I
Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland,
De biecht.
No. 2935
Zaterdag 7 December 1918
29e jaargang
Provinciale Staten»
Landbouw
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der by komende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij de Redactie, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
De heer Troelatra beeft in „Het Volk" een
klein stukje geschreven, waarin hij de revolutie
in reserve houdt tot tjjd en wijle hij ze met
meer kans op succes gebruiken kan dan on
langs het geval is geweest.
Wij willen deze ietwat malle manoeuvre
nu maar niet verder bespreken. Het is eehter
de plicht van de leiding der S. D. A. P. om
tegen dit nieuwe misverstand van den aanvoer
der krachtig in te gaan.
Thans iets anders.
Behalve dat, door het optreden van mr.
Troelstra, heel onze democratische constitutie
onderste-boven zou zjjn geworpen, is de vorige
week door een ander vooraanstaand sociaal
democraat een theorie verkondigd, die voor
het wezen van den parlementairen arbeid zoo
bedenkelijk is, dat wjj er nog even de aan
dacht op vestigen.
Wjj bedoelen een uitlating van den heer
van den Tempel, een ernstig en bekwaam
man, die in de Tweede Kamer terecht gezag
geniet.
Wat zeide hij
De heer Nolens had gevraagdVerwerpt
gjj, sociaal-democraten, de staatsgreep in prin
cipe of wacht gjj slechts op een beter en gun
stiger moment Een vraag, die volkomen op
haar plaats was en de sociaal- democratische
politiek in het hart tastte.
Toen antwoordde de heer van den Tempel
(blz 444) Handelingen «Ik ben niet voor
nemens op die vraag van den heer Nolens
een categorisch antwoord te geven. Wjj als
sociaal-democraten laten ons hier niet en ner
gens de bieeht afnemen.»
ln deze woorden ligt een volkomen mis
kenning van den aard en het karakter van
het parlementaire werk. Immers, de partjjen
en de lede i zitten juist in het parlement om
op elkanders vragen «een categorisch ant
woord» te geven en om elkaar in staatkundig
opzicht «de biecht af te nemen». Dit is, bij
de groote politieke wapenschouwing in de Ka
mer, wederzijds bevoegdheid, taak en plicht.
Wanneer er leden zijn, die weigeren daaraan
te voldoen, die op een volkomen terecht ge
stelde vraag antwoorden: «Wjj laten ons de
biecht niet afnemen dan gaan wjj daarmee
lijnrecht in tegen het wezen van het parle
mentaire werk en plaatsen zichzelf feitelijk
daar buiten.
Zeker, de heer van den Tempel liet er wel
op volgen, dat hij «volkomen duidelijk» zou
zyu, maardat is hij niet geweest, want
op de gestelde vraag kwam geen positief en
onomwonden antwoord.
Dit laatste wil geenszins zeggen dat wij
(n'eu dèplaise mr. Troelstra) de sociaal-de
mocraten er van verdenken op een gelegen
heid te loeren, om binnenkort toch revolutie
te gaan maken. Neen. Wij, die het debat over
deze zaak zoowel in het parlement als op het
Congres geheel hebben mee gemaakt en dus
een goeden indruk kunnen hebben, willen het
ronduit zeggen daarvan is geen sprake. Ze
ker, de heer i roelstra heelt, wat de toon van
z'n fameuze speech betreft naar het hart van
de meerderheid zjjner partij gesprokende
klank van het echte socialistische woord is
immers nog altjjd revolutionair En welke
massa laat zich niet gaarne meesleepen door
en naar een ideaal Maar even vast staat,
dat de overgroote meerderheid praktisch het
volkomen eens is met Polak, Vliegen, Oude
geest. Het is een romantische week geweest
in de historie der S. D. A. P., maar laat ons
nu ronduit erkennen, dat de realiteit het in
alle opzichten heeft gewonnen en de sociaal
democraten het slagzwaard der revolutie over
de knie in stukken hebben gebroken. Wie het
tegendeel volhoudt, doet het of uit onwetend
heid öf met een politieke agitatie-bedoeling.
Maar
Dit alles neemt niet weg, dat er nog een
zéér onduidelijk moment is in de zaak, name
lijk de houding der Kamerfractie, die Tioelstra
eerst hartelijk toejuichten en hem later, geljjk
Petrus zjjn Heer, tot driemaal toe verloochende.
Daarom gaat het niet aan, dat de heer van
den Tempel op de openhartige vraag van dr.
Nolen3 eeu openhartig antwoord weigerde en
zeide: «Wjj laten ons de biecht niet afnemen.»
Dit moeten zjj wél laten doen. Daarvoor zitten
zjj juist in de Kamer.
Wjj zeggen dit niet, om opnieuw een debat
uit te lokken over deze zaak. Wie de speci
aliteit eerlyk ziet, weetde befaamde revolutie
is van de baan en komt er vermoedeljjk in
de eerste generaties heelemaal niet meer op.
Wat on3 vaderland thans noodig heeft is
rui.t, orue, ontwikkeling. Een hetze tegen een
paitjj, zjj moge dan veel misdaan hebben, is
daaraan niet bevorderlijk. Afgezien nog van
de overweging, dat zij ook onrechtvaardig zou
zjjn, waarde revolutiephase toch wat voor
iederen eerljjken beoordeelaar duideljjk is
in het leven is geroepen door één manom
ringd en opgestookt door een handjevol zoo-
veelsteiang Rotterdammers.
Troelstra.
Was hjj niet bekoord en bedwelmd door de
Duitsche gebeurtenissen Verloor deze dichter-
staatsman toen niet alle zelibeheersching
Was zjjn poging, om een wereidrol te spelen,
niet mislukt Zag hjj niet overal om zich
heen zjjn vrienden en geestverwanten in de
Regeeriug van hun land treden: Ebert, Schei-
demann, Kautsky en llaase in Duitschland?
Van der Velde in België V Branting in Zweden
Victor Adler in Oostenrjjk anderen, reedi
vroeger, in Frankrijk en Italië? Dacht hjj
toen niet, dat ook zijn dag gekomen was
fjjj veilóór het hooge spel. Maar laat ons
nu eerljjk zijn en niet in alle opzichten de
partjj aanrekenen, wat de leider en wie hem
ophitsten misdeden. Vooral niet, omdat men
hem toch duideljjk heeft verloochend. Laat
ons liever erkennen, dat die verloochening
een daad is geweest. Ueefr de anti-revoluti
onaire party, die nu zoo'n hoog woord voert,
ooit iets tegen Kuyper durven ondernemen
om de mmoreele lintjes-kwestie Zeker, dit
was geen revolutie, maar het was bederf.
Daaromwjj wenschen in het parlement
geen heropening van het revolutie-debat, om
dat de heer van den Tempel geweigerd heeft
zich »de biecht te laten afnemen.»
Wjj wenschen iets anders.
Namelyk dat de heer van den Tempel zal
erkennen te hebben gedwaald.
Dat h., zal toegeven wjj zitten in het par
lement onf de biecht te laten afnemen.
Dit is plicht en recht.
Wie weigert op de politieke vragen cate
gorisch te antwoorden, moet buiten het parle
mentaire tournooi blyven.
Wjj willen hierbjj nog even wjjzen op
een eigenaardige omstandigheid, die in het
geheele debat tot dusver over het hoofd is
gezien Toen Troelstra zjjn geruchtmakende
rede in Rotterdam hield, sprak op denzelfden
avond doch in een andere zaal mr. tianues.
En de heer Sannes sprak in precies denzelfden
toon als mr. Troelstra, verkondigde ook «de
socialistische republiek in Nederland», riep de
soldaten ook op om hun plicht te doen voor
de arbeiders. De heer Sannes was dus bljjk-
baar in het geheim betrokken en door mr.
Troelstra voorat op de hoogte gesteld van het
geen deze dien avond zeggen zou. Daarom
zong mr. Sannes hetzelfde liedje als de leider,
zoodat we hier zeer duideljjk te doen had met
een complot van enkele personen tegen de
leiding der partjj.
De najaarszitting van de Provinciale Staten
is Dinsdagavond geopend, waarbjj de Commis
saris der Koningin mededeelde, dat de griffier
der staten de heer mr. W. Polman Kruseman,
door ernstige ongesteldheid verhinderd is de
zitting bjj te wonen en sprak mr. Djjckmeester,
onder instemming der vergadering, zjjne beste
wenschen voor het spoedig herstel van den
heer Kruseman.
Nadat tot toelating van den heer J. M. de
Jonge was besloten, legde deze in handen van
den voorzitter den eed af.
Vervolgens herdacht de commissaris het
overleden lid der Staten, den heer A. S. J.
Dekker en schetste, wat zjjn gezin, de ge
meente Goes en ook de provincie in hem ver
liest. De leden gaven blijk met deze woorden
in te stemmen.
Vervolgens herinnerde mr. Djjckmeester er
aan hoe hjj op 1 December 1914 de ver
gadering opende met te wjjzen op het intreden
van het moeilijk tydperk, door het uitbreken
van den wereldoorlog, voor ons land en ook
voor deze provincie aangebroken. Spr. her
innerde aan hetgeen in die vier jaar vaD den
oorlog in Zeeland is voorgevallen. Nu thans
aan het bloedvergieten een einde is gekomen
zegt spr. dat ook de Statenleden van ganscher
harte deeleu in de vreugde van de talrjjke
Belgen in Zeeland, die hun zwaar geteisterd
vaderland weder mogen terugzien.
Spr. we s verder op de onverwachte be
dreiging van de in onze grondwet gewaar
borgde rechten van kroon en volk en zeide
dat men in dezen provincie met ernstige aan
dacht gevolgd heeft wat daar ginds, in het
midden van het land voorviel. Rustig, in het
besef van kracht, met vertrouwen, doch reke
ning houdend met het gebeurde zet de
Zeeuwsche bevolking haar vredelievenden arbeid
voort. Aldus, mjjne 4heeren zoo eindigde de
vooizitter ook gij, nu gjj heden bjjeenkomt
in uwe laatste gewone zitting onder het tot
dusver geldende kiesstelsel. Moge uwe werk
zaamheden wederom er toe bjjdragen om den
goeden naam van Zeeland's provinciale ver
tegenwoordiging aan de in het volgend voor
jaar op te treden Staten ongerept over te
dragen." Nadat de vergadering ook met deze
woorden instemming had betuigd, stelde de
heer Bolle voor het volgende telegram aan
de Koningin te zenden, wat onder applaus
werd aangenomen. Het luidde
De Staten der Provincie Zeeland in hare
najaarszitting bjjeen, betuigen U we majesteit,
vorstin van het geliefd huis van Oranje Nassau
dankbaar hun trouw met de innige bede, dat
God uwe majesteit eene langdurige regeering
in vrede tot heil van land en volk moge
schenken.
Onder de ingekomen stukken waren o.a.
een verzoek van de vereenigiug tot oprichting
en in standhouding van een ambachtsschool
te Zierikzee om op haar over te dragen het
subsidie ad 1 500 tot nu toe toegekend aan
de gemeente Zierikzee voor de avondschool
voor vakonderwys; een verzoek van de A. N.
W. B. om betreffende het schoonmaken van
wielen en het vrjjiaten van de linkerhelft van
den weg dezelfde bepalingen te maken als
vastgelegd zjjn in het rykswegenreglement en
ten slotte een verzoek van den Nederl. Fede
ratieven Bond van personeel in openbaren
dienst om spoedig met name genoemde be
palingen voor het personeel, in dienst der
provincie in te voeren, inzonderheid korteren
arbeidstyd, hoogere loonen en meerdere mede-
zeggmgschap.
Aangenomen werd het voorstel tot aan-
houding van het verzoek tot vereenigiug van
de nieuwe West-Kraajjertpolder in de gemeente
's Heer Arendskerke met dien iti de gemeente
Borselen.
De algemeene verslagen inzake de herziening
der polderreglementen zullen in de volgende
vergadering worden behandeld evenals al de
andere voorsteilen van Ged. Staten die naar
de atdeelingen werden verwezen, welke af-
deelingen door loting werden vastgesteld.
-»
In verband ook met den gemakkeljjk op
neembaren vorm dezer stikstof, kan van ge
noemde meststof een gunstige werking ver
wacht worden.
Alvorens met den aanmaak te beginnen, is
het noodig van landbouwers uit verschillende
deeleu van het rjjk zekerheid omtrent de afname
te verkrjjgen.
Gegadigden voor groote hoeveelheden urine-
molm-mest worden verzocht zich spoedig
schrifteljjk te wenden tot het Rjjkskantoor
voor Afvalstoffen voor den Landbouw (voor-
loopig gevestigd te Rjjswjjk Z.-H., Leeuwen-
daallaan 2A), onder opgave van de gewichts-
hoeveelheid dezer meststof, die zjj in het eerste
kwartaal van het jaar 1919 wenschen te be
trekken.
De prjjs van de mest kan thans nog niet
worden vastgesteld, doch zal vermoedelijk
ongeveer f16 a 18 per ton van 1000 K.G.,
exclusief vracht bedragen.
Het scheuren van grasland.
De minister van Landöouw heeft bepaald,
dat het bouwland, verkregen door het scheu
ren van graslanden, klavers en kunstweiden,
welke ingevolge artikel l der Scheurwet zul
len worden aangewezen om te worden omgezet
in bouwland, in het oogstjaar 1919 slechts
zal mogen worden bebouwd met de volgende
gewassen
a. late aardappelenkoolzaad of raapzaad
voor oliewinning Heteeld tarwe, rogge, gerst,
ha. rerwten, bruine en witte stamboonen
(voor den rjjpen korrel als voedsel geteeld)
b. voedergewassen voor eigen vee, voor zoo
ver niet genoemd onder a.
De bebouwing der gescheurde gronden met
de sub b genoemde gewassen wordt slechts
toegestaan, indien de aanvrager een ten minste
tweemaal zoo groote oppervlakte der door hem
gescheurde ianderjjen met goed houdbare aard
appelen, groene erwten of bruine boonen be
bouwt.
Afvalstoffen v^oor mest.
De minister van landbouw brengt ter alge
meene kennis, dat door hem is ingesteld een
Rjjkskantoor voor verzameling en verwerking
van afvalstoffen voor veevoeder en mest voor
den landbouw.
In de eerste plaats zal dit Rjjkskantoor
trachten a.s. voorjaar de beschikking te krijgen
over een groote hoeveelheid eener mestsoort.
bestaande uit een mengsel van fijne turfmolm
en urine in een gewichtsverhouding van 1 op
circa 21/,. Deze urine-molm-mest heelt een
zeer hoog stikstotgehalte.
De verbinding met België.
Officieel wordt gemeld, dat met ingang van
Maandag 9 dezer, twee directe verbindingen
van Nederland met Antwerpen en omgekeerd
tot stand worden gebracht.
De dienstregeling van deze treinen zal per
advertentie bekend worden gemaakt.
Tot deze treinen hebben alleen toegang
reizigers, die van een paspoort zjjn voorzien.
Het Ie regiment infanterie
overgeplaatst.
Toen na de ongeregeldheden te Harskamp
een voorloopig onderzoek wead ingesteld naar
de bestaande grieven, bleek, dat de ontevreden
heid voor een groot deel te wijten was aan
de omstandigheid, dat het le regiment infan
terie reeds by na 3'/, jaar te Harskamp was
gelegerd, ver verwjjderd van elk bewoond oord
en zoodoende vezstoken van elke afwisseling
in het eentonige kampleven.
Door verschillende cbefs werd deze grief
als rechtmatig beschouwd en velen noemden het
een fout, dat gedurende dien tyd deze troepen
nimmer door andere der zelfde divisie waren
vervangen.
Thans is, naar wy vernemen, de verplaat
sing van dat regiment dan ook geregeld en
bepaald, dat op 10 December a.s, twee batal
jons en de stat naar hun garnizoen te Assen
zullen terugkeeren, doch dat het 2e bataljon
van dat regiment voorloopig te Harskamp
bljjlt.
Hierdoor neemt de ontevredenheid bjj dat
bataljon toe. i
Men meent, dat het 2e bataljon van het le
regiment infanterie te Harskamp moet blyven
om te worden gehoord door de door den
minister van oorlog ingestelde commissie voor
onderzoek naar de plaats gehad hebbende on
geregeldheden in het leger.
Het optreden van mr. Troelstra.
In de Dinsdagavond gehouden vergadering
van de R. K. kiesvereniging «Recht voor Allen»
te Arnhem is de vraag gesteld of het niet
t