VLISSIMGSCHE
COUR A m T.
No, 39.
Vrijdag
#844.
29 Maart
Do uiljjavc dozer ton ran I jjcscliiedl {jorc;;e|il driemaal per week. He
worden gcplaaUl a 20 Cl. do rejcluitgezonderd Huwelijks-, Gelroorle-
20 tit. behalve 35 Ct. zcgolre;;l voor iedere plaatsing. Men abonneert zich bij alle Buekli.11
hel l'.iik. Riii
Iran
NIEUWSTIJDINGEN.
AFRIKA.
ALGIERS, den 15. Maart. Volgens do laatste brieven
van ClicirlicliI1.11I de verschijning van een g rooien leeuw
<iic twee Arabieren verslonden lonl onder de inboorlin
gen die in kleine getallen de markt kooien bczocki-h
*!enu gr00te vrees le weeg gebragt. Men beeft riaai op 300
man soltlaleri afgezonden om tien leeuw op le sporen
maar deze hebben hem niet gevonden.
ENGELAND.
LONDEN, 20. Maart. De Globe zegt; Van het begin
der regering van George III tot die van Koningin
Victoria hebben zooveel men weetin Engeland 200
duellen pluals gehad. In drie gevallen werden beide
strijders gedood: m laclilig bleef een der duëllanten en
in de gezamenllijke duellen kwamen 120 verwondingen
voor. Ongeveer 20 processen wegens een duël vonden
plaats vier duëllanlen werden aan moord schuldig ver-'
klaaril en twee tlerzclve gehangen. Op de lijst der kamp
vechters vindt men de namen York Norfolk Cuitllereag
Pill Fox, Sheridan, Bundelt, Canning Peel en Wel
lington.
Bij de Kamer der Gemeenten is laatstleden Donder
dag ingekomen erne monster—petitie voorzien van niet
minder dan 821,33'* oiitlerteekeimigen en strekkende om
ren naauwkeurig onderzoek naar tie gelieele behandeling
van het in Ierland tegen O'Connell gevoerde reglsgeding
te verzoeken. O'Connell zoo als men zn l hoeft zeer
lo'hendiglijk het tooneel des oorlogs van uit Ierland naar
Engeland weten over te brengen en seliijnt daar eene
aanzienlijker niagt voor zijne partij le winnen, dan hij
velligt immerheeft durven denken.
De heden uit Nieuw-York ontvangen lijdingen van
den 2 dezer, bevestigen ongelukkiglijk de bijzonderheden
nojiens de vermeide verschrikkelijke ramp aan boord van
liet stoomschip Piincelon, welk berigt 11 een oogenblik
lioopto dat slechts een verzinsel zou geweest zijn.
FRANKRIJK.
PARIJS den 24. Maart. Onder dacteekening van der»
4. dezer, is van hier aan de Augsburger Courant geschreven
«Aan de Frniische zendelingen!, die zich in China be
vinden is met de Stoomboot Archimedes cone som van
"25 00(1 franken overgemaakt tot het knopen en opvoeden
van Ghini'Sehe kinderen die door behoeftige ouders ver
luien worden. Het getal dier ongelukkige wez.entjes.
die meerendecls door de varkens verslonden worden, wordt
op 200.000 in het, jaar begroot. De door rlcii Risschoj)
van Naucy gelichte maatschappij heeft reeds meer dan
2000 van die ongelukkigen opgekocht. De zendelingen
vleijcn zich, die I»wcckelingen luier te zullen kunnen ge
bruiken om het evangelie onder hunne landgenonlen te
vcr-preiilon. Veeltijds bekomen zij die kinderen 0111 niet
of Wel voor 50 of 00 centimes, hoogstens voor een jiaar
fianken. Het Fransche gouvernement al liet nut beseffende
hetwelk er van de /.aak te trekken zal wezen begunstigt
de zendelingen niet alle mogelijke bescherming."
Bernadotle overleden zijndezoo is de maarschalk
Si nut thans de laatste der 18 eerste maai schalken van liet
rijk, in 1804, in het Kamp van Boulogne benoemd.
De algemcene vergadering der Mpldnvcii heeft met
eenparigheid van stemmen de wel aangenomen welke de
emancipatie der Heidenen of Zigeuners voorschrijft. De
aankomst van drt inenschensoort in Moldavië dagleekcnt
van het jaar 14-28. Zij hadden Indië verlaten om aan de
vervolgingen der Mongolen van Tumerlan te ontkomen.
Zij waren in een soort van lijdelijke dienstbaarheid ge
treden welke langzamerhand in eene ware slavernij ont
aard was.
ZWITSERLAND.
In Zwitserland vreest men voor nieuwe botsingen.
Te Ardon hebben den 11. en 12. Maart onlusten |>laats
gehad. De regering had reeds troepen ontboden. De li
berale partij heeft de bovenhand verkicgen. De pastoor
van Awaz heeft de vlugt genomen.
BELGIE.
RRUSSELden 24. Maart. De ontvangeno herigten
len gevolge der sedert de. helft dezer maand ontstane over*
stroomingen zijn treurig.
De |>roviociale straatweg werd door den stroom bijna
onbruikbaar gemaakt weinig scheelde het of de
communication mei den spoorweg zouden gestaakt zijn
geworden.
DOORNIK den 21. Maart. Aan liet alhier uitkomend
lilad le Liberal ontleenen wij het onderstaand verhaal van
een op den spoorweg gebeurd ongeluk.
Een voorval, hetwelk de noodlotligste gevolgen had kun
nen hebben, heeft gisteren de aankomst van den spoortrein
van Brussel gekenmerkt. On de hoogte'van Froijennes,
Ier plaatse waar de spoorweg het land van den Heer
Courcelleg doorsnijdt heeft de stoomsleper die in vollen
gaug was gestouteu tegen ecu paard hetwelk daar voor
eene vol geladen kar gespannen stond; jiaaid en kar zijn
letterlijk verbrijzeld. De stukken die over de riede ls
sprongen hebben zoo lievige schokken veroorzaakt dat
eerst de stoomsleper en daarna ook de gehcele Jrem uit
bet spoor zijn geraakt, en door du vaart, welke /.ij had
den, tot omtrent de snijding vqn den groolcn weg van
Kortrijk zijn voortgedreven geworden aldaar stilhoudende
doordien de stoomsleper tot de assen ui liet slijk was ge
zakt. Al de wagens waren door elkander verstrooid
en eene diligence lag geheel omgeworpen over het hek
hetwelk den weg alsluot. De botsingen zijn zoo als men
begrijpen kan geweldig geweestmaar hij eduk is er
niemand verwond geraakt. De machinist moet veel bedaarde
beradenheid hebben getoond.
ANTWERPEN, den 25 Maart. Eeno dienstmaagd heeft
zic.b door liet innemen van eene sterke dosis vitriool van
het leven beroofd.
NEDERLANDEN.
'sGRAVEN!!AGE, den 20 Maart. In de buitengewone
zitting der Stalen van de Provincie Zuid- Holland van
heden is tot lid van de Tweede Kamer der Slaten-Ge-
raal verkozen Mr. J. It. 'J'horbccke Hoogleeraar aan de
Hoogeschool te Leyden en zulks iu de plaats van den
Graaf van den Bosch overleden.
LEIJDEN den 24. Maart. Men verneemt dat door
onderoflicieren en manschappen iii het Invalidenhuis ten
kantore der directe belastingen is gestort eene Vrywillige
Bijdrage en dal deze oude dienaren van den Staat alzoo
nog een offer op liet altaar des Vaderlands gebragt hebben
welk prijzenswaardig voorbeeld alle navolging verdient.
Naar men met zekerheid vernoemt, zal niet alleen Z. M.
de Koning maar ook 11. M. de Koningin tegen Paschen
Utrecht met een bezoek vereeren.
De Nederlandsche marine bestond op t«. Jan, 1844 nil
2 schepen van 84 stukken 5 van 74 2 van 60 I van
54, tl van 44, 3 van 32, 9 van 28. 1 van 26, 2 van
.22. 2 van 20 11 van 18. I van IG 10 van 14. 1
van 12 2 van 8 5 van 5 en 4 van 4 stukken totaal
72 schepen met 2087 stukken.
Bovendien 1 schip voor de exercitiën 9 stoom-oorlog
schepen 4 Iransjiortschopen 10 gafT I-kanonneerbootcn
1 mortier en 3 stukken 35 gaücl-kanoniieerhootcn
groot model 30 gaffel kanoniicerhoolcii klein model en
2 rocikanonneerhooten.
Het kor|is van do marine is zamcngostcld uit1 admi
raal 2 vice-admiraals 3 schouten-bij-nacht21 kapi
teins Ier zee 31 kapitein-luitenants 272 luitenants en
66 adelborsten.
Ingezonden Stukken.
Ofschoon hij het volkomen der Inciting het land ten
minste uil oogrublikkelijk gevaar gered is zou is het even
wel niet ondienstig aan le tonnen welke mitldchn van be
zinning kunnen in 't werk gesteld worden, ten einde der
gelijke verwikkelingen voor liet vervolg te vuorkothen.
Schrijver dezes geen staathuishoudkundige zijnde vermeet
zu-h niet raad te geven over liet inrigten van onzoo slaat
over belasting, in- en uitgaande region, enz., enz., dit
laat hij aan de mannen van het vak over. De studie is
zijn vak en alleen daarover kan hij oordeelen. Hij doel
het echter met vrijmoedigheid overtuigd zijnde", dat
wanneer ieder in zijn vak maar goeden raad geeft, alles
zich wel ten beste /ai schikken.
Reeds gedurende twee meoschcn—geslachlen was de phi
losophic in Leiden niet in hloeijcnderi toestand en terwijl
men ip Duitschlapd over pantbuismus ideaiismus thois-
m us en wat niet al streed, «lacht men hij ons «de
-waarheid is toch niet te vinden, dus is hij een dwaas die
zich vermoeit met er naar te Zoeken." Door deze en der
gelijke redeneringen waarbij nog eene menigte andere
oorzaken kwamen, is gedurende twee mënséhen-gc.slnch-
ten de philosophic in Leiden alleen in naam aanwezig ge
weest. Iii dien lijd was liet echter steeds gebruikelijk nat
er een Hnogbcrnnr in de pliilosojiliie te Leiden bestond
die een tractcment en coHegie-gelden trok en zal o|> den
stoel van AitlSTOTKLlïS. Ook dit is opgehouden en gedu
rende twee jaren staat de stoel van Aiustoteles ledig en
wordt dat tractcment niet meer' genoten evenmin als die
collegie-gelden. Zoo schrijver dezes onderlusschen welon-
derrist is, wordt het traclement van den opvolger van
Akistoteles toch nog altijd betaald en op het budget is
die uitgaaf goedgekeurd. Nu is mijn |>lati die calheder te
vernietigen en dat traclement niet meer le betalen want
alle beetjes helpen en het is met bezuinigingen zoo als
met den bedelaar, die. toen iiij van zijnen koninklijken
broeder eenen «luit ontving en zetde is dit een geschenk
voor een koning ten antwoord kreeg als al uwe broe
ders u evenveel geven als ik dan zult gij in korten tijd
rijker zijn dan ik."
Hier verbeeld ik mij echter velen tegen mij te zien op
komen die gedeeltelijk schreeuwen dot de professorale
waardigheid zou onteerd worden duur eene cathedcr af te
schallen uui te bezuiuigen gedeeltelijk dat hel wegne
men van die calheder zeer nodcelie zou zijn voor de studie.
Het eerste zal ik slechts kortdijk met de aanmerking
beantwoorden dal, in de gegeume omstandigheden, Int
niet vervullen van dien post minder onJeerend voor de
professorale waardigheid is. dm dat deodve alleen ui naam
en to! spot der dudrnten vervuld Wordt, gelijk UU tieeo
me»when-geslacht'n lang haft /danis gehad.
Het andere vordert een meer uitgewerkt betoog.
Ik zal dus a poslciiuji en a priori hew ijzen, dat de
pliilosojiliie geene waarde heeft ojidat men des le geroe-
der tot de afschaffing overga.
Vooreerst dan a jiosleriori. lib r kan ik kort zijn.
Al» esse ad posse valei consequentia. Twee nicnschen-ge
slachten was er slechts eene schaduw twee jaren zelfs
geene schaduw van philosophic in L< iden en al dien lijd
heeft men philosophic theorencae magislri gemaakt en alles
ging zijnen gewonen gaiig. Hieruit blijkt het volstrekt
uiinoodige der |ihilo>o|>hie (en klaarste.
Ten andere, a primi. Ik zal hier bewijzen dat de |)hi-
losimhie noch op ziclizelvc waarde heeft, noch voor andere
vakken nuttig is.
Op zicli/elve heeft zij geene waarde omdat zij waarheid
zoekt. Nu heeft immers SEvrus empiricus bewezen dat
de waarheid voor den menseli niet bereikbaar is. Derhalve
is eene wetenschap van philosojvliit* gelijk te stellen met
het (juadraat van den cirkel en den wortel uit I.
Zij is voor andere vakken niet nuttig. Vooreerst is het
immers reeds inoeijelijk te begrijpen hoe iels dat op
zichzelf geheel zonder waarde is voor andere vakken kan
nuttig zijn. Maar len andere blijkt liet zeer duidelijk
wanneer nieti de verschillende vakken die aan de academie
geleerd worden nagaatdal de jilulosojihie daar geen nut
aan kan doen.
Immers om niet de theologiede koningin der weten-
srhajipcn le beginnen Paulus zelf heeft tegen de plli—
Insopliie gewaarschuwd (col. 11. 8.) Daarom is dan ook
geen braaf theologant pliilosoof en daar zij aan de godge
leerdheid genoeg hebben gaat bun afkeer van mensche-
lijke wijsheid die toch door de prediking dwaasheid ge
worden is zoo ver dat de synode zelfs om afschaffing
der mathesis voor dc Theologanten heeft verzocht.
De regteii hebben even weinig met de philosophic le
maken. Irijmers wat iiegei. en kuause over het regt gezegd
heeft gaat ons niet aan maar wel wat in ons wetboek
slaat. Dit is bijbel der juristen wie iels meer zoekt is
een ideoloog rn gevaarlijk voor (Je rust van den staat.
De medicijnen kunnen zich op HlïM'OCBATES beroepen
die te regt als de vader dier wetenschap wordt geroemd.
Of heeft hij niet de empirie boven alles geprezen eu vooral
logen het maken van theorieën gewaarschuwd.
De letteren hebben ook niets met de pliilosojiliie te
maken. Immers sinds bewezen is dat Kliinhkmus vol
strekt niet bedreven was ui de jihilosophie is ieder over
tuigd dat men best Griek sell kan lecreu zonder philosoaf
le zijn.
De wis- en natuurkundige wetenschappen zijn ongehoor
zaam aan haren vader zoo zij zich om pliilosojiliie bekom
meren. Newton immers riep luide physica jihysica
wacht u voor metaphysica Sommigen verklaren dit
n wetenschapwetenschap, wacht u voor het denken."
Wij integendeel-willen er niets in zien dan een bewijs dat
Newton volmaakt van ons gevoelen was.
Trekken wij nil bet beredeneerde te zanten dan zien
wij dat de afschaffing der philoso|>hie tol hc/uiniging en
lot eer der professorale waardigheid zeer heilzaam zou zijn
en dat daar de philosophic noch op zich zelve waarde
heeft «och \oor andere vakken nuttig is er geene reden
bestaat om dien maatregel al te keuren.
Een vriend van vooruitgang.
MENGELINGEN.
De Noord-Brabander van den 25. dezer verschijnt mek
een rouwranden andere sombere teekenen, ter gelegenheid
van het overlijden van jonkheer van Sasse van Yssult
lid van de Tweede Kamer der Stalen-Generaol wegens
de |.rovincie Noord-Rraband afgevaardigd, wien het eene
uilvoëngc lofspraak wijdt. Wij nemen dat artikel in des-
zelfs geïnd over.
Jonkheer LEOPOLD VAN SASSE VAN YSSELT is
niet meer Helaas
l)e ondoorgioiuiclijke raadsbesluiten des Hemels hebben
een einde gemaakt uon het verdienstelijk leven van den
onschalliiiren man die lang zal winden betreurd door zijne
achtingswaardige kinderen en familie—betrekkingen door
zijne talrijke vrienden door geheel Noord-Biaband door
alle veidedigcrs van vrijheid en Oranje; want dit was
zijne leus
Een traan ontrolt onze oogen terwijl wij dit schrijven.
Waarom zouden wij het verheden O wij weten hel
uk itigeeu ou/.or lezers zal zijne tranen bij de onzen voe
gen om hel verlies le beweenen dat hel vaderland vooral
in dit oogenblik .in den te vroegen dood van den beer
Van Sasse van Ysselt ondergaat.
Des waardigen mans leven is bekend want liet was gi«
heel gewijd aan de belangen der openbare zaak.
