Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Praatjes oyer Politiek,
Onze Candidate!».
No. 2954
Saterdag 29 Maart 1919
30e jaargang
V erkeersmiddelen.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 90 cent, yoor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto'a
Advertentien worden aangenomen bij de Redaetle, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huubbegsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
V^an 1 tot en met B regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant versehynt eiken Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
Er i$ in ons land zeker geen provincie, die
wat hare verkeersmiddelen betreft, zoozeer ia
miadeeld als Zeeland.
De stroomen, die de verschillende eilanden
scheidsn van elkander en van het vaste land
zjjn ongetwijfeld een der oorzaken veor den
gebrekkigen toestand, waarin die verkeers
middelen verkeeren, maar daarnaast is toch
ook de schuld te zoeken in gebrek aan zorg
voor een behoorljjke verkeersregeling.
Slechts dén groote apoorljjn, door Zuid-
Bereland en Walcheren, telt onze provincie.
Daarnaast is het stoomverkeer een on
misbaar hulpmiddel voor landbonw, handel en
nijverheid toevertrouwd aan enkele tram-
wegmaatschappjjen, de provinciale stoomboot-
dienst en aan eenige particuliere stoomboot-
ondernemingen.
De wjjze waarop de Rotterdamsche tram
wegmaatschappij hare Ijjnen exploiteert, heeft
terecht de ergernis der aangelegen plaatsen
gewekt.
De provinciale stoombootdienst op de Oos-
terSchelde heeft het vooral in de laatste
jaren niet veel beter gemaakt.
Teekenead is wel, wat me laatst iemand
uit Schouwen zeide«Och de provinciale
booten zjjn goed genoeg, maar ze varen niet.»
Zoodra de kolennood begon te njjpen, werd
het allereerst de dienst op de Oosterschelde
ingekrompen ol gestaakt.
Da reis van Zierikzee naar de hoofdplaats
der provincie moest dan gemaakt worden langs
een omweg, die dagen en uren vergde en ue
tusschenliggende plaatsen moesten maar zien,
hoe ze zich redden.
Noord-Beveland heeft geen andere verbin
ding dan met een paar gebrekkige motorboo-
ten, die het bjj gebrek aan benzine ook al
spoedig opgaven.
De beide deelen van Zeeuwsch-Vlaanderen
wachten nog altjjd op hun verbindingsweg,
al is die nu na jarenlangen strjjd dank
zjj vooral het optreden van ons Kamerlid,
de Muralt, in het zicht,
Bet aantal havens, die aan matige eischen
voldoen, is uiterst gering.
Het eiland Tholen wacht nog altjjd op een
vaste verbinding met den vasten wal.
Tal Tan vaarwaters schreeuwen om ver
betering, tal van polders om behoorlijken
waterafvoer.
Dat alles zjjn levensbelangen voor onze pro
vincie en de komende tjjden zullen meer nog
dan tot nu toe de behoefte aan voorziening
noodig hebben.
De Provinciale Staten en vooral ook het
college van Gedeputeerde Staten kunnen op
deze punten van vitaal belang een krachtigen
invloed uitoefenen.
Het is dus van belang, dat gjj thans, nu
alle leden aftreden, mannen kiest, die den
vooruitgang willen en zullen bevorderen krach
tens hun beginselen.
Op de ljjsten der liberale unie zult gjj die
mannen vinden.
Bp hen staat voorop het beginsel der vrjj-
heid en dat beginsel brengt mede, dat ieder
Nederlander ten volle van die vrjjheid moet
kunnen genieten, zoowel in geestelijken als in
stoflïlpken zin.
Om dat te bereiken is een vooruitstrevende
politiek eerste eisch.
Met tpoed en voortvarendheid, met vastheid
en wjjs beleid dienen de bestaansvoorwaarden
van alle ingezetenen te worden verbeterd en
nu is er geen tak van handel, nering ot be-
drjjl, die niet in zeer sterke mate is betrokken
bp onze middelen van verkeer.
We moeten daarom mannen hebben die
aanpakken, mannen van de daad.
Maar wil men eerst recht van hunnen arbeid
de vruchten plukken, waaraan onze provincie
zoozeer behoefte heett, dan is het noodig dat
de meerderheid in de Provinciale Staten weer
komt aan de vrijzinnigen.
Zeeland is het land der vrjjheidkiezers, gjj
hebt het in uw macht daarvan opnieuw een
sprekend be wjjs te leveren.
Trekt op 9 April in groote scharen op ter
stembus, herovert de meerderheid voor de vrjj-
zinnigen, maakt van Zeeland het hechtste bol
werk der vrjjzinnige zaak.
Stemt daartoe
in
kieskring
Middelburg op ljjst 4.
Vlissingen
n
Goes
i. 8.
Tholen
Zierikzee
7-
Sluis
Halst
MEESTER FENNEW1P.
1) NIEUW Jé WIND.
>'k Ben bljj u ts zien, meester Pennewip
»'k zit met de zaak. Vroeger ging het langs
»een leien dak: men, werd lid van ten kies-
»vereeniging de^keus was gering en
»had zpn principes. tNu rjjzen de kiesver-
»eenigingen uit den grond. Ons dorp heeft
»er wei negenplattelanders en niet-platte-
»ianders, boeren-, burgers- en arbeiderspartp,
«socialisme en liberalisme van drieërlei scha-
>keering, om van ambtenaren, middenstanders,
«vaderlanders sn politieagenten niet te spreken,
«terwjjl men u met principes en theorieën
«om de ooren slaat. Waar moet ik heen?
«ik dacht maar eens aan te kloppen bjj mjjn
«ouden vriend Pennewip, die zooveel gelezen
«en geleerd heelt, die zal wel een licht ont-
«steken, waarbp mjjn onnoozelheid lezen kan.<
Zoo, zoo, buurman Jochem is dat de joos
nu til je mjj toch over 't paard. Het gaat met
geleerde wpsheid als met de anderdaagsche
koortsals je haar hebt, ben je haar weer
kwjjt. Het beste is uit eigen oogen te ieeren
zien, ook in kwesties van politiekdoch pra
ten wil ik wel graag, en praten geelt baten,
zegt het spreekwoord, misschien ook in dezen.
De oorlog die achter ons ligt is een knuppel
in het hoenderhok van allerlei overgeleverde
begrippen van beschaving en voorstellingen
ge»eest, waardoor al het gevederd gevogelte
onzer gedachten is opgevlogen en onder aan
den stok zjjn de droomen ontwaakt, met een
heir van theorieën en hartstochten, niet altpd
van de beste soort, dat vliegt alles om ons
hoofd, verduistert den hemel en heelt menigeen
zpn uitzicht benomen. Oude boomen waaronder
wjj zoo gaarne scholen in behageljjke zelf
voldoening hebben hun schaduw verloren. De
vensters der gedachte staan open, een Irissche
wind van nieuwe leeringen waait door het
maatschappeljjk slaapvertrek, misschien gezond
maar ook onaangenaam, leugenspel en ook
waarheid.
W jj moeten de toestand onder de oogen zien
terug kruipen in de schulp van «zelfgenoeg
zaamheids oi van «laat de boel maar waaien*
is erger dan zellmoord. Wie meent er met
toekjjken te zullen komen, zal eer hjj het weet,
onder den voet worden geloopen doordeJan-
hagelpolitiek van Rechts en van Links.
Do oorlog Is een openbaring geweest.
Nu hebben wp gezien dat een clubje van twintig
«politici* het lot van vjjfhonderd millioen
menschen in handen had en twintig millioen
in den dood konden jagen.
liet wenkbrauwtronzen van een hall garen
keizer heeft een wsrelddeel dertig jaren in
spanning gehouden. Achter diplomatieke deu
ren van enkele staatslieden werd een ketel van
leed en onrecht gebrouwen. Elke Staat wae
een waterhoofd vol geweren en kanonnen.
Voor oorlogstuig werd de halve welvaart ver
bruikt en als levenswet gesteld«wee den
zwakke 1*
Recht was sen roovsrshol, beschaving on-
natuur, onderwjjs «en middel elkaar op te
stoken, de held een gedecoreerde moordenaar,
godsdienst verkapte, bedelarjj om macht ter-
wjjl dwaasheden de wereld regeerden alsol zp
wjjsheden waren. Ge zoudt geen man in uw
zaken aanstellen boer Jochem, omdat zjj>;
moeder de dochter was van iemand wiens oom
eenmaal te paard had gezeten, maar een idioot
en een schalm kon een volk regeeren als hp
van «geboorte* was. Capaciteiten zaten in
het bloed, niet in de hersens en dit stumperii
systeem droop naar beneden af. Hofdigni-
tarissen, hoogwaardigheidsbekleders tot bur
gemeesters incluis kregen hun baantje omdat
zjj van het soort waren, al kenden zjj het
a-b-c van het leven nietwat een dwaze we
reld en toch voor hooge wjjsheid werd zij aan
de markt gebracht. Wjj deden er allen aan mee.
Misschien kent ge den graaf van Pimpelpan-
pompelmoes, den „hoog weledelgeborene" die
met een brilleglas van hoogmoed alles voor
„minderwaardig'' verklaart wat geen graaf
en voor zpn brood werkt.
Hp schoof zpn meening niet onder stoelen
en banken; ge had hem moeten hooren I Wie
hem te na kwam, liet hjj zpn hoogheid ge
voelen wie hem geld bracht van hun arbeid
kreeg eea genadig knikje het kwam hem toe
en zjj mochten nog bljj zpn op zjjn land te
wonen maar wie niet onderdanig genoeg was,
werd uit zjjn brood gestooten: medelpden kende
hjj voor dat soort menschen niet.
Toch was hjj godzaligeen godzaligheid
die hjj uitbuitte om zichzelf op een voetstuk
te plaatsen. „Zedeljjk" was hjj in de hoogste
mate. Wie een haas op zjjn terrein stroopte,
werd een verloren jinan: maar de kat in het
donker te knjjpen waarvan menig jonge vrouw
getuigen kon als zjj klappen dorst, was zjjn
recht, dat de Heere hem als een bjjzonder
verloi had toegekend. Eerebaantjes en deco
raties vielen hem ten deel, terwjjl menig
stakker die nit nood een brood stal in de ge
vangenis kwam. Dit noemde men recht in de
oude maatschappjj en wp waren daaraan zoo
gewend dat wjj niet anders dachten of het
hoorde zoo.
Dit is maar een beeld dat wjj kunnen door
trekken: fatsoen werd voor zedeljjkheid, boe
ken kennis voor wpsheid, manieren voor be
schaving, wettigheid voor deugd en natuur-
ljjkheid voor zonde verklaard. Vaiach wissel
geld waarmee de maatschappp vrede nam.
Wie tornde aan het oad overgeleverde geloof
weid, ook buiten de kerk, voor een ketter
uitgekreten, een oproermakerde waarheid
was een straibaar feit, getnige Harden en
Eulenb urg. Macht, geld en geboorte was alles,
met de mensch werd geen rekening gehouden'
Toeval hield de schaal voor menschelijk ge
luk, ook vaak voor eer en deugd. De staat
was een boeman, geen zorgende vader. Hoe-
velen, feitelpk onschnldig aan hun lot, maar
door de omstandigheden verdoemd, zpn in de
oude maatschapj jj te gronde gegaan en ge
bracht.
De oorlog heeft veel kwaads gedaan, maar
ook den storm ontketend tegen deze overge
leverde misgeboorten van maatschappelijke
opvattingen en gedragingen. Een nieuwe wind
waait in de zeilen wjj hooren het kraken
der oude gebindten, missschien ook reeds het
getimmer aan een nieuw tehuis.
Het is de taak der politiek om deze storm
achtige beweging van den nieuwen tjjd in goede
banen te leiden, te zorgen dat het schip des
Staats niet strandt ol in den maalstroom van
hartstochten vergaat.
Daarom, boer Jochem sluit u aan. Zoek
een kring, een gemeenschap die vrjj en onbe
vangen zoowel dc ii zegen als het gevaar van
den nieuwen tjjd doorziet en al» ge nip
vraagt u in die keus te steunen, wil ik u
gaarne helpen.
Maar mjjn praatuur is voorbij, dus, tot
de volgende week. T. H. S
Kiwkrfogm Middelburg en Viissiugen-
(Eensluidende lijsten.)
No. der ljjst voorMiddelburg 4.
Vlissingen 3.
Sprenger, F. J., Middelburg.
Paap J. C., Vlissingen.
Vermaas J. P., Vlissingen.
Zjjlstra J. W., Middelburg.
Kakebeeke W.. Goes.
Raalte D. L. H., van, Vlissingen.
üolthujjzen J. J., O. en W. Souburg.
Maanen A. van, Vlissingen.
Kieskringen Goes en Tholen.
Nummer der ljjst voor: Goes 8.
Tholen 7.
kakebeeke W., Goes.
Moelker W., Tholen.
Lindenberg Joh., Wolphaartsdijk.
jflee A. van, Kamperland.
Have A. van der, Kapelle.
Hage C, G., St. Maartensdijk.
Bout D. D. van den, Goes.
Lindenbergh D. W., 's H. Arendskerke.
Kieskring Zierikzee.
No. der ljjst7.
A. va i der Wejjde, Ellemeet.
J. W. van Oeveren, Kapelle.
B. Giljam, Ouwerkerk.
Mr. H. Polvliet, Zierikzee.
J. M. van den Bout, Brouwershaven.
C. Blom, Burgh.
H. E. Beelaerts van Emmiehoven,
Zierikzee.
V. M. Krepel, Nieuwerkerk.
L. Doeleman, Zieiikzee
Kieskring Hulst.
No. der" ljjst1-
R. G. E. Nolaon, Ter Neuzen.
Ph. J. v. Dixhoorn, Axel.
L. J. Geelhoedt, Ter Neuzen.
J Stolk, Zaamslag.
G. Vogelvanger, Hulst,
ZEEUWSCH NIEUWSBLAD.
ii
ii ii 3.
91
7.
11
9)
11
99
ii ii 4-
11
11
ii n 1-
VAK
3
