Dienstbode of ïïoisbondsler,
JACs. DE KOK - Terneuzen. S
Kunstbeelden.
Meest gelezen nieuws- en
advertentieblad voor de prov. Zeeland.
Advertentiën
Gevraagd: eenvoudige
Zijt gij nog geen lid van
Aanwijzing verkrijgbaar-
Stelling Levensmiddelen.
Rantsoen N ormaal margarine
Rantsoen Zeep, Sago en Aardappelmeel.
Inleverin g aardappelschillen
Afhalen gelden voor ingeleverd
SSacütvet
V'isscherij
Onderwijs.
Uit de oude doos.
Gemengd Nieuws.
Wordt het in uw eigen
belang.
Nieuwe sorteering
INT HET
Vraagt ons verminderd tarief voor adverteeren
bij abonnement.
ringetje, een stuk van een fietsspaak van bjjna
1 d.M. lengte eu een stukje ijzer. De koe was
ziekelijk. Geen wonder! Vermoedelijk had zjj
al deze onverteerbare voorwerpen naar binnen
gekregen bjj het eten van afval of schillen.
Een uitzondering.
Dat is zonder twijfel Mej. Th. R. Arnaud
de Calavan, die dezer dagen den dag herdenkte
waarop zij 40 jaren geleden als dienstbode
haar betrekking heeft aanvaard bij mevr. A.
M. Gerth van Wjjk te Apeldoorn. Zij heeft
haar meesteres trouw in Middelburg, Den
Ha'g 'n in Apeldoorn gediend. Beiden vor
men een sterk contrast met de huidige dames,
voor wie het thans vaak niet meer de moeite
is, hun koffers uit te pakken.
Boefjes.
De politie te Rotterdam heeft twee jongens
van 14 en 13 jaar aangehouden, die zich den
laatsteu tjjd aan verschillende diefstallen moe
ten hebben schuldig gemaakt. In een echoen
winkel aan de floofdsteeg zijn beiden binnen
gestapt. In den tijd, dat de oudste een klei
nigheid kocht, wist de otidste een paar schoe
nen weg te nemen en die onder zijn cape te
verbergen. De diefstal werd echter ontdekt,
waarop de jongens aan den haal gingen. Bij
de achtervolging wierpen zij de schoenen weg.
Later zijn beiden aangehouden. Gebleken is,
dat zjj de zaken Vroom en Dreesman in de
laaiste maanden dikwijls met een bezoek ver
eerden, waarbij telkens door den jongste goe
deren werden weggekaapt en onder zjjn cape
werden verborgen. Iu het geheel moet voor
een 3 a f 4000 aau manufacturen in deze za
ken zjjn gestolen.
De vruchtboom en bloeien.
Men meldt aan het Efdbl. uit Wgk bij
Duurstede
Het zachtere weer der laatste dagen heeft
wonderen verricht. De meeste pereboomen en
late kersen staan in vollen bloei, terwjjl de
meikersen beginnen te bloeien, 't Is hier en
in de omstreken een lusthof, vooral wanneer
de appelboomen met hun kleurrijke bloesems
volgen.
niet beneden 25 j., -bjj dame alleen te Sant
poort bjj Haarlem, v. g. g. v.
Br. lett. D. H, boekh. v. ECK, Gorcum.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN
maken bekend, dat in de week van 12—18 Mei 1919
.mag worden afgegeven
Op bon No. 257b 70 gram kaas 20 plus.
258b 50 gram volvette kaas.
ii i, I, 259b 150 gram rijst,
ii ,i 2605 100 gram vermicelli,
ii ii ii 261b 350 gram suiker
(Melis of bjjsoorten).
i> ii i, 1 (3e serie der kindersuikerkaarten)
350 gram suiker (Melis of bijsoorten).
Op bon 3 en 4 (13e serie der aardappelkaarten)
ieder 2 K O. aardappelen.
Op bon No. 12 [11e serie der aardappelkaarten] 1
K.Gr. aardappelen.
Op bon No. 1 (le serie der peulvrucbtenkaarten)
150 gram groene erwten.
Op bon No. 2 (le serie der peulvrucbtenkaarten)
100 gram eapucijners.
Op bon No. 2 [1ste serie der rundvleescbkaarten]
200 gram Amerikaansch spek.
Ter Neuzen, 9 Mei 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester,
L. WABkKE, Secrotaris
Burgemeester en Wethouders van TER NEU
ZEN maken bekend, dat de bon le week van
het 4e tjjdvak voor normaal-margarine geldig
is van 11 tot en met 18 Mei 1919.
Ter Neuzen, 9 Mei 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van TER NEU
ZEN maken bekend, dat van 711 Mei
mag worden afgegeven op
bon 255b of
bon 11 der kinderzeepkaart
2 ons kalizeep (prijs 6 cent per stuk van 2 ons),
bon 256b 50 gram sago of aardappelmeel.
Ter Neuzen, 7 Mei 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
De Burgemeester van IER NEUZEN maakt
bekend, dat met ingang van heden de aardappel
schillen en groenten af vallen niet meer aan huis
zullen worden afgehaald en behoeven deze dus
niet meer bewaard te worden.
Ter Neuzen, 7 Mei 1919.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
De Parijsche schoenenmode.
De mode van de steeds maai kort blijvende
rokken maakt het noodzakelijk, dat men steeds
„bien chaussée" is. De hooge schoenen heb
ben voorloopig afgedaan en de molière viert
overal hoogtjj. Over het algemeen hebben de
nieuwe modellen tamelijk hooge hakken, maar
men ziet ook het geliefde Amerikaausche mo
del met de lage hakken Bij voorjaarstoiletten,
bjj tea-gowns en dergelijken draagt men diep
uitgesneden schoentjes met een rond voorblad,
meestal met kruisbanden of heel hooggesrioerde
riempjes, de zoogenaamde braceletschoenen.
Modekleur is een donker granaatrood. Avond
schoenen zijn van atlas, damast, rips en bro-
craat, in overeenstemming met de japon, soms
ook van gekleurd of wit leder, diep uitgesne
den en dat uitgesneden gedeelte ingevuld met
zjjde van de japon.
ln April zijn uit Zeeland verzonden, naar
onderstaande landen
Nederland 494 000 oesters, België 1 755.000
id., Duitschland 186.000 id., Engeland 460.000
id. Totaal 2.895.000 oesters.
In dezelfde maand van het vorig jaar zjjn
2.440.000 oesters verzonden.
Aan de te Middelburg dit jaar afgenomen
acte-examens lager onderwijs hebben totaal
51 vrouwelijke en 71 manueijjke caudidaten
deelgenomen, van wie respectievelijk 38 en 60
slaagden. Voor het examen vrjje- en orde
oefeningen werden twee manueigke en twee
vrouwelijke caudidaten g< ëxamiueerd, die allen
slaagden, terwjjl de eenige candidate voor
nuttige handwerken ook het diploma behaalde.
Het eindexamen van de Hoogere Burger
scholen in Zeeland, dat volgens de gewoonte
voor wat het mondeling gedeelte betreft, te
Goes zou moeten worden afgenomen, zal in
alwgking daarvan te Middelburg plaats hebben.
iVoor het examen nuttige handwerken
slaagde te Middelburg Mej. J. H. HaentjeiiS
Dekker te Koudekerke.
In »Pais« (Mei 1919) schrgft Dr. A. v.
Voorthuyzen, schoolarts te Groningen, over
De school en de luizenplaag. Schr. is van
oordeel, »dat de verplichting voor alle meisjes
tot een bepaalden leeftjjd om het haar kort
te dragen op den duur de beste resultaten zal
opleveren. De moeilijkheden, welke men ont
moet bij het luizenvraagstuk op de school, zjjn
steeds veroorzaakt door het lange haar van de
meisjes, Men kan gerust zeggen, dat het pro
bleem voor verreweg het grootste deel opge
lost zou zgn, als de meisjes tot b.v. het tiende
jaar het haar kortgeknipt moestei dragen.
Hoe echter het groote publiek van de nood
zakelijkheid van dit middel te overtuigen
Volkomen onmogelijk acht ik het op eenmaal
een dergeljjken maatregel in te voeren. De
tegenstand der moeders kan echter, naar het
mjj voorkomt, langzamerhand worden gebroken
door te beginnen met de zeer jonge kinderen
op de bewaarschool en dan heel geleidelijk tot
de oudere meisjes op te klimmen. Met de
verordeningen uit Meppel en uit Arnhem be
reikt men slechts de zeer ernstige gevallen.
Op de volksscholen is echter bet percentage
der meisjes, dat ongedierte bjj zich draagt,
meer dan 75 pet. Een algemeene maatregel is
hier dus op zgn plaats en niet een bepaling
die slechts in uitzonderingsgevallen kan worden
toegepast. Tegen den gruweljjksten vorm van
alle onreinheid mag men vrjj krasse middelen
bezigen. Slechts dooi- ernstig ingrjjpen kan het
zoover komen, dat men de hoofdluizen niet
meer als een onvermijdelijke bijkomstigheid
van het schoolbezoek behoeft te beschouwen c
Dure tjjden.
Nu de levensmiddelen zonder uitzondering
buitengewoon hoog in prjjs bljjven, deelt een
medewerker van het »Vad.« bg wjjze van
troost eenige geschiedkundige bijzonderheden
mede omtrent dure en goedkoope tjjden, die
vroeger in ons vaderland korter of langer
hebben geheersebt. Hg schrgft
Over het jaar 1436 hebben wjj aangeteekend
gevonden, dat er toen groote schaarschte en
duurte van levensmiddelen is geweest, ten ge
volge van een watervloed, waardoor in de om
streken van Utrecht, in de Betuwe en elders
al het gezaaide koren verloren ging. Voor een
schepel tarwe (10 liter) moest men toen f9
betalen de prijs van het andere koren stond
hiermede in verhoudmg. De oorlogstoestand
sneed allen toevoer af, ten gevolge waarvan
deze duurte twee jiar bleef aanhouden, ln
iet gebrek aan brood trachtte men toen te
voorzien door 't gebruik van hennep- en raap-
zard en van boonenmeel en men schatte hen
gelukkig die dit nog bekomen konden Men
vindt opgeteckend, dat er toen een geheel stuk
land voor eenige brooden, voor een ham e d
weid virkocht.
Vjjf en twintig jaar later beleefde men in
ons vaderland een bjjzonder goedkoopen tjjd
want in 1464 kocht men een mud tarwe, een
mud gerst, een mud rqgge, een mud haver,
een ton appelen, een vette kalkoen en een kan
wjjn te zamen voor een en dertig stuivers.
Dat tjjdp^rk van goedkoopte hield jarenlang
aan, want in 1473 werd een kinnetje Holland-
sche boter nog verkocht voor dertien stuivers.
Eenige joren later kostte het f 7.
Onder de dure jaren wordt bepaaldeljjk 1482
genoemd. Een last rogge gold toen t 324, een
ton boter f 50. Verscheiden jaren achtereen
bleet de duurte van levensmiddelen aanhouden.
Te Leiden werden in 1481 tienduizend armen
met brood bedeeld en in Amsterdam was dat
aantal vrjj wat hooger. Het volgende.jaar wai
die toestand als met een tooverslag veranderd.
Men leest, dat men toen voor vijftien gulden
en veertien stuivers het navolgende kocht
een vat boter, een ton haring, driehonderd
pond kaas, honderd pond vette kaas, een vet
varken, een vet schaap, een kop zout, een paar
kousen, een mud tarwe, een mud roggg; een
mud gerst, een mud haver, een kan wgn,een
kan bier, een kan honig, een kan olie, een
wambuis met een dozjjn veters en een boet
(een soort van halssieraad).
De eerste helft der 16e eeuw was voor ons
volk een tjjd van overvloed eu lagen prgs der
levensb hoeften. Wie niet te traag was om te
arbeiden, kon gemakkeljjk in al zjjn behoeften
voorzien. Toch gaven ook toen uog velen boven
werken de voorkeur aan bedelen. Strenge reso
luties werden tegen het bedelen uitgevaaidigd.
Wjj vinden bepaald, dat alwio zich tot bedelen
be^at en daarop gevat ot betrapt werd, al zulk
een bedelaar, terwant (e. i. trawant) of spek-
haalder (zooals men ze toen ook noemde) zoude
worden aan de kaak gehecht, met een spjjker
door het eene oor vastgemaakt, en zoolang ten
toon staan, totdat hjj zichzelf loshaalde; waar
na hjj dan ten eeuwigen dage uit den lande
zoude gebannen worden.
Nu houde men bjj deze prjjzen in het oog,
dat men toen met zeer weinig geld zeer veel
kon doen.
Toen in het jaar 1522 Adriaan VI tot de
pauselgke waardigheid verheven was, vierden
de ingezetenen van de ,,stad" Goeree, wier
pastoor hjj vroeger was geweest, die gebeur
tenis met veel plechtigheid en feestbetoon.
De kosten van heel het feest bedroegen ne
gen stuivers en zeven duiten (van Dam Be
schrijving van het eiland Westroon en Goeree
bl. 57).
Geheel anders waren de toestanden in de
laafde helft dier eeuw.
In 1587 moest men voor een last rogge
betalen 1900, voor een last tarwe f 935.50.
Deze pigs liep echter binnen het jaar nog
terug tot f 65.50.
Nog meer in het oog vallend is de spoedige
prijsverlaging in het jaar 1597. Als een zeld
zaamheid staat daarvan opgeteekend, dat op
7 Mei een last rogge verkocht werd voor 136
goudgulden (f204), op 8 Mei voor 126, op
9 Mei voor 115, op 10 Mei 's morgens 8 uur
voor 102, een uu. later voor 90 eu 's na
middags voor 85 goudgulden per last.
Het jaar 1601 was buitengewoon droog en
dientengevolge was er weinig gras. De 100
pond jonge versche kaas werd in den herfst
verkocht voor ±12 en de ton boter voor f90.
Het jaar 1605 was daarentegen buitenge
woon goedkoop, 1608 door den strengen win
ter en daarop gevolgden natten zomer bui
tensporig duur. In 1620 kon men een last
rogge koopen voor 161.60, welke prgs het
volgende jaar met een zeer ongunstigen zo
mer tot f 280 opliep. Met kleine schomme
lingen bleef deze duurte tot April 1624 aan
houden, toen groote invoer den prijs der rogge
deed dalen tot f 168 het la3t.
Iwee jaren later, in 1626, heerschte er
vooral in Vlaanderen groote duurte en ten
gevolge daarvan hongersnood. Tarwe gold toen
f 600 per last, rogge t 500.
Het droevigst uit deze eeuw was 1629.
Oorlog, pestilentie en dure tjjd sleepten dui
zenden ten grave. Een deel vau Overjjsel, de
Achterhoek en de Veluwe werden door stroo-
pende benden totaal verwoest. De pest dunde
den landarbeidenden stand hevig. Uit Polen
kou door den oorlogstoestand geen graan
worden uitgevoerd, in Oenemarken en Zweden
was de voorraad nauwelgks voor eigen be
hoefte voldoende. Te Amsterdam bracht de
rogge f 420 per last op. Een roggebrood van
zes pond (oud gewicht) kostte toen 14 stui
vers. Eerst in 1632 werden de prjjzen weder
normaal.
Gevaarlgk spel.
Drie jongens uit Leiden hebben te Katwjjk
stukken brandend papier in een gedemonteerde
mjjn geworpen waardoor de inhoud vlam vatte.
Het is een wonder, dat geen ontploffing ge
volgd is. Dit kwam waarschjjnljjk doordat de
inhoud nat was en de vlammen door de vele
gaten in het omhulsel een uitweg konden
vinden.
Het dunrde bijna 2 uur voor dat deze mjjn
uit ebrand was. De mijn was gedeelteljjk ge
smolten. Het jjzer was geheel gloeiend.
Sterke maag.
Bjj het slachten van een koe te Arnhem
zgn in maag en ingewanden gevonden een
vijftal steenen, een scherf, een loodje, een
gesp, een stukje tiu, een blikje, een schroef,
een speld, twee naalden, een spjjker, een jjzeren
Voor inlichtingen zich te wenden tot den
Magazijnmeester, Lange Kerkstraat 45, Ter
Neuzen.
HET BESTUUR.
In verband met het eindigen der vetin-
zameling wordt bekend gemaakt, dat de gelden
voor ingeleverd slachtvet kunnen worden af
gehaald bjj den heer M. Hartog, Nieuwstraat
alhier tot en met 15 Mei a.s.
Ter Neuzen, 5 Mei 1919.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
DE ADMINISTRATIE.
Groote Kade 37, GOES
ADVERTEERT
Z EE U WSCH
NIEUWSBLAD
