Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Fata Morgana.
Nn. 2975
Zaterflag $3 Augustus 1919
30e jaargang
Buitenland
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bekomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij de Redactie, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes.
ADVERTENTIEPRIJS:
jVan 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. 3\j abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-Adres Postbus, Goes.
Deze Courant verschijnt elxen Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de. N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Per Neuzen.
De toestand in Rusland.
De bijzondere R.A.P.A.-correspondent schrjjft-
ons uit Kopenhagen:
In de Deensche hoofdstad bemerkt men bjj
een reis naar het Noorden voer het eerst iets
van de actie door de Russische bolsjewiki in
het leven geroepen. In de haven liggen ver
schillende oorlogsschepen der geassocieerden,
welke schepen van Rusland komenin Tivoli,
Kopenhagens wereldb roemde en dan ook uit
gebreide en vermakelijke zomerkermis, dren
telen Fransche, Engelsche, Italiaansche en
Amerikaansche zeelieden gemoedelijk tusschen
de feestvierende Denen.
Te Kopenhagen mocht ik ontmoeten den
kapitein van het Deensche legei C. V. Nyholm,
met wien ik in het hotel Phönix een langdurig
onderhoud had. Kapitein Ny ïolm is enkele
dagen geleden teruggekeerd rit Finland en
bracht eeuige weken door bij bet witte, Rus
sische Noord-West-leger en wat hjj mij ver
telde over het optreden der bdsjewiki nadert
het ongelooflijke. Edoch, kapitein Nyholm is,
naar mg verscheidene Denen vertelden, een
zeer achtenswaardig, betrouwbaar en algemeen
gezien man. Wjj, Nederlanders, zjjn evenwel
al te bereid om bjj de berichten over het
bolsjewiki-wanbeheer te meenen, „dat het wel
niet zoo erg zal zgn," maar kapitein Nyholm
verzekerde mg, dat het veel erger was, dan
men zou kunnen beschrjjven.
In het Russische Roode Leger, aldus ver
klaarde mg de Deensche kapitein, behoort geen
10 pCt. der manschappen tot de bolsjewiki,
maar een kleine minderheid terroriseert op de
ontzettendste wjjze de meerderheid. Desertie
moeten vrouw en kinderen van den deserteur
met den dood bekoopen. Ook officieren van
het oude Russische leger dienen bg de bolsje
wiki. Zjj doen het strafwerk, doch mogen geen
wapens dragen en steeds zgn 1 un eenige com
missarissen toegevoegd. De aviateurs bg het
Roode leger zjjn voor het al ergrootste deel
evenmin vrienden der bolsjewiki en dat weten
de leiders ook wel. Daarom worden van een
vliegenier, zoodra hg opstjjgt, drie bloedver
wanten, of zjjn deze er niet, vrienden in gij
zeling gesteld. Keert den vliegenier niet terug
en is niet volkomen zeker, dal hg is neerge
schoten door den tegenstander, dan worden de
FEUILLETON.
(Een verhaal uit Zuid- Afrika.)
2.) o—
Aan beide zjjden der woe-ffjjn rezen nu
hoogten op, die voor ons op Ikaar toeliepen
en eindeljjk een nauwe kloof 'ormden Door
deze kloot liep onze weg opwaarts, tot wg
eindeljjk den top der kale rosmassa bereik
ten an Himmelsborn voor ons zagen liggen.
De missie bestoud uit eenige «bontoks» en
een lange iiouten schuur m it riet gedekt:
bet kerk- en schoolgebouw en tegeljjk de wo
ning van dbD zendeling.
Deze begroette mg op den drempel in de
Hollandscbe taal«De Heer zegene uw in
gang, mijnheer
«God tot groet, landsman riep ik in bet
Duitsch, terwgl ik zgn hand drukte. De vreugde
van den armen kerel, toen hjj een landgenoot
in mg herkende, is niet te beschrjjven. «Arme
kerel» noemde ik hem en daa mee was niets
te veel gezegd, Aan zgn vermagerd lichaam,
zgn brandende oogen, zgn ingevallen borst
die nu en dan door hoestbuien gepijnigd werd,
zag ik onmiddelljjk dat ik mei een teringljjder
te doen had, voor wien get n herstel meer
mogelijk wasrust, volslagen rust kon alleen
zgn leven nog rekken. Maa al mijn aan
dringen bjj den zendeling om hem te bewegen
zgn taai neer te leggen was tevergeefs; hjj
mocht zgn werkkring niet verlaten, antwoordde
hg. Bovendien zou zgn arbeid binnen kort
zeer veel verlicht worden; hjj had naar het
Zendingsgenootschap in Duitsrhland geschre
ven om vrouweljjke hulp, en het verblgdende
gijzelaars ter dood gebracht. Als deze «roode»
vliegeniers evenwel met bommen werpen, wa
ken zg zeer zorgvuldig, dat de projectielen
geen doel raken. Zoodra hel Roode Leger den
indruk krjjgt, dat de Witten de overwinning
zullen behalen, is het getal deserties legio.
Kapitein Nyholm maakte het persoonlijk mede,
cat drie regimenten, het Sminovsky-regiment
en het le en 2e Kroonstad-regiment in hun
geheel naar het Witte leger overliepen. Het
Seminovsky-regiment kwam zelfs met volle
muziek en voerde de commissarissen, die aan
cat regiment waren toegevoegd, geboeid met
zich mede.
Daar van de mannen van net Witte Leger
de meesten een of meer familieleden verloren
door terechtstelling, is de verbittering tegen
de bolsjewiki ontzettend hevig. Daar komt
nog bg, dat de bolsjewiki hun krijgsgevange
nen op de onmenscheljjkste wjjze mishandelen.
Wat kapitein Nyholm me daarvan vertelde, wil
mjj nog niet uit de pen. Ik zelf hoop binnen
kort de gelegenheid te hebben mg van deze
dingen van meer nabij persoonljjk te over
tuigen. Het zgn Chineesche compagnieën die
de straffen ten uitvoer brengen. Een groot
deel dier Chineezen was vroeger als arbeiders
toegevo- gd aan het oude Russische leger en
deze menschen zgn, eenvoudig omdat ze toch
te eten moesten hebben en zonder zich reken
schap te geven van wat er om hen heen ge
beurde, bg de bolsjewikische legermacht over
gegaan.
Om aan het verBchrikkeljjke lot, dat de*
krijgsgevangenen bg de bolsjewiki beschoren
is, steeds te kunnen ontkomen, dragen de
mannen der best uitgeruste regimenten van
het Witte leger, steeds een doodeljjk portie,
zeer snel werkend, vergif bg zich.
Aan de andere zjjde treedt het Witte Leger
ook zeer streng op tegen de krjjgsgevange-
i en, van wie men zeker weet, dat zg werkeljjk
uit eigen verkiezing met het borsjewiki-leger
mede uittrokken Deze heeren, een klein deel
chter slechts der gevangenen, krijgen een
koord en moeten dan zichzelf ophangen. De
Ohineezen, die in handen der Witten vallen,
worden eenvoudig achter het front aan den
f.rbeid gezet, zonder gestraft te worden, daar
deze menschen slechts werktuigen zgn in han
den der bolsjewiki.
De bevolking in het door de bolsjewiki
bezette gebied ziet reikhalzend uit naar be-
bericht ontvangen dat reeds een zuster uit
gezonden was, die zich bereid bad verklaard
hem als zgn echtgenoote ter zjjde te staan.
'Terwgl hg mjj het geluk schilderde, dat bem
wachtte, en ik zgn gelaat gade doeg, waarop
reeds de dood zgn onmiskenbaar teeken had
gedrukt, moest ik terugdenken aan het bedrie
glijke visioen in de woestjjn en kon niet na
laten in mijzelf te zuchten: fata mo ganal
Met een benauwd hart nam ik den volgenden
morgen afscheid van mjjn landgenoot. Nahum
zou mg naar Riddagsbosch vergezellen om
vandaar geneesmiddelen naar bet ziekenhuis
mede te brengen. Tegen den avond bereikten
*vjj de Noe-Gariep, de rivier waar wg onze
legerplaats hadden opgeslagen, en waren niet
weinig verrast door een dier groote ossen
wagens te zien, die in Zuid-Afrika voor vele
streken het eenige vervoermiddel uitmaken.
Aanstonds dacht ik aan de vrouw, die Duitsch
land verlaten had om de zware taak van den
zendeling mee op haar schouders te nemen en
ik had mg niet bedrogen. Ter zjjde van den
wagen stond een in het zwart gekleede slanke
gedaante met vriendeljjke, doch vastberaden
t rekken, luisterende naar de woorden van den
voerman en Van de Loo, welke laatste zich
uit nieuwsgierigheid bjj den wagen had gevoegd.
«Goed dat gjj komt, dokter 1» riep de Boer
mjj toe. «Deze dame is een landgenoote van
n, op reis van Gnadenthal naar Himmelsborn
en zij schijnt zeer veel haast te hebben. Maar
't is onmogeljjk met den zwaar ueladen wagen
den stroom over te trekken en met af- en op
laden gaat een dag verloren. Leg gjj haar dat
eens uit; zg verstaat ons niet.»
«Maar» antwoordde ik; «als de dame haast
heeft, kan zg de reis te paard voortzetten
de wagen kan volgen.»
vrjjding van het bloedig regime en kapitein
Nyholm maakte het mede, dat in be rrjjde dor
pen de bevolking nederknielde voor de Witte
troepen en soldaten en officieren dankbaar de
hand kuste.
«De eigenljjke leiders zgn voor het mee-
rendeel geen Joden, maar ze maken een dank
baar gebruik van het Joodsche intellect. De
Joden zijn hun goede dienaren, daar een Jood
zich bjj de Russen niet gemakkelijk aansluit
en dus door hen moeilijk een samenzwering
op touw gezet kan worden. In de van de
bolsjewiki bevrjjde streken is de laat tegen
de Joden dan ook ontzettend groot. Natuurljjk
mag men de wandaden van enkele Joden niet
schuiven op het geheele Joodsche volk, maar
de onontwikkelde Rus beselt dit niet. In het
belang der Russische Joden zou het nijjns in
ziens zgn, dat hun gelooisgenooten in andere
landen zich aaneensloten om de be&trjjders der
bolsjewiki krachtig te steunen. Dit zou zeer
veel goed maken en van groote beteekenis
zgn voor het toekomstig lot der Joden in het
toekomstige Rusland.»
De Duitsche bladen deelen mee, dat de
kolenleveriugen uit het Roergebied, waartoe
Duitschland zich tegenover Frankrjjk verplicht
heeft, begonnen zgn. De eerste leverantie be
draagt een millioen ton voor de eerste maand.
De toestand in Ierland.
De Engelsche bladen bevestigen, dat de toe
stand in Ierland zeer ernstig is. Aanvallen op
regeeringstroepen en op depots en spoorwegen
zgn aan de orde van den dag. Zot dag heeft
een troep Sinn Feiners getracht zich meester
te maken van het tuighuis op Rocky Island
bi; Queenstown. De poging is niet gelukt, maar
er scbjjnt verwoed gevochten te zgn.. De auto
riteiten laten niets los over de verliezen der
regeeringstroepen.
Dan hebben Sinn Feiners een stuk van den
Great Northern spoorweg tusschen Beaupare
en Navan opgebroken, tengevolge waarvan een
goederentrein is ontspoord en vernield. De
telegraaf en telefoonverbinding met Navan was
tevoren afgesneden, zoodat de trein niet meer
kon worden gewaarschuwd.
In het graafschap Clarc voert Sin Fein een
guerilla-oorlog tegen de troepen en politie. Te
Coal Island is kolonel Colt, de bevelhebber, der
Hooglanders wielrjjdersbrigade, bjj zoo'n ge
vecht door een steenworp ernstig gewond,
Ik stelde mjj daarop aan de reizigster als
een landsmaD voor en zette haar de zt.ak uitéén.
Op mjjn vraag of zjj te paard rijder kon, ant
woordde zjj ontkennend, maar voegde er bjj,
dat zjj bereid was de proet te nemjn, omdat
zg die kunst in dat land moeiljjb ontberen
kon. Van de Loo bood zich aan oen rijdier
en dameszadel te leveren en begaf zijh daartoe
met Nahum op weg. Vóór hjj vertnk wendde
hij zich tot mjj en zei«Ge zultoch de
dame niet alleen met den HotteiJut laten
trekken, dokter?»
Glimlachend antwoordde ik dat il: mijn rid
derplicht niet verzaken zou, maar jat tevens
mjjn bevreemding te kennen, dat hij zelf zich
niet als haar geleider aanbood. E ij veront
schuldigde zich unet zgn onbekenlheid met
haar taal en de omstandigheid dat hij 's an
deren morgens als koramandant va Boeren-
vrjjwilligers tegen een bende roovetde Kaffers
moest uittrekken.
De opgaande zon vond ons reeds aan den
noordeljjken oever van den stroom. Ik had
Anna Schöneman, zoo had mjjn reisgenoote
zich aan mjj voorgesteld, den toestand, waarin
de zendeling zich bevond, niet verborgenzjj
echter verklaarde met vreugde de taak op zich
te willen nemen, waartoe het lot haar bestemd
had. Van het gevaar, dat van den kant der
Kaffers dreigend naderde zooals bleak uit den
vooigenomen tocht der Boeren, hsd ik haar
nog niet gesproken. Tegen drie uur rn' den
namiddag trokken wjj de kloof dooi', die r aar
Himmelsborn voerde, toen Nahum eensklaps
zjjn paard inhield, als een jachthond de lucht
insnoof en onrustig tegen mjj zeide
«Ik smaak vuur, mjjnheer
Ik kende al laDg den buitengewoon ont
wikkelden reuk der inboorlingen en twjjlelde
enkele minderen zgn eveneens gekwetst. Het
verzet in Ierland is algemeen en verergert bg
den dag. Naar het heet hebben lord French
en Maepherson op de zending van nog meer
troepen aangedrongen, omdat zjj anders voor
de gevolgen niet langer kunnen instaan.
Een zeeslag.
In de Finsche golf heeft een treffen plaats
gehad tusschen de Britsc'ae en Bolsjewistische
(Russische) oorlogsvloten. Naar gemeld wordt
zjin de Russische slagschepen Andrei Perwos-
wanni en Petropawlowsk, een trantportschip
en een vachtschip gezonken. De Britten ver
loren drie sloepen, acht officieren en drie man.
Haar Edelachtbare.
Te Anclam in Pom meren is een lid van den
gemeenteraad als dievegge gearresteerd. Deze
dame, die de sociaal- democratische partjj in het
ste lelijk college vertegenwoordigde, was in het
gewone leven werkster bij eene weduwe. Toen
deze bjj het verhuizen het ontbreken van een
groot aantal kleedingstukken en van linnengoed
opviel, viel de verdenking op de werkster en
inderdaad werd een groot gedeelte van het
gestolene bjj de edelachtbare werkster terug
gevonden.
Distributie van melk?
Naar men meldt is de kans zeer groot, dat
gedurende de wintermaanden de melk weer
onder de distributie zal komen.
Steenkool uit Duitschland.
De vooruitzichten der Nederlandsche kolen-
voorziening zjjn korten tijd geleden verre van
gunstig geweest in verband met de omstandig
heid, dat van Duitsche zjjde bjj het vaststellen
der bepalingen in zake kolenleveranties aan
de geassocieerden nagelaten wa9 de aandacht
te vestigen op de verplichtingen, die Duitsch
land ten aanzien van Nederland op zich ge
nomen had: n.l. de levering van 90.000 ton
steenkool per maand tot ultimo December 1919.
Het gevaar bestond dus, dat de levering
naar Nederland zou moeten worden gestaakt
in verband met de eischen van den export
naar Frankrjjk. Thans kan worden gerekend
op voortzetting van de levering der contrac
tueel vastgestelde hoeveelheden naar Nedsrland.
dus niet aan zgn bericht. Mjjn paard aanzet
tende, snelde ik naar het hoogste punt en stiet
onwillekeurig een kreet uit bjj den aanblik op
het dal vóór mjj. Himmelsborn stond aan alle
vier hoeken in vlammen; zwaite gedaanten
liepen vloekend en schreeuwend achter het vee
dat zjj in hoopen samendreven
«O, zoete Jezusde Kafferssteunde Nahum.
Op dat oogeublik kwam niet ver van het
missiehuis, uit welks dak witte rookwolken
omhoog stegen, een ruiter dwars door het veld
op de kloof aangerend, achtervolgd door zes
of zeven wilden. Dat moest Munter, de zen
deling, zjjn. Ik rukte mjjn pistool uit de za-
deltasch, gal het den Hottentot en riep hem
toe: «Vooruit Nahum! wjj moeten hem red
den 1 Wacht hier!» gebood ik de jonge
vrouw en toen stormden wij de hoogte at.
Munter had bjjna den ingang der kloof oereikt,
toen vier kaffers achter rotsblokken verscho
len, met opgeheven speren op hem losstorm
den. Met een kogel uit mjjn buks legde ik
een der schurken neer, waarop de anderen
bleven staan. Maar toen zjj zagen, dat wjj
slechts met ons beiden waren, begonnen zjj de
vervolging opnieuw.
«Schiet, Nohum!» riep ik, terwgl ik zelt
mjjn tweede schot afvuurde. De arme Hottentot
miste echter zgn doel; een der kaffers sprong
op hem toe, boorde hem zijn assegaai door
de keel en maakte zich meester van zgn paard.
De roovers zagen intusschen van verdere aan
vallen at en ik kon mee Munster de kloot in
jjlen; er bleet ons geen tjjd om den dood vau
den ongelukkigen Nahum te wreken.
(Slot volgt.)
