Naar twee fronten
De lijst der Liberale Unie.
Een kleine onjuistheid.
Voorstel-Yun Zn ij en es.
Laat u niet in slaap wiegen.
Om op te wijzen.
Om te onthouden.
Provinuienieuws.
wordt of dat althans de meerderheid recht9
zoo Klein tnngeljjk worde. Dan is er tot 1922
misschien wel roet Rujjs te laveeren zonder
al te gro'de lekken in 't schip te varen. Blijkt
d" a.s. ei'kiezing een succes voor rechts te
zijn, dan stuurt Ruijs de Tweede Kamer naar
huis bij het geringste conflict. En dan zullen
wjj van een tweede Ministerie Ruijs minder
pleizier beleven
Spreker richt hierop het woord tot hen die,
hoewel geen sociaal-democraat zjjnde, toch
veelal plegen «rood» te stemmen. Al die stem
men moeten voor g'>ef, maar althans voor dit
maal zeker, op de democratische vrijzinnigen,
waartoe de Unie-Liberalen behooren, overgaan.
Spreker brengt in berinnering de vergissing
door Troelstra in de Novemberdagen gedaan.
Hg wjjst er op hoe de democratie door Troelstra
vertrapt werd door zijn verklaring dat hg meer
gewicht hecht aan de kwaliteit van de uitge
brachte dan aan het aantal uitgebrachte stem
men l ij de Kamerverkiezing. Spreker stelt
zich vierkant tegenover dit verouderde oud-
liberale standpunt. Spreker is er echter stellig
van overtuigd dat als de rede van Troelstra
anders had uitgepakt de heele S.D.A.P.-fractie
achter den leider zou hebben gestaan.
Of men een flinke revolutie wil zooals
Troelstra of een overgangsrevolutie zooals
Schai er is voor spreker één pot nat.
In een ar ikel in de «Socialistische Gids»
van Maart komt Troelstra weer op zjjn ver-
g'ss ngterug en staat weer op het revolutionnair
standpunt. In dat artikel verklaart de heer
Troelstra nu officieel alleen met burgerlijkeu
te kannen samenwerken in een Ministerie
wanneer dit staat op een socialistisch program.
Marchant heeft reeds in de Kamer gezegd
dat alie samenwerking met Troelstra in dezen
voor goed onmogelijk was. Het behoeft geen
betoog dat aeen man van de Liberale Unie op
socialistisch program kan gaan stman. Men worde
dan liever geheel socialist. De motie van het
partijbestuur is ook voor verschillende uitleg
gingen vatbaar. Voor .spreker staat vast dat op
revolutionnair gebied de S.D.A.P. onbetrouw
baar is en dat iemand die wars is van revolutie
die partij niet mag steunen. Dit zegt spreker
o k lot de roodstemmende ambtenaren door
hft heele land. Wint Troelstra-Wjjnkoop dan
komt ge onder Raden van arbeiden, soldaten
en boeren te dienen.
Dat zal een pretje zijn. De salarissen wor
den dan wel is waar viermaal zoo hoog maai
de betaling geschiedt met papieren guldens
die dan hoogstens een paar dubbeltjes waard
zijn. Spreker verwijst in dit verband naar
Rusland en Duitsehland. En als dan tegenover
de dictators de ambtenaren opspelen dan wordt
in de open lucht snel recht gepleegd. Zie
wat in Hongarge gebeurt met ambtenaren die
niet de Regeering steunen.
Dank zjj het liberalisme dat in ons land de
democratische instellingen bracht is in Neder
land geen revolutie noodig Niet de rechtsche
propaganda hield in de Novemberdagen alleen
de revolutie tfgen.
De vrucht van een jarenlang vrjjziunig be
leid, de rechterzijde ten spijt dat Nederland
in 1918 feitelgk'het meest democratische land
der weield kon doen zijn, is de innerlijke
kracht geweest die de revolutie tegen hield.
Laat dit een waarschuwing maar tevens een
aansporing zijn voor de conservatieven om het
conservatisme te laten varen. Remt niet want
dan krijgt ge het slechte, maar welbewust
»vooruit« dan behoudt ge het goede en ver
krijgt het betere
Hierop besprak spreker de Eerste Kamer
in het verleden en in het heden.
Dr. Kuyper heeft ia de tachtiger jaren her
haaldelijk de Eerste Kamer als instituut ver
oordeeld en afgebroken hetgeen spreker met
citaten aantoont.
Conservatief was de Eerste Kamer steeds,
wat ook de bedoeling van de instelling was
en is. Dit is het gevolg van de getrapte ver
kiezing, die in de Eerste Kamer de directe
onvervalschte volkswil niet kan doen mani
festeeren. Nu echter in tegenstelling met
vroeger ook de niet-bezitters tot lid van
de Eerste Kamer kannen worden gekozen kan
het conservatisme wel wat gebroken worden.
Spreker toont aan dat de Eerste Kamer,
eerst nadat de rechterzjjde er de baas werd,
als instrument voor het dienen van de partij
politiek is misbruikt. Daardoor is de tegen
stand tegen dat college toegenomen. Alle
partgen van links zjjn voor de afschaffing
van de Eerste Kamer. Spreker meent dat te-
geljjk met die afschaffing het z.g. referendum
moet worden ingevoerd en de wetten in de
Tweede Kamer eerst na 2de of 3de lezing
moeten worden aangenomen. Dit zijn de mid-
'lelen v;m revisie door het volk of revisie door
■Ie 1 wee e Kamer zelf.
Dat de Eerste Kamer nog zou zjjn een
b dwerk voor den troon is onzin. Die tjjd is
uit. Het volk is een bolwerk voor Oranje.
De historie leert dat colleges wel Oranje in
den weg zaten maar dat het volk herhaaldelijk
tusschenbeide kwam.
Als Wilhelmina in de Novemberdagen had
moeten steunen alleen op do heeren van de
Keis'e Kamer zou het er r >ar hebben bjjgestaan.
--pr ker brengt onder instemming der ver-
si d- iog een woord van hulde aan de Konin
gin, Zij is een vorstin eu ^tevens presidente
bij uitnenx-ndh-id. Bjj_.de a.9. Grondwetsher
ziening zal de noodige regeling van de troons
opvolging wel baar beslag krjjgen. Dat die
regeling een democratische zal zjjn spreekt
vanzelf. Maar ook dan zal zjj Wilhelmina
niet deren.
Ten slotte merkte spreker op dat de rechter-
zjj'le wel zachtjes aan de vrijzinnige eischen
overneemt. Zoo is rechts thans voor algemeen
kiesrecht voor mannen en vrouwen, voor pre-
mievrjj pensioen voor de arbeiders, voor den
achturendag, tegen een beschermend tarief enz.
Het is echter beter dat al deze liberale wetten
door liberalen worden gemaakt, dat is wel zoo
secuur. Vooral met het oog op de uitvoering
van art. 192 is een sterke minderheid of zoo
het kan een meerderheid van links in de Eerste
Kamer gewenscht Het wetsontwerp-de Visser
zal hsel wat wgziging moeten ondergaan oin
de vrjjzinnigen te bevredigen.
Met een waarschuwing om niet rood te
stemmen noch zwart en met een opwekking
om de party der L. U die een bedachtzame
democratische vrijzinnige politiek volgt te
steunen, eindigde de beer Muralt zjjn rede.
Nog enkele dagen slechts en de stembus
houdt de beslissing. 9 April heeft de stemming
plaats. Laat ieder no eens zjjn uiterste best
doen om anderen op te wekken op de ljjst
der unie-liberalen.
Weest nog enkele dagen propagandist
Denkt om den ernst der tjjdeu. Wijst er
op, dat we naar twee zjjden krachtig moeten
strjjden.
Tegen het clericalisme, tegen de coalitie
aan de rechterzjjde, omdat wij geen reactie
willen en onze vrij heden en rechten liefhebben
en beschermen tegen hen ook, die de revolu
tie-idee nog niet hebben afgezworen en een
gevaar opleveren voor eene gezonde maat
schappelijke en staatkundige ontwikkeling.
Geen reactie, geen clericalisme, maar voor
uitgang langs legislatieven, dus ordeljjken weg.
Werkt alzoo met geestdrift voor de libe
rale unie.
Hoe meer leden daarom in onze Provinciale
Staten, hoe beter waarborg voor de toekomst.
Op dus Doet uw plicht
Moesten wij er een vorige maal op wjjzen,
hoe de clericale bladen uit de z.g. revolutieweek
munt zochten te slaan voor de verkiezingen
en dat in onze streek Zelandia hierbjj een
minderwaardig voorbeeld gaf, ook het anti-rev
blad Zeeuwsch-Vlaanderen wou niet achter
blijven.
De gelegenheid was ook te mooi.
Pjrof. Valckenier Kips en het Vaderland,
leverden eene stof die nog ongebruikt mocht
bljjven.
Toch speet het ons in de huidige omstandig
heden, dat ook dit blad meende hiervan een
handig gebruik te moeten maken.
Wjj vragen Wanneer toonde deze regeering
zich eenigszins krachtig en rechtvaardig
Juist door het optreden der linksche par-
tjjen, die zich tegen de revolutie verklaarden
en zich schaarden aan de zgde van orde en
gezag, werd de positie der regeering sterker,
terwjjl hare houding daarvoor zwak en twijfel
moedig was.
Waar zouden wjj gestaan hebben, als anti-
rev. als Beumer c.s. hun zin gekregen hadden
en deze regeering naar de reactie hadden ge
stuurd
Men miskenne toch den ernst der tyden
niet. Men hebbe toch een inzicht in de ge
beurtenissen om ons heen.
Dat inzicht toonde de unie-liberaal Mr. Rink
door zjjue motie, dat inzicht toonde de unie-
liberale party door haar bekend manifest. Wie
dus den weg op wil van orde en vooruitgang,
hjj zal de krachtigste belemmering vormen
tegen reactie, maar vooral ook tegen de ge
dachte aan revolutie.
Wie dit wel inziet, stemt op 9 April door
geheel Zeeland de unie-liberale ljjst.
Er werd in het debat te Westdorpe en Sas
van Gent ook aangehaald, dat in Terneuzen
de liberalen voor den 10 urendag waren,
terwjjl ze zich vroeger voor den 8 urendag
verklaarden.
De zaak is, dat de heer Nolson, naar aan
leiding van de herziening van het reglement
der werklieden vroeg, of B. en W. hierbjj
aan den 8 urendag wilden denken.
In eene volgende vergadering deelden B.
en W. mede, dat ze den 10 urendag zouden
voorstellen, waarop de heer Nolson zeide,
dat bjj de behandeling gelegenheid bestond
om dit punt in debat te brengen.
In de laatste vergadering was de heer Nol
son niet aanwezig. De zaak zelve moet nog
in behandeling komen, zoodat nog niemand
weet, hoe deze zal geregeld worden en in
welken zin de gemeenteraad zal besluiten.
De heer Lindejjer debiteerde dus eene kleine
onjuistheid, die een verkeerden indruk moest
wekken bjj de aanwezigen.
Daar zulke kleine onjuistheden aan den
vooravond van verkiezingen wel eens meer
voorkomen, achten wjj het goed eenige recti
ficatie hierin aan te brengen.
Een van de grootste belangen voor Zeeuwsch-
Vlaanderen is de verbetering der verkeers
middelen, niet alleen de aanleg van spoor-
en tramwagen en verbreeding der bestaande
straa: wegen met het oog op het moderne
verkeer, maar bovenal de \erbinding met het
overige deel van Nederland.
De annexatie-idee, in onzen nabuurstaat
verkondigd, een idee verderfelijk, en te onbe-
grjj peljjker en afkeurenswaardiger na een
strijd als achter ons ligt, heeft althans buiten
toedoen van de rustverstoorders dit goede
gevolg gehad, dat onze anders zoo kalme
Zeeuwsch-Viamingen getuigd hebben op eene
wjjze, die van deze uiting een historisch mo
ment maakt. Ze hebben ondubbelzinnig be
wezen Nederlandsch te zjjn.
En het overige deel onzez volks vestigt
de oogen op dit vruchtbare plekje met zjjne
njjvere en stoere bevolking.
Volk en regeering voelen zich gedrongen
tot eene belangstelling als nimmer te voren.
De onzalige geest der annexatie heeft den
goeden geest in Zeeuwsch-Vlaanderen en het
overige Nederland in sterke mate opgewekt.
En meer dan ooit voelt men thans, dat naar
nauwer vereeniging, intiemer verkeer moet
gestreefd worden
De Schelde, onze Schelde, mag geene
scheiding vormen tusschen Zeeuwsch-Vlaan
deren en overig Zeeland, of beter overig
Nederland. De wateren, zelfs de zeeën
zjjn de beste verkeerswegen gebleken tusschen
landen en volkeren. Zou dan onze Zeeuwsche
stroom eene oorzaak van scheiding zjjn tus
schen deelen van hetzelfde land, zonen van
hetzelfde volk
De oorlog hoeft veranderingen teweegge
bracht. Door de sluiting der zuidergrenzen
moest men in Z.-Vlaanderen voor zjjne han
delsrelaties zich wenden naar het Noorden.
Maar deze verandering, die meerder harmonie
en meerdere waardeering bracht tusschen de
Zeeuwsch-Vlamingen en de overige Neder
landers mag niet van tjjdeljjken aard zjjn.
Wjj zjjn niet chauvinistisch, juist door ons
vrijzinnig beginsel bekjjken wjj de zaken van
een breed standpunt. Maar iets hebben wjj
geleerd. Als het eenigszins kan, moeten wjj
de betrekkingen onderhouden, ja versterken
met het overige deel des lands.
Daartoe is noodig, het eene noodige
want ons verstand wjjst ons als het kompas
naar het Noorden en ons hart klopt in die
richting wjj herhalen, het eene noodige,
dat het verkeer over de Schelde zoodanig
geregeld worde, dat men van hieruit zonder
groote moeite en bjjna op ieder tijdstip zich
begeven kan naar den Overkant.
In het vorig nummer van ons blad gaven
wjj een algemeen artikel Verkeersmiddelen*.
Naar aanleiding van wat wjj boven schreven,
wjjzen wjj thans in het bjjzonder op den
toestand van Zeeuwsch-Vlaanderen. Iedere
Zeeuw, iedere Nedeiiander dient het op dit
oogenblik als een plicht, een eer te beschouwen
Zeeuwsch-Vlaanderen uit zjjn isolement op te
heffen.
Daarom wjjzen wjj op het voorstel, door
het aftredend lid der I'rovinciale Staten, den
heer Van Zujjen ingediend, aan H. M. de
Koningin en aan de Staten Generaal, Damens
de Provinciale Staten van Zeeland, verzoekende
de overname door het Rjjk van de Provinciale
Stoombootdiensten op de Westerschelde.
Geen oogenblik was meer geschikt, om
zoodanig voorstel in te dienen dan het huidige.
Om in de toekomst te geven aan Zeeuwsch-
Vlaanderen, waarop het hoopt en hopen mag,
om den band met overig Nederland zoodanig
te versterken, dut geen enkel buitenlander het
in zjjn hoofd kan krjjgen, begeerige oogen op
dit gebied te vestigen, moeten er sneile en
opeenvolgende verbindingen zjjn met den
anderen oever, moet den toestand zoo wezen,
dat de idee»Hier te Vlissingen eindigt toch
eigenljjk Nederland'*, voorgoed tot het verleden
behoort.
De provincie zal niet kunnen doen, wat
hiervoor noodig is, al zij ze ook van goeden
wille.
Daarom is het beroep door den heer Van
Zujjen c.s. gedaan op de landsregeering zoo
geheel op zjjn plaats.
Maar ook in ander opzicht kon zoodanig
beroep niet op juister tjjdstip en met meerder
reden gedaan worden.
Want de stoombootdienst op de Wester
schelde, ook in hare tegenwoordige onvol
doendheid, leert, dat ze niet enkel een provin
ciaal, maar veel meer een landsbelang is.
leder, die de reis wel eens medemaakte, in
welke richting en op welken tjjd, zal ervaren
hebben, dat s/10 der reizigers hun reis niet
beperkten tot ons gewest, maar verder Holland
in moesten.
Waarom Gedeputeerde Staten niet aan het
verzoek van den heer Van Zujjen c.s konden
voldoen, laten wjj buiten beschouwing.
Maar dat 'de regeling van de verbinding
van ons gewest, om deze zoo intensief mo-
geljjk te maken, een zorg van de landsregee
ring zal dienen te 'worden, dit staat bjj ons vast.
En dit moet vaststaan bjj ieder, die werke-
ljjk meeleeft in de gevoelens, door Z.-Vlaan
deren de laatste maanden zoo treffend geuit.
Wjj betreuren het, dat het voorstel niet^
op de agenda is geplaatst, maar wjj zjjn
niettemin erkenteljjk (en met w jj mogen wjj
wel iederen Zeeuwsch Vlaming noemen), dat
dit voorstel door den heer Van Zujjen en
zjjne medestanders, allen unie-liberalen, is
ingediend.
Zeeuwsch-Vlaanderen Nederlandsch en ook
Zeeuwsch-Vlaanderen vooruit
Wat ons in het debat van den heer Lin
dejjer te Westdorpe en Sas van Gent frap
peerde, was, dat niet getracht werd de
bedoeling van eene revoluUe te loochenen.
Trouwens, de spreker, de heer Van Kleef,
had duideljjk aangetoond, dat de leider der
S. D. A. P. zich alleen in het tijdstip vergist
had.
Door den heer Lindejjer werd betoogd, dat
eene revolutie zonder geweld bedoeld werd.
Hoe dat in zjjn werk moest gaan, werd
den hoorders niet verklaard. RUSLAND,
DUITSCRLAND en OOSTENRIJK zgn trou
wens in dit opzicht leerzaam genoeg.
Ook zeide hg, dat de hervormingen zonder
dit dreigement, achterwege zouden zgn ge
bleven.
Wjj zeggen, die bedreiging ontketende de
reactie, die op het juiste oogenblik door het
optred n van den unie-liberaal Rink met
zjjne bekende motie bezworen werd.
Wjj wachten er ons dus voor rood te stem
men, omdat wjj langs ordeljjken, wetteljjken
weg den vooruitgang willen dienen.
Wjj dienen er ook ten sterkste voor te
zorgen, dat de rechterzjjde niet versterkt
wordt.
De rede van Jhr. Ds Muralt is hiervoor
bjjzonder leerzaam geweest.
Wordt de rechterzjjde versterkt, dan zal
het clericalisme in ons land het hoofd op
steken.
Thans wordt de partjjpolitiek niet te zeer
naar voren geschoven.
Wee ons, wee den vooruitgang, als rechts
wat sterk zegeviert.
Dan wordt bjj het eerste conflict de Tweede
Kamer, die thans voor de rechterzjjde niet
sterk staat, ontbonden, om versterkt terug te
keeren.
Dan wordt „het wagenschot gekeerd".
Hiertegen dient gewaakt.
Daarom den 9en April overal gestemd de
unie-liberale ljjst
De S. D. A, P. heeft de gewoonte los te
hameren op de groote salarissen aan sommige
betrekkingen verbonden, om daartegenover
het lot der arbeiders zoo schril mogeljjk voor
te stellen. Zoo iets gaut er bjj de onnaden-
kenden gemakkeljjk in, vooral in dezen tjjd
van depressie als gevolg van den verschrik-
keljjken wereldstrjjd, nu velen, die werkeljjk
niet socialistisch denken, de rgen der S.D.A.P.
versterken, omdat ze meenen, dat die alleen
he:j geneesmiddel voor hunne nooden zal
brengen. Later pas ervaren zjj, dat ze bedrogen
zgn uitgekomen.
Het is daarom goed er op te wjjzen, dat
den socialist Ebert in Duitsehland een salaris
van 100000 mark per jaar is toegekend, be
nevens een bedrag van 500000 mark voor
representatiekosten.
Ook op het salaris van Burgemeester en
Wethouders in het roode Zaandam, op dat van
roode Wethouders in onze groote steden mag
in dit verband gewezen worden.
Niet, omdat wij die traktementen te hoog
achten, maar ten bewgze, dat ook zjj (de S. D.
A. P.) niet kan ontkomen aan uitgaven, die ze
de andere partgen verwjjt.
Wie verzekerden het vorige jaar vóór de
verkiezingen voor de Tweede Kamer, dat het
met de coalitie uit was
Dat waren de Chr.-Hist., die zoodoende
meer stemmen hoopten te verwerven.
Dat meenden ook de Vrjjzinnig-democraten,
die dachten, dat de democraten te linker- en
te rechterzjjde één ljjn zouden trekken.
Het is evenwel uitgekomen, zooals wjj reeds
véór de verkiezingen verzekerden.
De coalitie bleef, zjj het niet vóór, dan toch
na de stembus, wat nog erger was, daar ze
buiten het bereik der kiezers kwam.
Kiezers, neemt deze les thans ter harte
Ter Neuzen. Zaterdagavond spreekt te Ter-
neuzen de heer Oudegeest, 8. D. Kamerlid,
Het Bestuur der unie—liberale kiesvereeni-
ging ontving eene uitnoodiging namens de
S. D. A. P. te Terneuzen, voor debat. Dit
staat ook per advertentie vermeld namens de
8. D. A. P. in de Terneuzensche Courant.
Daar geen enkele spreker van ons dien
avond beschikbaar is wegens spreekbeurten
op andere plaatsen, kan dit verzoek niet in
overweging genomen worden.
Eigenaardig, dat juist de unie liberale
partjj tot debat wordt uitgonoodigd.
Het onderwerp van den spreker Wie ma--
