ragtvaardigc mast
Gelukkig Mgon er
oodig ver van dit too.
Avondblad
jlEN.
■van affaire UIT DK
bijzonder snelzeilende
i1 met Kajuit of /<>o-
komplelco Inventaris.
1840groot Zeven-
■etimmeriiig bouvy-
vrsch gebruik.
\V. P- OS ING A te
D E W
iop de Bierkade te
SPELDde Eigenaar
len aau boord van Zr.
3 uremits betalende
ULTZE te Utrecht
en alom verkrijgbaar
tlÜG
ÏS 2. BOERS
50EK,
HET
LUK
eetneld dagblad <lv
b van f843 DRIEMAAL
aandag, Woensdag en
Ben. A.bonqcraeotsprij*
ifen abonneert ziel» bij
alle Boekhandelaren of
Ho. i5o.
ïSi'l
rLISSINGSCIIE
Vrij log
COURANT
16 December.
INGEZONDEN STUKKEN.
volgen van de overwinningen in China.
Icn behoeft zich niet op een zeer verheven stand-
t le plaatsenom in den tegen bei Hcmelscho
k gevoerdea oorlog veel te vinden hetwelk meer
de tijden van bet vuislregtdan in die der be-
iafde negentiende eeuw l' huis behoort.
Ingeland hetwelk allerwego in Europa cene steeds
lemende mededinging in het fabrijkwe/.en en een
ds meer uitsluitend stelsel van vorbodswetten ou
rond Engelandhetwelk door cene steeds aan-
lijcnde bevolking en eene steeds nijpender wor
de ellende van vele duizenden fabriekarbeiders be-
gd en verontrust werdEngeland behoefde uil-
voor zijne nijverheid of zijn beslaan liep ten
TEN,
ien
i'drcclil 9
m
gelegen Plaatsen.
«J
Van Rotterdam.
lag
sd.ii
16.
20,
2-1.
27
30,
ur. m,
8.
q.
■7,
r was een voorwendsel noodig om zich door
:ht van wapeuenzulk ecnen uitweg te vorschaf-
en eenen onmelolijken Slaat te dwingen zulk
Ni uitweg te verschaffen.
ulk een voorwendsel deed zich weldra op. Dc
van China zionde rends lang de vc-schrik-
kc en beillooze gevolgen voor zijne onderdanen
liet gebruik van den opium verbood den 'uivoer
in zijn rijk,-en toen men zich van builen
dat verbod niet bekreunde, deed hij de hand
op hel Ier sluiks ingevoerde artikel en deed
ontdekte schuldigen de gevolgen dragen hunner
'treding.
ilaar voor Engeland hel voorwend-el gevonden,
als hadde hel den Chincschen 'Keizer loe.ge-
Gi| wilt niet dal onze handel uwe onder-
len langer vergiftige en onlze luwe wij /.uilen
dan zoodanig getal dadelijk van dooden tot gij
ten aanzien der anderen de vrije hand geeft
hen te vergiftigen of iot armoede le
Onze arbeiders moeten in de eerste plaats
en; onze kooplieden moeten winnen, omdat
de sterkslcn zijn."
gedane bedreiging i*. op cene schitterende wijze
uitvQcr gchragl ou Europa staat daarbij ah
lift. Vele duizenden Chinezen werden gcslagt
rscheidene sleden in coneu piiinhcbp verkeerd en
verlangde uitkomst is verkregen.
Engelschc bladen-zelve erkennen hel onregl-
ige on onbillijke van de/eri oorlog; zij zien
naar middelen tot bevrediging van lipt nationale
tot dekking der 'nationale eer; en willen
lie middelen vinden in de vei^oeding welke den
zal verschaft worden, dorjv hen Ie doen ge
hben van d« voortbrengselen der Engelsche. fa-
li)verheid (dc overige Stiten -zullen hier wol
larlijk kunnen concurreren en door hen niet
het middel in handen le 'geven om zich te
gen of te ontzenuwen,
ir ach maar ach welk eenc schrale vergoeding
zijn
zal immers in China nu eerlang worden moe-
zoo als het bij bel Engelsche stehcl Til Europa
den wa»-; toeneming van tijdrlijjk genot en
ecneriijd» toeneming van ellende anderzijds,
orhandene arbeid voor den werkman zal nu ook
daar, door den onmatigen invoer van gocd-
Engehcho fabrijkvoorlbicngselcn komen op le
De armentax zal ook in China eerlang
nijdelijk worden. Ziedaar de vergoedingdie
tot ongelukkige rijk heeft toegedacht!
Lvd Zr. Bl«. l*<v<?i Borc DCrs bij de bn hrijvingwal men too »J met
cl naar China zal kunnen uitvoeren geeft men
de vrees le kennen van geone retour-ladingen
Icn bekomen.
ir rijn wij dan gezworene vijanden van den fian-
Wenschcn wij niet deszelfs uitbreiding over de
aardeook voor China Gewiswenschen
e, doch langs eenen natuurlijken-weg. langs
b. v. de handel in vroegere lijden', bij alld
afde. volken zich als van zelve ontwikkelde,
nmsrUrkcpi ">lge van de behoeften door de beschaving lc
erhrairt.
fl handel welke zich in stroomen vergoten blocds
'csligen en uitbreiden geen handel waaraan
ilk geen behoefte gevoeltomdat het zich zonder
'en nog altijd gelukkig ch tevreden bevindt;
landel eindelijk welke door overdrijving hel
van behoeften aan'de plaatsing van overgroote
en elders bezetengebrok bij een groot ge-
van een anders nijver cn werkzaam volk doel
«EN.
Sedert den «o dezer tijt
srliout de kleine flarffli
I Ockelma» Koj.penh.iS'
I a Henr'elie i J- T'f'
•icber, Siralia alle
I Lge; Aurora (i. J. Schuil'
I Si. Eewrjburp, viiiks0"1
I TVisingcr larwe Mor
ieiuls G. t>e»Wr Lond'
au deze (Tf
n.
Ulijnzaad.
Fckömcn en
Pauline Di-lphiive
T.-oekwoUl Alton,
■j WoV'ris. I'idlE
nimacbcrbovdwd1*
len S. I.yth Ave
A Klojfpeiil.ii'S
,r, die VenusJ. Onn»!
el Montevideo fi
I ,0(1de Pjthon J
geweest en heef'
[nde de maand Nn*em
(LI;
rdiije en
geklaard 'h?
p 3i mp| h ,"]-*u
U. 5 «nel kalk.
4 met slokvisrh -
volaarde a met ijtecwN
69 onder Bel.lisehe *u
visch-
rjn" 43 met sluksoeAc'
oo-aSch 8 n.ei hoepr"
een 3 met rijst.toppe"
,et hont 8 met haver.
I0ct tabak, 8 mrtl^P
etainin waarvan «7»
vlag alsmede 19 st00"1
|en mosselen Ve lamco
k VAN BIEREN.
Zulk een handel is nu echter aan hel Chinesche
volk met het staal op de borst opgedrongen. Zal
het er gelukkiger zal hel or beter loefoarender
bij worden De hemel geve heldoch tcg verwachten
hel niet.
In een volgend artikel komen wij ecnigzins breed
voeriger op dc tegenwoordige- gjstclAhcid Tan China
terug cn gclooven d.in le zullen kunnen aanloonen
dat onze vrees geenszins zóó hersenschimmig is-", als
men in den eersten opslag zou kunnen vermcenen.
Dezer dage isbij den bockvorkooper de Rnov te
's Bosch uitgekomen, het proces dpr Joodseh—Tilburgscho
gemeente, tegen de heer Frank ter zake van kerkelijke
bijdrage, hij de Arrondissempnts-regtbank binnen eerst-
gemelde stad aangelegd en aldaarbij vonnis- van 21
jnnij jl. uitgewezen zie Weekblad vaii het Regt jaargang
1842 N°. 327.
Naar de voorrede te oordeelen draagt de schijver
luttel kennis van do voormalige tijden toen bij de Joodsche
gemeenten binnen het vaderland, hoezeer gcene contributie
op den tegenwoordige voet maar wel hel pleiten eigenlijk
het biljetten-geld in zwang was toen" een fatal vleesch-
nionopoiie den leek lot in' zijne braadpannen bespiede,
en aan kerkelijke vervolging policïe—straf en vcrl aiming
blootsteldemet racer kennis van zaken toegerustzou
hij zich met mindere vrijmoedigheid op het terrein van
dat schoone voorledcne gewaagd hebben.
Men verbeelde zich evenwel nietdat wij de godwon-
gene kerkscliatting die hel onderwerp van het Tilburg
scho proces uitmaaktvoorstaan of goedkeuren.
Zoo wel op zaak a's op vonnis hopen wij nader terug
te komen thans willen wij slechts liet hardgricvendst
leedzij»'te kennen geven, weike dergelijke reztsgediugen
aan ieder verlicht en beschaafd menscli en inzonderheid
aan ieder weldenkend Israëliet inboezemen.
Het is inderdaad ongelukkig wanneer de geldelijke
hoofdresijources der kerkelijke gemeenten, in eens godwon-
gene belasting bestaatdie niet ajjecn over de ledematen
wordt omgeslagen mvar ook over herr die geen ledema
ten zijn of willen worden, en die zicli doorgaans van
kerk cn godsdienst verwijderd boude0 het is ergerhjk
de hulp der reglerlijke niagttot het invorderen dezer
schatting in te roepen, en liet ware verkieselijkerzonder
kerk. en gemeente te blijven, dan dezelve door dergelijke
uitersten staande le houden.
Waartoe en waarom toont men 2ich dan ook bij hooger
huid zoo bij uitstek bereidwillig, met het vrrleeenen van
toestemmingen geldelijke ondersteuning tot het opbouwen
van Synagoge» in kleine plaatsjes- en dorpjes waar het
handjevol kerkelijke bevolki ig de aandachts-stonden', ge
makkelijk en niet zeer geinige uitgaven in een daarvoor
ingerigt woonhuis of appartementzon kunnen houden
en waar het aanleggen van klcinslajlsche gemeenten en
lempelhuizen in miniatuur, waarvan de inwijding, in
praal en luister door dc nieuwsbladen en jildisclte zei-
iungen wordt rondgeklidgeld nietfr dienstig is om den
verkeerd geplaatsten godsdienstijver de heersclvzucht eo 'de
waanwijsheid \an weinigen te bevredigen, dan in cene
wezenlijke behoefte, naar algomeenen wenschte gemoet
te komen
Daar zijn er onder deJoodsche, plotlelapds kerkbestuurders
wier onkunde walgelijk wier trots onverdragelijk wier
ingebeeldheid bespottelijk en wier eigendunkelijkheid en
willekeur hoogstge vaar lijk zijn. Het onderhoud van kerk
gebouw ecredienst, administratie e» aankleve van dien,
over eene kleine massa leden omgeslagen veroorzaakt ecne
drukkende lastwelke dc verpligte leden beude worden.
Heeren plattelands kerkhestuurderen eén zeer hoogeo dunk
van hunne ara hts waarde en van de heiligheid hunner
zaak hebbende stellen zich als administrerende en quo
tiserende tegen de wanbetalcndc leden in postuur zij
dagvaarden eo gaan tot de uiterste middelen van con-
trainte over maken zich zelf en de godsdienst hatelijk
en op die wijze ontstaan wrokverwijdering en andere
gevolgen waarvan de eigenlijke oorzaken alleen aan hef
gebrekkelijke beheer van hoogerhand te wijlen is.
Zonder te onderzoeken of de Ring-Sijnagogc Tilburg al
of'niet hare tegenwoordige organisatie behoeft, blijft liet
eene ontegenzeggelijke waarheid dat cr mindere kerkelijke
last voor de Jsraëlitcn ten platten lande zoude zijn ont
staan ware de regering kariger geweest met het verlee-
nen van toestemming tot het oprigten van kleinstadsche
gemeenten en tempelhuizen in miniatuur cn dat in dit
geval .de processen lot invorderen der dwangbelasting en
de daaraan verbondene ergerniswaren achterwege ge
bleven.
Tot dus verre opzigtelijk Ring-Stjnagogc en bijkerken
maar ook bij de Hoofd-Sijnagogcnbestaat het euvel der
kerkbelasting in zijne gehcele uitgestrektheidook daar
moet zij meer dan eens, door dwang, in de kassen der
thesauriers vloeijenniaar ook bij de Hoofd-Sijnagogon
achten wij aanzienlijke verligtiog voor de hoogstbezsvaarde
leden mogelijk indien men er eindelijk toe zou willen bp«
Sluiten in den vorm der eeredienst de sedert laDg ge—
wcnschte vereenvoudiging in te voeren waardoor het over
groot getal ambtenaren verminderd en bezuiniging in dc
kerkelijke huishouding zou daargesteld worden zoodat van
lieverlede de kerk op haar eigenaardige zuilen van ach
ting en toegenegenheid zoude rusten zonder door hate
lijke imposition en dwangmiddelen, in hare hooge waarde
beloedigd eri gekrenkt te worden.
Men zou geheel en al met deo stand der zaken onbe
kend moeten zijn om hier ter plaatse den onderstand uit
h<*t oog te verliezen die jaarlijksten behoeve der Jood-
sche ecredienstop de stnaisbegrootiug is uitgetrokken.
Vele stellen hel bedrag van dien onderstand verre be
neden dc competentie in vergelijk mg met andere gezind
heden doch dit zij hier minder de vraag dan wel wie
dien onderstand verdeelt en* tot welke doeleinden hij be
stemd cn besteed wordt.
De Hoofd-Commissie stelt als raadgevend Jigchaam de
verdeeling voor maar helaas 1 de bestemming is voor niets
minder dan voor de eeretlimsldewijl den rabijnen jaarlijks
niet meer dan ecne beuzeling wordt toegeworpen e» de
opper-rabijns weduwen met met al trekken zoodat do
bezoldiging der eerst- en de pensioenen der l iatstgemelden
genoegzaam geheel en al op dc leken drukken en daar-
en boven onderscheid»» e Hoofd-Sijnagogeu en Hingkerken
•van groole bevolking, zonder leeraars cn geestelijke lei
ding, en in zekeren zin ais kudden zonder herdersaan
zich-zelve overgelaten zijn.
Waaraan wordt 's lands penurie dan besteed Aan ad
ministratie-kosten aan items en etcelra'amaar hoofdza
kelijk aan Ven rijks Seminaria te Amsterdam tol oplei
ding van rabijnen cn godsdienst-onderwijzers, en aan ou
derstanden voor (je armenscholen.
Zoodanig rijks Seminaria isin den volstcn ziu des
woords onnoodig. Inlandschc robijnen Javalhee cn cas
du besoin levert Duitschland veel bekwamere en goedkoo-
pere geestelijken dan Amsterdam, dat eigenlijk, in ver
band met tijdgeest en behoeften niets oplevert en niets
opleveren zal. De Duitsche-rabijnen hebben hunne aca-
denji c'n? studiën volbragt011 zijn knap genoeg Zich in
weinig jatcn dc landstaal eigen te .maken.
De oppef-rabijnen zijn ambtshalve vorpligt, ieder binnen
zijn ressort aan de opleiding van talmudisten tc arbei
den aan dergelijke geleerJen hóeft het nimmer en zelfs
vóór liet oprigten van het rijks Seminaria bij de Joodsehö
gemeenten ontbroken; maar indien, in de plaats waar dew*
vermaarde inrigting "gevestigd is, derzelver getal ontoerei
kend megt bevonden worden dat zij dan voor hare kos
ten in die vermeende behoefte voorzie en de last daarvan
niet op anderen werpe J
Onderwijzers van de godsdienst kunnen zeer Wel en
ruim zoo goed als te Amsterdam bij de Joodsche armen
en dj plaatselijke ondermeesters-scholen gevormd wórden;
do Joodsche armenUinderen behoorden en moesten zelf
des daags de openbare plaatselijke scholen frequenteren
en des avonds in dc godsdienst onderwezen worden
of zouden zij zich de kennis dezer godsdienst van zes tot
dertien jaar niet kunnen eigen maken dusdoende verviel
niet alleen het seminaria, maar ook de aanzienlijke schooi-
toe.'ajen, thans door het land verstrekt konden hetzelfde
lot ondergaan of verminderd worden.
Wanneer het land de eeredienst eener erkendpgods
dienstige gezindte subsidieert en' daarvoor eene som op
de jaarlijksche staatsbegrooling uittrekt dan behoort in
allen gevalle den leeraars derer gezindte en hunne wedu
wen de eerste aanspraak en nadat dezelve in redelijkheid
en billijkheid, bevredigd is, komen andere dingen aan de
beurt v roeper niet.
Thans schijnen do tractementen der rabijnen niet meer
te bedragen, dan tol een voorwendsel vereisebt wordt,
om door middel van lands onderstand liet hemoeijal in
de kerkelijke en administrative huishouding te reglvoar-
digen.
De kerkelijke bijdrage vervangt dus liet oude hal-mono
poliemet (Idt onderscheid, dit voorheen het Vloesih
eten vrijwillig was en dat thans het betalen de/.er belas
ting eene dwang zou zijn geworden onverminderd de onge
negenheid om tot de gemeente le willen belmoren.
En zo0 zijn en blijven de arme leken de daaruit vloei-
jende liisl torschen. Zij verwenscher» kerken voorstanders,
en 's lands penurie gaat grootcndeels nutteloos verloren
in plaats tot verligting dezer last te worden aangewend.
Bij Duitsche rabijnen zal de kerkelijke beschaving
bij hoogere tractementen aan de geestelijkheid zullen
de armenfondsen winnen.
De Bosscher regthank heeft wel is waar het pleitgeding
ten voordeelc der Tilburgichc gemeenteuitgesproken
maar koe heeft zij gesproken Het is nog de tijd niet
die vraag le beantwoorden. Genoeg zij het dat Int denk
beeld van dc- onverpligtheid tot het betalen der kei Lelijke
bijdrage anders dan door toegetredene ledematen al
meer en meer veld wint en dat hetzelve met alle. zijne
gevolgtrekkingen dc grondslagen ondermijnt waarop liet
bestaan der gemeenten gevestigd is. Hot is dus incQr
d.in tijd. voor de gezamentlijkè Honfd-Sijnagogèri al ware
het ook zonder Amsterdam en 's Ha geom de handen in
een tc slaan, de volksvertegenwoordigingop het reeds te
lang bestaande ongelijk attent te maken en om eene
verdeeling van 's lands subsidie aan te houden die meer
en beter aan het oogmerk beantwoordt en den naderenden'
val der gemeenten .verhoedt. SiaÉo.v.
