolrcgl voor iedero plaatsing. Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren in hel Rijk. Brieven franco.
Grondwets-lierziening.
IX.
Hoofdstuk 6. Van de godsdienst.
Art. 5. Alle openbare godsdienstoefening bin
nen gebouwen en besloten plaatseri wordt toe
gelaten behoudens de noodige maatregelen ter
verzekering der openbare orde en rust.
Onder dezelfde bepaling blijft de openbare
godsdienst-oefening buiten de gebouwen en be
sloten plaatsen geoorloofdwaar zij thans naar
de wetten en reglementen is toegelaten.
Wij zijn vijanden van godsdienst-haat en nog
meer van godsdienstige overheersching. De dwin
gelandij welke velen over den Roomschgezindc
wcnschen uiiteoefenen door middel van het pla
cet zal altoos bij ons eenen hevigen tegenstand
aantreffen. Wij vragen vrijheid voor allen. Maar
de godsdienst zelve mag geen aanstoot geven
en dat doet ze wanneer ze in het openbaar
wordt gevierd en daardoor den anders-denkende
als bet ware trótscert. Daarom laat artikel 5
alle toegankelijke godsdienstoefening binnen ge
bouwen en besloten plaatsen toe. Maar is het
nu juist wel met de billijkheid te rijmen, wan
neer men bepaaltdat de godsdienstoefening ook
daar huiten wordt geoorloofd, daar, waar zij
thans naar de wellen en reglementen is toege
laten
Welke reden toch kan er bestaan om aan die
wetten en reglementendie misschien veelal in
het duister schuilencene grondwettige kracht
te verzekeren en daardoor de intrekking dcrzclve
ook wanneer daarvan de noodzakelijkheid blijkt,
onmogelijk te maken?
Indien ooit voor het daarstellen dier wetten
en reglementen cene reden bestaan heeft ze zal
waarschijnlijk daarin gelegen zijn dat de plaats
waar men de viering dier openbare plegtighcden
toegelaten heeft, slechts door eensdenkenden werd
bewoond maar zal dit altoos zoo blijven en
zoo niet, wanneer nieuwe secten ontstaan of in
legering van krijgsvolk b. v. een verschil in gods
dienstige denkwijze veroorzaakt, vervalt dan de
reden der godsdienstvicring buiten de besloten
plaats niet
We zouden het dus beter achten, dat het regt
tot die viering op bepaalde openbare plaatsen
niet voor altoos door de grondwet werd erkend
en cene bepaling 111 de plaats trad dat name
lijk de wet zoude kunnen, veroorloven op be
paalde plaatsen ook buiten de gebouwen gods
dienst te vieren maar wij zouden cr nog meer
toe overhellen om ons alleen met het eerste
deel van artikel 5 te vergenoegen en alle gods
dienstoefening buiten de besloten plaatsen uitlc-
sluiten. Er bestaat vrijheid voor allen indien
het regt tot die uitoefening binnen de muren
wordt erkend, terwijl men daar buiten nooit zal
voorkomen, dat aan andere ingezetenen ergernis
wordt gegeven.
Artikel 8. Bij dit artikel, hetwelk vrijheid
verleent om, behoudens verantwoornelijkheid vol
gens de wet, briefwisseling te houden met de
hoofden der onderscheidene kerkgenootschappen
en hetwelk we allezins toejuichen omdat inmen
ging van den slaat in zaken van godsdienst niet
anders is dan inbreuk maken op cene der bei
ligste vrijheden de vrijheid om zijnen God naar
eigene denkwijze te dienen had artikel 1(32 der
commissie de bepaling gevoegd dat de kerkge
meenten dc vrije keus barer leeraren hebben.
Waarom de regering die bepaling niet over
neemt meldt ze niet. ij daarentegen achten
bet wenschelijk dat dat regt uitdrukkelijk in de
grondwet erkend worde. Eensdeels toch behoort
die onnatuurlijke inmenging van de regering in
kerkelijke zaken met betrekking tot het beroep
van den geestelijke voor goed een eind te ne
men en uitdrukkelijk een staat van zaken wor
den ontbonden welke tegen de bestaande grond
wet aan, die afscheiding van kerk en staat pre
dikt het beroep van den geestelijke doet atban-
gen van de goedkeuring van den staktterwijl
anderdeels ten dringendste mag worden gecischt
dat aan eene onbetamelijke overheersching van
particulieren over het godsdienstig onderwijs der
godsdienstige genootschappen door aan dezelve
leeraars naar de keuze der aanstellers op te drin
gen paal en perk worde gesteld.
Dat zoogenaamd regt, wij bedoelen het regt
van collatie, zal toch blijven bestaan, daar ar
tikel 4 van het ontwerp no 12 alleen dc heer
lijke regten betreffende voordragt of aanstelling-
van personen tot openbare betrekkingen (dat is
volgens de regering betrekkingen van staatswege)
afschaft. En nu stelle men zich grooter dwang
voordan de willekeur die wij hierdoor vinden
bevestigd. Vrijheid van onderwijs, ja vrijheid
om te handelen zooals men zelve wilmits men
niet in strijd zij met de openbare orde zal wor
den erkend, maar «Ie vrijheid om zich in zijne
godsdienstleer zooals men die begrijpt le doen
onderwijzen door henop wien men zijn ver
trouwen heeft gesteld neen dat wordt niet als
ccn regt aangemerkthet regelen van dat onder
wijs kan aan vreemde handen aan andersden
kenden worden toevertrouwd.
Wij noemen dit eene onderdrukking van bet
geweten wij protesteren legen dien voorgestel-
den maatregel en we vorderen dat in Nederland
voor ieder de vrijheid besta zich zijne gods
dienstleer te doeri onderwijzen door hen op wie
men zelve vertrouwen stelt. Even als elders
zoo ook hier en vooral hier worde geen cura
tele meer geduld
En hiermede nemen wij afscheid van het ont
werp der regering. liet zij verre van ons te ge-
loovcndat wij door onze opmerkingen zouden
voorzien hebben in iedere leemte, in ieder ge
brek hetwelk zich in dat ontwerp opdoetan
deren hebben gedeeltelijk daarin reeds met ons
voorzien, en gedeeltelijk zal daartoe waarschijn
lijk ook na ons worden medegewerkt het was
ons plan ook onzen steen bijtcdragen tot steun
van het gebouw hetwelk als veilige schuilplaats
voor allen die orde en regt beminnen tegen
despotisme en anarchie zal worden opgerigt:
daaraan hebben wij naar wij hopen voldaan
door het mededeelen van die opmerkingen tot
welke liet ontwerp der regering ons aanleiding
heelt gegeven. Onze bedenkingen, laten we dit
ten slotte aanmerken deelden we des te liever
mede, omdat wij het vertrouwen koesteren dat.
waar ze gegrond mogtcn worden bevonden door
cene regering die niet als vroegere alleen op
zich zelve steunt maar het regt des volks om
in eigene aangelegenheden hare stem uiltcbren-
gen erkent en zich aan die stem gebonden acht,
niet in den wind zullen worden geslagen en
opdat ze tevens tot oen protest zouden verstrek
ken tegen dien aristocratischcn regeringsvorm
diewelvaart en regt knakkende nu reeds aan
Nederland zijne beste sappen heeft ontroofd cri
derhalve tol voorkoming van meerdere onheilen
ja van eene gcheclen ondergang voor altoos van
Nederlands bodem moet worden geweerd.
NIF.UWSTUIMNGF.N.
DUmciJLAND.
KEULEN deo 30. Julij. ia den nacht van li. Julij
heelt in de slad Kriimau en omstreken een twee uur du
rende wolkbreuk onlietler.de verwoestingen anngerigtlien
honen weggespoeld, en stralen, bruggen, weiden, tuinen
en lanen vernield. Dertig peTsonen rijn in hunne wonin
gen verdronkpo. De geheele streek gelijkt een steenhoop
en süjkzee. De schade bedraagt meer dan een mil hoen. Vorst
Sclifoartseuberg die zelf een groot deel der schade geleden
heelthad zich met zijn zoo» naar Kroinau begeven om
te helpen en te troosten.
Beriglen uit Sleeswijk bevallen het volgende uil Ec-
ker'iford van den 26. Julij. Nadat reeds in den afgeloopeo
nacht rloor hel ontsteken der alarmvuren berigt was, van
de nabijheid des \ijand9, kwam lieoen morgen ten 5 uren
een Demsche oorlogsstoomboot in onze haven oogenschijn-
lijk slechts om eene verkenning te maken daar hij deiclve
door k rnisle in alle ngiingen. Hij naderde de slad op circa
130 schreden en gaf vuur op een post van het hier in
canlonnemeiit liggend ie batailjui en doodde daarbij een bij
zonder persoon. Bij gebrek aan batterijen kon nieDdeboot
niet beantwoorden.
De beriglen van bet krijgstooncel luiden elkeo dag
onrustbarender. De oorlog wordj onder de vreesselijksle gro-
weldaden voortgezet. 17., 18. en 19. Julij hebben de Ma-
gyaren bij Groot-Bekskerek eene groote nederlaag geleden
Omtrent Jellalschisch zeggen sommige beriglen dat hij de
opgestane -lilyriers lot bedaren zoekt te brengenterwijl
anderen verzekeren dat hij zich gereed maakt lot een be-
slissenden strijd.
ENGELAND.
LONDEN den 27. Julij. Te Edinburg zijn onderschei
den voorname personen gearresteerd wegens deelneming
aan onwettige zarnenkomsten hunne woningen werden door
zocht en papieren in beslag genomen.
Heden ochtend is de groote beschuitbakkerij in High-
street afgebrand waarbij twee spuitgasten het leven hebben
verloren en eenige gekwetst zijn.
Van den 29. Te Liverpool heeft het stedelijk bestuur
de burgerwacht opgeroepen om zich gereed te houden tot
het helpen handhaven der ru9t ingeval dezelve daar ter stede
mogt worden gestoord.
FRANKRIJK.
j Een Engelschanan heeft ontdektdat, wanneer men de
eerste lelieis van de namen der leden van do provisionele
i regering [AragoLamartine Ledru Hl ai rast Albert eu
Dupont) bij elkander voegt, daaruit de woorden ontstaan all
mad (allen gek}.
Het geheele aantal personen die ten gevolge van de
Junij-eebcurlenissen gearresteerd zijn, beloopt thans 9179.
Er blijven onder de menigte nog altijd verontrustende
geruchten in omloop nopens de waarschijnlijkheid eeuer lus—
schenkomst van Frankrijk in Italië. Maandag aanslaande
zal de afgevaardigde Mauguin van de bewindslieden inlich
tingen vragen nopens den stand der Ilaliaansche aangelegen
heden. De beraadslaging daarover wordt met groote belang
stelling te gewoel gezien.
In de kazerne van Kueil is een vreesselijk ongeluk
gebeurd. Bij de komst van een bataljon was een 1200lal
matrasspo op de plaats gelegd en door eene noodlollige om
standigheid boe weet men nietorilslond er brand in de
zelve welke ook tot de ziekenzaal oversloegen vijf solda
ten geheel tot asch verbrandde. Ook de stal geraakte in
brand cn kostte aan twaalf paarden het leven.
NEDERLANDEN.
AMSTERDAM, den 1. Augustus. Heden ontvangen wy per
telegraaf het berigt uit 'i Hage dat de heer Donker Curlius
lijdelijk minister «au justitie zijn ontslag heeft gevraagd.
MAASTRICHT, den 29, Julij. De onderstaande procla
matie is gisteren in het Heitogdom afgevaardigd.
UUBLICATIE.
De gouverneur van het Hertogdom Limburg
Brengt ingevolge den last door de hooge regering op btm
verstrekt ter kennis vao de ingezetenen dezer pro
vincie dat ei n besluit door .Je nationale vergadering te
Frankfort den 19. Julij 1848 genomen aan velen schijnt
te doen denken dal eene afscheiding van het Herlogdon»
en de Nederlanden een aangenomen en erkend feil is, cn
dat uit die gedachte stoornis der rust pn miskenning, vaa
het wellig gezag kunnen voortspruiten.
Dat Zijne Majesteit de Koning der Nederlanden door
grondwet eed en tractaten is gehoudeo Limburg overeen
komstig 's lands welU'n te regeren en de gelu-ele uitgestrekt
heid van het grondgebied d»s rijks Ie bewaren.
u Ü,.t dfe regtstoestand van Limburg sedert acht jaren
onvert roken bestaande en openbaar erkend, niet kan of
mag woulen opgeheven dan met bewilliging, des Konings
en onder goedkeuring der wetgevende magt.
Limburgers
a Uit dezen ine»!anti van zaken vloeit voortdal het wettig
gezag des Konings mod zijn en blijven gmierbiedigd.
Blijll dan rustig, onderwerp u a3n dc orde en wel.
«Uw welbegrepen belang en het heil vao Limburg vor
deren zulks.
a Onrust en geweld hebben nimmer gelnk'over een land
o( stad verspreid maar steeds lot verderf en tallooze ram
pen gevoerd.
o Wacht dus met het oog op de beslaande Iraclaten de
regeling der toekomst door de Hooge partijen met bedaar
de zin en rustig af en zijl allen bereidvaardig om elke ge
welddadige aaaraoding van personen van goederen o( van
wettige autoriteiten tegen te gaan.
De krijg'magl van den Staal zal met inachtneming van
de strengste tucht elke inbreuk op rnsl en orde of ver
grijp tegen bel wettig gezag met kracht beteugelen.
a Hare roeping is niet om oorlog in deze landstreken lo
voeren of verwoesting aan te riglen alleen slrekl zij om
hel gezag der wet en u slier veiligheid te doen eerbie
digen.
u Er. len einde niemand onwelend hÜjvo van hetgeen hij
behoort le kennen bevelen Wij dat deze in piakkaatvorm
gedruktdadelijk na ootvangst en buitendien nog eenmaal
op den eerstvolgenden zondag, op de gebruikelijke wijze
in aile steden pn gemeenten van het Hertogdom door de zorg
van hel plaatselijk bestuur in het openbaar worde afgekon
digd en onverwijld na de eerste aflezing aldaar aangeplakt.
ti Gegeven te Maastrichtden 28. Julij 1848.
De gouverneur voornoemd
u E. van Meeuwen."
LEEUWARDEN den 25. Julij. De provinciale slaton
van Vriesland hebben besloteo dat aangezien de behoefte
aan eene verzamelplaats voor waanzinnigen dc gebouwen
