Binnenland.
Provincienieuws.
V rouwenrubriek.
Gemengd Nieuws.
eenige schoten op, doch het dier trok er zich
bljjkbaar weinig van aan en verdween in de
wildernis.
Er loopen in den laatsten tijd meer geruch
ten, Daar men weet, over een soortgeljjk mon
ster in den Congo, dat geLerdcn voor een
Brontosaurus (den donderenden Sauriër) hou
den. Er is al een Amerikaansche espeditie
uitgerust om het dier op te sporen, doch de
expeditie heeft pech gehad bij een spoorweg
ongeluk zijn vele leden er van gedood.
In November werd melding gemaakt van
bet verhaal van den Belg Lepage, die achterna
gezeten zou zijn door een monster, waarvan
de beschrijving insgelijks aan den Brontosaurus
herinnert.
De politie te Weenen heeft in den Hof-
burg, het voormalige paleis van den keizer,
een speelbank ontdekt, die daar door een too-
neelspeelster was opgericht.
Ged. Staten en de Gemeente.
Onlangs stelde de gemeente Weststellingwerf
een verordening vast, waarin voor gehuwde en
ongehuwde onderwijzeressen geen onderscheid
was gemaakt wat uitbetaling van salarissen
betreft bij bevalling. Ged. Staten vroegen toen
aan den Raad, of zulks geen vergissing was,
waarop de Raad repliceerde dat het een ernstig
raadsbesluit was
Thans wenschen Ged. Staten deze verordening
niet goed te keuren. Eveneens werd de goed
keuring onthouden aan een dergelijke veror
dening der gemeente Doniawerstal, omdat de
onderwijzeres, die huwt, binnen een maand
on slag moet vragen. Nog werd niet goedge
keurd eenzelfde verordening der gemeente
Menaldumadeel, omdat daarin niet was opge
nomen een bepaling betreffende de uitbetaling
van de jaarwedden aan gehuwde onderwijze
ressen, die haar bevalling tegemoet zien.
Carnaval verboden.
De gemeenteraad van Breda heeft met 11
tegen 10 stemmen besloten de openbare viering
Aan het carnaval te verbieden. Een motie werd
aangenomen om maatregelen te nemen tegen
het gemaskerd verschijnen bij openbare verma-
keljjkheden.
De gewezen Duitsehe kroonprins bracht
de Kerstdagen bij zjjn ouders op Amerongen
door.
Bij den uitgever A. Oosthoek te Utrecht is
een boek verschenen over de genealogische en
heraldische gedenkwaardigheden in de provin
cie Zeeland, van de hand van mr. P. O. Bloys
van Treslong Prins. De |sehrijver klaagt er
over, dat er door gemis aan piëteit reeds zoo
veel in onze provincie verloren ging.
Wie bekommert zich, zegt de schrijver, om
de tallooze priestergraven of de monumenten
der geslachten Van Borssele, Yan Cats, Mogge,
Van Schengen, Yan der jNisse, Van Lyere,
Liens, Zoete de Lake, Kien enz. enz.? terwijl
het hoog tjjd was dat een en ander werd ge
ïnventariseerd, om althans vaor het nageslacht
te bewaren en te registreeren wat nog niet
do >r den tand des tjjds of schennende handen
verloren ging.
En er ging reeds ontzettend veel verloren.
Door verregaand gemis aan piëteit werden en
worden nog, eerwaardige gesteenten als oud
vuil behandeld. Zoo liggen in Baarland de
grafsteenen als stoepsteenen voor de huizen;
in Biervliet staat de stadspomp op een zerk;
in Borssele liggen ze in het gras van het
Kerkplein; in Biezelinge dienen ze weer als
stoepsteenente Hoek liggen de zerken vóór
de kerk, opdat ze des te spoediger door de
kerkgangers zullen afgewandeld zijn; 't zelfde
valt te Hulst te constateerente Driewegen
onder Hoofdplaat ligt een iraaie gothische
zerk bjj den smid Brevet onder den hoefstal
het voormalige koor der kerk te St. Maartens
dijk is een sprekend voorbeeld van onchriste
lijke mentaliteit der kerkelijke heerente Oost
burg daet de eenig ovetgebleven zerk dienst
als stoep voor een huis bij het postkantoor....
Daartegenover vindt men loffeljjke piëteit
tegenover de gesteenten in acht genomen in
de kerken van Hoedekenskerke, Wemeldinge,
Kapelle en Waterlandkerkje, alwaar deze in
den muur gemetseld, althans voor afloopen
bewaard bleven.
Eenige reproducties naar goed geslaagde
foto's zjjn aan het boek toegevoegd en geven
staaltjes van de smaakvolle tombes en gedenk-
steenen, waarmede onze voorouders hun dooden
wisten te eeren. Zoo ziet men bij Burgh afge
beeld het monument ter eere van het echtpaar
Jan Pietersz. de Huybert (16521701) en
Catharina Cornelia de Huybert (1661 —1709)
waarop o. a. hun door T. Blommendaal in
marmer gehouweD borstbeelden in medaillon
voorkomen.
Dezelfde kerk bevat een gedenkteeken (met
marmeren buste door den zooeven genoemden
beeldhouwer) voor mr. Pieter Anthonisz de
Huybert, heer van Burgh en Kraaienstein
(16221697). Bjj Dreischor vinden wij afbeel
dingen van de monumenten voor mr. Pieter
Mogge f 1756, en voor de gebroeders mr. Jan
Damëlsz. Oekerse en Cornelis Daniëlsz. Ocker-
•se, respectievelijk f in 1742 en 1728; op beide
monumenten komen eveneens de in marmer
gehi uwen portretten der genoemden voor. Ook
de fraaie tombe voor Arnout van Cruffmingen
f 1561, wordt ons vertoond met zijn in steen
gehouwen ridderfiguur in volle wapenrusting,
benevens hoofdwapeu en acht kwartierschilden,
een en ander, zooals duideljjk blijkt, nog in
goeden toestand verkeerende in de kerk te
Kruiningen. Het artikel over Oosterland is
versierd met eene eveneens fraaie afbeelding
van het monument, aldaar opgericht ter eere
van Suzanna Maria Longue, f 1752, als wed.
Jobannis Cau. De kerk te Stavenisse kan in
een harer kapellen nog bogen op het door de
zorgen van mr. W. R baron van Tuyll van
Serooskerken (f Zuilen 1878 herstelde monu
ment van Jeronimus van Tuyll van Seroos
kerken, f 1659, waarvan de afbeelding ons
wel de rijkdom van uitvoering, doch tevens
het gemis aan kunstwaarde doet kennen. Bij
Tholen vindt eene reproductie naar eene 18de
eeuwsche teekening eener grafzerk een plaats.
Het is de steen waaronder Guy Anthonisz van
Bloys (f 1527) en zijne echtgenoote Dingna
van Assemansbruck (f 1516) rusten. Yan
dezen rjjk gehouwen steen zijn alle kwartier
wapens en andere versieringen afgeslagen.
Schadevergoeding ontvangen.
De Burgemeester van Vlissingen heeft een
bedrag ontvangen van f25.493.05 als schade
loosstelling voor de door het springen van een
Engelsche mjjn op 31 Maart 1919 aangerichte
schade aan gebouwen en zeewering aldaar. Het
geld werd door tusschenkomst van den Minister
van Binnenlandsche Zaken ontvangen van de
Engelsche regeering.
Ter waarschuwing.
Sedert 6 Dec. 1.1. zjjn door de controleurs
van den R.iad van Arbeid te Middelburg reeds
21 processen-verbaal opgemaakt tegen werk
gevers die hunne verplichtingen, bjj de Inva
liditeitswet hen opgelegd, niet nakwamen. Dit
getal is alleen bereikt op Walcheren; de werk
gevers worden er dus nog eens aan herinnerd
hun plichten te vervullen, daar controle dage-
ljjks kan plaats vinden en er niet geschroomd
wordt proces-verbaal op te maken.
Ter Neuzen. Door het jjverig optreden van
de politie alhier, is het gelukt de hand te leg
gen op een zekeren P. O., welke zich schuldig
heelt gemaakt aan diefstal van benzine.
Bij verder onderzoek en verhoor zjjn er ook
5 vaten benz.ne te Sas van Gent in beslag
genomen, welke in verband staan tot den dief
stal in deze gemeente gepleegd.
Axel. Alhier is opgericht eene winkeliers
vereniging, welke zal trachten verschillende
misstanden, die in het winkeliersvak heer-
schen, op te heffen.
Met ingang van 2 Januari a.s. zal het
telegraafkantoor alhier geopend blijven tot 9
uur 's avonds.
De openingsdienst voor post- en telefoon
dienst big ft dezelfde, behoudens, dat tot 8.30
weer celgesprekken kunnen worden gevoerd.
Aardeubnrg. Tot gemeente-archivaris is be
noemd Ds. J. N. Pattist, Ned. Herv. Pred.
alhier.
Goes. Nu met het actieve vrouwenkiesrecht
het kiezerscorps in deze gemeente tot een
circa 4400 personen is aangegroeid en de wet
voorschrjjtt, dat in 't algemeen een stemdistrict
niet meer dan 1000 kiezers mag omvatten, zal
met 2 stemdistricten niet langer kunnen wor
den volstaan in dezé gemeente en wordt dan
ook dat getal tot 4 opgevoerd. De stembureaux
zullen dan allerwaarschijnlijkst gevestigd wor
den voor district 1 ten Stadhuize, voor district
2 in de Hoogere Butgerschool, voor district
3 in de Muloschool op den Dam en voor dis
trict 4 in de Rjjkslandbouwwinterschool.
Rilland-Bath. De gemeenteraad heeft iu
zjjne vergadering van verleden week Vrijdag
een verordening aangenomen, waarbjj het vloe
ken en het gebruiken van ruwe en onzedeljjke
taal wordt verboden en strafbaar gesteld.
De Roomsche kerk en de mode.
Onder bovenstaand opschrift heeft de N. R.
C. een belangwekkend artikel, waaraan wjj het
volgende ontleenen:
Een der neteligste vraagstukken, door de
Roomsche moralisten tegenwoordig op te los
sen, is wel dit: welke houding hebben wjj aan
te nemen tegenover het modevraagstuk. M. a. w.
hoe kan eenerzjjds de aangeboren behaagzucht
der Roomsche vrouw worden bevredigd, terwjjl
anderzjjds geen schade zal worden berokkend
aan wat do Roomsche kerk verstaat onder
zedelijkheidsbegrippen
Jarenlang reeds heeft de Roomsche kerk
over de heele wereld gewaarschuwd tegen de
heerschende mode, deze afschilderend als het
werk des duivels en geen poging liet zjj on
beproefd, om hare geloovigen at te houden
van wat zij beschouwde als eene naaste ge
legenheid tot zondigen en als een schrikkelijke
uitwas van het moderne heidendom.
Merkwaardig genoeg echter mocht weinig
in dit opzicht batende mode bleek zelfs tegen
de macht der Roomsche kerk bestand te zjjn
onder haar Caudjjnsche, maar zoete juk gaan
in breede scharen ook de Roomsche vrouwen,
tep spjjt en tot ergernis van ieder, die de
hedendaagsche mode beschouwt als een aanval
op de zedeljjkheid. Allerlei vereeuigingen, als;
Voor Eer ea Dougd, Mariacongregatie, R.-K.
Vrouwenbond, Derde Orde enz. mogen haar
best Hoen de Roomsche vrouw tot zediger en
ingetogener kleedij te bewegen, blijkens de
telkens geuite klachten over de zedelooze klee
ding ook onder de Roomsche vrouwen, heeft
deze actie tot heden bitter weinig gebaat, nam
de ontaarding der zeden door de modes zelfs toe.
Begin 1915 bepaalde de bisschop van Haar
lem, dat aan vrouwen en meisjes, die niét be
tamelijk gekleed in de kerk verschjjnen, het
ontvangen van de saciamenten, in het bjjzonder
het ontvangen van de H. Communie zou wor
den geweigerd, zulks in navolging van het
Belgische episcopaat, dat reeds een jaar te
voren een dergelijk voorschrift uitvaardigde.
Zoo liet o. a. kardinaal Mercier bekend maken
»Uit eerbied voor het huis Gods worden de
vrouwen en meisjes verzocht, niet in de kerk
te verschjjnen dan in een gesloten kostuum.
Zjj, die een uitgesneden corsage of blouse
dragen, worden verzocht niet te naderen tot
de H. Tafel.* Ook de Limburgsche geestelijk
heid achtte een paar maanden later een waar
schuwing dringend noodzakeljjk.
Telkens en telkens trouwens kwamen er
nieuwe vermaningen van de Roomsche geeste
lijkheid los, de eene al dringender dan de
andere, en de hoop, dat de ernstige tjjden de
vrouwen op het gebied van de mode tot inge
togener houding zouden manen, werd leelyk
den bodem ingeslagen.
Overal en steeds zien de Roomschen de
gevaren van de mode dreigen, zelfs bjj de
kinderen. De beweging tegen de bloote knieën
bjj jongens en de halve kousen by meisjes is
bekend, zoodat het niet verwondert, dat het
schooltoezicht in het aartsbisdom Utrecht, in
Juli '18, voorschreef, dat tenminste alle meis
jes boven de 10 jaren op school behooren te
komen met lange kousen, met tenminste tot
de knieën afhangende kleeren en met tot aan
den hals gesloten blouses 1
Jong en oud dus onder de Roomschen schjjnt
aangetast door het verderl van de hedenuaag-
sche mode, zoodat men gerust kan zeggen,
dat de Roomsche kerk tot dusver vrjj wel zon
der resultaat den strjjd aanbond tegen de heden
daagsche mode. Daar aan den anderen kant,
volgens uitspraak der Roomsche moralisten,
vast staat, dat die mode groote verwoestingen
op zedeljjk gebied onder de Roomschen aan
richt, kan het jmet anders, ot de Roomsche
kerk, die steeds vindingrjjk was in hare be-
strjjdingsmethoden, moet er iets op weten te
vinden, om de Roomsche vrouwen van de ge-
vaarljjke mode at te wenden.
Een eerste poging daartoe deed o. i. pater
loof en Wetenschap, te Arnhem, als onder
werp Het schoone in de kleeding behandelde.
Volgens een verslag schakelde de spreker
onmiddellyk den zedeiyken kant van net klee-
dingvraagstuk uit, hjj zou derhalve geen preek
houden, maar alleen op het aesthetische be
ginsel letten. Het loont de moeite in 't kort
na te gaan, hoe pater Keulers het klaar speelt,
op aesthetische gronden de bloote armen, bloote
hals en korte rokken, volgens pastoor van der
Waarden precies de drie kenmerken der per
versiteit van de mode, bjj volwassen vrouwen
af te keuren. »De kleeding*, aldus deze pater
van het Heilig Hart, >heeft een driedubbel
doel: beschutting tegen weer en wind, weg
werking van het schaamtegevoel en streling
van de schoonheid. Esthetica erkent geen
schoonheid, wanneer de twee eerste doeleinden
niet bereikt worden.
Velen wenden de kleeding aan am gebreken
en dergeljjke te verbergen en de voordeelige
kanten van het lichaam zooveel mogeijjk te
doen uitkomen. Maar het aesthetische wil doen
verdwjjnen het zinljjke in den mensch, om bet
specifiek geesteljjke zoo noog mogelyk te doen
uitkomon, dat wat de mensch maaüt tot mensch
en hem verheft boven het dier.
En nu openbaren hoofd en handen het hoog
ste menschelyke, geesteljjke levende rest van
het lichaam is enkel 'n omhulsel van de ziel
en openbaart de hoogere funkties niet.
Daarom trekken bloote armen, 'n bloote hals,
korte kleederen bjj volwassenen de aandacht
af van het hooger-menscbeljjke.
Wanneer het gezicht om een andere niet
nader aan te duiden reden niet mag opvallen,
dan kan een bloote hals dienstig zjjn.*
Deze redeneering is heel logisch en een
voudig het bljjft maar de groote vraag, of de
vrouwen ze ook aanuemeljjk zullen vinden!
De vrouw, ook de Roomsche, die de mode
volgt, let behalve op het aesthetisch resultaat
voor een deel ook zeer zeker op den prikkel
om te behagen, op dit laatste misschien zelfs
meer dan op het eerste en voor dezulken gaat
de redeneering van den pater niet op. lntus-
schen is ze aardig bedacht.
Misschien lukt het den Roomschen leiders
ook, via de aestbetiek, de vrouwen at te voeren
van den thans zoo verderfelijk geachten, maar
zoo druk betreden weg der hedendaagsche
mode. Mocht zulks niet het geval zjjn, dan
zullen de moralisten het met krassere maat
regelen dienen te probeeren.
Na het eten van ondeugdeljjk snoepgoed,
kaakjes, die met gekleurde suiker waren be
smeerd, hebben zich bjj een aantal leden van
het gezin vaa Blai.s in de Gerrit v. d. Linden-
straat te Rotterdam vergiftigingsverschjjnselen
voorgedaan De vrouw, vier kinderen uit het
gezin, en drie kinderen die aldaar waren uit
besteed, zjjn onwel geworden. Dr. Landwehr,
die het gezin behandelde, kon Zondagavond
verklaren, dat de zi ken buiten gevaar waren.
De kaakjes zjjn voor het onderzoek in beslag
genomen.
Te Makkum is L. v. d. K. bjj het jagen
door zijn medejager ernstig aangeschoten. Hjj
is naar het ziekenhuis te Sneek vervoerd. De
politie stelt een onderzoek in.
De firma Fians Rjjsdjjk te Hendrik-ldo-
Ambaeht heeft ter slooping aangekocht het
Engelsche oorlogsschip King Alfred, 14.320
ton groot, thans liggende te Immingham. Het
zal vandaar gesleept worden, ten einde hier
te lande te worden gesloopt.
Vrachtrjjder D. Pronk te Sappemeer is
bekneld geraakt tusschen zijn vrachtwagen en
een muur en dermate inwendig verwond, dat
hij is bezweken.
Te Hoorn heeft de winkelier J. B. ge
tracht door gasverstikking ziehzelf en zjjn
kinderen van het leven te berooven. De man
overleed spoedig, tsrwjjl de kinderen door
kunstmatige ademhaling zjjn bjjgebracht.
Te Avereest hebben twee veelbelovende
jongelieden van 16 en 18 jaar, na afloop van
een strooptocht op wild, ruzie gekregen, welke
zoo hoog liep, dat de oudste op zjjn makker
een schot loste. De kogel drong in de borst
kas. De getroffene zonk ineen, doch zoo groot
was de woede van den ander, dat hjj zjjn
slachtoffer met den kolf van het geweer ver
scheidene malen op het hoofd sloeg. De ge
troffene verkeert in levensgevaar; de dader is
gearresteerd en ter beschikking van de justitie
gesteld.
Bende winkeldieven gearresteerd.
De centrale recherche te Amsterdam heeft
een bende winkeldieven gearresteerd.
Het was de politie opgevallen, dat op den
Zeedjjk den laatsten tijd door verschillende
personen luxe artikelen gedragen werden, waar
van de waarde de financieele koopkracht der
eigenaars verre te boven ging. Die artikelen
bestonden uit sjaals, bontwerken, dure dassen,
boorden enz. enz
Ook werd ontdekt, dat een aantal verdachte
personen herhaaldeljjk samenkomsten hield in
een klein, bescheiden cafétje aan den Zeedjjk
en dat daar plannen beraamd werden, om win
kels te bestelen. Ook werd gerapporteerd, dat
b.v. in den Reinbrandtkuii sjaals te koop wer
den aangeboden tegen belacheljjk lage prijzen.
Het bleek, dat de bende, in het klein be
gonnen, zich hoe langer hoe meer uitbreidde.
Herhaaldeljjk werden verdachte individuen ge
volgd. Niet alleen Amsterdam werd door de
winkeldieven als operatieterrein uitgekozen,
maar ook Den Haag, Utrecht, Haarlem, Til
burg, Rotterdam, Nijmegen, kortom, alle groote
steden van Nederland. De dames en heeren,
die dit winstgevende bedrjjf uitoefenden, had
den zelfs abonnementen op den trein. Steeds
werden de fijnere winkels in dames-en heeren
luxe-artikelen bezocnt en bjjna eiken keer, dat
zoo'n visite was afgelegd, werd er iets vermist.
In den regel gingen twee mannen en een
vrouw, chique gekleed, den winkel binnen en
lieten zich daar tal van dingen, in hoofdzaak
bontwerk en dassen, voorleggen. Een der hee
ren leidde de aandacht van den verkooper of
verkoopster af, door naar den anderen kant
van den winkel te loopen en te verzoeken
daar iets te mogen zien. In dien tjjd stalen
de andere dieven, wat binnen hun bereik kwam.
Zjj pasten hierbjj een oude truc toe. Hun
zakken waren nametjjk uit hun jassen en man
tels gesneden en als ze dan oogenschjjnljjk met
de handen in de zakken stonden, trokken ze
het ven na het ander naar zich toe. Meestal
kochten ze inderdaad een kleinigheid en als
het gezelschap den winkel verlaten had, werd
de diefstal pas ontdekt. Honderden winkeliers
zjjn op deze geraffineerde wjjze het slachtoffer
geworden.
Op zekeren dag vloog een gedeelte der bende
er in. Dat was in Alkmaar, waar een drietal
gearresteerd werd. Ook in Utrecht werden er
gearresteerd, die elf dagen in voorarrest gehou
den werden. Toen achtte de Amsterdamsche
recherche den tjjd gekomen om in te grjjpeu.
In het geheel werden veertien personen (vier
vrouwen en tien mannen) gearresteerd.
Onder de vrouwen is een 19 jarig meisje,
dat bjjna aan alle groote diefstallen debet is.
De gestolen goederen werden bjj verschil
lende opkoopers »geplaatst« en het aantal per
sonen, dat zich met den verkoop belastte, is
veel grooter dan de bende zelf.
Toevallig.
In een wagen van de AmsterdamBche tram
had een typisch voorvalletje plaats. Een dame,
getroffen door de mooie steenen in den ring
van een werkvrouw, ontdekte bjj aandachtiger
bezichtiging, dat het de kostbare ring was.
die haar juist een jaar geleden was ontstolen.
Het portret van haar zoon zat nog in den
ring als op 't oogenblik van het vermissen.
Daar de draagster niet op het verzoek vi.n
de dame of haar man in teruggave wilde to j-
stemmen, werd de politie in de zaak gemengd.
C. Keulers, toea bjj, voor de vereenigin^ lie-
