Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Rectificatie.
De Herinnering,
No. 2959
Zaterdag 3 Mei 1919
30e jaargang
Buitenland.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen by de Redactie, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huubeegsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGoes.
Deze Courant verschjjnt eiken Vrijdagavoud en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
In verband met mjjn ingezonden stukje «Na
klanken! wordt mjj de opmerking gemaakt,
dat wel de aandacht gevestigd wordt op het
zichtbare werk, dat bjj de laatste verkiezingen
geleverd is, maar dat de z.g. stille krachten
vergeten zjjn, wier arbeid ook niet onderschat
mag worden.
De opmerking is juist. Het is mg bekend,
dat b.v. in Axel, Zaamslag, Philippine, om
maar enkele plaatsen te noemen, verschillende
personen in stilte krachtig hebben gewerkt
voor het welslagen van de unie-liberale can
didates
De werking dier stille propaganda is dan
ook duideljjk gebleken.
En met dankbaarheid mag er in dit blad
aan herinnerd worden.
Een bewoner van O. Z.-Vlaander en.
De verantwoordelijkheden voor
den oorlog.
Hier volgt de tekst der artikelen die de
redactiecommissie van de vredesconferentie
aan de vijfde voltallige zitting heeft voorge
legd omtrent de aansprakelijkheid voor den
oorlog.
I. De geassocieerde mogendheden beschul
digen Wilhelm II van Hohenzollern, voor
malig keizer van Duitschland, openlijk niet
van misdaad, op grond van het W. v. S.,
maar van de zwaarste wetten rler zedelijk
heid en van de heiligheid der verdragen. Een
bizondere rechtbank zal worden ingesteld tot
berechting van den beklaagde, wien alle
rechtszekerheid, inzonderheid wat zjjn verde
diging betreft zal worden gewaarborgd. Deze
rechtbank zal bestaan uit vjjf leden te be
noemen uit en door de volgende mogendhe
den de Vereenigde Staten van Amerika,
Groot-Brittanje, Frankrijk, Italië en Japan.
De rechtbank zal bjj haar oprdeel worden
geleid door de verhevenste beginselen van het
volkenrecht, ten einde de plechtig aangegane
verdragen, internationale overeenkomsten en
internationale moraal te doen eerbiedigen.
Aan deze rechtbank zal het oordeel toeko
men over de straf den beklaagde op te leggen.
De geassocieerde mogendheden zullen zich tot
de Nederlandsche regeering wenden met het
FEUILLETON.
naar J. SACKVILLE MARTIN.
De zon scheen op den weg, die door een
regenbui stofvrij was geworden en de Mei-
lucht geurde zoet. In de kleine dorpsstraat
liep langzaam een man, schjjnbaar in gedach
ten verdiept; een man, niet ouder dan een
jaar of dertig, maar wiens haar toch zilverwit
was en wiens gelaat doorgestane zorg verried.
De vogels zongen hun vrooljjkste zangen
maar noch de schoonheid van den morgen,
noch het gezang der vogels scheen John Lvall
uit zjjn gedachten te wekken. Langzaam liep
hjj den heuvel af, strak vooi zich kjjkend.
In den hoek van den tuin dei pastorie
stond een jong meisje met zwaar, donker haar
en donkere oogen, die gewoonlgk ernstig ke
ken, zelfs wanneer zjj met blijdschap vervuld
was. i oen de wandelaar voorbg kwam, lichtte
ze de hand op, om de aandacht van haar va
der te trekken, die een eindje verderop in den
nJ?fcmd en DU naar kaar toe kwam.
«Kyk, vader,» riep zg naar den weg wijzend,
«daar is de geestelijke van wien ik u gister
sprak. Toen wilde u me niet gelooven ziet
u nu wel dat u ongeljjk hadt.»
«Zeker kindlief,» zei reverend Hawes ern
stig, «dat erken ik volmondig. Gisteravond
heb ik over hem hooren spreken. Hjj woont
bg de Lamberts. Hg is missionaris en is in
China geweest.»
verzoek den gewezen keizer uit te leveren,
opdat hij berecht worde.
II. Daar de Duitsche regeering de bestraf
fing van hen die worden besohuldigd van da
den in strjjd met de wetten en oorlogsge-
bruiken niet waarborgt, zullen zij door de
geassocieerde mogendheden worden vervolgd
voor krjjgsraden terecht staan en indien daar
toe termen aanwezig zjjn overeenkomstig de
militaire wetten veroordeeld worden. De Duit
sche regeering zal aan de geassocieerde re
geeringen of aan die mogendheden die daarop
verzoek iedereen moeten uitleveren die wordt
beschuldigd van misdrjjven tegen de wetten
en oorlogsgebruiken en die met name aan de
regeering zullen worden opgegeven dan wel
aangeduid bjj ambtsbezigheid of het beroep,
waarin de Duitsche bewindslieden hen hadden
gesteld.
III. De geassocieerde mogendheden zullen
hen die strafbare daden bedreven tegen men-
schen uit verschillende geassocieerde landen
dagen voor rscntbanken, samengesteld uit le
den van de betrokken mogendheden. Ieder
beschuldigde zal zelf een verdediger mogen
kiezen.
IV. De Duitsche regeering verplicht zich
van alle documenten van welken aard ook ter
beschikking te stellen, waarvan de afgifte
noodzakeljjk mocht worden geacht voor de
volledige kennis van de gewraakte feiten, het
opsporen van de schuldigen en de juiste be
oordeeling van de aansprakeljjkheid.
De Matin heeft een onderhoud gehad
met Lorden, den Canadceschen eersten mi
nister, die er nog eens den nadruk op heeft
gelegd, dat Duitschland tot de laatste penning
zal moeten betalen. Wanneer het dat heeft
gedaan, zal het echter nog niet al het kwaad
hebben goedgemaakt, dat het heeft aangericht.
De vrede moet Duitschland leeren dat, wan
neer men een misdaad heeft begaan, de uiterste
hulpbronnen moeten dienen om haar uit te
wisschen.
De eischen der werkloozen in Duitsch
land worden hoe langer hoe zotter In Berljjn
is nu een rjjkswerkloozencommissie gevormd,
die een werkloozenverzorgingsweisvoorstel heeft
opgesteld, waarbjj aan eiken werklooze boven
18 jaar 10 mark, aan de echtgenoote 4 mark
en aan elk kind beneden 14 jaar 2 mark on
dersteuning per dag wordt toegekend. Elk
echtpaar zou dus dus 5110 mark plus 730
mark per kind als jaarljjksch inkomen genie
ten, waarvan geen belasting betaalt behoeft
«Wat heeft hjj een witte haren en toch
schjjnt hjj nog jong te zjjn,» zeide zjj.
Bjj heeft droevige dingen ondervonden,
vreeseljjke dingen,» antwoordde haar vader.
«Mijnheer Lambert heeft mjj er gisteravond
van verteld. Vier jaar geleden ging hjj naar
China met zjjn jonge vrouw. Het schgnt dat
ze veel van elkaar hielden. Ze werden ge
plaatst op een kleinen post in het binnen
land, ergens aan de Jangtse-kiang geloof ik. Hjj
heeft daar goed gewerkt. Hjj had er een school
en een hospitaal. Geschriften, allerlei leugens
bevattende, werden onder de inboorlingen ver
spreid, hun hartstochten werden opgewekt en
de naastbjj wonende mandarjjn was te ver af
om hulp te kunnen verleenen. Ze staken z'n
school in brand. Een tjjdlang verdedigde hjj
zich in zjjn huis, totdat ze ook dat in brand
staken Een slag op het hoofd deed hem het
oewustzgn verliezen, waarop de woestelingen
hem in de rivier wierpen. Zjjn leven werd
echter door eenige getrouwe leden van zjjn
gemeente gereddeze brachten hem in een
jonk de rivier af en lieten hem naar Europa
vertrekken, om herstel te zoeken.»
«En zjjn vrouw vroeg het meisje.
«Dat is het droevigste deel van zjjn ge
schiedenis,» antwoordde haar vader ernstig.
«Hjj was genoodzaakt haar met eigen hand
dood te schieten, om haar niet in de handen
der woestelingen te laten vallen.»
^wjjgend, ©en sombere schaduw over het ge
laat, bleef het meisje staan Toen zei ze «Die
arme man, wat moet het vreeseljjk voor hem
zjjn, daaraan te denken.»
«Gelukkig denkt hjj er nooit aan,» ant-
te worden en dat niet in
worden.
beslag genomen kan
Oorlogsondersteuningen en invalidenpensi-
oenen mogen daarvan niet in mindering wor
den gebracht. Aan alle rijks-, lands-, provin
ciale en gemeenteljjke besturen worden werk-
loozencomités toegevoegd, aan welker leden
zonder hun zin geen arbeid mag worden op
gedragen. Zjj worden behalve de werkloozen-
ondersteumng nog bezoldigd en ontvangen
vergoeding voor hun barre uitgaven.
De belanghebbenden bjj den drankhan
del in de Vereenigde Staten geven den strjjd
tegen het drankverbod niet op. Zjj hebben te
New-York, in bun verzet, den bjjstand van
niemand minder dan rechter Dowling, die
rechter is in het opperste gerechtshof van den
staat New-York. Deze heeft onlangs het woord
gevoerd in een vergadering van de voornaamste
hotelhouders en restaurateurs van New-York
Dowling verklaarde, dat het publiek in de
Ver. Staten door misleiding tot de opvatting
was gebracht, dat het diankverbod een her
vormingsmaatregel en een moreele maatregel
was. Noch het een, noch het ander is
zeide Dowling het geval. Hij was er zeker
van, dat indieu er in de V. St. gedurende
een jaar gedwongen geheelonthouding zou
wezen, er overal in den lande een groote om
slag zou komen in de openbare meening.
Grootvorst Nikolaas, de vroegere opper
bevelhebber der Russische legers, heeft, na
aankomst te Genua aan boord van het En-
gelsche oorlogsschip, journalisten te woord
gestaan. Op een vraag, naar het lot van den
ex-tsaar, antwoordde hjj«Wjj allen weten
even weinig van hetgeen hem overkomen is
als gjj. Onze eenige bron van inlichting wa
ren de dagbladen. Het is drie jaar geleden,
dat ik den tsaar voor 't laatst gezien heb,
enkele maanden vóór de revolutie uitbrak,
bindsdien heb ik rechtstreeks niets meer van
hem gehoord.»
Naar men verneemt heeft de Koningin
een aanschrjjving doen richten tot de hoofden
der departementen van de hofhouding, waarin
mededeeling wordt gedaan van Hr. Ms. uit-
drukkeljjk verlangen om bg het aanschaffen
van alle artikelen, werktuigen en benoodigd-
heden op elk gebied, waar zulks nog niet is
geschied, buitenlandsch fabrikaat te vervangen
woordde haar vader. I)e slag, dien hjj op het
hoofd kreeg, scbjjnt zjjn herinneringsvermo
gen te hebben weggenomen. Hjj weet van het
gebeurde niets meerzelfs niet dat hjj in
China geweest is. Soms spreekt hjj er zelfs
over, daar heen te gaan.»
Edith Hawes ging naar binnen, vol mede-
ljjden met den man, wiens geschiedenis zjj
gehoord had. Telkens weer stond zjjn gelaat
met de droeve trekken haar voor den geest.
Zjj was zeer godsdienstig en in haar oogen
was de man, die ter wille van zjjn geloof zoo
veel had geleden, een martelaar. Zg uad diep
medeljjden met hem en slechts tjjd was er
noodig om dit medeljjden te doen rjjpen tot
liefde.
Twee dagen later ontmoette zjj hem op een
feestje bjj de Lamberts. Mevrouw Lamberts
stelde hen aan elkaar voor en verliet hen
toen, om andere gasten te verwelkomen. Zjj
keken elkaar aan.
«U gaat naar China, geloof ik zeide zjj,
om toch iets te zeggen.
«Ja, heel gauw,» antwoordde hjj kalm.
«Daar zal mjjn arbeidsveld liggen. Naar ik
hoor moet het een zeer belangwekkend land
zjjn.»
Vol verbazing bemerkte zjj, dat hjj zich
totaal niets herinnerde. Wel had haar vader
haar dat al gezegd, maar het gaf haar toch
nog een schok.
Voelt ge er u erg toe aangetrokken vroeg
ze na eenige oogenblikken.
«Ja zeker, het is mjjn levensdoel geworden.»
Dat was alles wat er tusschen hen werd
gesproken.
door Nederlandsch fabrikaat, overal waar zulks
maar eenigszins mogeljjk is.
H. M verzoekt daarbjj om op den eersten
Maart 1920 van de hoofden der hof-departe
menten, een opgave te ontvangen van alle
sedert einde April 1919 aan eschafte artikelen,
die niet te verkrijgen waren als Nederlandsch
fabrikaat.
De Koningin heeft haar bijzondere in
stemming betuigd met het doel van het comité
tot huldiging van de nagedachtenis van de in
den wereldoorlog verongelukte schippers en
f 500 ter beschikking van het comité gesteld.
Ontbinding van vereenigingen.
De minister van landbouw, njjverheid en
handel heeft met ingang van 1 Mei ontbon
den, voor zoover zjj niet reeds vroeger door
besluit van de ledenvergadering of op andere
wjjze ontbonden zjjn de Botervereeniging, de
Aardappel vereeniging, de Vereeniging Groen
ten-Centrale, de Zeevischvereeniging, de Paar-
denvereeniging, de Rundveevereeniging, de Sui-
kervereeniging, de Vlasvereeniging, de Ribbe-
hooivereeniging, de Vereeniging van Strem-
seifabrikanten, de Kaasvereeniging, de Peul-
vruchtenvereeniging, de Vleeschvereeniging,
de Vereeniging van Aardappelmeelfabrikanten,
de Vereeniging van fabricanten van Melkpro
ducten, de Vereeniging Zaad-Centrale en de
Vereeniging Fruit-Centrale.
Uitvoer van koeien en paarden.
Van Leeuwarden zjjn 150 stuks melkvee
naar Noord-Frankrijk uitgevoerd over Olden-
zaal zjjn 200 merries en van Groningen 100
paarden naar Duitschland uitgevoerd.
Eenige sigarenfabrikanten hebben don
minister van financiën verzocht het daarheen
te leiden, dat de sigaren niet dan zeer gering
belast worden, en als belastingvorm niet te
kiezen een belasting op het fabrikaat, maar
een geringe heffing op de ruwe tabak.
Onze door Amerika
gerequireerde schepen.
Eenigen tjjd geleden is gemeld, dat het de
bedoeling was, dat de onderhandelingen over
de terugvaart onzer door Amerika gerequi
reerde schepen te Londen zouden worden
voortgezet, zoodra de met het voeren daarvan
belaste Amerikaansche gedelegeerne daar zou
zjjn aangekomen. Naar het Ned. Corr. bureau
meldt, is bedoelde gedelegeerde, de heer Palen,
naar Rotterdam doorgereisd en hebben de on
derhandelingen daar plaats gehad en in hoofd
zaak tot een bevredigend resultaat geleid.
Haar naziende mompelde hjj«Zjj is heel
mooize lijkt op iemand. Maar wie
Peinzend bleet hjj staan met de hand aan het
hoofd.
Edith stond ook in gepeins en het einde
was, dat zjj het in zich voelde, dat deze man
haar echtgenoot zou wordenzjj twjjfelde
daar heelemaal niet aan alleen was er maar
een vage verwondering in haai, dat zjj dat zoo
zeker wist.
Het huwelgk was, niet zonder tegenkanting
van haar vader, vastgesteld. Hoe zeer hjj ook
het karakter van den missionaris bewonderde,
achtte hjj toch het verlies van diens geheugen
een gebrek, waardoor hjj hem geen begeerens-
waardige partjj voor zjjn dochter vond. En
bovendisn, Lyal was vast besloten naar China
te gaan en Edith keurde dat niet alleen goed,
maar moedigde hem zelfs nog aan. Ten slotte
had haar kalme volharding het pleit gewonnen
en haar vader gaf ten slotte toe en trachtte
zich over het verlies van zjjn dochter heen te
zetten, Op den dag van het huwelgk werd
dit door hemzelf ingezegend hjj zag het jonge
paar wegrjjden en sloot zich toen op in zjjn
studeervertrek, waar hjj gebogen zat over een
boek, nauweljjks iets ziende door de tranen
die in zjjn oogen opwelden.
Edith was kalm, gelukkig. Zjj had van haar
man iets van dien jjver als missionaris over
genomen en dacht reeds te midden van haar
geluk in de eerste maand van haar huwelijk
uan het werk dat zjj samen zouden gaan doen.
Niet voordat zjj de reis naar het Verre Oosten
hadden aanvaard, begon zjj ook aan de genoe-
