Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Rood stemmen.
No. 2934
Woensdag 4 December 1918
29e jaargang
Landbouw
Liiineniand.
Provinciale staten.
Provincieuieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per B maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bjj de Redactie, den boekhandelaar
M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbkegsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
Wat wij in de laatste dagen vaak hoorden,
willen wij hier openlijk herhalen. En wjj doen
zulks te eerder, omdat daardoor het gevaar
lijke en onjuiste wordt aangetoond van dat
gene, waartegen wij zoo herhaaldelijk hebben
gewaarschuwd.
Wjj bedoelen het rood stemmen en wel,
dit zij er onmiddellijk bijgevoegd, door hen
die niet op het beginselstaudpunt der sociaal-
democratie staan. Is zulks wel het geval, dan
is het niet anders dan natuurljjk dat men zijn
stem en zijn steun geeft aan een der partijen,
welke hetzij langs revolutionairen, hetzij langs
ordeljjken weg willen trachten de maatschappij
in socialistischen geest om te vormen.
leder weet evenwel, dat de stemmencjjlers
der verschillende socialistische partjjen niet
op zoodanige wjjze zjjn verkregen. Groot was
het getal van heu, die, zonder eenig socialis
tisch beginsel te zjjn toegedaan, aan de ean-
didaten dier partyen hun stem gaven. Veelal
meende men daardoor op de bestfe wjjze deu
vooruitgang te kunnen dienen.
Gaf 1913 reeds een deuk aan het vertrou
wen, dat vele niet-sociaiisten in een socialis
tische partjj of in een socialistischen leider
gesteld hadden, hetgeen thans heeft plaats ge
had deed dat vertrouwen bij velen geheel en
voor goed verdwjjnen. Ret niet-aanvaarden
vau de regeeringsverautwoordeljjkheiu stak
wel heel vreemd at bij het hooge woord, dat
over de daden van anderen was gevoerdhet
niet rekenen met, eenige verantwoordelijkheid,
waartoe enkelen wilden overgaan, deed velen
de oogen opengaan, waardoor zjj zich bewust
bleken te zjjn op een weg, welke niet de
hunne kon zjjn.
Spreken wij hier uit partybelang Ja in
derdaad, wjj achten het een belang van onze
partjj, dat deze zal kunrnn beschikken over
allen, die in beginselopzicht by ons behooren.
Juist zjj, die willen dat flmk en krachtig op
den weg van den vooruitgang worde voortge
gaan, moeten in onze gelederen plaats nemen,
om zoodoende het leger der vooruitstrevenden
te versterken. Uan zal onze arbeid vruchten
afwerpen, vruchten in het belang van ons ge-
heele volk. Omdat het daarom gaat, omdat de
Liberale Unie niet jjvert voor eenige klasse,
secte of partjj alleen, maar voor een wetge
ving, welke allen ten goede kan komen, scha
men wjj hier ons het woord partjj belang niet.
Het ging in het verleden wellicht niet aitjjd
snel genoeg hadden zij die ons hun steun
onthielden daaraan niet eenige schuld
Thans willen wjj flink vooruit, niet na No
vember 1918, maar op grond van ons program
van Juni 1918.
Voor ons is dus alleen de kans op welsla
gen veranderd en verbeterd.
Zegt dtze tjjd aan vrjjzinnigen, die rood
stemden, niet méér
J. B. AMENT.
Hooi vordering.^
l)e Minister van Landbouw brengt ter ken
nis van belanghebbenden dat de maatregelen,
genomen in verband met de hooidistributie,
opnieuw onder het oog zjjn gezien naar aan
leiding van de verminderde behoefte van het
leger na de ingetreden gedeelteljjke demo
bilisatie.
De hoop, dat thans de druk der booivorde-
ring aanzieiiljjk zou worden verlicht, kan niet
worden vervuld.
Nu de bestellingen verzameld en op behoor-
ljjke wjjze gecontroleerd zjjn, bljjkt dat voor
de steden noodig zyn 55 millioen KG. en
voor het platteland -- hoofdzakeljjk voor de
zandstreken 25 millioen KG. Met de 10
millioen KG., die het leger nog vraagt, moet
dus 90 millioen KG. worden opgebracht. Voor
de paarden in de groote steden is op een rant
soen van 1300 KG. per paard gerekend, een
hoeveelheid, die zeker gering is te noemen,
vooral als men het bjjna volslagen gebrek aau
krachtvoeder in aanmerking neemt. De voort
zetting van vele onmisbare bedrjjven in de
groote steden wordt door de ondervoeding der
paarden ernstig bedreigd. Ook vele zandboeren,
wier bedrjjf geheel ontwricht is, doordat zij
geen krachtvoedej voor hun vee en geen
kunstmest kunnen soepen, terwjjl hun graan
door de Regeering wordt geëitcht, moeten dan
een klein quantum hooi geholpen worden.
Op grond van het bovenstaande zal het
duideljjh zjjn, dat de 90 millioen KG. hooi
er moeten komen.
W jj z i g i n g kieswet.
Het centraal stembureau heelt tot de hoofd-
stembureaux en de 18 kieskringen in het
land, het verzoek gericht, om aan te geven
welke wjjzigingen in de practische uitvoering
der Kieswet gewenscht zyn gebleken.
Daarbjj zat de bedoeling voor het stelsel
onaangetast te laten en zich slechts tot ver
andering in de uitvoering te bepalen.
Naar aanleiding daarvan zjjn reeds enkeie
vergaderingen van de afdeehngschefs uit de
gemeenten, waar de hoofdstem bureaux geves
tigd zyn, te Utrecht gehouden.
in die bjjeenkomsten is ernstig overwogen
op de oproepingskaarten niet meer de candi-
dateulysten te vermelden en te volstaan met
de aanplakking der volledige candidateuljjsten.
Eveneens maakte het een punt van beraad
uit op welke wjjze tegemoet is te komen aan
de moeiljjkkeden welke zich bjj het tellen der
stemmen hebben voorgedaan en was men al
gemeen van oordeel, dat een groote verbete
ring zou verkregen worden, door in plaats
van zwart, rood potlood voor het aanwijzen
der candidaten te doen gebruiken.
Ten einde te voorkomen dal zooals bjj de
jongste Tweede Kamerverkiezingen herhaalde-
ijjk voorkwam, een andere dan de bedoelde
candidaat wordt aangewezen een vergissing
welke te verklaren is uit het feit, dat de
kiezer het hokje achter den naam van den
candidaat zjjner keuze zwart maakte terwjjl
dat hokje behoorde bjj een der candidaten der
volgende Ijjst acht men het gewenscht dat
de ijjsten met even nummers lager worden
geplaatst dan die met oneven nummers, zoo
dat de hokjes eeuer opvolgende ijjst hooger
of lager geplaatst zullen zyn dan die van de
voorgaande.
Puddingpoeder.
De Minister van Landbouw heeft de fabri
kanten van puddingpoeder hier te lande ver
plicht hun fabrikaat aan de distributiebedrjjven
slechts in pakjes van 70 gram at te leveren.
Deze pakjes, zullen ongeveer 30 gram suiker
en 40 gram aardappelmeel moeten bevatten.
De grossiersprjjs zal 121/% cent, de klein-
handelprjjs 14'/, cent bedragen.
Achttien fabrieken zjjn voor de levering
aangewezen.
Belgische vluchtelingen.
De Belgische vluchtelingen in Nederland
kunnen van 2 Dec. af naar hun land terug-
keeren. Er zullen 6 tremen per dag loopen
van Antwerpen naar Roozendaal.
De Post en St. Nicolaas.
De directeurgeneraal der Poster jj en en Te
legrafie maakt bekend, dat bjj gelegenheid van
het aanstaande St. Nicolaasteest de vergunning
om meerdere pakketten aan hetzelfde adres
van slechts een enkel adreskaart te doen ver
gezeld gaan, voor het tjjd ak van 2 tot en
met 7 December wordt ingetrokken.
De positie van den Duit s^c hen
Keizer bier te lande.
Het Correspondentiebureau verneemt, dat
de regeering een commissie heeft ingesteld,
bestaande uit ue heeren mr. H. C. J. Loder,
raadsheer in den Hoogen Raad, p^of. mr. A,
A. H. Struyken, lid van den Raad van State,
en mr. A. E. Bles, raadadviseur bjj het De
partement van Justitie, die rapport zal uit
brengen over de positie die de vroegere Duit-
sche keizer hier te lande inneemt.
De commissie zal de verhouding hebben na
te gaan waarin de Nederlandsche regeering
staat tot de rechtsvragen, die ten opzichte
van de toelating en het verbljjf van den keizer
hier te lande kunnen rjjzen.
De Engelsche Minister Barnes, te Dudley
het woord voerende, zeide, dat de keizer op
gehangen moet worden. Wij weten nu, zeide
hjj, dat de keizer een vergadering gepresideerd
heeft, een maand vóór de vjjandeljjkbeden be
gonnen, toen er feiteljjk tot den oorlog beslist
was. Barnes is van oordeel, dat de grootste
misdadiger en lafaard in de geschiedenis de
rechtveardige straf voor zyn misdaad niet be
hoort te ontgaan.
De troonafstand van den Keizer.
Teneinde alle misverstanden omtrent zyn
troonafstyging uit deu weg te ruimen, heeft
keizer W ïlheim il in een oorkonde, op welke
uit een oogpunt van staatsrecht niets valt aan
te merken, van zjjn rechten op de kroon van
Pruisen en de daarmede verbonden Duitsche
keizerskroon afstand gedaan.
De oorkonde luidt als volgt
„Ik doe hiermede voor aitjjd afstand van
de rechten op de kroon van Pruisen en de
daarmede verbonden rechten op de Duitsehe
keizerskroon.
Tevens ontsla ik alle ambtenaren van het
Duitsche rjjk en van Pruisen, benevens allo
officieren, onderofficieren en manschappen van
de marine, het Pruisische leger en de bonds-
contingenten van den eed van trouw, dien zjj
my als hunnen keizer, koning en oppersten
bevelhebber gezworen hebben. Ik verwacht
van hen, dat zjj tot een nieuwe regeling voor
het Duitsche rij k is tot stand gekomen, de
bezitters van de feiteljjke macht in Duitschiand
helpen om het Duitsche volk tegen het drei
gende gevaar van anarchie, hongersnood en
vreemde heersehappjj te beschermen.
Met onze eigen handteekeniDg en voorzien
van het keizerljjk zegel gegeven te Ameron-
gen den 28en November 1918.
(Get.) Wilhelm.
De thans in druk verschenen voorgestelde
wjjzigiug van de bagrooting voor 1918, geeft
in ontvang en uitgaaf eene vermeerdering aan
van f 100.900. In ontvang wordt de post geld-
leening voor kasgeld verhoogd met f 90.000
en die van geldleeDing voor buitengewone
werken met f 10.000. De uitgaven stjjgen door
de voorgestelde salarisverhoogingen van reis-
en verbljjtkosten, presentiegeld, drukwerken
en onderhoudswerken, terwjjl verder ook enkele
subsidie posten verhoogd zyn en ook de post
voor pensioenen.
De wyziging van de begrooting voor 1919
wjjst in ontvang en uitgaaf f 2.251.633 ver
hooging aan. De ontvangsten worden ver
hoogd door de meerdere opcenten op de rijks
belastingen, de bjjdrage voor afkoop van tollen
op Walcheren, verhooging van de geldleening
ter voorziening in kasgeld en die voor buiten
gewone werken en een nieuwe geldleening
1 1.060.000 terwjjl ze verlaagd worden door
een mindere teruggaaf door verschillende be
sturen van de kosten van verpleging van arme
krankzinnigen in gestichten.
De uitgaven worden ook hier in de eerste
plaats verhoogd door de salarisherzieningen,
duurder druk- en bindwerk, meerdere te be
talen rente, verhooging van snbsidies en ver
schillende andere uitgaven als gevolg van de
aanhangig gemaakte voorstellen.
Nog is in druk verschenen het voorstel om
de subsidie aan de Industrie en Huishoud
school te Middelburg voor 1919 en 1920 te
brengen op f2925, thans bedraagt deze f 1500
per jaar.
Axel. Volgens de alhier vastgestelde ver
ordening op de winkelsluiting zullen de win
kels geopend mogen zyn van 1 November
tot 1 Maart van 's morgens 5 uur tot 's avonds
7 uur en van 1 Maart tot 1 November van
's morgens 5 uur tot 's avonds 8 uur.
Op cafe's, apotheken, barbierswinkels en
kapperssalona is deze verordening niet van
oepassing.
Des Zaterdags, den dag voorafgaande aan
Hemelvaartsdag, alsmede van 29 November
tot 7 December en van 17 tot 25 December
zullen de winkels tot 's avonds 9 uur open
mogen bljjven.
Zondag had alhier plaats de voetbal
ontmoeting «Wilhelmina» (Axel)«Olympia»
(Hengstdjjk), ter voortzetting van de serie-
wedstrjjden, uitgeschreven door eerstgenoemde
club.
«Wilhelmina» wist kranig stand te houden,
niettegenstaande zjj invallers had voor 7 harer
beste spelers. De eindstand was 00, zoodat
reglementair 10 min. moest worden verlengd.
Reeds spoedig na de hervatting scoorde
«Olympia» het winnende punt (10). In de
zen stand is geen verandering meer gekomen.
De totaal-uitslag van de seriewedstryden is
thansle prjjs «G. O. C.» (Clinge), 2e pr.
«Seorto» (Hulst), 3e pr. «Olympia» (Hengst
djjk;, 4e pr. «Wilhelmina» (Axel), 5e pr.
«D. O. T. O.» (Zuiddorpe) en 6e pr. «S. M. S.»
(Stoppeldjjk).
Sas vau Gent. Een plechtige Oranjebetoo-
ging en een krachtige uiting voor Nederland
hebben hier Donderdag plaats gehad. De stad
was geheel met vlaggen versierd, de talrjjke
in de kanalen liggende schepen hadden de
nationale driekleur in top, de winkeluitstal
lingen waren versierd met oranje en de men-
schen droegen oranje-strikjes en kokardes. Een
buitengewone raadsvergadering, door klokgelui
van de torens aangekondigd, had te 3 uur
plaats in de schitterend versierde raadszaal.
Een overtalrjjk publiek woonde de raadsver
gadering bjj. Burgemeester Hoefnagels hield
een rede, waarin hjj wees op de banden, die
Sas van Gent met de Oranjes verbinden. In
1644 plantte Frederik Hendrik hirr de Oranje
vaan. De banden, die Sas van Gent en Zeeuwsch-
Vlaanderen aan het Oranjehuis snoeren, zyn
onverbreekbaar. Ein luid applaus van het pu
bliek bezegelde de toespraak. De heer V. Ver-
schaffei, lid van den raad, stelde voor een
telegram aan de Koningin te zenden, waarin
namens de burgerjj uiti ig wordt gegeven aan
de liefde voor Koningin Wilhelmina en de
innige gehechtheid aau de Nederlandsche na
tionaliteit. Met algemeene stemmen der raads
leden en onder toejuiching van het publiek
werd tot verzending van een dusdanig telegram
besloten.
Voor het stadhuis stond een dichte menigte,
die werd toegesproken door den militairen
commandant. Zjjn hoera op Koningin en
Oranjehuis werd door het volk geestdriftig
bezegeld.
De nationale stemming kwam prachtig tot
uiting.
Ook in andere Zeeuwsch-Vlaamsche plaat
sen, te Axel, te Hulst, enz. zyn nationale
betoogingen gehouden.
Zondagnacht is C. Windhorst alhier,
baas op de suikerfabriek van den heer Malo-
taux, toen hjj zich naar de fabriek ter ruste
wilde begeven, in een sloot geraakt en ver
dronken.
Biervliet. De heer P. W. Maarleveld alhier
heeft te kennen gegeven dat hjj zich geen her
kiezing als statenlid laat welgevallen.
Oostburg. Naar wjj vernemen is de stichting
van een Rjjks Hooger Burgerschool met vjjf-
jarigen cursus in deze gemeente thans ver
zekerd. Door alle gemeentebesturen uit deze
omgeving is de gevraagde subsidie of jaarljjk-
sche bjjdrage toegestaan. Zonder onvoorziene
omstandigheden zal deze school met 1 Septem
ber 1920 geopend worden.
Middelburg. Voor de optocht wejke «Uit
het Volk, Voor het Volk» van plan is te or-
ganiseeren en waarvan de datum nader is be
paald op 13 December des morgens te 10 uur,
als de Koningin de optocht zelf in oogeu-
schouw zal nemen, hebben zich reeds ver
schillende vereenigingen aangemeld.
Vereenigingen buiten Middelburg kunnen
zich tot 5 December laten doen inschrijven
bjj den secretaris dhr. Jan Werrel, Korte Burg,
