Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
De mislukte Revolutie.
In deze dagen.
No. 2931
Zaterdag 23 November "?918
29e jaargang
De Cent.
Landbuuw.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bekomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telel. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te ter Neuzen.
Een week lang heelt Nederland op stelten
gestaan, dank zjj mr. Pieter Jelles Troelstra.
Op het oogenblik, dat de wereldoorlog uit
was en zich ook weer voor ons volk bljjde
en lichte vergezichten openden, op het oogen
blik, dat wij allen met dank in het hart over
dachten, hoe wjj als door een wonder want
een wonder zal het altjjd bljjven, een kemel
die kroop door het oog van een naald aan
den oorlog ontkwamen. Op dat oogenblik werd
plotseling het spook van den burger-oorlog
over ons opgeroepen.
Burger-oorlog
Hierin zullen wjj allen het toch wel eens
zjjnde oorlog is vreoseljjk, maar de burger
oorlog is nog tienmaal vreeseljjker.
En de leider der sociaal-democraten ontzag
zich niet, die op te roepen voor onzen geest.
O zeker, wjj hebben het van hem vernomen,
zeil nog op het Congres in Rotterdam dat hjj
geen geweld wil en geen terrorisme. Maar
dit is woordenspel en niets anders. Revolutie
zonder geweld is dwaasheid. Dat is een soort
geestelijke revolutie, en daartegen kan geen
sterveling bezwaar hebben, aangezien zoo'n
geesteljjke omwenteling zich altijd in concreterie
vorm zal hebben te toonen, en voor den mo
dernen, democratischen staat is die vorm in
de verkiezing door de volksvertegenwoordi
ging. De overwinning door de meerderhei'
Iedere andere overwinning kan slechts geschie
den door geweld, door een staatsgreep, door
revolutie.
En nu wascht al het water van de Schelde
het niet afzulk een staatsgreep heeft de heer
Troelstra bedoeld.
De leider der sociaal-democraten wist na
tuurlek heel goed, dat hjj met zyn partij verre
in de minderheid was. Bij de verkiezingen in
dezen zomer werden in totaal uitgebracht
1.344.209 stemmen en daarvan kreeg de
S.D.A.P. er 296.145. Hoeveel stemmen boven
dien hierbjj zjjn van menschen, die absoluut
geen sociaal-democraat zjjn, maar eenvoudig
om allerlei redenen van eigenbelang en zoo
voort róód kiezen, is natuurljjk niet te zeggen,
maar dat er héél veel zjjn, weet ieder.
Welnu.
De leider van de partij die eenige honderd
duizenden kiezers achter zich heelt, zei tot de
Regeering«Hier met de staatsmacht. Zij
kome aan ons. Wjj zjjn wel een minder
heid, maar wat kan ons de meerderheid sche
len (Leve het algemeen kiesrechtJullie
hebt afgedaan en wjj zjjn noodzakeljjk en on
misbaar. Wij zullen dus arbeiders- en soldaten-
FEUILLETON.
Naar OTTO PROMBER.
Slot.
-o
Daar hadt je het nu
Het vensterraam was los geraakt van den
haak, door den wind uit de scharnieren ge
rukt en lag nu drie verdiepingen lager in
den tuin. Aan alle kanten keken de buren
naar buiten en hadden plexzier, dat er in het
anders geljjk vloeiende leven nu toch weer
eens wat bizonders was voorgevallen.
Maar n >g voor het echtpaar van den schrik
was bekomen, verscheen in den tuin ee
groote, zwaar gebouwde man, met een rood
gezicht. «Door uw venster is het raam van
mjjn bierkelder gebroken,» riep de man naar
boven, „de schade is twee gulden vjjttig, ik
zal die even komen halen. Of neen, nog be
ter, u stuurt me even een glazenmaker om
het te maken. Maar dadeljjk asjeblieft, want
het is koud en mjjn knechts zjjn in n kel
der aan het werk."
Behalve uit 's mans stem, die om den af-
Jgtand en den wind zich toch reeds had moe
ten uitzetten, bleek uit zjjn gestes duideljjk
zjjn ontstemming.
«Ik zou je danken 1»
„Wat? wilt u de schade niet vergoeden?"
raden oprichten en die nemen overal het be
wind in handen. Afgeloopen.»
Ziedaar het ultimatum van mr. Pieter Jelles
Troelstra, adspirant-president van de Neder-
landsche Republiek.
Maar
De hooggeachte adspirant-president had bui
ten het Nederlandsche volk gerekend.
Ons volk heelt zich in de vorige week van
een prachtigen kant laten zien. Terwjjl Troel
stra in de Kamer letterljjk werd vermorzeld,
terwjjl Treub, Marchant, Rink en Yisser van
IJzendoorn hem in mooten sneden en in
zoutten, ging er uit de rjjen van het Neder
landsche volk een daverend protest op van
de Schelde tot den Dollard.
Men zegt wel eens kwaad van ons volk
Wjj zjjn wat traag, wat plegmatiek, wat koud.
Wjj zjjn niet spoedig in beweging te brengen.
En allerminst zjjn we spontaan en warm
bloedig en geestdriftig. Maar daar is toch
iets en dat is in een volk het mooiste en
het hoogste dat diep in onze ziel sluimert,
onverwoestbaar en onvergankeljjk, en dat is
onze zin voor vrijheid. Het vrjjheidsgevoel zit
ons in het bloed. Wjj hebben het geërfd van
onze vaderen. Alleen maarde gelegenheid
om het te toonen, om het tot uiting te doen
komen doet zich zoo zelden voor. Nu echter
was zjj er, en als een sterke veer, die lang
is ineengedrukt, maar met onweerstaanbare
kracht opspringtzóó deed ons volk zich ken
nen tegen de plannen van Troelstra.
Zjj mislukten.
Deze romantische, dichterljjke leider bleek
zich ontzagljjk vergist te hebben in den geest
en de ziel van ons volk,
Buiten de andere leiders van zjjn partjj om,
betooverd door de gebeurtenissen in Duitsch-
land, zich sehromeljjk vergissend inzake de
sterkte van zjjn party onder het volk, pro
beerde hij op eigen houtje een Republiek
Nederland te stichten, waarin de arbeiders en
de soldaten de baas zouden spelen.
Het mislukte.
Heel ons volk liep .tegen dezen misdadigen
aanslag op vrjjheid en democratie te wapen.
Ziedaar het tragische in de figuur van dezen
leider, dat hjj, in naam der democratie, moet
worden overwonnen. Dat hjj de meerderheids
theorie prjjs gat en daarmee zjjn eigen levens-
strjjd voor het algemeen kiesrecht verloo
chende. Dat hjj, op dit oogenblik, ganschelyk
geisoleerd stond, vèr van het volk.
Laat ons bjj dit alles één ding niet vergeten.
Troelstra heelt deze poging op eigen initiatief
ondernomen. De andere leiders van party en
aanverwante vakbeweging wilden er niet aan.
Maar dit staat vastals zijn poging gelukt
«Ik denk er niet aan
«Zoo 1 dan zal ik den huisbaas even
roepen."
«Ga je gang.»
„Maar man," riep nu zjjn vrouw, dat is
vandaag een ongeluksdag. Nu zjjn onze rui
ten kapot en nu zullen we die van anderen
ook nog moeten betalen
„Wie z'n schuld is dat? Jj) hebt natuur
ljjk het venster niet goed op den haak
gezet 1"
„Zeker wel. Maar de wind heelt dien er
uit gewipt, omdat jjj zoo wild de deur open
rukte."
Natuurljjk, ik heb het weer gedaan bul
derde hjj. «Ik heb het altjjd gedaan
„Zou je niet een beetje harder schreeuwen,
dan kunnen alle menschen het hooren 1"
«Wat kunnen my de menschen schelen,
kom je me nu weer met zulke
«Mjjnheer Krasser, mynheer Krasser
klonk het van uit den tuin, maar nu met
een andere stem. En naast den kelderbewo
ner stond nu de huisbaas.
«Zou u niet liever even boven komen,
mjjnheer vroeg Agnita's man geërgerd.
«Ik heb geen tjjd. Wilt u er voor zorgen,
dat het raam, dat door uw venster gebroken
is, zoo gauw mogelyk weer gemaakt wordt.
Natuurljjk op uw kosten
«Natuurlijk, natuurlijk! Zou ik maar niet
meteen voor alle schade borg bljjven, die er
in uw huis ontstaat
waszou zijn partij hem hartstochtelijk hebben
toegejubeld en als een held vereerd.
In iederen sociaal-democraat zit een stukje
autocraat. In iederen socialisten-leider een brok
despoot. In de afgeloopen week heeft ons volk
tegen hen de democratie en de vrijheid moeten
verdedigen.
Dit bljjve zoo.
Dat gevoel voor vrjjheid en rechtvaardig
heid bljjve het schoonste sieraad van onze
natie. En de mislukte revolutie heeft toch dit
goede gehaddat zjj ons volk gelegenheid
schonk om te toonen hoe vurig het aan zjjn
vrijheid gehecht is.
In deze dagen bljjkt wederom de juistheid
van onze vooruitstrevend-vrjjzinnigebeginselen.
Zoowel tegenover socialisme en revolutie als
tegenover conservatisme en clericalisme.
In de eerste plaats tegenover het drjjven
der revolutionair-socialisten. Niet door ge
weld maar door overtuiging moet de vooruit
gang bevorderd worden. Niet door het recht
van den sterkste of den brutaalste, maar door
de juistheid der argumenten en door de kracht
der piopaganda. Niet een tyrannie van een
kleine minderheid, maar een leiding overeen
komstig de wenschen der meerderheid. Wjj
bljjven vasthouden aan de waarde van een
uit-praak door de meerderheid, ook indien
deze tegeD onze voornemens jngaat, al zullen
wjj in dit laatste geval bljjven voortwerken
om de meerderheid aan onze zijde te krjjgen.
Het revolutionaire begrip heeft zich nooit
zoo duidelijk gedemonstreerd als in deze dagen.
Weliswaar gelukkig niet door de feiten, maar
wjj allen hebben gevoeld waartoe zulks zou
kunnen leiden. Daartegen heelt men ook onzer-
zjjds als één man party gekozen. Wij willen
den vooruitgang, wjj wenschen de democratie,
maar daarnaast blijven wjj onwrikbaar vast
houden aan de vrjjheid en dus aan wet en
orde, hare onmisbare grondslagen.
In de tweede plaats bljjkt wederom de juist
heid van onze beginselen tegenover die van
conservatisme en clericalisme, Maar al te veel
en vaak met al te groot succes is van die
zjjde getracht den vooruitgang tegen te houden
of de ware vrijheid te beknotten. Wjj willen
de doorvoering van onze beginselen, omdat die
beginselen door ons zegenryk voor allen wor
den geacht. Zjj, die gepoogd hebben te remmen
of zelfs stop te zetten, hebben daardoor ge
speeld in de kaart van de uiterste partjjen,
hebben daarmee voedsel gegeven aan onte
vredenheid en opstandigheid. Het dryven van
«Komt u me nu asjeblieft niet met zulke
onzin aan boord, mynheer Krasser. De schade
is door uw venster ontstaan, dus moet u die
ook vergoeden.»
«Ik heb het niet naar beneden gegooid!»
«Dat doet er niet toe.»
«De wind heeft het afgeruktliet nu me
vrouw Agnita zich hooren.
«Dan hebt u het zeker niet goed vast
gezet.»
«Zeker wel.»
«Komt er niet op aan, u moet de kosten
betalen
«Ja, wjj natuurljjkriep mynheer Krasser
terug, buiten zich zelf van woede. «En wjj
zeggen u ook maar meteen de huur op, myn
heer. Met 1 Mei verhuizen wjj
„Het spjjt me, maar dat kan ik u niet be
letten," klonk het bedaard terug en daarmee
was het debat gesloten.
Mevrouw Agnita huiverde van de kou. Zjj
barstte in tranen uit.
«Ook dat nog, dat we verhuizen moeten,»
snikte ze. «Dat hadt je niet moeten zeggen.»
„Wees toch stil, vrouw," snauwde mjjn
heer zjjn echtgenoote toe, met groote passen
de keuken op eu neer loopend. «Ik laat me
door zoo'n vent geen wetten stellen en daar
bljjt ik bjj. Voor ons geld kunnen we overal
een woning krjjgen.»
„Maar de verhuiskosten en ai dat werk
hu, ik heb nog genoeg van de laatste
maal."
clericale leiders heeft scheiding gebracht in
wat één had kunnen blijven, heeft de hoog
heid van den godsdienst neergehaald in de
oogen van hen, die heilige beginselen tegen
zich zagen aangewend als hulj middelen voor
vaak min-heilige doeleinden.
Ten deze besta geen misverstand. Natuur
ljjk scharen wjj ons in deze dagen, gelijk in
het Manifest van de Liberale Unie zoo duide
ljjk wordt gezegd, aan de zjjde' van de re
geering. Zonder voorbehoud en zonder aarze-
len. Zy is thans, krachtens de uitspraak der
kiezers, het symbool van wet en orde en de
handhaafster daarvan tevens. Reeds op grond
van onze beginselen is onze plaats in deze
dagen, nu wet en orde gevaar liepen, aan
hare zjjde.
Maar wanneer de rust is wedergekeerd en
wanneer het gevoel van rechtvaardig iei 1 tegen
over allen gezegevierd heeft en de on wikt»
ling langs de lijn der ware democratie
kan plaats vinden, dan hernemen *y en u
weder onze volle vrjjbe d. Ter at«eun
revolutionnaire gevaren zat elke regeermg
steeds op ons kunnen rekenen, ter bevoruermg
van den vooruitgang gaan wy onzen eigen
weg.
Welnu, thans is het de tjjd voor krachtig
hervormingen
Ook aan ons is het wereldgebeuren niet.
zonder meer voorbygegaan ook wjj gevoelen
den drang naar verbetering langs de gebeele
ljjn, wei'ko de wereld doorstroomt. Een geluk
kig, fier dat wy het zegg-n mogen, om daar
aan mede te doen, om daar leiding" aan te
geven behoeft de Liberale Unie geen nieuwe
plunje op te zoeken of oude weg te werpen.
Wat ons ministerie van sociale rechtvaardig
heid deed en wat wjj krachtens ons program
van actie willen doen, het-is datgene waaraan
ons land en ons volk behoefte hebben.
Propageeren wjj dui onze beginselen vau
vrjjheid en vooruitgang en de weuscheu *elke
daaruit voortvloeien met kracht en ui jj ver en
met warmte. Juist in deze dagen, nu de ge-
heele wereld na jaren van druk eu elle.,ue
als het ware schreeuwt om vrjjheid eu voor
uitgang zal het onze schoone taak zjjn die
te brengen en in de wetgeving neer te leggen.
Waar mogelyk met en door steuu van ande
ren, maar nooit zonder te vergeten wat wy
in het verleden deden eu wat het heden van
ons vraagt. J. B. AdlENT.
Bjj vele boeren te Breskens zitten
er nog veel aardappelen in den grond, soms
Toen kwam haar man voor haar staan.
«En waarvan komt nou dat alles Van dien
ongelukkigen cent, dien je in je onnoozelheid
hebt laten vallen
„Ja ik heb het weer gedaan Natuur
ljjk I" En opnieuw begon zjj te snikken.
Toen hield hjj het niet langer in de keuken
uit en ging naar zjjn bureau.
Een uur later zat Agnita met een briefje
in de hand, waarop geschreven stond
Om één cent terug te vinden, hebben we
vandaag, den 29sten Maart 1909, de volgende
onkosten gemaakt
1. Een vel wit papier verknoeid f' 0.02
2. Waarde van de verloren melk 0 03
3. Waarde van het warmteverlies 0.05
4. Waarde van de gebroken haarspeld 0.25
5. Waarde van het gebroken venster 1.50
6. Waar ie v. h. gebroken kelderraam 2.50
7. Verhuiskosten 25.
totaal f 29.35
N. B. Bovendien moeten nog in rekening
gebracht worden een gebrande vinger, een
stroom tranen, opwinding der zenuwen by
vrouw, man, huisbaas en kelderbewouer. y i-
verlies en de ongelukkige cent. ZuoJra Uie
gevonden wordt, gooi ik hem onverbiddelyk
het raam uit.
KAREL KRASSER.
77