Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
t«ti gcrwmerst Coup!
Na den strijd.
N aklanken.
No. 2958
Zaterdag 26 April 1919
30e jaargang
Het congres der S. D. A. P.
Buitenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bekomende porto's.
Ad verten tien worden aangenomen bij de Redactie, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbbegsen te Goes.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telei. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
Rechts heeft by de -verkiezingen voor de
Provinciale Staten de meerderheid behaald.
De Eerste Kamer blyft rechts.
Mocht op grond van de /erkiezingen voor
de Tweede Kamer het vorige jaar de voor
spelling gewaagd worden, dat de Provinciale
Staten van Zuid-Rolland zouden omgaan, die
voorspelling had reeds haar effect verloren
in de revolutieweek van November 1918.
Velen, die neutraal staan ten opzichte van
de politiek, die bij het dry ven der kerkelijke
partjjen links stemmen, kozen nu uit vrees
voor revolutiebedreiging juist de andere zijde.
Wy gaan dan ook accoord met wat een
onzer dagbladen opmerkteEr is niet gestemd
voor eene recbtsche meerderheid, er is in het
bijzonder front gemaakt tegen de idee van
revolutie, er is gestemd voor orde en gezag.
Dit had tot gevolg, dat de S. D. A. P. tien
duizenden stemmen minder verwierf dan in
1918.
Toch is de rechtsche overwinning geene
sterke. Dat juist geeft hoop voor de toekomst.
Rechts zal op grond van het aantal ge
kozenen moeilijk van de gematigde richting
tot een uitersten koers kunnen overslaan.
Troelstra heeft door zyne handelwijze te
Rotterdam en in de Tweede Kamer de alles
behalve bewonderenswaardigestuurmanskunst
van dit kabmet doen vergeten, hij heeft met
zyn kardinale fout de binnen- en buitenlaud-
scbe fouten van dit kabinet gedekt.
Wy, die er niet blind voor gebleven zyn,
zouden het zeer betreurd hebben, zoo de
rechterzijde eene groote overwinning had
behaald.
Wat onze party, die der Liberale ünie,
betreft, ze is in de meeste gewesten in stem-
menaantal vooi uitgegaan.
In stemmenaantal niet in aantal zetels.
Dat is natuurlijk verminderd, nu het stelsel
van evenreuige vertegenwoordiging voor het
eerst is toegepast bij de verkiezingen voor
de Provinciale Staten.
Volgende stemmingen eerst zullen ook in
het aantal zetels een beeld van voor- of
achteruitgang geven.
In onze proviucie zijn weer een flink aantal
stemmen op de .Liberale Ünie Uitgebracht.
Zeelaud is voor onze party een bolwerk ge
bleven.
Ondanks de aanvallen èn van sociaal-demo
craten èu van vrijzinnig-democraten op onze
linie. Evenals bij de verkiezingen voor de
Tweede Kamer hebben die gestreden, alsof
er geen rechtsche partyen meer waren, alsof
er geen clericalisme bestond.
Dat is hun zaak. Maar het is niettemin
goed er de aandacht op te vestigen.
in dat licht bezien, mogeu wy nog meer
FEUILLETON.
Op een brandend heeten Juli-middag stond
de express-trein Londen-Dover in het Londen
Bridge station gereed.
Onder de reizigers, die op het perron het
sein van vertrek afwachtten, bevond zich een
heer van middelbaren leeftijd, die aandachtig
een met reusachtige letters gedrukt biljet
stond te lezen, dat aan de deur der wacht
kamer
was op
en. Dit biljet was van
den volgenden inhoi
c50O pond sterling belot ning voor dengene,
die inlichtingen kan geven, welke de aanhou
ding tengevolge hebben van Charles Win-
tringham, beschuldigd van roof en moord op
verschillende spoorlijnen van het Vereenigd
Koninkryk. Het signalement van genoemden
Wintringham is als volgt: leeftyd ongeveer
22 jaar, middelbare lengte, groote blauwe
oogen en mooie tanden Bovendien beett hy
even boven de kin wat men gewoonlyk noemt
een moedervlek.»
«Wat een Adonis!» mompelde hy, na deze
tevreden zyn over het aantal stemmen in
onze provincie behaald.
En nu aan den arbeid. Geregeld onze
ideeën gepropageerd. In verschillende streken
kan meer, veel meer gedaan worden, om onze
party vooruit te brengen.
Onze partij, die er wezen mag en wezen
moet, de party wars van revolutie, maar even
zeer tegen de reactie.
(Ingezonden.)
Wat my als bewoner van Z.-Vlaanderen en
wel van het O. Deel, het kwade deel voor onze
beginselen, genoegen doet en moed geeft aan
onze strydere in dit moeilijkste deel van Zee
land, dat is, dat uit deze streek twee mannen
der Liberale Unie worden afgevaardigd naar
ons Provinciaal College.
Maar er is gewerkt, waarmede ik als toe
schouwer niet gaarne zou beweren, dat in
andere deelen onzer provincie niet zou gewerkt
zyn.
Wij hebben de h.h. De Muralt en v. d. Peijl
zien optreden in Terneuzen, we zagen 7an
Kleef en de mannen van Neuzen iu West-
dorpe en Sas van Gent, daarna de maand
April was reeds aangevangen werden de
ideeën onzer par.ij ten gehoore gebracht op
Overslag en Koewacht voor een aandechüg
publiek, en, naar de stemming uitwees, gansch
niet zonder succes.
Daarna trad 's Maandags Van Kleef nog op
te Hoek.
Er was actie. Er moet actie zijn. En het
succes bracht zyne belooning voor dit volhar
dend streven.
Het whs een moeilijke strijd, deze strijd
tusschen het uiterste links, dat niet wou er
kennen gedwaald te hebben en de reactionaire,
clericale stroomingen, die ons bedreigden ter
rechterzjjde.
Er is gestreden in O. Z.-Vlaanderen, er
werd gevochten in het W. Deel. Breskens zag
eene goed bezochte vergadering voor De Muralt
en v. d. Peyl. Van Kleef sprak dien etrsten
Zaterdag iu April, te Sluis voor eene volle zaal.
's Zondags, toen men te Nieuw-Namen bil
jetten plakte voor den anti-rev. candidaat,
deed Van Kleef door het levende woord onze
gedachten leven voor eene groote schare te
Zuidzande en in den namiddag van dien dag
voerde hy, bijgestaan door, De Muralt, eene
kloeke propaganda voor onze beginselen te
Oostburg, waar eene groote schare blijk gaf
van medeleven iu onze beweging.
Het had misschien beter kunnen zyn, vooral
in het lVe, maar we moeten dankbaar er
kennen, dat er gewerkt is.
En met die laatste werkiDg voor ons, zullen
beschrijving te hebben gelezen. «De woeste
moordenaars worden toch door diefstal tot hun
daden gebracht. Dat stemt tot nadenken.»
«Conducteur,» aldus sprak hy een beambte
aan, «zou ik geen coupéalleen kunnen krygen
«Er zijn vele reizigers, mynheer. Waar
moet u heen
«Naar Sandwich.»
«Dan moet u te Minster oveistappen.»
«Ja, dat weet ik wel,» antwoordde de rei
ziger ongeduldig. «Ik vraag alleen maar, of
je mij een vrije coupé kunt bezorgen.»
Onder het spreken haalde hy zyn beurs te
voorschijn en stopte den conducteur een goud
stuk in de hand.
«Gaat u maar mee, mynheer» zei de beambte,
die nu geen tegenwerping meer maakte.
Het resultaat begrypen de lezers reeds. De
gouden sleutel, die al zoovele deuren opende,
gaf ook hier toegang tot een gereserveerde
coupé, waarin de angstvallige reiziger zich
behagelyk neerzette. Hy sioeg de «Times»
open en was weldra in de lectuur van het
beursoverzicht verdiept. Nauwelyks had hy
van eenige bizonderheden dezer interressante
rubriek kennis genomen, toen de conducteur
opnieuw aan het portier van de coupé verscheen
en zei
«Excuseer mynheer, hier is een alleenreizende
wij zorgen, dat er meer dan anderbalven man
voor de Unie bljjft (het droom- en troostbeeld,
aan den heer Lindeyer, het nieuwe statenlid
te Sas van Gent, verschenen). Wij hebben
hoop op de toekomst. Ais wij maar willen
Ende desespereert niet
Een kiezer uit O. Z.- Vlaanderen.
Met meer dan gewone belangstelling is door
alle partijen (we mogen zeggenook door de
regeering) gezien naar het congres der S.D.A.P.
.ül was deze party op grond van de uit
spraak der stembus van 1918 allerminst „re-
gierungsfahig", al keuren wjj alien te linker
en te rechterzijde het ondemocratisch optreden
nog wel in naam der democratie zèlt
van die party af, wy vergeten als ernstige
politici niet, dat een kwait van het Nederland-
sche volk, om wélke reden dan ook, achter die
partij stond, zoodat ze had en heeft eene aan
merkelijke beteekenis in de politieke en maat
schappelijke beteekenis van ons land.
Zoo en zoo alleen, hebben ook wij gezien
naar de algemeene vergadering van deze z.g.
„party des volks.5'
En met de woelingen om ons heen en met
de herinnering aan de Novemberdagen in ons
eigen land hebben wy met aandacht, met
gretige aandacht kennis genomen van eem
partij, die niet de onze is, maar waarvan wy
den invloed als machtige organisatie, ten goede
ot ten kwade, nimmer hebben miskend.
W ij kunnen in ons kort bestek noch de een
heidsmotie (een knap, zij het ook bedriegelijk
stuk werk), noch de eclatante rede van den
leider, den heer Troelstra, afdrukken, noch
ingaan op de redevoeringen der pro- ot contra
mannen.
Wjj kunnen alleen zeer kort onzen indruk
weergeven over dit congres.
En dan zeggen wy, dat deze indruk is een
teleurstellende, dat deze indruk tevens eene
waarschuwing xs voor ieder, die als wy, niet
langs den weg der revolutie, maar langs dien
der evolutie (al wenschen wy het sneller dan
in het matte regeeringstempo) de hervormin
gen nastreeft, door tyd en omstandigheden
verlangd, ja dringend geboden.
Meer dan immer te voren waren alle dis-
cussie's, alle uitspraken en stemmingen ge-
bonnen aan, gegroepeerd om één persoon, den
machtigen, schoon o.i. niet krachtigen leider
(wy denken niet alleen aan 1918, maar ook
aan 1908).
Zoo iemand in ons vaderland tevreden kan
zyn en innerlijk zal juichen als nimmer te
voren, dan is het mr. Pieter Jelle Troelstra
De gematigde elementen hebben het alle
af moeten leggen.
jonge dame, die anders den trein zou missen.
Zou mynheer misschien zoo vriendelijk willen
zyn
«Ik wil mynheer volstrekt niet storen en
zai den volgenden trein nemen» viel een zacht,
lijn stemmetje den conducteur in de rede.
«Volstrekt niet, juffrouw. Doe open, con
ducteur, en laat de juffrouw plaats nemen.»
De conducteur, die dank zy de ontsteltenis
door het biljet in 4e wachtkamer onder het
reizend publiek veroorzaakt, een tweede looi in
den zak liet glyden, opende spoedig het por
tier. De jonge dame wipte de coupé binnen,
groette haren reisgenoot en nam plaats.
Van tijd tot tyd wierp de oude heer over
zyn courant een nieuwsgierigen, bewonderen-
den blik op zyn reisgenoote. Zij was smaakvol
gekleed haar zijden toilet verhoogde nog den
glans harer schoonheid en deêd hare gracieuse
gestalte voortreffelijk uitkomen. Hare gelaat
strekken waren lyu en regelmatig, terwijl
haar weelderige, zwarte haardos eigenaaidig
aistak by haar opmerkelijk bieeke teint.
Na eenige alledaagsche opmerkingen, zooals
men die altijd op reis te hooren krygt, waren
beide weldra in een levendig gesprek gewik
keld, de jonge daoie inwendig gevleid, dat
hare opmerkingen met de meeste attentie
werden aangehoord, de beursman zich uitput-
Vliegen, Schaper, 7an Kol e.a. zy vielen de
een na den ander.
Ze moesten ondergaan tegenover de massa
der vergadering.
Schitterend is Troelstra uit dezen congres-
strjjd te voorschijn gekomen.
Maar wij hebben met bezorgdheid dezen
uitslag gezien.
Het gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel
heeft in de S.. D. A. P. bedenkelyke afmetingen
aangenomen.
En daarom zij waakzaamheid ook voor de
toekomst geboden.
Vooruitgang, blijft ons parool
Maar de weg er toe zal zijn de weg der orde
De vredesconterentie.
De Duitsehe legeering heeft geantwoord op
de mededeeiing van de geallieerde en geasso
cieerde regeeringen, dat zij haar voorwaarden
aanvaardt. Zij zal gedelegeerden naar Versailles
zenden, die van de noodige volmachten zyn
voorzien.
In deze bekendmaking wordt er niet gespro
ken over de Duitsehe veronderstelling, dat er
nu ook onderhandeld zal worden, noch over
het voorbehoud, dat de Duitschers hebben ge
maakt over (le vrijheid van beweging. De vorm
van het bericht uuidt er niettemin op, dat de
geallieerden nu de Duitschers wel zuilen laten
komen. Dezen verwachten in alle gevat nog
weer een antwoord van de geallieerden. Daar
mee is de vrede weer eenige dagen vertraagd.
Dat wordt nu stellig 1 Mei, en voor den derden
van die maand zullen wij over den inhoud nog
niets weten, evenmin als wy er nog iets van
weten, ot de geallieerden niet by de overhan
diging gedachtenwisseling zullen toelaten, want
daarover is van geallieerde zyde nog niets
gezegd. Dat de Duitscheis het vurig wenschtu,
beduidt natuurlijk niets.
De Duitsehe regeering schijm in geen ge\ al
voornemens, botweg de onderteekening te wei
geren. Veeleer zai zij met tegenvoorstellen
aankomen, niet alleen over het volkeren verbond,
maar ook Over alle andere kwesties nopens den
vrede. Wordt discussie over die tegenvoorstel
len niet toegestaan, dan wendt de regeeriug
zich tot de Nationale Vergadering. Deze kan
dan tot teekenen of niet-teekenen machtigen.
Durft zy evenwel de verantwoording niet aan,
dan kan zy nog altijd een referendum laten
uitschryven. De uitslag van zulk een referen
dum kan, als de volksstemming zoo blyft als
zy nu is, niet twijfelachtig zyn »teekenen«.
Naar uit Parijs wordt gemeld, is de alge
meene indruk, dat de Duitschers zullen tee
kenen, althans wanneer de huidige Duitsehe
regeering, als het zoover is, nog overeind
staat. Want de jongste uit Duitschiand ont-
tendo om het gesprek zoo aangenaam moge
lijk gaande te houden. Zy hadden het uver
het reizen met dei express-trein, over spoor
wegongelukken, ja, zelts over de misdaden
uie nu en dan op de spoorwegen voorkomen.
De oude heer herinnerde ook nog aan het
biljet betreffende Charles Wintringham, dat
de dame zeker ook wel zou hebben opge
merkt en toonde zich eenigermate ongerust
Doch zijn reisgenoote lachte maar. Zy was in
het minst niet bevreesd en bovendien, hoe
zou men ook ongerust kunnen zijn, wanneer
men zich beschermd ziet door een zoo ridder
lijk reisgenoot
Bij dit compliment maakte de beursman
een hoffeljjke buiging en gat hy een wending
aan het gesprek.
Even later had de trein het station lun-
bridge bereikt.
Op hetzelfde oogenblik liep een zwaarge
bouwd man op den trein toe en trachtte een
plaats maebtig te worden.
«Geen plaats meer mynheer, alle waggons
zyn bezet», riep de con lucteur.
«ik moet met dezen trein mee, al zou ik
ook bij den machinist moeten staan», ant
woordde de reiziger op kaimen beslisten toon.
Een zaak van liet hoogste gewicht eischt
myue tegenwoordigheid te Dover en het minste
