éj0i
goeile Neder/ancior
el «lat tij ondra-
wien en wal ook
zit Iiij den burger
iarduMen. En
de klagers uit of
om uit liefde foor
steeds zoo «erltzame
wezenlijke be-
van zich zelve van
locralen niet wie hij
van hét volk van
iu als dienst bcwij-
krijgeh moeien éérst
en hoogcrc stan-
eerst hooren dat
rden wijl de helas-
lo natie onder iul-
zonder aanzien van
Maar dan zal men
zal men 'l ook zich
hunne bt-lnugen
gelden en met meer
tl) zullen aauhou -
«ligcn mét hun zin'
c niet talrijk hiel
moet men rijk en
grooten om zijii
hurgernian. Otrt»
heeft mij als
ware wie hul land
slaat inrigten «ie
meenthel zijn
liet aanging iioe het
het geld komten
ardlals of het ver-
rkomt. Omdat gij
llden overladen rijk-
nvoudiging behoeft
zuinigheid en cun-
dal eenige weioigen
Dudeti cn er een
{Kal.)
over Italic cenc hé-
lom io het algrmcen.
welke veel be?.wa3rs
lagleloos maar bij7.on-
i holp er hem weer
pauzen zulks te vcr-
gelegenheid om alle
van deo tegenwoordi-
igliDgtn dit wel im-
pdeneringen verstaan,
:>n denkvermogen
lan gewone inspanning
Eilievc denkt gij
affing der accnnscn op
ervulling afhangt van
pensioenen} dan kunt
-/weet me-y-i» .„-u lx ara
m.
mijn naam aflcge-
v oopccDn betaling
i kloprogoe.
:en,
chen «ie Steden
«Ireclis
epen Plaatsen.
an Rotterdam.
13,'smorgA
ag li i o
15.
16, 5
17 851
18 et 6 tf
N.
Mo. 71.
VL1SSIMGSCHE
Woensdag
ivf
•^v
COURANT.
14 Jünij.
De uitgave «lozer Courant geschiedt geregeld driemaal per vzeek. De prijv van het abonnement is voor drie maanden f
worden geplaatst a ao Cl. de regel, uitgezonderd Huwelijks-, Geboorte- en Doodbekendmakingenwaarvan de priji
ao Cl. behalve 35 Ct. zegelrcgt voor iedere plaatsing. -"u *':i -J-'-
Tden abonneert i
bij alle Boekhandelaren co Postdirecteuren
en franco per post a,5o. Advcrtcnlien
t tot 6 regels f i,ao is, en voor eiken regel daarboven
hel Rijk. brieven franco.
lis ne
d'eus lei
niuer ton! aulour I
O! dezer ii alhier ter
font qm
inipuissancc.
Verwondering en verbazing heeft onder de Ne-
derlandsche Hervormde gemeenten het adres ver
wekt der Synodale commissie der Ncderl. Her
vormde kerk. Verwondering over de mogelijkheid
dal in de hoofden van mannen die men alge
meen hield voor uitmuntende in kennis schran
derheid en verlichting zoo verregaande domheid
zoo luttel doorzigt zoo onbeperkt dompcriattisme
huisvest. Verbazing uit hoofde van het jesui-
tisine waarmede zij door cle vleijendste lofspraak
liet voortdurend in stand houden cener veraf
schuwde slavernij afbedelt. Zij verklaart zich
tegen vrijheid van godsdienst vrijheid van ou
derwijs vrijheid van vereeniging. Tegen vrij
heid van godsdienst, omdat daardooreene wijde
deur voor het verspreiden en inscherpen van ze-
Uclooze grondstellingen en onchristelijke denk
beelden wordt opengezet welk eenc schaam*
telooze imputatie legen alle Roomsch-Katholieken
Koesleren eri openbaren deze dan sedert zij
niet gekneld door de slaafsehc handen met welke
de Synodale commissie de Nederl. Hervormde kerk
boeide bij de door hen gehandhaafde en bij de
bestaande grondwet gewaarborgde vrijheid van
godsdienst zedelooze cn onchristelijke denkbeel
den moeten de voorzeker onchrislijkc Joden
zoo maar door eene pennestreek van de (chris
telijke?) Sydodale commissie voor zedeloozcn v. or-
den verklaard omdat door alle godsdienst
openbaar uitteocfenen religie-haat cn burgertwist
zal worden opgewekt geeft dc commissie
door haar adres geen volslagen bewijs van hare
liefde voor religie-haat en burgertwist die
ligt in burgeroorlog uitbarst Is bet schan
daal te Leiden, door voorstanders der beginselen
der Synodale commissie verwekt niet reeds ecu
begin van zoodanigen burgeroorlogwelks voort
gang God verhoede door aan de kerkge
meenten die vrije keus haver leeraren tc geven
en bet regt van briefwisseling met bare hoofden
- Is liet dan wcnschelijker dat de gcrneer.tcn
eenen liun opgedrongen leeraar ontvangen en van
bet voorregt beroofd worden om bare belangen
te verdedigen cn te handhaven waardoor
liet placet dat onvervreemdbaar regt des Konings
(hoe sluw i) ten vorige jare door dc Stateu-
Generaalmet overgrootte meerderheid krachtig
gehandhaafd waardoor de koninklijke sanctie."
Waarom niet de pauslijke? «alsmede de
koninklijke approbatie in eens vernieuwd de
band die dc Hervormde kerk weldadig cn naauw
aan den' staat bindtverscheurd hoe diep
moet de slaaf niet gezonken zijn die zijne naauv/c
banden zoo plesierig cn weldadig vindt «en
de gcheelc ijjrigling dier kerk die onder de
HOTEL DER hWALISIS.
tegenwoordige grondwet en bij.hare tegenwoor
dige organisatie gedurende meer dan dertig ja
ren mogt welvaren en bloeijen uit haar
verband gerukt wordt."
Wij erkennen geen onvervreemdbaar regt dan
dat des volks om zich eene grondwet te geven
overeenkomstig zijne belangen gecne suprematie
eens Konings over het geweten cn verafschuwen
den dwang, die door een koninklijk placet in
zaken van godsdienst op een of ander kerkge
nootschap zou worden gelegd. Wij willen God
ccrcn naar onze innerlijke overtuiging en niet naar
den dwang dooi eene kruipende en slaafsehc syno
dale commissie afgebedeld.
De commissie zegt verder te betreuren dat
liet onderwijs geheel vrij gelaten wordtzonder
regeling door dc wet-" Wij lezen in het ontwerp
art. 183. cc De inrigting van het publiek ondcr-
wijs wordt niet eerbiediging van ieders god>-
dienstige begrippen door de wet geregeld.
cc Het geven van onderwijs is vrij behoudens liet
onderzoek naar de bekwaamheid (wij zouden hier
cc bij gevoegd wcnschen cc en de zedelijkheid")
tics onderwijzers en het toczigt der overheid
beide door de wal le regelenEn in liet vcr-
cc slag Xde hoofdstuk: «Publiek onderwijs is
dat hetwelk van overheidswege wordt gegeven,
cc Uit mag echter het algemeene regt om anderen
cc tc oiidcrrigtcn niet hinderen onder voorwaar-
cc de slechts dat hij die van onderwijs zijn be
te roep wil maken aan die proeven van bekwaam-
cc beid en aan zoodanig teezujt onderworpen zy
welke aan liet publiek cenige zekerheid schcn-
ken clat de hoogste belangen van het opko-
cc mend geslacht niet aan. onwaardige banden wor-
den vertrouwd." Zeggen wij nu le veel in
dien wij het voor jezuïtisme verklaren op de leu
genachtige assertic zonder regeling door de wet
de woorden te laten volgen cc welke bepaling, niet
óénen slag cle schoonste parel aan Uwer Ma-
jesteits kroon verbrijzelt en den roem en bet
sieraad van Nederland en dc zedelijke kracht van
bet zelfstandig volksbestaan der natie vernietigt."
Indien de commissie niets beiers tegen vrijheid
van onderwijs weet intebrengen zij zende dan
eene acte van adhaesic aan prof. Hofstede de
Groot in wiens bekrompenheid van geest zij
ruimschoots blijkt te deelen.
Al verder cc dat het regt van collatie zonder
schadeloosstelling met cénc pennestreek wordt
weggenomen een regt dat hoogst weldadig voor
de gemeente moet worden beschouwd als het
pudeat adsentationis eauinae op zulk eene
liberale cn verstandige wijze wordt uitgeoefend
zoo als Uwe Majesteit daarin gedurende de laat
ste jaren is voorgegaan liet is inderdaad
tc verwonderen dat dc commissie niet pleit cn
ie hebben (jokregen /Ie
«lil li|den»lnil geworpen,
lui.-ld aan liet bod un
zich v.»n verwijderd,
(Vet volg
Mevrouw Charles
(>9
iels bij
nddo
soldaat
l.ad eene buiging gemaakt zonder cr
le voegen en Napoleon had loon bij dit antwoord bogi
lichtheid gegrimlacht maar hij de laatste woorden had lijn ge-
l.ial eenc ernstige en verhevene uitdrukking aangenomen en ter
wijl hij dc hand aan zijn hoed bragl ging hij uil dc linnenka
mer hare bewoonsters gelukkig cn bekoord door deze versolt ij nrng
achterlatende.
liet was in de infirmerie waarheen hij zijne schredr
«lal «len keizer eene dier verschrikkelijke indrukken na
die zijne edele ziel diep moesten aandoen zoowel als i
vorst als staatsman. Op het oogenblik «lal hij cr in ging scheen
hij te aarzelen hij scheen le vreczen dezen drempel te overschrijden
Linnen welken een treurig schouwspel zich zekerlijk voor zijne
oogen zou vertoonenyij trad binnen; maar zij die nabij
hem waren, cn die op hem Iciteden, zagen hem verbleken toen
zijne blikken deze driedubbele rij van bedden ontmoetten waarop
zoo vele braven bun leren eindigden Niels kan in de infirme
rie «ter invaliden de zorg der genecsheeren en de voorkomend
heid der oppassers indien hel niet de vastheid der zieken is
evenaren. Zou het zijn dal zij allen die gezuiverd zijn duur
ttviulig bloeddoopen deze wereld verlaten, als zeker van diegene,
in welke zij zullen overgaan? Wij zonden het niet kunnen
zeggen maar altijd blijfl het waar dat niets zamengetrukkons
noch iets siuiptrckkends zich op het gelaal der stervenden voor-
doel.
Napoleon ging regt al op een zieke dien hij van verscheidene
personen omringd zag ouder welke de abt Picliot zich deed op
merken die (Ie laatste oogonblikken van een meer dan honderd
jarigen onderofficier bijstonden. Deze invalide had ol de vcldlog-
len van Lode wijk XV bijgewoond zonder ooit do rniotle wondt
erdom alleen l.ad hem langzaam op
.e wpcnendc kleinkinderen lagen ge-
zicltogcnden want do doctor LaJ or
den priester te zeggen
:cn niet u te doen
iMi soldaat en ontblootte zijn hoofd
de oppassers geholpen het afge-
wal ophief en toen hij die
heeft th.
De keizer naderde dc
en toen «le abt Pichol
lecldc Hgcliaain van de
zelve.» onder den last der jaren gebukt ging, zich bukte
door twee der omstanders onderste.md om de heilige sacramen
ten aan den stommen' mond le geven die dezelve afsmeekte nipt
een goddelijke!» blik /oiulo men gezegd hebben «lat «lil lunneel
de uommnnin v.»n «Inv» heiligen,'Jeromu» het meesterstuk van den
llomiiiikaner in naarheid voorstelde. Napoleon had zich e»en
als al de anderen die tegenwoordig waren gebogen cn toen
hi| liet hoofd ophief, kon men duidelijk op zijne blnekc wangen
zien, dal twee tranen uil zijne oogen waren geloopen onder dc
Korte maar vrome plegtïgheid want hij ook zcidc vijftien jaren
later en op «Ie goddelijke barmhartigheid Verlrouwende lol zij
nen aalmoezenierden abt Bign.ini op zijn sterfbed op Sint-
11 c ii a zkl dc wetenschap van hel leven is wel tc lecren ster-
Napoleon verliet de infirmerie zonder een woord te zeggen
maar in hel pot taal gekomen, kneep bij eensklaps dc.» arui des
maarschalk cn zoide hem zachtjes
- Het was ii»< j aanstonds, alsof ik nog hel laatste afscheid tuijns
vaders on
To.
lij de
rappen
mdc oiidetyjlücier sed.il vijftien maanden
in dieo tijd orgaan voor orgaan stuk
sterven zonder in zijn bed eene houdbare
vinden die hein een oogenblik vcrad.
bl
ufte.
ng i
ten, dal
en dat
.luk had
le lv«aii-
ijn lijden
- lin dal noemt incn dan c<
lot Itappdie naast Iteui ging
lijke dood
i sehooncn «lood! reide' Napoleon
wat is dan toch een vcrschrikle-
bidt cn smeekt voor het behoud van alle heer
lijke regten dat zij geene jubeltoonen aanheft
oin al wat middeleeuwsch is al nat onderdruk
king en vrijheidsmoord ademt te verheerlijken
en de bestendiging van dergelijke met den geest
des tij ds 1 onbestaanbare regten, voor hare be
dekte en gekunstelde theocratie tracht le erlan
gen.
Nog meer dat ook het regt om zich te
vcreenigen hetwelk het regt tot vrije vergade
ring insluit aan gecne bepalingen dart tot ver
zekering der publieke orde zou worden onder
worpen al zou ook de publieke welvaart daar
onder te gronde gaan wij weusche» wel te
weten van dc synodale commissie uit welke prae-
misse zij de conclusie maakt dat uit het regt
van vrije vereeniging zou voorspruiten dat, zelfs
hij verzekering der handhaving der publieke orde,
de publieke, welvaart daaronder zon te gronde
gaan. Dergelijke hersenschimmen kunnen niet
opkomen dan in een brein waar het werkelijk
schemert cn dat het brein der synodale com
missie ganschclijk door de vrees voor het verlies
barer theocratie verward en" voor alle degelijke
redenering onvatbaar geworden is bewijst het
adres door haar aan Z. M. en aan de Tweede Ka
mer der Staten-Gencraal opgezonden.
Zoo beschouwen wij dit ganschc adres als laat
ste stuiptrekkingen der bchoudspartij.
Dc volkswensch heeft zich reeds zoo luid cn
zoo degelijk, geopenbaard, dat de bchoudspartij
het niet meer waagt tegen eenc grondwetsher
ziening op ruime schaal zelfs niet eens tegen
regtstreeksche verkiezingen te velde te trekken.
Wat valt er derhalve voor haar nog te verrigten
om dc bevrijding van Nederland uit het juk van
kerkelijke en Wereldlijke aristocratie 7.00 veel
mogelijk tc ver*lagen ja welligt onder begun
stiging van deze.of gene, hij de reactionnairen
gehoopte restauratie of tegen-omwenteling iri
eenig land van Europa geheel de verwachting
der natie te Verijdelen
Men schijnt aan de liberalen toe te roepen
vous au re 3 la petite guerre. Men zoekt hier cn
daar artikelen van de ontworpen grondwet op
hij voorkeur dc zoodanige waartegen men meent
predikanten en schoolonderwijzers liet best in het
harnas te kunnen jagende predikanten vooral
zoekt men aan het hoofd der vcactionnairc bewe
ging te slellen en de alarmkreet: de Hervormde
kerk cn het lager onderwijs zijn in gevaar moet
liet middel zijn tot bereiking van het verborgen
doel; namelijk, de emancipatie des volks, de
regtstreeksche verkiezingen te vertragen door al
lerlei struikkelhlokken op le werpen die aan
de Staten-Generaal gelegenheid zullen geven tot
langwijligo discussion. Daartoe brengt men
e .Mojisteit too 1
n dal is als
50 pijn of Len,
iel eene I«-Ie liocfdbui-
- Zot! antwoordde Napoleon ik spreek van mij gelven.
Oii.lerinssclien was op het leven dat op hel jiiein van li, 1 ho
tel weéiklonken had, hel opsta-iu 0ver.1l ge*ol»<l. Weldra werden
die invaliden, tl 10 reeds sliepen, met schrik weder «uU.er
als io liet veld I»ij een onverwacht alarm toen zo hoorden fijt
lino keiier in hun midden vvas voor ditmaal w aren ze doof ge
weest «oor de stem l.nniiei superieuren voor de rojdamcuteii van
orde en allen hadden hunne kainers verlaten om z-ich tip Je
pleinen te verspreiden onder het geroep van: Leve de kenrr!"
In een oogenblik /.ag Napoleon zich omringd, ijch gedron-en door
zijne invaliden, die tol hom, dc renen hunne armen doaiploegd
door het ijter der veldslagen dc anderen hunne toortsen die
den gang aan hunnen beminden bevelhebber moesten verlichten
verhieven, liet was skeins een eenstemmig gejuich doon:ien«d'
v.»»v wentellen en iegcoingco. fltl was tc doen om maar bet
dig«tc bij Napoleon te komen bel was le doen om hem door
een enkel woord, eene zege eene overwinning Ie doen herin
neren a Nil,» keizer," riepeti ii| door elkander, u ij; »»JS ,rj(.i
11 lePn.ilow! Jiij den ovenogt van de.. Sl. Reri.ard Denkt gij
nog aan dien vat. T.cbia G.j hebt bij Aboukir tot gespro
ken Ik heb mijn brood incl u gedeeld bij Itoveredo Ik heb
tl"' l'°«l 1)j) Nl.irengo opgeiaapl! H nas bi. Auste, liu R'a-
poleoi. grin.lacbte op de he. inneringen detcr gci.h|ir.»visec rdc Xcoop-
l.ons en poogde een ieder le antwoorden ter.vijl hij Ticb van
alle kanten onderr.gUe, of zij tevreden waren en nf zijne «ader
lijke bedoelingen op bet slipisl waren uagekotuco.
(Vervolg hierna
- Sire
nel zeker die dien
gewoinii
- J.
erin» sehooncn dood sin
gel 11 le
neder werpt zonder d
- Ik
oophernam Rapp dal
- Ku
k wcnsrli hel
- Sire
v»el verpligt zeidc 1'.
giog-
