Zeeuwsch-Vlaanderen.
Rekensommetjes, die wel
niet zullen uitkomen,
Binnenland.
Provmeienieuws.
te dezen opzichte tegen hare eigen vrienden
gesteund dient te worden.
Wanneer het gaat om de vrijheid tegen
een aanslag van de onverdraagzaamheid te
verdedigen, zal de vrijzinnigheid haar taak
weten te vervullen. J. B. AMENT.
De annexatie-plannen, ontsproten in de
holle hoofden van eenige ondankbare en
platonisch aangelegde Belgen, heeft een ge
weldige opschudding onder de Zeeuwsch-
Vlaamsche bevolking teweeggebracht.
Het regent protesten tegen die plannen
welke feitelijk niet bestaan.
Niets en niemand wil achterblijven om
comité's te vormen, manifestaties te houden,
demonstratief te ageeren.
Het is als met een groot algemeen feest,
waarin de een zich al mooier dan de ander
wil uitdosschen en decoreeren.
Het wordt een manie, een roes.
En als Nederland buiten den werkelijken
strijd is gebleven door zijn krachtige protesten,
dan zal 't ook in dezen wel ongeschonden
uit de conferentie van den vrede te voorschijn
treden. Maar al die luide protesten werken
prikkelend op de naburen en bederven meer
de goede verstandhouding dan ze dien be
vorderen.
Het lijkt er ook op alsof men de leidende
staatslieden van den dag alle gebrek aan recht
vaardigheidszin wil ontzeggen, door te ver
onderstellen dat zjj juist dien landroof zouden
willen uitvoeren.
Waarop zou dat kunnen gegrond zjjn?
Op de toevallige omstandigheid dat de Schelde
uitmondt op Nederlandsch gebied
Maar als dat zoo was, kon Frankrjjk evengoed
al het gebied dat de Schelde doorsnijdt als
Fransch gebied proclameeren, omdat de Schelde,
in Frankrijk ontspringende, uit dien hoofde
een Fransche rivier zoude kunnen genoemd
worden. Zoo zou de Rijn, een Zwitsersche van
oorspong, een Zwitsersche rivier kunnen ge
noemd en het doorsnijdende gebied, Zwitsersch
kunnen geacht worden. En de Maas, zou 't
daarm.de niet evenzoo kunnen gaan?
Men kan toch voelen dat op dit stramien
voortbordurende, de wereldorde gansch en al
zou omgekeerd worden.
Maar om nog een andere reden heelt de
beweging een min of meer bedeukeljjke zijde.
Er heerscht tot op dit oogenblik nog een
zekere pro-Duitsche geest en nu wordt be
weerd, dat de overwinning der geallieerden
niet vreemd is aan de -zoogenaamde anti-an-
nexatie-roes.
Wars van pro-dit of anti-dat, behoort een
zuiver pro-Nederlandsche geest de alles-over-
heerschende te zjjn.
Van dien ereest, die zich dezer dagen op
tal van wjjzen uit, kon op welsprekende of
liever op klinkende manier getuigenis worden
afgelegd door ook in zoo ruime mate als moge-
ljjk deel te nemen in de vaderlandsche geld-
leening, noodig voor zoo tallooze maatregelen,
als waarvan ook Zeeuwsch-Vlaanderen heeft
geprofiteerd
Wjj lezen in de Midd. Courant
De gewone tijd der candidaatstelling voor
de verkiezing van de leden der Provinciale
Staten is de Laatste Dinsdag in Februari. Als
dan worden candidaten gesteld ter vervulling
van de plaatsen der leden die met den vol
genden eersten Dinsdag van Juli moeten af
treden.
Zoo zegt de nieuwe bepaling der wet, die
tevens voor de aanstaande Statenverkiezingen
de evenredige vertegenwoordiging invoert, en
hjjgevolg worden de kiezers nu reeds eenigen
tjjd verbijsterd met berichten over groslijsten
en ljjsten van candidaten van verschillende
partpen.
Eenvoudiger is het werk der Statenverkie
zingen er niet door geworden. Maar het lijkt
toch erger dan het is. Want nu geldt voor
iedere provincie, wat bjj de Kamerverkiezin
gen voor het heele land gold, n.l. dat de
heele provincie als één geheel telt, waarvoor
de uitslag wordt berekend uit de samengetelde
resultaten van de kieskringen.
De kieskringen ondergingen in Zeeland een
kleine wjjziging in v rgeljjking met de oude
districten. Middelburg, Vlissingen, Z.-Beveland,
Schouwen en do twee districten van Z -Vlaan
deren bleven wat ze waren, behalve Z. Beve
land, dat N.-Beveland moest afstaan aan een
vergrooten kring Tholen.
In ieder van die kringen kan door een partij
een geljjkluidende ljjst worden ingediend
maar er kunnen ook diverse ljjsten worden
ingediend, die echter voor iedere partij onder
ling verbonden kunnen worden, en dus samen
voor een partpj meetellen.
Maar over de techniek, welke ieder van de
Kamerverkiezingen kent, zullen we nu niet
uitweiden.
Een andere vraag is, wat de vooruitzich
ten zjjn voor de toekomstige samenstelling
onzer Staten, die nu tellen
15 anti-revolutionairen,
8 ll.-Katholieken,
18 Vrijzinnigen,
1 Vrjjz.-Democraat,
dat is dus 23 rechts, en 19 links.
Als het met deze Statenverkiezingen precies
zoo toe ging als met de Kamerverkiezingen
van Juli j.l., dan zou het makkelijk genoeg
zijn. Dan zou men kunnen zeggener zjjn
toen in Zeeland uitgebracht 50.315 stemmen,
er zijn 42 Statenzetels te verdeelen, de kies-
deeler bij de Statenverkiezing is dus het eerste
getal gedeeld door het tweede, dus 1198. Dan
kan men uitrekenen hoe vaak die kiesdeeler
op het stemmencjjfer van iedere partjj ging,
en dan waren er heelemaal geen verkiezingen
noodig, en kon iedere partij in eigen boezem
uitrekenen wie er naar de Staten werd ge
stuurd, tot groot gemak van stembureaux,
ambtenaren, persmannen enz.
Maar zóó eenvoudig gaat het niet.
Ten eerste is het zeer de vraag of de 21
partpen die zich in Zeeland bp de Kamer
verkiezing de weelde van een eigen candida-
tenljjst veroorloofde, dit ook zullen doen bij
de Statenverkiezing. Ten tweede zjjn al de
kiezers van Juli niet onafscheicieljjk verbon
den aan de partpen op wier lijst ze toen
stemden. Er is nog altijd een heen en weer
vloeiing van kiezers-zonder-etiquet mogeljjk.
En ten derde telt bjj de Statenverkiezingen
soms zeer sterk de plaatselijke bekendheid
van een candidaat mee.
Maar een beetje kaus-rekeniig is er toch
wel te maken, al wordt vooral door de tweede
en derde der genoemde factoren iedere zeker
heid weggenomen.
Het makkelpkst is het bij r,e katholieken.
Die behaalden bjj de verkiezingen van 3 Juli
in Zeeland 9554 stemmen. Dit getal, gedeeld
door den kiesdeeler (1198) geeft 7 en laat een
overschot van 1068 stemmen.
Voor de protestantsch-rechtschen is het min
der eenvoudig. In de Staten zocals ze nu zjjn,
wordt zelfs geen onderscheid gemaakt tusschen
anti-rev. en chr -historischenDit zal nu uit
zjjn, Ze moeten ieder hun eigen etiquet hebben.
Als we dan de Christelijk-Historischen afzon-
derljjk nemen, vinden we als hun stemmen
cjjfer in Juli (n.l. het totaal \an hun twee
ljjsten) 4682, wat gedeeld door den kiesdeeler,
een uitslag geeft van 3 en 'n overschot van 1088.
En als we bjj de Anti-Revolutionairen samen
tellen de Staatk. Geref. en de Chr. Soc. Partjj,
krjjgen we
Anti-Revolutionairen 10.421
Staatk. Geref. 2270
Chr. Sociale Partjj 187
12.878
Wat, gedeeld door den kiesdeeler, als uit
slag geeft 10, met een overschot van 898
stemmen.
Bjj de Socialistenhoe zal het daar loopen
We betwjjfelen het en daarom tellen we alle
socialisten maar bjjeen
S. D. A. P. 4917
S. D. P. 237
S. P. 276
Chr.-Socialisten 406
5836
Gedeeld door den kiesdeeler geeft dat ;4,
met een overschot van 1044.
En nu lest, maar allesbehalve best, de
Vrijzinnigen. Het tabelletje van hun cjjfers is
een harlekjjns-pak. En zouden we dat nu ook
krjjgen in de Staten, die tot dusver aan den
vrpzinnigen kant slechts één, wat heller rood
gekleurden vrijz.-democraat kenden De meeste
anderen zullen zelfs moeite hebben zich bij een
der vrjjzinnige partijen op grond van beginsel
in te deelen. Ze zullen ten slotte altpd twee
partpen overhouden wa irtusschen hun keus
weifelt. Loopen er misschien daarom zooveel
weg nog vóór de candidaatstelling?
Dat allesbehalve opwekkend tafereel heeft
dit jaar nog heel weinig kans vereenvoudigd
te worden. Van een concentratie komt niets
de verhoudingen maken die onraogelpk. Dat
hebben we te aanvaarden. En van een zoo
zeer gewenschte splitsing in twee groepen zjjn
er wel veelbelovende voorteekenen, maar zoo'n
hergroepeering zal hoogstwaarschijnlijk niet
voltooid zjjn vóór de candidaatstelling lezer
Statenverkiezing.
Een feit is het, dat hun totaal stemmen
cjjfer allesbehalve gering is. Want we nemen
de vrjjheid om óók onder het algemeen begrip
«V-ijjzinnigen» te rekenen alle kleine neutrale
partjjen, die nu door eenlingen in de Kamer
vertegenwoordigd zjjn. Misschien zullen enkele
dier stemmen op andere partijen vallen, maar
voor de groote meerderheid lijkt ons dat toch
juist.
We kunnen voorloopig dus niet anders
doen dan het allegaartje bjjeen tellen. De
verdere gang van zaken zal uitmaken, hoe
de zetels dezer groep verdeeld worden over
de partpen, die ten slotte aan den strjjd blijken
deel te nemen.
En als we de Tulicjjfers van allen samen
tellen, krjjgen we
Liberale Unie 10.269
Vrpz. Democraten 2972
Vrjj-Liberalen 884
Economische Bond 1391
Neutrale Partjj 128
Middenst. Partjj 437
Plattel. P. (links) 145
Verb. Dem. Weerm. 256
Alg. Staatspartjj 402
Politie Partjj 481
Gedeeld door den
met een overschot
kiesdeeler
593.
geeft dat 14,
Katholieken
Chr.-Hist.
Anti-Rev.
Socialisten
Vrpzinnigen
van
Als we nu uit de bovonstaande gegevens
het resultaat opmaken van de mogelijke samen
stelling der Prov. Staten en dan de vier nog
niet verdeelde zetels toewjjzen aan de partpen
met de grootste overschotten, dan krpgen we
Eerste Over- Aan- Aant.
cjjfer schot vulling zetels
7 1068 l 8
3 1088 1 4
10 898 1 11
4 1044 1 5
14 593 14
Merkwaardig is het zeker, dat deze uitslag
volgens evenredige vertegenwoordiging zoo'n
geringe wjjziging brengt in de paitp-samen-
stelling der Staten, behalve dan 't verlies der
vrijzinnigen aan de socialisten. Maar overigens
klopt 't precies met den toestand, door de
oude verkiezingen geschapen.
Of het nu zoo zal gebeuren Och, we
schreven als opschrift hierboven, dat deze
rekensommetjes wel niet uit zullen komen,
wat op zich zelf echter ook al weer een
gissing is. De gebeurtenissen in 't land en
daarbuiten werken zoo sterk op de stemming
van 't oogenblik, dat er geen enkele voor
spelling over is te doen, afgezien nog van de
reeds in den aanvang door ons genoemde
factoren, die op Statenverkiezingen invloed
hebben.
Alleen bljjkt uit de bovenstaande cjjfers,
dat de kleine partjjen niet de minste kans
hebben en dat hun stemmen letterlijk zonder
eenig nut zouden zijn. Tot nu toe hoorden wjj
er trouwens gelukkig niet van dat ze zich in
den strijd zullen mengen.
Wjj meenden goed te doen bovenstaande
rekensommetjes onder de aandacht onzer lezers
te brengen. Ze zijn werkeljjk interressant doch
de redactie herhaalt het zelf nog eens het
blijven rekensommetjes. Het zal evenwel duide
lijk zjjn, dat alle zeilen moeten worden bjj-
gezet en alle stuurmanskunst aangewend om
het vrjjzinnige schip en dat bemand met Unie
liberalen in 't bizonder, veilig binnen te
loodsen. Er gebeurt op 't moment gewichtig
werk door onze organisaties. Wjj bedoelen het
samenstellen der ontwerp candidatenlpsten.
Laten allen die daaraan medewerken en
het zjjn immers alle afdeelingen ervan
doordrongen zijn, dat de lijst zelf veel tot het
welslagen van onze verkiezingscampagne bjj-
draagt. Onze beste, onze populaire mannen
bovenaan zjj ons parool Red. Z. Nbl.
Kamer.
bjjeengeroepen
op
17.365
Tweede
De Tweede Kamer is
Dinsdag 14 dezer, te één uur.
De nieuwe staatsleening.
Omtrent de inschrijvingen op de Staats
leening van 350 millioen verneemt het Neder
landsch Corr. Bureau te 's Gravenhage, dat
deze ruim volteekend is. In totaal is voor een
bedrag van ruim f 385.000.000 ingeschreven,
waarvan uit Amsterdam f175.000 000; uit
Rotterdam t 62.000.000 uit 's-Gravenhage
f 41.900.000uit Utrecht meer dan f 10.000.000
terwijl een aantal plaatsen in de provincie als
Tilburg, Haarlem, Arnhem, Enschede, Dord
recht bedragen van 2 tot 5 millioen hebben
opgeleverd.
Aanvoer uit Amerika.
Van Noord-Amerika bevinden zich thans
drie Nederlandsche stoomschepen, samen bruto
10.000 ton, met graan en meel op weg naar
ons land. Met steenkolen vertrokken vier onzer
stoomers, 15.600 ton, uit Amerika naar Neder
land. Daarvan worden de Amsteldjjk (6435
ton van de Holland-Amerika lijn en de Jason
(3209) van de Kon. Ned. Stoomboot Mij
midden der volgende week resp. te Rotterdam
en Amsterdam verwacht. De tankboot Rotter
dam van de American Petr. Coy. kan heden
van New-York te Falmouth en einde dezer
week te Rotterdam arriveeren.
Klein-middelschelvi8ch.
De minister van landbouw heeft:
I. toegevoegd aan de lijst van goederen,
aangewezen krachtens artikel 1 der distributie-
wet 1916, het artikel klein ifiiddelschelvisch
II. vastgesteld een maximum inkoopprps,
door de gemeenten voor klein-middelschelvisch
te besteden, van f32.25 per 50 K.G. gestript
en f 27.25 ongestript
III. vastgesteld de navolgende maximum
prjjzen voor klein-middelschelvisch
a. in den tusschenhandel f 18.50 per 50 KG.
b. in den kleinhandel f 0.45 per KG.
IV. den gemeentebesturen in overweging
gegeven, klein-middelschelvisch ten wederver
koop aan de detaillisten te verstrekken tegen
de vorengenoemde maximum tusschenhandel-
prjjzen
V. bepaald, dat de sub II vastgestelde
maximum-inkoopprjjs is te verstaan franco
station van bestemming, spoor, boot of laatste
veer.
Vervoer over de Schelde.
Het ministerie van buitenlnndsche zaken
deelt het volgende mede
De Britsche regeering heeft, in aansluiung
aan haar verzoek om voorraden, bestemd voor
de bezettingstroepen in Duitschlanc, onder
andere over de Schelde te mogen vervoeren,
alsnog den wensch te kennen gegeven van ge
noemde rivier tevens gebruik te maken voor
het vervoer van naar hun haardsteden terug-
keerende te demobiliseeren troepen.
De regeering heeft hierop geantwoord, dat
het haar aangenaam is het vervoer voor dit
doel toe te staan, op voorwaarde, dat, gelet
op de bjjzoudere omstandigheden, hierdoor
geen precedent wordt geschapen dat het ver
voer onder handel ivlag geschiedt en geen
munitie omvat; dat alleen de officieren wapens
zullen mogen dragen en dat vooraf van elk
transport medeueeling aan de Nederlandsche
autoriteiten wordt gedaan.
Stoombootdienst Oosterse helde
De Provinciale Stoombootdienst op de Oos-
terschelde, welke g< durende eenige dagen moest
worden gestaakt wegens kolengebrek is sedert
Donderdagmorgen 9 dezer weder herva volgens
de atvaartlijst.
In de vergadering van de provinciale
kiesvereeniging van de Liberale Unie in den
kieskring Hulst werd de ontwerp-cai didaten-
ljjst voor de Provinciale Statenverkiezing vast
gesteld als volgt
No. 1, R. E. G. Nolson te Ter Neuzen,
no. 2, Ph. J. van Dixhoorn te Axel, no. 3,
L. J. Geelhoed te Ter Neuzen, no. 4. J. Stolk
te Zaamslag en no. 5, G. Vogelvanger te Hulst.
Van den heer F. Kaan was bericht gekomen
dat hij voor eene candidatuur bedankte.
Aan H. M. de Koningin werd een telegram
gezonden, waarin geprotesteerd werd tegen
iedere afscheuring van Nederlandsch grond
gebied.
Den heer Nolson ontving namens H.M een
telegram, waarin zjj hare erkentelpkheid be
tuigt voor de uitgesproken gevoelens van aan-
hankeljjkheid.
Gedurende het jaar 1918 zjjn van ie werven
in Zeeland de volgende schepen te water ge
laten van de werf «Zeelandia» te Tholen een
hoogaarts voor B. de Noojjer te Vlissingen
en een voor J. Japserse te Arnemuiden van
de werf «Zeeland» te Hansweert een vracht
stoomschip voor Noorsche rekening, een vracht
stoomschip voor eigen rekening en een voor de
Svenska Lloyd te Gothenburg.
Op 31 December 1918 waren in aanbouw
op «De Schelde» te Vlissingen het passagiers-
stoomschip «Patria» voor de Rotterdamsche
Loyd, twee mailstoomschepen voor de maat
schappij «Zeeland» en een kruiser en vjjf
onderzeebooten voor het departement van
Marine.
Hoek. Bjj kon. besluit van 7 dezer is
herbenoemd tot burgemeester dezer gemeente
de heer A. Woltert.
Axel. Op de voordracht van onderwijzer
aan de o. 1. s. alhier zjjn geplaatst deheeren
A. J. Platteeuw, tjjd. onderwjjzer te N. en
St. Joosland, A. A. A. Minjon te Axel en J.
A. van den Broeke te Ter Neuzen.
Aan de Rjjksnormaalschool alhier is be
noemd tot onderwijzer in geschiedenis de heer
A. Schelfout, hoofd der school te Groenendijk
(gemeente Hontenisse).
Op de Zaterdag alhier gehouden paarden
markt waren aangevoerd 25 paarden.
Hiervoor waren 4 prjjzen van f 5 uitgeloofd,
welke werden toegewezen aan de navolgende
eigenaars C. Haak (2 prjjzen), J. Jansen van
Rosendaal en A. Wiernes, allen te Axel.
De handel was aanmerkelijk levendiger dan
vorige jaren.
IJzendijke. Vergadering van het algemeen
protestcomité gehonden alhier op 3 Januari
1919. Aanwezig alle leden.
De voorzitter heet alle leden welkom en
spreekt den wensch uit, dat in dit jaar onze
actie met succes bekroond zal worden.
Als leden van het eerecomité zjjn alsnog
toegetreden de leden der Tweede Kamer der
Staten-Generaal Fruytier en Van der Bilt en
de Statenleden: Kombach, Dumolejn. Van
Rompu en Pujjlaertterwjjl het lid der Staten-
Generaal Oudegeest, die mede zitting voor den
kieskring Zeeland heeft, alsnog uitgnnoodigd
zal worden als lid van het eerecomité toe te
treden.
De heeren Jhr. R. R. de Muralt, Van Zejjl,
Deibei, Vienings, Mr. Dieleman, Dr Rutten
en van der Bilt zjjn bereid voor de plaatse-
ljjke comité's spreekbeurten te vervullen. Aan
de plaatseljjke comité's zal overgelaten worden
de spreekbeurten zei: te regelen.
De Secretaris brengt verslag uit van de
actie door verschillende comité's gevoerd. Van
de gemeenten Boschkapelle,Overslag en llengst-
djjk zjjn de adressen reeds binnengekomen.
Bjj de plaatselijke comité's zal op eenigen
spoed aangedrongen worden.
Met vreugde kan geconstateerd worden, dat
op I Januari 1919 in geheel Zeeuwsch-
Vlaanderen algemeen is gevlagd.
Middelburg. De kamer van koophandel
alhier heeft besloten aan de commissie van
toezicht op de Provinciale Stoombooidiensten
te verzoeken op Donderdag,den Middelburgschsn
marktdag 50'L reductie te geven op de ta
rieven van de ljjnen Breskens -Vlissingen en
l'erneuzeii—Vlissingen en een zelfde verzoek
te richten tot de directie van de stoomtram
