Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Fata Morgana.
No. 2976
Zaterdag 30 Augustus 1919
30e jaargang
Buitenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bjj de Redactie, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbbeösen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
JVan 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. B|j abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-Adres Postbus, Goes.
Deze Courant verschijnt eiken VrijdagaYOinl en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
Een oordeel over het Bolsjewisme.
De bjjzondere correspondent van R. A. P. A.
schrjjft ons uit Stockholm d.d. 13 dezer:
In het fraaie, smaakvol gemeubileerde Rijks
daggebouw mocht ik hedenmiddag een onder
houd hebben met den algemeen gezienen leidei
der Zweedsche sociaal-democraten, den heer
Branting. De heer Branting is een stevige,
groote figuur, eeu man, die de arbeidersbewe
ging in Zweden feiteljjk heeft gemaakt tot wat
ze is; een persoon van karakter, die ook zjjn
tegenstanders eerbied afdwingten tevens een
leider, die zich niet telkens dcor verschillende
stroomingen laat medesleepen, maar weet wat
hij wil. En tevens is hjj een der meest door
den arbeid in beslag genomen personen van
het geheele Zweedsche rjjk, want talloos is
het getal functies, dat hg bekleedt en onbe
grensd zjjn belangstelling in de dingen van
Set openbaar leven.
In het kort gaf de heer B -anting mjj een
uiteenzetting van de binnenlandsche politieke
verhoudingen in Zweden en van den strjjd in
en buiten het parlement. Ongetwijfeld, zeide
de heer Branting, hebben de bolsjewistische
theorieën in Zweden een aantal (zjj het een
gering) aanhangers gevonden. Het is het oude
verschijnsel, dat nieuwe leuzen en uitdrukkin
gen op velen een groote aantrekkingskracht
uitoefenen en op het laatste rr etaalbewerkers-
congres heeft de uiterste linkerzijde een kleine
meerderheid verworven. Het waren jongere
elementen, die den doorslag gaven in een
samenkomst, waar de meer bezonnenen niet in
voldoende mate waren opgekomen. Deze kleine
meerderheid echter bestond toch niet uit wetke-
ljjke communisten, al week ze af van het
standpunt der meerderheids-sociaaldemocraten.
Ook in het parlement zjjn vertegenwoor
digers dezer uiterste linkergroep, in de Tweede
Kamer 12, tegen 86 meerderlieidssoeialisten
in de Eerste Kamer 3, tegen 49 meerderheids
socialisten, maar deze vertegenwoordigers der
uiterste linkergroep mogen evenmin tot de
eigenljjke bolsjewiki worden gerekend, want zjj
verlaten het democratische standpunt niet en
wenschen parlementaire methodes te bljjven
volgen.
Van een regeering door een minderheid
FEUILLETON.
(Een verhaal uit Zuid-Afrika.)
3.) (Slot.)
«O, dokter! tien huisgezinnen uitgemoord
en nu heeft nog de arme Nahum zjjn leven
moeten laten!» kreunde de zeideling.
«Denk daar nu niet aan,» antwoordde ik,
«maar aan onze redding.»
Met moeite bereikten wjj h rt hoogste punt
van de kloof, waar het bleel. dat de kaffers
ons niet meer vervolgden. Mi.ar nog grooler
schrik dan ik reeds ondervonden had, maakte
zich van mjj meester: Anna Schöneman was
verdwenennoch van haar nöóh van het paard
was een spoor te ontdekken!
Ik stiet een wilde verwensching uit, die
Munter ontsteld naar mjj deeci omzien. «Wat
is er toch?» vroeg hjj. In korte woorden
deelde ik hem mjjn ontmoeting mee met de
vrouw, naar wier komst hjj zoo zielsverlan-
gend had uitgezien en haar plotselinge ver-
dwjjning. Alle kleur was uit zjjn gelaat ge
weken, als een beeld der vertwjjfeling stond
hjj daar, terwjjl ik uit alle macht den naam
der verdrevene uitschreeuwde, zonder eenig
antwoord te ontvangen.
«De Barmhartige moge Z:jn handen over
ons uitbreiden,» zuchtte hjj eindeljjk. «Kom,
vriend, iaat ons vertrekken on l haar te zoeken.
Met Gods hulp zullen wjj den stroom bereiken.»
De ongelukkige! hjj wist n et dat met het
paard van Anna onze watervoorraad verdwe
nen was; in een kalebas hal ik nauwelijks
een hal ven liter van het kostbare vocht bjj
mjj. Langer wachten kon echter onzen toestand
maar verergeren; wjj reden de kloof uit en
willen zjj even weinig weten als de meerder
heidssocialisten.
Deze laatsten hebben de communisten poli
tiek volkomen geslagen, maar de bolsjewiki
pogen nu (en niet geheel zonder succes) nieuwen
invloed te winnen in de arbeidersbeweging,
waarin zjj vooral op de jongeren invloed uit
oefenen. Veel te beduiden heeft deze invloed
echter nog niet. Zonder twjjfel, aldus zeide de
oeer Branting, wordt er bjj deze bolsjewisti-
actie ook vreemd geld in tameljjk groote be
dragen aangewend. Anders toch was het on-
mogeljjk, dat in Zweden niet minder dan vjjf-
tien, meer of minder bolsjewistische, bladen
bestaan, waarvan er vrjjwel niet één zichzelf
kan bedruipen.
De meerderheidssocialisten zjjn er zeer goed
n geslaagd het bolsjewistische gevaar te be
zweren en van een ernstige bolsjewistische
oedreiging is in Zweden dan ook geen sprake
en dus is evenmin een groote organisatie tot
tegenweer noodzakeljjk.
Op mjjn vraag wat zjjn meening was over
de berichten betreffende d# ontzettende gruwe
len der bolsjewiki in Rusland, antwoordde de
neer Branting: »Misschien zjjn sommige, uit
verdachte bron komende, berichten overdreven,
maar er bljjft toch geen schaduw van twjjlel,
dat er in Rusland van de zjjde van een kleine
minderheid een ontzettende terreur heerscht.
Men mag dit trachten goed te praten met de
opmerking, dat vrjjwel alle revoluties in de
wereldgeschiedenis gepaard gingen met gruwe
len, maar één misuaad kan den bolsjewiki tocL
nimmer zwaar genoeg aangerekend worden en
dat is, dat ze de geheele productie hebben
stop ge-/et.
Voortgebracht wordt in Rusland bjjna niets
meer; men leeft van wat er nog is, zonder
zich om de toekomst te bekommeren én natuur-
ljjk moet dit eindigen met een algeheel failliet
en dat ze dit niet vreezen, kan den leiders der
bolsjewiki, menschen zonder geweten, niet
zwaar genoeg worden aangerekend. Zjj mogen
nu en dan schoone theorieën verkondigen over
de verdeeling van de producten, wat baat dit
alles, als er niets meer te verdoelen valt, omdat
er niets meer geproduceerd wordt? Én vol
slagen onbekwaam hebben de bolsjewiki zich
retoond om te produceeren. Niet den minsten
vruchtbaren arbeid hebben ze in dit opzicht
geleverd. Aldus was de meening van den leider
sloegen een zuidoosteljjke richting in om de
heuvels niet uit het oog te verliezen. Een
paar uur hadden wjj gereden, toen ik Munter
op zjjn herhaalde vraag naar water openbaren
•noest, dat wjj geen droppel meer bezaten.
Wjj zetten onzen tocht over de schroeiende
vlakte voort; de dorst begon mjj te kwellen
en met ontzetting dacht ik aan de pjjniging
velke de arme zieke naast mjj mocht uitstaao
en waarvan zjjn uiterljjk maar al te zeer ge
tuigde. Zjjn holle wangen, zjjn oogen diep in
de kassen teruggezonken, zjjn smalle kleur-
looze lippen waartusschen de opeengeklemde
tanden doorblonken, zjjn tot op het gebeente
atgemagerd lichaam deden onwillekeurig het
denkbeeld bjj mjj oprjjzen, dat ik in deze vree-
ijjke vlakte een wedloop hield met den dood.
Plotseling stiet Munter een kreet uit en
wees naar de rotsen voor ons. Aan een steile
helling op onze linkerzjjde vertoonde zich een
heldere glanzende streep, alsof een stroom wa
ter door een smalle bedding zich van de
hoogte in de vlakte stortte! «Een beek! een
waterval 1» riep Munter«God zg gedankt voor
deze uitkomst!»
In wilde ren jaagden wjj op de rotsen toe
hoe nader wjj kwamen, hoe duideljjker het
water zich tegen den rotswand afteekende;
als duizenden kristallen fonkelden en schit
terden de droppels van het heerljjke vocht in
de zonnestralen. De zendeling bereikte vóór
'njj de rots en sprong van zjjn paard en stak
:jjn handen uit om een lavenden dronk naar
;jjn mond te brengen. Nooit zal ik den ver-
wjjfelenden blik vergeten, waarmee hjj mjj
ranzag, toen zjjn vingers geen water, maar
steen beroerden! «Ha, vriend!» kreunde
ïjj, «een gruwzaam spel der woestjjn! steen,
steen, niets dan steen! Fata morgana!»
Ineens sloeg hjj de handen tegen de borst
der Zweedsche democraten, die bet groote,
ontzettende gebeuren in Rusland van meer
nabjj medemaakt dan wjj Nederlanders.
De moord op de Russische keizer-
ljjke familie.
Het ljjk van grootvorst Sergius, van de groot
vorstin Elisabeth en van de andere leden der
familie Romanof, die in het vorige jaar bjj
Perm vermoord zjjn, zjjn opgegraven en op
gezonden. Het ljjk van den tsaar en de ljjken
van de leden van zjjn gezin zjjn in stukken
gehakt en onmiddelljjk na de misdaad verbrand.
Een nieuw ter plaatse ingesteld onderzoek en
nieuwe aanwjjzingen bevestigen deze feiten.
Het kadaver van den lievelingshond van den
tsaar is terug gevonden op de overbljjfselen
der ljjken op den bodem van een mjjnput,
waarin de lichamen der slachtoffers waren
geworpen.
Bljjkens telegrammen uit Napels is de
Vesuvius in werking. Uit twee nieuwe kraters
op den Monte Somma stroomen groote hoe
veelheden lava.
Duitsche gevangenen.
Naar een Londenscb correspondent bericht,
zjjn de Duitsche krjjgsgevangenen, die nog in
Engeland worden vastgehouden, een propa
ganda voor hun loslating begonnen. Zoo werd
den 19en uit het gevangenkamp bij Sheffield
een papieren ballon opgelaten, die een met
de machine geschreven oproep bevatte, waarin
o.a. gezegd wordt: De woningnood is groot
in Engeland; honderden menschen kunnen
wonen in de gevangenkampen, zendt ons
daarom naar huisIn een anderen oproep
wordt gezegd80.000 Duitsche gevangenen
werken in Engeland en drukken de arbeids-
loonen.
De schadeloosstelling aan den keizer.
In verband met de mededeeling, dat de
schadeloosstelling van den keizer van Duitsch-
land ongeveer 70 millioen mark; zal bedragen,
verneemt men, dat deze in werkeljikheid on
geveer de helft van die som zal bedragen.
In verband met de eischen, die docr het rijk
aan de vermogens der rjjken zullen worden
gesteld, zal bjjna dit geheele bedrag den fiscus
toevallen, terwjjl de rest des keizers boven
dien nog zwaar belast zal worden. Wanneer
men daarbjj bedenkt, dat de monarch de ge
en zonk op den grond. Ik sprong ui het zadel,
knielde naast hem neer en hief zjjn hoofd op.
Een bloedig schuim bedekte zjjn lippeD, een
rochelende ademhaling deed zjjn borst op en
neer gaan, een rilling voer door zjjn lichaam
en zjjn taak op aarde was afgeloopen. De
schok der laatste gebeurtenissen had de rest
van zjjn krachten gesloopt en tegen de grie
vende teleurstelling waren lichaam noch geest
meer bestand.
Zacht liet ik zjjn hoofd op den gr and zinken
en bedekte bet met mjjn zakdoek. Toen on
derzocht ik de rots vóór mijeen ader van
glinsterend kwarts liep door het gesteeite en
had, bjj het spel der zonnestralen, in de verte
op ons den indruk gemaakt van stroomend
water.
Hoe ik, nu eens het eene paard, dan het
andere berjjdende eindeljjk in den nacht de
Noe-Gariep bereikte, zou ik niet kannen ver
tellen. Gelukkig wist ik mjj daa: te oriën-
teeren, zoodat ik den weg naar de Van de
Loo's hoeve kon inslaan, waar ik na ander
halt uur aankwam. Op mjjn kloppen opende
een oude blanke knecht de deur. «Hemel,
dokter, gjj?» riep hjj; «wat ziet ge er uit!
En waar zjjn de anderen?»
«Welke anderen?» vroeg ik. «Wel, de «baas»
en de lieden van zjjn kommando; die hebt ge
toch ontmoet?»
Ik schudde het hoofd en tuimelde het woon
vertrek binnen, terwjjl de knecht mjjn paard
in den stal voerde; een der dieren had ik
vóór den stroom moeten achterlaten Ik wierp
mjj in een leunstoel en sliep ooge ibükkeljjk
in, maar werd kort daarna wakke; ge»chud.
De knecht stond voor mjj en riep veront
waardigd: «Maar dokter, gjj zit op den hoed
en den mantel der vreemde vrouw
Ik sprong op. «Van welke vrouw spreekt ge V»
heele apanage voor de prinsen van het keizer-
ljjk huis moet betalen, dan begrjjpt men, dat
den keizer niet veel voor zjjn levensonderhoud
overbljjft.
Te Potsdam zjjn in het publiek verkocht 65
rijtuigen uit de keizerljjke stallen. Zij brachten
meer dan 400.000 mark op. Voor coupé's werd
tot 8500 mark gegeven, voor landauers tot
13.000, voor jachtwagens tot 10.000, voor dog-
cars tot 4200 mark. Zes galawagens werden
aangeboden. Eén vond in het geheel oeen lief
hebber. En de andere konden niet meer dan
gemiddeld 3000 mark opbrengen.
Naar Reuter uit Washington seint, heeft
Wilson, om den grooten toevloed van vreem
delingen, die in de Vereenigde Staten na het
sluiten van den vrede verwacht wordt, tegen
te gaan, in een boodschap aan het congres
verzocht om de paspoortenwet, die tjjdens den
oorlog van kracht was, ook nog een jear na
de afkondiging van den vrede te handhaven.
De zaak Landru.
De rechter van instructie te Parjjs zet het
verhoor van Landru nög steeds voort. Veel
komt hjj daarbjj niet te weten, want Landru
bljjft steeds even ridderljjk en acht het
niet behoorljjk om veel over zjjn liefdesbe
trekkingen mede te deelenhij wenscht de
verdwenen dames niet te compromitteeren.
Het laatste verhoor liep over het lot van
de wedu ve Guillin. Madame Guillin had
zien indertjjd met Landru verloofd, die zich
voor Fransch consul in Australië had uit
gegeven. Na het huwelijk zou hjj onmid
delljjk, vergezeld van zjjn bruid, vertrek
ken naar zjjn post. Zoo was de overeen
komst, maar het lot wilde anders. Eenige
dagen, voordat het hüweljjk moest plaats heb
ben, verdween de verloofde weduwe zonder
eenig spoor achter te laten en kort nadien
verkocht Landru haar meubelen e§ juweelen.
Dit mocht hjj doen zoo beweert hij nu
tegenover den rechter want Madame Guillin
gal hem daartoe een geschreven volmacht.
Die volmacht is echter niet te vinden bjj
de nochtans met zooveel zorg bjjeen gehou
den papieren van Landru en de rechter vermoedt
dan ook, dat ze wel nooit zal geschreven zjjn.
Men heeft alles afgezocht, zoo besloot de
rechter het verhoor, en geen spoor van zulk
«Wel, van de dame die naar Himmelsborn
wilde. Wjj vingen haar op met het paard dat
op hol was gegaan en vernamen van haar den
overval der Kaffers. De baas zond mij met
haar terug, en trok met de lieden verder om
u te zoeken en te hulp te komen.»
Nog eenige vragen, door den oude-beant-
woord, heldorden alles voor mjj op. Het paard
door Anna Schönemann bereden, was schuw
geworden en op hol geslagen, toen het merkte
dat zjjn berijdster het niet bedwingen kon.
Gelukkig was het op het kommando van Van
de Loo gestooten; dat ook wij den wakkeren
Boer en zjjn lieden niet ontmoet hadden, lag
aan de omstandigheden dat wjj uit de kloof
komende, links waren afgeslagen. Toen sliep
ik weer in om eerst in den avond van den
volgenden dag verfrischt en versterkt te ont
waken.
Het slot van mjjn geschiedenis is spoedig
verhaald. Anna Schönemann, die nu alleen
stond in het vreemde land, bleef op zijn ver
zoek bjj Van de Loo op de hoeve. Eenige
maanden later ontving ik in Angra Pequena,
waar ik mjj naar Europa inschepen zou, met
andere brieven die men mij uit Kaapstad
nagezonden had, ook een van mjjn vriend Van
de Loo; hjj luidde aldus:
«Wensch mjj geluk, dokter! Mjjn jongens
hebben weer een moeder; de oudste heeft al
geleerd zjjn naam te schrjjven, zooals gjj uit
de onderteekening van dit korte bericht zult
zien. Mjjn vrouw zegt dat zjj zich in haar
nieuw vaderland heel gelukkig gevoelt.
Joost van de Loo.
Anna van de Loo.
Hendrik van de Loo.»
Dat althans is gem «fata morgana!» zei
ik, toen ik verheugd over het geluk van mjjn
vriend, dit briefje in mjjn zakboek legde.
NIEUWS
De keizerljjke rjjtuigen.