Ukai
orte Nieu «'straatWijt
cieuse zoo Beneden- a
5- on Meidenkamer*
s on andere licrielhjk.
i /no l"t eoi
.-r of Koop.v,
Magazijn Lor
niiieX lJA)vHl_ 1» m
al. Wijk H. Kj». 5
Woning'' ingprigl
oorend on a.murriw.
ijf Verdiepingen in
No. 202.
H. 5S on H. 57 t.;
TOOtc pakhuis II. 20;
H. 5857 en 204
vordcn geveild.
ten Kantore van ge,
,ecu!ug-
1842aan do BANK
lie openstaande Pander
Ki.
tot vier ure te bezien.
t is dit jaar °i
böALEKAMP van
en alom
beginselen dor PLANT-
i -verbeterde druk
ifl
ringen over de INVLOED
e Verstandelijke vorm
GUYOT Lisle Lit tér
do op qui a été pu
S-MUETS sur l'
mimique les av
en Aardrijkski
JAVA k
verledonen en tegi
No. 148.
18 's%
VLISSINGSCIIE
Maandag
COURANT.
12 December.
INGEZONDEN STUKKEN.
twee laatste Nummers der Catholijke
Nederlandsche Stemmen.
Wij hebben ze met smartgevoel gelezen,
üc met bezadigdheid door onderscheidene organen
er constitutionele persaangevoerde gronden ter
icrkuiging van de 11. C. persdat zij te ver ging
hare ongunstige vooronderstellingen van de bedoe-
ngen der regering en van hel gevaar voor de nare
•langen der R. C. kerk hetwelk aan de verwezen -
jking dier bedoelingen zou verbonden zijn -die
invoering van gronden e.n bewijzen heeft in slede
in te overtuigen 7.00 als men verwachten mogt
lorn eri verbolgenheid te weeg gcbragl.
Dc toon, inde nummers 48 en 49 der C. Stemmen
•erschende, levert een droevig bewijs op van harlstogle-
jkhcitl eenerzyds en van onverschilligheid ten
inzien der inwendige rust en van tie onderlinge
msgezindheid der burgers van den Staal anderzijds.
Ran hel.mogelijk zijn, dat men in gemoede ver
eent daardoor nut te stichten .hetzij uit een
latkundig hetzij uit een godsdienstig oogpunt be
bouwd
Moetbij zulk cene verbolgene en onvoorziglige
«O.»
Overzigt van de 11E-|
[ling van Nederland
ju opgevolgd 2dc St. J
IND JAVA vprtaali
L STÜRLFK a «150 U1('CI u'.l /u,li cene veruoigene en oiivoorzigugi
'ern over de middelen|llc *an schrijven niel ieder onpartijdig beoordeelaa
en gemgakt worden oml tic meening komen dat er gecne deugdelijke
iale Schuld op de O. (tonden door dc partij welke dien weg inslaat
msten van bet GouverJmncn worden aangevoerd ftlocl hieruit geen mis-
aan de. o«derne-lJUVVC„ ontslaan ten aanzien van de opréglbeid der
1 veld te openen a 0,jll„mer|(en- van hen jje schrijven? Moet dc
lilsdicuslhaalde, onverdraagzaamheid niet aan beide
■den worden opgewekt en ontwikkeld
1 k*« 3.7o|"°Slen de sohrijvers der C. Stemmen dit toch willen
van sommige personenIgi'ijpen en zich niet door hunnen ijver zóóver laten
jnis van JEZUS, twceilldeiden om alle waardigheid afteleggen, en eene
h l.-5l| te voeren, welke niemand van welke geloofshe-
Fragmenten en AanJ]en)-s 00[t die prijsstelt op maatschappelijke orde
van ernen burgerlijki. eensgezindheid met mogelijkheid zal
a a 'n rarJ"nen goet'kcuren
(twee e ru ^1 <t 1.5ojW.it deden toch de organen der constitutionele
INACHT Volksverliasll'j om ldó gehavend zóó verguisd te worden als
k O.üol/C. Stemmen hen doen
Welen ter verdelging niTficn die Slemmen zich np de grondwet beriepen
,men. Naar het Honc-I onbeperkte vrijheid van godsdienst niet maar
J:\VINK ®'®"len van begrippen maar ook van uitoefening van
•mplaren voofltamen "i openbare belijdenis te doen verwerven
Historie der ZOOoDltl
?T,S p|al,nlooguen die organen, uit de ingernepene grondwet
fraai gekleurd, il deze geene zóó onbeperkte vrijheid van godsdienst
a u 12,b'iiclmaar alleen eene zóódanige welke de wellen
I den Slaat met het oog op de openbare orde en
l'iglieid en de zedelijkheid der staatsburgers gevestigd
pen hebben gedoogd.
lil waarheid of was het logen? Hel laatste
lor niets wal steek houdtvan de zijde der C.
men bewezen geworden,
J LcvïU, beide HavreUn daar dat zij later gemeend hebben het publiek
'iel denkbeeld te moeten brengen dat ook zelfs
rond wet geen waarborg geeft voor vrijheid
dienstvan daardat zij nu de constitutionele
fin haar N°. 49 bladzijde .385) bedreigen
il langer met haar geoieene zaal: te maken maar bij
're gelegenheid denwensch te uilen dat de kostbare
\edie eener constitutionele regering niet langer worde
uitgespeeldmaar dat in Nederland een veranderde
^ringworm een zuiver monarchaal bestuur inge-
'rtf worde toaarbi/ dc welwillende koninklijke handen
I kunnen worden belet het goede lot stand te brengen
jl het regtschapen hurt van den monarch hem voor-
Mi"
udilt Ine. kleine vordering slechts van den monarch
D. den plegtigen. eed op de grondwet door
gezworen zal verzaken en met voelen treden
Hij de lieveling. maar tevens de slaafsche
nlienaar der organen van de ultramontaansche
X 1in Nederland worden moge!
f 41.00p.t.Eangden toch onze R. Ce landgenoolcn in het
43.00 4|«een onder het bestuur van eenen Koning tc
4'-00 voor wien eedbreuk een kinderspel was
den zij er in alle andere laudgeiwolen onder
iuk van zulk cenen Koning te plaatsenwy
7.00 snel wij" konden hel land onzer geboorte
EIEREN. I**» cn aan de grenzen vaneen vreemd toevlugts-
1 gekomen hel stof van onze voelen schudden,
'troepen God lof wy ademen v'ry
I Hel zou beleedigend zijn bij liet ontzwachtelen
oofjn erken aan meer d.in ec«.c factie Ie denken. CJeen wel-
I R. C. landgenoot kan zulke gevaarlijke wentchen koesteren.
Sedert don 6 dezer
tlofftyUVT J
«Ie Itlaria J
lis 15- SIun-(**0
Ijjor, die KicheL. I
IJ T E IV
1 te MidOzlburg
Nederlan^ohe
weit
«er Garst
kViilc Booiieo
Nltruine dito
b Paardonboonen
Ldilo
potje
11 folie
ikoeken f
do io4o|
koeken
9.00
Tot niets' minder echter dan lot meineedigheid
verklaren de C. Stemmen tul weerwraak tégen de
constitutionele pers, den Koning Ie willen aan/ellen.
Wat nu, heeft men te denken van mannen welker
ijver hen tol zulk eene harlstoglelijkbeid vervoert?
Wal kan men beschouwen als bij hen heilig te
zullen zijn
Maar neen ook nu nog willen en mogen wij
niét zóóver gaan van hier opzettelijke bedoelingen bij
de C. Stemmen te vooronderstellen om op de schou
deren van het Nederlandsche volk een dubbel slavenjuk
te doen leggen., juk van bet 'despotismus juk
der Tl. C. kerk voor hen die volgens hun geweten
niet tot haar kunnen behooren
De regering, en zoo men zegt ook de seciien der
Stalen-Generaalzouden zich gevind hebben betoond
te voldoen, aan dc voorstellen dier getuite constilur.
tione/e pers, om zooveel vrijheid aan de R. 4C. kerk
in Nederland tc lalon als maar immer met de
openbare orde en veiligheid zou kunnen bestaanbaar
zijn om geen voorafgaand oerlof van de regering
noodzakelijk te maken lol het gevolg geven aan
bullenaanschrij vingen of voorschriften van eene
buitenlandsche geestelijke magt ontvangen en louter
geestelijke aangelegenheden betredende iets waaruil
bij vernieuwing blijkt, hoe weinig billijk de besehul
diging is dat de regering en de Kamers jegens de
Catholijke bevolking met haat zouden vervuld zijn
eveneens als hoe weinjg de constitutionele pers er
op uit is den R. C. landgenoot in zijne gedsdicnsl-
vrijhc^l tc helpen beperken.
Ofschoon wij gaarne hulde brengen aan hen ten
gevolge van welker direole pogingen nnar men zegt
deze wijziging in hel wetsontwerp is gebragtkunnen
wij nogtans niet nalaten 1c doen opmerken hoe
noodzakelijk het is. zooveel mogelijk duidelijk te
bepalen wat door geestelijke aangelegenheden verstaan
.wordt.
Zal b. v. een R. C. geestelijke, een verbod ont
vangende tot inzegening van gemengde huwelijken
niet zeer ligt in het denkbeeld verkeeren dal dit
eene geestelijke aangelegenheid een voorschrift is
gegeven in liet uitsluitend geestelyk belang der kerk
hetwelk hij mitsdien mag afkondigen cn nalctln
Eri hoe zal hel publiek Ministerie on tie reglcr liet
tegendeel beweren wanneer zij dit niet duidelijk met
de wet in dc hand kunnen bewijzen?
Dit is één voorbeeld maar er kunnen veel meej'dcre
worden aangevoerden hel is daarom '«lat wij dc
algemeene bewoordingen in het gewijzigd art. 700
men zegt opgenomen, niet toereikend aclilen maar
gelooven dal 7.00 naauwkelirig mogelijk zou behooren
te worden gedefinieerd wat door geestelijke aangele
genheden moet verslaan worden.
Een R. C. regtcr b. v. zou toch wel bezwaarlijk
kunnen of willen aannemen (lal door een verbod
als het bovenvermelde, dc openbare orde zou kunnen
worden verstoord.
En zoo de Hoogc Raad dit wél aannam hoe 70u
Tig dit bewijzenzoo de wetgever zich hieromtrent
niel verklaard had
Wij willen niet ontveinzen dat het eenige mneijc-
lijklièid kan opleveren in een strafwetboek, duidelijk
te bepalen, wal geestelijk, en wat niet of-gemengd
geestelijk is doch éénmaal dit woord bezigendeis
het noodigin eene zoo leedere zaak, te bepalen,
wal het beteckcnt.
En hier doel zich als 't ware van zelve weder de
behoefte gevoelen aan algemeene wettelijke bepalin
gen regelende de vrgheid der ui toe'ening van gods
dienst in Nederland.
De bepalingen onzer grondwet op dit stuk en bij
zonder dc hemelsbreed uileenloopende verklaringen
aan dezelve gegeven;, (rpon denke b. v. ook aan de
vroegere susteuuen der afgescheidenen aan bel mis
noegen van vele Protestantenlen aanzien der kerk-
inrigting van het armwezen enz.) schijnen ons toe
dc noodzakelijkheid cener zoodanige wet middagklaar
aan te duiden.
Tol dus verre, deed t>e regering alles, wal zij
meende hier gedaan te moeten worden dóch onzes
inziens ligt dit gatisch niet in de bedoeling tier
grondwet, als welke van dc .godsdienstige* gezindheden
vordert dal zij zich houden zullen binnen de palen
van gehoorzaamheid aan de vvettkn van "den Slaat.
Bestaal er dus behoefte aan reg.elcnde bepalingen
hel is de wetgever die ze moet vaststellen.
Men zal hier welligt legert opzien, wegens dc span
ning welke er uit zou kunnen ontslaan, en hel
moeijeüjke om doelmatige algemeen werkende be
palingen op dit stuk te ontwerpen.
\Aij, daarentegen, vreezen, dat, zonder eene doel
matige wet er steeds meerdere en meerdere spanning
zal komen te ontslaan, welke juist door bij de wet
iedere gezindheid binnen hare perkeu te bepalen in
alles wat niet zuiver geestelijk maar wal gemengd
geestelijk en wereldlijk of alleen dit laatste is, cn
bij welke wel tevens hare regten en vrijheden naac
aanleiding der grondwet duidelijk werden omschre
ven., hoogst geschikt zou moeien zijn, om veel
twist en tweespalt en verzet voor te komen.
De geestelijke magt van den Paus kan hier, naar
onze mcening geen zoo onoverkomelijk struikelblok
opleveren, als men'zoiï vermeeneo. Immers kan om
trent do grondslagen der wel evenzeer met Z. H.
worden onderhandeld alvorens de regering deze laat
ste voordraagt als zulks over een concordaat ge
schiedt. Bovendien bestaan Cr concordaten welke zeer
wel t il leiddraad zouden kunnen dicoeu en overi
gens do grondwet kon en moest hier inede voor de
regering ten l.orisicon zijn.
Bebalven dat wij ons van eene dringende behoefte
aan epnc algemeene toet op dit gewigtige onderwerp
overtuigd houden 'gaan wij zóóver van te gelooven
dat hadde zondanige wet voor lang reeds bestaan
en ware /ij behoorlijk gehandhaafd hoogst waarschijn
lijk de Belgische omwenteling aan v*elk,e de zich
.door de regering gekreukt achtende geestelijkheid zulk
een gowiglig doel had, geen plaals gevonden en ook
de onrust en spanning in welke wij thans ten aanzien
rler godsdienst verkeeren zich niet zouden vertoond
hebben.
Men zal toch wel willen loeslemmen dal een Minister
veel gemakkelijker tot misslagen in eene zoo teedcre
zaak kan vervallen dan de wetgevende magt.
Eer wij hier van afstappen moeten wij m, allen
gevalle nog als ons- gevoelen opgeven dal de wijzi
ging in l»ct artikel 4 des tienden titels van het aan
hangige strafwetboek nog zou Kunnen worden aange
vuld met dc woorden en welke niet ingrijpen in
de staalkundige of burgerlijke regten of vrijheden
w van corpnralien of hyzondcre personen."
Dcte regten en vrijheden toch, moet dc wclgever
beschermen, en de aanranding dcrzrlve tlonr welke
middelen ook, moet dc reglcr, naar da wel, mogen
straffen.
Reeds in den aanhef van dit artikel -maaklcn wij
de C. Stemmen opmerkzaam op het schadelijke on
gevaarlijke van een zóó hartstoglelijk schrijven en
op het mistrouwen hetwelk daaruit legm de schrijvèrs-
zelven moet ontslaan.
Wij moeten nu nog op iels anders de aandacht
vestigen hetgeen mede hoogst schaddij* cn gevaarlijk
voor dc openbare rust en de eensgezindheid der burgers
Ie noemen is; wij bedoelen de wijze, waarop men
thans op meerdere plaatsen te wetk gaal, 111 het
maken vail pros e li ten.
Een gesprek hetwelk wij voor koits aanhoorden
geeft ons hiertoe aanleiding.
Daarin kwam ter sprakehe*goen 110 Volksvriend
Tnor eenigen lijd ton aanzien der proseliten-mukepy
binnen Groningen heeft opeubuar gemaakt.
A. noemde het gedngvan den slaglor die, hoewo!
werk hebbende, zijnen knecht wegzond, omdat bij
niel Calholijk worden wilde, eene schandelijke han
delwijze.
B. zcitledat zoo iets niel alleen in Groningen
maar ook binnen eene door hem genoemde meer
nabij gelegene stad plaats vond; cn dal'hij onder
scheidene voorbeelden wisl van overgang lui do
R. C. kerk door huisgezinnen en alleen loopende
personen, welke men, door de vrees van hen aan
broodsgebrek prijs te geven tol dien overgang had
doen besluiten.
C. zeidc oenen brief te hebben liggen geschreven
uil eene gemeente waar slechts weinige Protestanten
wonen en houdende "klagto dal dezo aldaar aan
zoovele kwellingen en benadecliug in Hun beroep ten
«loei stonden dat zij het zonder van godsdienst lo
veranderen er niel zouden kunnen uithouden.
D. zeide dan moeten wy daar waar wy de meer
derheid hebben ook maar zoo gaan handelen en
geen Calholijk iets meer laten verdienen of onder
steunen.
Wij gaven hier in bedenking ,- of men dan niel de
goeden of onscliubtigen voor de kwaden zou doen
boeten en of dit billijk was?
Dit wel nietmeende B maar inlussclien vervolgde
bij ontneemt men ons de schapen onzer kudde en
wij moeten dus zorgen dat wij zc van cone andere
zijde terug krijgen.
Wij doelen dit eenvoudige gesprek hier mede, om
