-binnenland.
P ro vineienieuws.
-Laud- en iuinbouw.
Communisme of Terrorisme?
Tegenwoordig beschouwt de Hongaarsche
politie als haar gewichtigste taak om een
ieder te arresteeren, die met de vorige re
geering iets uitstaande had in den vorm van
een betrekking van welken aard ook.
Het aantal ingerèkenden is buitengewoon
groot. Zij worden opgeborgen, waar maar
plaats is. Ik ben in de gelegenheid geweest
alle lokaliteiten voor de arrestanten .te be
zichtigen, dank zij een aanbevelingsbrief
van den minister van binnenlandsche zaken.
Ik zag dan in kleine vertrekken een 25-
tal individuen, mannen en vrouwen door
elkaar. De geringste yerdenking tegen iemand
is voldoende voor aanhouding. Jood zijn is
een verzwarende omstandigheid.
Twee ongunstig uitziende individuen trok
ken mijn aandacht, vooral ook omdat zij
betrekkelijk ruim waren gelogeerd, maar daar
tegenover zeer stevig bewaakt. In verband
met deze twee heeren heb ik het volgende
verhaal gehoord een verhaal, dat ken
schetsend is voor de dagen van de proleta
riërsdictatuur en voor de geheime dnjfveeren
alsmede de werktuigen van dat bewind.
De twee heeren waren dan de moorde
naars van het echtpaar Vandor. De heer
Vandor was een welgesteld koopman. Hij
is tengevolge van die dictatuurstraatarm
geworden. Zijn geld is hem afgenomen,
doordat de bank, waarin hij het had, met
alles wat erin was door de regeering werd
geconfisceerd.
Het gevolg was, dat de familie Vhndor
haar dienstmeid Julia Simson den dienst
moest opzeggen, want de familie had nau
welijks genoeg om zelf rond te komen. Het
meisje begaf zich naar de Leninkazerne,
die vlak bij was. Daar vertelde zij, dat
haar baas een grooten voorraad levensmid
delen en geld verborgen hield. Onmiddellijk
werden twee jongens van Lenin afgezon
derd ter huiszoeking. Zij vonden niets, maar
namen niettegenstaande protesten enkele
kostbaarheden als corpora delicti mede.
Van de drie kamers, die het echtpaar
had, moesten zij er twee afstaan, waarin
de gewezen dienstmaagd met haar twee
vrienden intrek nam. Dat waren dan die
twee heeren, die ik in de gevangenis zag.
Deze medebewoners plaagden en sarden de
twee oudjes op een uitgezochte wijze. Al
wat voor ze bruikbaar was, namen ze weg;
er mocht niet gekookt worden; het bedde-
goed werd het echtpaar afgenomen.
Op een nacht kwamen de logees beschon
ken thuis en eischten linnengoed. Op de
verzekering van de vrouw, dat zij alles al
hadden afgestaan, nam een der kerels het
beddegoed van het bed der oude menschen
en bracht het in het door hem bewoonde
vertrek. Op de vraag van het echtpaar,
waar zij dan moesten slapen, zeide een
der heeren: «Op den blooten grond. Ge
kunt krepeeren. Ge hebt al lang genoeg
geleefd.»
Op den tweeden Mei 1919 was het een
kritieke dag voor de dictatuur der proleta
riërs. De logées van de Vandors waren
niet in de beste stemming thuis gekomen,
alweer diep in den nacht. Zij klopten aan
de deur van het echtpaar. Doe openluidde
het bevel.
Wat is er? werd er geantwoord. Wij
zijn reeds gaan slapen.
Kruip te voorschijn wij moeten met
jelui spreken I
De hèer V&ndor kwam te voorschijn, en
sprak, nederig verzoekende niet gemoles
teerd te worden, daar zij toch niemand iets
deden.
Gij hebt op het communisme ge
scholden.
Met geen woord.
Je liegt.
Het is mijn. gewoonte niet te liegen.
Op de luide woordenwisseling kwamen
mevrouw V. en hun kind te voorschijn. p
Doe vader geen kwaad, zoo smeekte
het kind den twee individuen.
Ingerukt, jij bastaard, of ik bijt je de
keel af.
Laten de heeren ter ruste gaan, zoo
sprak mevrouw Vandor, en ons laten leven.
Jelui wilt alweer leven. Jullie zeggen
het altijd, dat wij jullie niet laten leven!
De man, die deze woorden sprak, haalde
uit het aangrenzend vertrek zijn dienstgeweer.
Bidt, want uw laatste uur is geslagen.
Mevr. Vandor wilde wegloopen om hulp
te roepen. Een geweerschot maakte een
einde aan haar leven. Vervolgens werd de
oude heer neergeschoten. Om hun wreed
heid bot te vieren werden de lijken nog met
dolken aan alle kanten doorstoken.
Ik meende voor dien dag genoeg te hebben
gehoord.
Broodrantsoeneer in g.
Naar de »Tel.« verneemt, ligt het in de
bedoeling der regeering de broodrantsoeneering
met den daarmee samenhangenden toeslag op
bruinbrood en op roggebrood te doen ophouden
tusschen 15 April en 1 Mei van het volgend
jaar. Dit tijdstip is gekozen, omdat de oogst
van inlandsch graan tegen garantieprijs dan is
atgenomen.
Luchtpostdienst Nederland-En gel and.
Bjj de Kamer van Koophandel te Rotterdam
is mededeeling gedaan van de inrichting van
een luchtpostdienst 's Gravenhage-Londen. De
brieven zuilen daarmede drie uur ongeveer
onderweg zijn. 's Morgens zullen te half elf
de brieven te Rotterdam en in Londen gepost
moeten wezen om. met een extradienst Rot-
terdam-Den Haag, des nam.ddags om vier uur
in de postbussen te Londen en te Rotterdam
gedistribueerd te kunnen zijn.
Na vijf uren zulhn dus Engelsche brieven
hier en Nederlandsche brieven in Engeland
bezorgd zijn.
De nieuwe telegramtarieven.
De telegraaf tarieven zullen met ingang van
1 Januari, 1920 als volgt geregeld worden:
1—10 woorden 50 et, 10—15 w. 60 et.,
15—20 w. 70 ct., 21—25 w. 80 ct., 26—30
w. 90 ct., 31—35 w. 100 ct., 36—40 w.llO
ct., 41—45 w. 120 ct., 46—50 w. 130 et.,
en voorts voor elke tien woorden 10 ct. meer.
De aftrek van sommige woorden in het adres
zal vervallen, terwijl voor het opgeven der
telegrammen per telefoon 10 cent in rekening
gebracht wordt,
Het is gebleken, dat verscheidene land
weer- en iandstormplichtigen verzuimd hebben
hunne militaire kleeding in te leveren. De
reden van dit verzuim is meestal onwetend
heid. In verband daarmede bestaat bp de mili
taire autoriteiten het plan nogmaals een mili
taire inzameling te houden. De achterblijvers
zullen per geadviseerden dienstbrief met een
en ander in kennis worden gesteld, ter voor
koming dat er nog onwetenden zjjn.
Een vertrekstaf.
Daar er door de invoering van den vertrek
staf zich bij het venrekken der treinen veel
onregelmatigheden voordeden, o. a dat het sein
door den stationschef' te vroeg werd gegeven,
waardoor soms de hoofdconducteur achterbleef,
of alle portieren nog niet gesloten waren, of
alle bagage nog niet ingeladen was, heeft de
directie der Ned. Spoorwegen zich thans ge
noodzaakt gezien, een order uit te vaardigen,
aangevende de maatregelen die bp het vertrek
der treinen zjjn in acht te nemen. Alvorens
thans een trein mag vertrekken, moeten allé
conducteurs, te beginnen bij den treinbeambte.
die het achterste gedeelte van den trein be
dient, den rechterarm opsteken, ten teeken, dat
alle portieren gssloten zjjn. De hootdconduc-
teur neemt dit sein over en geeft dit aan den
dienstdoenden chef, ten teeken, dat de geheele
trein in orde is. Eerst daarna mag het ver
treksein aan den machinist worden gegeven.
De dienstdoende chef moet, om alles behoorlijk
te kunnen overzien, zich in het midden van
den trein bevonden.
De Koningin voor een gesloten deur.
Zaterdagmiddag omstreeks kwart voor twee
reen de Koningin met haar auto uit. Zjj stapte
uit voor den winkel van de firma Warnars,
hoek Oranjestraat en Noordeinde, Den Haag,
in welken winkei zjj waarschjjnljjk inkoopen
of bestellingen wilde doen.
Echter vond zn de deur gesloten met 't
oog op den vrjjen Zaterdagmiddag en moest
zjj weer in haar auto stappen.
Invoering Invaliditeitswet.
Op 3 December zjjn de Invaliditeitswet en
de Ovderdomswet in werking getreden. Deze
dag (is op het Ministerie van Arbeid in Den
Haag niet onopgemerkt voorbjjgegaaa.
Minister Aalberse zond het navolgende tele
gram aan mevrouw de wed. Talma:
Op den derden December, nu de Invalidi
teitswet in werking treedt, breng ik eerbiedige
hulde aan de nagedachtenis van Minister Talma
wiens levenswerk daardoor zjjn voltooiing heelt
gevonden. Zpn nagedachtenis moge bjj ons
volk in zegening blpven.
Aalberse, Minister van Arbeid.
Des morgens bracht de Minister een bezoek
aan de Afdeeiing Arbeidersverzekering van zjjn
Departement, iip bood aan al de ambtenaren
zrjii getukweuschen aan en zegde hen dank
voor het vele werk, dat door hen in het afge-
loopen jaar was verricht.
Van het gebouw van den Raad van Arbeid
woei de vlag.
Woningnood en huweljjksleed.
Maatschappelpk Hulpbetoon* schrpft:
Op een ééukamer-woniug, 4 hoog, in de
Jordaan te Amsterdam, wonen samen een man
en vrouw, drie volwassen kinderen, nog een
gehuwde dochter en een kindje van deze.
De man der gehuwde dochter, een matroos,
nam ontslag uit den dienst, kreeg een betrek
king te Amsterdam en kwam dus naar vrouw
en kind. Een woning kon hjj natuurljjk niet
krpgen, zoodatook hp zjjn intrek nam
bjj zpn schoonouders.
Was het wonder, dat in de overvolle woon
ruimte oneenigheden tusschen den man en zpn
schoonouders ontstonden, die spoedig tot hui-
selpke twisten aangroeiden? Tot een uitbarsting
kwam het, toen de moeder van den man, wie
deze over den ongelukkigen toestand geklaagd
had, naar Jordaanschen trant de iamilie eens
ronduit »de waarheid kwam zeggen.* Na de
scène, die toen volgde, werd den man door zpn
schoonouders eenvoudig de woning ontzegd.
Aldus op straat gezet, ging .hjj inwonen bjj
zjjn moeder. Zpn vrouw had, in de ruzie wei
felend tusschen haar man en haar ouders, de
pattij der laatsten gekozen Wekeljjks zond hp
van zij li Icon haai een deel toe.
Totdat hjj plotseling uit zxn betrekking
werd ontslagen. Het schjjnt dat zpn vrouw
uiet tevreden over het bedrag, dat zjj ontving,'
den werkgever in den huiseljjken twist is gaan'
mengen en deze, daarover ontstemd, den man
ontslagen heeft.
Hoe t zjj, de inkomsten hielden daarna na
tuurlijk geheel en al op en de vrouw, aan
gezet door haar familie, trachtte ondersteuning
te krpgen of den man tot betaling te dwingen.
Zoo kwam het geval bjj ons bureau.
Wjj poogden man en vrouw met elkaar te
verzoenen. Het bleek ons, dat zjj innerljjk niet
zoover van elkaar af stonden, maar 't geschei
den leven en de invloed van de ouders belet!en,
dat de kloof tusschen hen wordt overbrugd.
Wil de verhouding weer goed worden dan is
samenleving in een eigen woning noodzakeljjk.
Een woning is nog niet gevonden. De man
loopt nu rond zonder gezin, zonder werk. De
demoraliseerende gevolgen daarvan zullen wel
niet uitbijjven. De vrouw bljjft onder invloed
van haar familie.
Gaat hier een gezin ten gronde dan zal
geljjk helaas in zoo menig geval de woning
ellende de hoofdschuldige zpn.
Provinciale Staten.
In de Dinsdag geopende najaarsvergadering
van de Provinciale Citaten waren afwezig de
heeren Van ILmpu en Stieger.
Bp een ingekomen adres van de Vereeniging
van graanhandelaren in Zeeland, gesteund door
de Z. L. M., om betere verbinding tusschen
Zieuwsch- Vlaanderen en Vlissingen, bestreed
de heer Adnaanse het in handen van Ged.
Staten stellen van dit verzoek ter afdoening.
Eerst nadat de heer De Gasembroot had toe
gezegd, dat Ged. Citaten nog in de winterzuting
inlichtingen over dege kwestie zullen geven,
werd van directe behandeling afgezien.
Bp het voorstel tot aanhouding van het ver
zoek om verhooging van het renteloos voor
schot aan de tram Breskeus-Maldeghem voor
de ljjn Knocke-Breskeus, werd door den heer
Van Zupen een voorstel gedaan voor directe
behandeling dezer kwestie. Toen de heer Die-
leman aantoonde dat uitstel geen aanleiding
zal worden voor later rpden van de tram,
werd het voorstel-van Zupen weder ingetrokken.
De overige voorstellen werden alle naar de
aDeelingeu verwezen, sommige met andere van
belanghebbenden ingekomen adressen.
Na trekking der aldeelingeu werd als datum
dei volgende vergadering vastgesteld 13 Dec.,
maar met dan liadat de heer Lindeijer had
voorgesteld reeds Donderdag te beginnen, waar
tegen echter verschillende bezwaren bestonden.
Ook had de heer Lindeper den voorzitter
verzocht, in de vergadering van den 12den
eerst de voorstellen uie op salaris en pensioen
slaan te behandelen en daarna de overige.
De voorzitter had hiertegen echter bejwaar,
daar Ged. Staten hunne houding bp die voor
stellen wel zullen laten afhangen van hetgeen
de Prov. Staten doen bjj de vermindering der
bjj dragen voor armlastige krankzinnigen.
De heer Lindeper zeide dat de S. D. A. P.
juist wil weten wat met de salarissen geschiedt
alvorens zjj beslist over de krankzinnigen-
bjjslag.
Hierna ging de openbare vergadering tot 12
December uiteen.
Als een voorbeeld van groote mensch-
lievendheid mag wel eens worden vermeld, dat
een landbouwer uit het land van Cadzand, die
reeds t 169 en een zeer groote partp peul
vruchten en meal voor Weenen had gezonden,
zich thans bereid verklaarde 12 kinderen uit
Oosteurpk tot zich te nemen, niettegenstaande
hjj zelf reeds een gezin met 8 kinderen heeft.
Alleen uit Zaamslag kwamen S9 opgaven
voor plaatsen van kinderen in.
Axel- Dhr. A.- Cornelisse alhier slaagde voor
liet dezer dagen gehouden examen ter verkrij
ging van het diploma voor boekhouden.
Hoek. Voor het examen Wiskunde 1. o.
(art. 86) slaagde te ;s Gravenhage dhr. L. J.
van Hoek alhier.
IJzendijke. Met ingang van 1 Januari a.s.
is benoemd tot burgemeester dezer gemeente
de heer A. ZE. Hendrikse, burgemeester van
Waterlandkerkje.
Retranchement. Voor de noodljj denden in
Oostenrijk is alhier op de Ipst geteekend voor
ruim f700.
Zuidzando. Alhier is voor de noodljjdenden
in Oostenrjjk ingezameld een bedrag van ruim
f 1307, terwijl nog diverse giften in natura
werden ontvangen,
Oostburg. Tot Notabelen bjj de Ned. Herv.
Gem. zpn herkozen de heeren 1. de Hullu
öteenhart, J. H. van Peenen en A. iScheerens.
Goes. In een algemeene vergadering van de
leden der Doopsgezinde Gemeente alhier is
besloten de gemeente op te heffen. Gebrek aan
belangstelling en financieele moeilijkheden
(Russische papieren) zjjn de oorzaken van de
opheffing.
De Herv. Diakonie ontving van de Haag -
sche Naai vereeniging een zending kleeding-
stukken. Een kosteljjk geschenk.
YHssingen. Benoemd tot notaris binnen het
arrondissement Rotterdam, ter standplaats Over-
schie, de heer J. C. Vethaeke, thans notaris
alhier.
De heer C. H. Steketee alhier slaagde
te 's Gravenhage voor het voorloopig diploma
machinisten-examen.
Tholen. Vanwege het Ministerie van Water
staat is te 's Gravenhage aanbesteed de bouw
van een post- en telegraafkantoor met direc
teurswoning te Stavenisse. Laagste inschrjjver
was de heer W. J. Walpot alhier voor 1 62.785.
De malaise in den fruithandel.
De fruithandel, waaraan de Betuwe voor het
grootste gedeelte haar welvaart te danken
heeft en haar bekendheid, verkeert thans in
een kritiek stadium. Sinds menschenheugenis
is zoo'n terugslag in de prjjzen niet voorge
komen.
Duizenden mudden eerste kwaliteit fruit
wachten hoogopgestapeld in de pakhuizen, te
vergeefs op een kooper. Alle beschikbare ruimte
is door de fruithandelaren gehuurd, ten einde
zoo goed en zoo kwaad als 't kan, den a.s.
winter het hoofd te bieden, omdat thans geen
mogelpkheid bestaat dan met enorm verlies,
partjjen van de hhnd te doen.
In Augustus toch werd op de publieke fruit-
verkoopingen een doorsneeprjjs van 20 ct. per
kilo betaald, ter wjj 1 thans zelfs niet eens meer
de helft van den kostprijs kan gemaakt worden.
Opvallend en toch verklaarbaar is het, dat deze
prjjsdaling ongeveer geljjken tred gehouden
heeft met de daling van den markenkoers;
Duitscbland bood toch in de laatste jaren het
grootste afzetgebied voor ons overtollig fruit
en mist thans door den stand der valuta zpn
koopkracht in het buitenland. Mede tengevolge
van de op 24 November ingetreden verorde
ning, dat zonder machtiging van het Duitscbe
gezantschap in Den Haag, geen zendingen fruit
voor vervoer naar Duitschland mogen worden
aangenomen, staat thans de handel zoo goed
als geheel stil en wordt verwacht, dat menig
notaris langeren tjjd op de kooppenningen zal
moeten wachten. Tot heden bleven de pogingen
van den kant der handelaars en fruittelers,
om tot opheffing van het Rjjkskantoor voor
Groenten en hruit te geraken, zonder gewenscht
resultaat; echter meent men in welingelichte
kringen, dat de toestand, welke thans in den
fruithandel is ingetreden, een spoedige ophef
fing zal ten gevolge hebben.
Gemengd Nieuws.
Vrouw met twee kinderen verdronken.
Men meldt uit Andel (N.-B.):
Zaterdagmiddag omstreeks 12 uur is op de
Maas, nabjj de Zwaan, het tjalkschip Junior,
toebehoorende aan Kluitenaar te Capelle en
geladen met suikerbieten, omgeslagen. Op het
dek bevonden zich een zwager en een broer
van de vrouw, terwjjl deze laatste met haar
2 kinderen in het vooronder verbljjf hield.
Toen het schip begon te hellen, vluchtte zjj
met haar kinderen, naar boven. De broer greep
de kinderen en de zwager omarmde de vrouw,
maar eer de roeiboot was bereikt, werden zjj
allen van het dek geslagen en verdwenen in
de diepte. De schippers konden na veel krachts
inspanning de boot bereiken. De moeder (nog
slechts 26 jaar oud), verloor met haar kinderen
(1 en 3 jaar) het leven.
De moord te Zoeterwoude.
Het ljjk van de dienstbode van den land
bouwer v. H. onder Zoetermeer, die in de
vorige week zoo jammerljjk werd vermoord,
is Maandagmiddag ter gereohteljjke schouwing
overgebracht naar het Academisch Ziekenhuis
te Leiden. Ook de van den moord verdachte
boerenknecht van den heer v. H. is ter con
frontatie naar Leiden vervoerd.
In de Dominiale steenkolenmjjn te Kerk-
rade heeft een ongeluk met doodeljjken afloop
plaats gehad. De arbeiders Muller en Sipper,
werkzaam in een galerjj in afdeeling 10, zpn
bjj het schieten in het gesteente verongelukt.
Müller was terstond dood, terwjjl de overbren
ging van Sljjper naar het hospitaal het Groene
Kruis te Kerkrade noodzakeljjk werd geacht.
Of het ongeluk veroorzaakt is door onvoor
zichtigheid of door slecht schietmateriaal, zal
door de autoriteiten nader onderzocht worden.
In den trein van Amsterdam naar Rot
terdam is Maandagavond in de buurt van Haar
lem aan de noodrem getrokken. Bp onderzoek
verklaarde een l*9-jarige jonge dame in een 2e
klasse coupé door een medereiziger te zpn
aangerand. Deze had oi^derwjjl in een andere
coupé een schuilplaats gevonden. Aan het sta
tion te Haarlem werd de man echter aange
houden, op aanwjjzing van de jonge dame.
Hjj was iemand uit Den Haag. Er werd pro
cesverbaal tegen hem opgemaakt.
Te Driebergen heeft de politie een man
en [vrouw uit Utrecht aangehouden, die be
dorven eieren verkochten voor 17 tot 20 cent.
De kooplieden werden verplicht het geld terug
te geven aan hen, die eiereD gekocht hadden,
terwjjl de andere eieren in beslag weraen go-
nomen. Bjj keuring bleek, dat van de 400
eieren er 200 totaal bedorven waren.
