Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Het Einde.
No. 2930
Woensdag 20 November 1918
29e jaargang
Landbouw.
De Cent.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bjj den boekhandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver-
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
De wereldoorlog is geëindigd. Op Maandag
den 11 den November 1918, des morgens te 11
uur werden de vijandelijkheden gestaakt en be
gon de wapenstilstand, waaruit de vrede zal
moeten voortkomen. De verschrikkelijke vier
jaren en vier maanden, gedurende welke de vol
keren van de aarde elkaar trachten te vernietigen
dat tijdperk van bloed en tranen, van wieedheid
en verbittering, van haat en wraak het ligt
gelukkig achter ons. Het noodlottig vernieti
gingsproces, dat dagelijks het geheele mensch-
dom steeds meer verarmde, dat slechts verlies en
geen winst opl verde, is geëindigd en de mensch-
heid kan zich weder tot den opbouw en het her
stel aan het werk zetten.
r'De voorwaarden van den wapenstilstand zjjn
,,niet malsch'' voor Duitschland. Dat dit zoo zou
zijn was uit den aard der zaak te verwachten
het is het logisch gevolg van de militaire over
winning, welke door de Geallieerden werd be
haald. Inderdaad heeft maarschalk Foch het
volste recht zich de militaire overwinning in het
veld op zijnen vjjand toe te rekenen. Het Duit
sche leger is in het najaar van 1918 op het ge-
vechtsveld in Frankrjjk enJMgië verslagen. Dat
het daarbij niet tot eene bloedige vernietiging
van de Duitsche legers of tot eene omsingeling
en gevangenneming is gekomen dat doet niets
af aan het feit, dat de legers van den ex-Keizer
hetgeen de volledige nederlaag beteekent.
Toen men om den wapenstilstand verzocht,
waren de Duitsche legers nog geheel intact te
velde en als oorlogswerktuig krachtig genoeg om
de verdediging te voeren, doch de strategische
toestaad was zoodanig, dat in de toekomst een
debacle lang niet tot de onmogelijkheden be
hoorde. Toen Ludendorff de gelederen verliet,
was het pleit beslecht. Het groote plan van dezen
veldheer was in duigen gevallen hij had alies
■op ééne kaart gezet en toen hij daarmede ver
loor, had de tegenstander het geheele spel ge
wonnen. Het begin van uitvoering van het plan
van Ludendorff was iorsch, de groote slag, waar
mede hjj zijne actie in Maart van dit jaar inzette,
was een hoopvol begin, maar in de doorvoering
heeft de Duitsche veldheer getaald.
De eerste klap bracht niet de beslissing ten
gunste van de Duitschers en de doorvoering van
den strategischen aanval, naar het recept van
den Duitschen Generalen Stat de methode van
Bernhardi, heeft het in den loop van 1911 hope
loos afgelegd. De Fransche strategie van Foch,
zich baseerende op Napoleontische beginselen,
verdedigde zich op meesterlijke wjjze tegen de
FEUILLETON.
telkens herhaalde stooten van den tegenstander
en toen het initiatief hernomen was, toonde zij
zich ook in den aanval verre de meerdere van die
van het Duitsche hoofdkwartier. Het initiatief
werd niet meer uit handen gegeven, voortdurend
en overal werd aangevallen en het einde moest
de nederlaag voor de verdedigers brengen.
De Duitsche legerleiding heeft dit ingezien.
Nog vóór de Amerikaansche hulptroepen in be
langrijke mate op het gevechtsveld hadden inge
grepen, zag de verdediger zich genoodzaakt, de
wapenen te strekken en wat in 1870 met het
Fransche leger bij Sédan gebeurde, dat zag men
dit jaar geschieden met de geheele troepenmacht
van Duitschland op het Westelijk front. Men
kwam tot de overtuiging dat de zaak verloren
was en om erger te voorkomen, vertoonde men
de witte vlag. Dit nu is de militaire nederlaag in
den vollen zin van het woord, eene nederlaag
nog volkomener dan die van de legers van den
vroegeren Czar, toen deze zich destijds aan de
Duitschers overgaven.
De positie van de Russische strijdmacht was
in strategische zin véél minder ongunstig dan
die van de Duitsche legioenen, nu eenige weken
geleden. De Duitschers behaalden de overwin
ning, omdat de Russische strjjdmaeht vernietigd
werd door de Russen zelf maar de Gealli
eerden behaalden de zege, omdat de Duitschers
zich aan vernietiging door den vijand wenschten
te onttrekken. Weliswaar hebben de Duitschers
shfniïer'Tn "fiet'Oosten gevolgd en hun krijgs
macht op overeenkomstige wijze tot oplossing
gebracht, doch dit staat met de krijgsbedrijven
van de laatste maanden slechts in verwijderd
verband.
In Rusland heeft verraad de kracht onder
mijnd en heeft de revolutie die kracht ten slotte
vernietigd in Duitschland heeft de revolutie
de vernietiging eerst gebracht, toen men zag dat
de militaire macht haar doel had gemist, in het
eerste geval was de omwenteling de oorzaak, in
het tweede geval was zij het gevolg van de neder
laag. In beide gevallen werd de revolutie veroor
zaakt door het bewustzjjn bij het volk, dat men
bedrogen was door de leiders, die het volk ten
oorlog hadden gevoerd. Vooral is dit het geval
in Duitschland. Men besett daar thans, dat men
gedurende een halve eeuw door de overheer-
sching van het Pruisische militarisme, dat stel
selmatig den spot dreef met de natuur van den
mensch, naar dit groote ongeluk werd gedreven.
Het Pruisische systeem heelt een geheel ge
slacht van Duitschers opgevoed en getraind tot
„Uebermensehen", wien de méést pernicieuze
begrippen omtrent moreel werden ingeprent,
wier geheele wezen werd opgevorderd aan het
militarisme en zulks met het doel, om aan eene
bepaalde klasse van het volk de wereldheerschap
pij te verschaffen. Het Duitsche volk heeft zich
gewillig aan dit stelsel onderworpen, doch nu
het groote onheil daardoor over het land is ge
komen, herneemt de natuur hare rechten en
wreekt het volk zich, nu het ziet, dat het ge
durende al die jaren op schandeljjke wijze is mis
leid.
De oorlog is geëindigd, maar de strjjd is voor
Duitschland nog in vollen gang. De reactie van
de langdurige Pruisische actie is natuurljjk
groot de revolutie in Duitschland is begon
nen, maar nog niet geëindigd. Met ingehouden
adem slaat men de geweldige gebeurtenissen in
het Rijk, waar Wilhelm II nog voor eenige
weken alleenheerscher was, gade en dit schouw
spel is zoo geweldig belangwekkend, dat men er
nauwelijks de aandacht aan wijdt, dat het zoo
vurig verlangde einde van den oorlog gekomen
is en reeds achter ons ligt.
Trouwens officieel is de oorlog nog niet afge-
loopen. Er is een wapenstilstand maar nog geen
vrede. Deze moet nog worden geteakend, de
vredesvoorwaarden moeten worden gesteld en
uitgevoerd. Dit op zich zelf is een vraagstuk, dat
tal van puzzles ter oplossing brengt, waarmede
zeker nog geruime tijd zal moeten verloopen.
Hoe de vredesvoorwaarden zullen luiden, hoe de
Geallieerden zich zullen stellen tegenover de
fóV^rvfagl1] GftMöutai?Vhe -_rejj_'U?i
zullen worden beantwoord. Maar met het ver
leden hebben wij afgerekend. De verschrikkin
gen van den oorlog zjjn voorbij en wat de toe
komst ook moge brengen, het Nederlandsche
volk past dankbaarheid voor het geluk, dat het
aan de rampen der oorlogvoerende landen ont
komen is.
(H. P.)
Naar OTTO PROMBER.
Mevrouw Agnita had juist een pan vol
versche melk op het fornuis gezet, stak nu
een klein lampje aan, nam den sleutel van
het kolen- en houthok uit den zak en ging
met den kolenbak naar boven op den zolder
om een nieuwen voorraad brandstol voor het
fornuis te halen.
Toen ze vijf minuten later weer naar be
neden kwam, bemerkte ze tot haar geruststel
ling dat alle melk nog volmaakt kalm in de
pan was gebleven en klaarblijkelijk nog lang
niet van plan was, om borrelend en ziedend
en de atmosfeer parfumeerend over den rand
van haar gevangenis te vluchten.
Ik kan nog best even het geld natellen,
dat ik van den melkboer teruggekregen heb,
dacht zp. En in deze overtuiging spreidde zij
vlug nog een grooten schep kolen over het
vuur en ging naar de huiskamer.
In haar haast gebeurde het echter, dat,
terwjjl zjj aan het tellen was, een cent de
vlucht nam en in een opwelling van toorn
Kunstmest.
De Kunstmestcommissie maakt bekend
dat door bjjzondere omstandigheden de ge
legenheid bestaat een in Nederland aangeko
men partjj kalizout 20 pCt. en kaïniet tot
verdeeling te brengen
dat de toewijzing in de eerste plaats zal
kunnen geschieden aan die personen, welke in
December 1917 bestelkaarten voor het verkre
gen van kalizout 20 pCt. en/ot kaïniet hebben
ingediend
dat het voorloopig niet mogelijk zal zijn
aan eiken in aanmerking komenden besteller
meer toe te wijzen, in den vorm van 20 pCt.
en/ot kaïniet, dan 10 pCt. van de destijds be
stelde hoeveelheid, herleid tot de weikeljjke
hoeveelheid kali daarin aanwezig
dat de verdeeling zal geschieden volgens de
indertjjd opgemaakte bestellijsten, welke onder
berusting zijn van de bekende handelaren en
tusschen personen
dat de prijs, door bestellers voor deze hoe
veelheden té bepalen is vastgesteld op f 7.60
voor kalizout 20 pCt. en t 5.30 voor kaïniet,
alles per 100 K,G. los verladen, vrij boord
of wagon Rotterdam of Dordrecht.
Aanvoervantarwe.
Reuter seint uit Looden, dat de Engelsche
voedselregelaar de volgende mededeelingen
heelt bekend gemaakt
aar aanleiding van de overeenkomst, die
is tot stand gekomen tusschen Nedprlaudache
gedelegeerden en de vertegenwoordigers van
de geallieerde mogendheden en van de Ver.
Staten en in verband met de berichten over
ernstigen nood in Nederland als gevolg van
onvoldoende voedselvoorziening, heeft de inter-
geallieerde voedingsraad te Londen schikkin
gen getroffen om onverwijld het stoomschip
Adra met 7100 ton tarwe naar Rotterdam te
zenden. Het schip zal den 24sten dezer ot
daaromtrent te Rotterdam aankomen, tenzij er,
ongelukkigerwijs, vóór dien datum ongeregeld
heden in Nederland mochten uitbreken, het
geen de voor deze zending getioffen regeling
in de war zoude sturen en het voor de Ne
derlandsche regeering onmogelijk zou maken
zorg te dragen voor een behoorlijke distributie.
t o'e g Vz g n.-- J - -J
De heer Colijn is Zaterdagmiddag te Den
Haag teruggekeerd.
De voedselvoorziening is, naar hjj aan de
Ned. meedeelde, voor de eerstvolgende zes
maanden op bevredigende finaneieele voor
waarden verzekerd. De desbetreffende over
eenkomst is onderteekend.
De Keizer in ons land.
Naar de Tel. uit goede bron verneemt,
stelt de Entente zich; op het standpunt, dat
zjj geen bezwaar kan maken tegen de aan
wezigheid van keizer Wilhelm in ons land.
Zp kunnen zich tegen de gastvrpheid,- ver
leend aan een Duitsch particulier, niet ver
zetten, daar Nederland en Duitschland be
vriende mogendheden zijn.
De Noordzeevisschèrij.
De eerste stoomtreilers zjjn van IJihuiden
naar de visscherjj vertrokken, n.l. del"stoom
treilers Urania, Java, 's Gravenhage 'en Peter
D en de stoomharingdriiter DirlP Jabobus.
Thee.
Men meldt aan de N. R. Ot., dat December
a.s. wederom thee zal worden gedistribueerd.
zich onder een kast verschool.
«Altijd rollen die dingen juist daar, waar
je er 'niet bp kan 1» riep mevrouw Agnita
geërgerd uit. Zjj greep een meter-stok, ging
op de knieën liggen en schuifelde met den
stok onder de kast heen en weer. Want de
cent moest terecht gebracht worden en wel
dadelpk. Orde moest er heerschen.
Maar, in plaats van den cent te vinden,
stiet mevrouw Agnita al heel spoedig de deur
open, die, daar ze niet gebruikt werd, achter
de kast, met een draperie bekleed was en het
bureau van haar man van de huiskamer
scheidde.
Geërgerd over de stoornis, schrikte de man
op, sloeg met de vuist op zjjn schrjjttafel en
riepWat is dat nou weer voor een lawaai,
waar dient dat voorBjj het met de vuist
op de schrjjftatel slaan viel er een stevige
mop inkt op een groot vel papier, ter waarde
van twee centen, dat daardoor ongetwjjteld
geheel bedorven was.
Een oogenblik later stond haar man naast
haar. «Zeg, kan dat gerommel nou niet een
beetje wachten, moet dat nu juist gebeuren
als ik zit te werken Maarpf, pf,
wat ruikt het hier verdacht, je hebt toch
soms niet weer de melk
«De melk 1 De melk 1» riep mevrouw Ag
nita, onmiddelljjk den toestand overziende.
Meteen sprong ze op en snelde de deur uit.
«Bah, wat een luchtEn wat een walm
S ,el liep ze op het fornuis toe, rukte de pan
met melk weg en blies op het borrelende
vocht. Onmiddelljjk daarop gaf zij een schreeuw,
daar zjj zich bjj het reddingswerk den vin
ger gebrand had. Foei, wat dat een vinnige
pjjn deed I
Zjj opende het openslaande keukenvenster,
om den walm en den stank te laten wegtrek
ken en toen haar de winterkou in het ge
zicht sloeg, bromde ze«Jammer van de
warmte, die ook naar buiten gaat.»
Even later was zij weer in de kamer en
begon opnieuw te probeeren, weer in het be
zit van het verloren geldstuk te komen ze
wist immers nog niet eens zeker ot het wel
werkelijk een cent was, het kon evengoed een
kwartje zijn, dat was weggerold. En tegen
woordig, in deze miserabele tjjden moest men
zuinig met het geld oms ringen.
«Kom, ik zal even mee zoeken,» zei haar
man.
«Waarom heb je niet gezocht, toen ik in
de Leuken was riep ze boos uit en stak
den gebranden vinger in den mond, wat haar
een eenigszins onnoozel figuur deed slaan.)
Dat heb ik gedaan.'
zu
ifeu zi
„Ja, wanneer jelui maniien wat
ken 1 Jelui vinden het toeh nooit."
«Nou, een beetje viiendeljjker is ook goed,
hoor.»
«Nóu verlies ik ook nog m'n schildpadden
haarspeld
Waar ligt die dan Maar in hetzelfde
oogenblik trapte hjj reeds met zij m-grooten
voet het ding kapot. 1
«Heel handig gedaanriep. zjj klagend
uit. „Gisteren pas heb ik de speld .voor een
kwartje gekocht!" -
„Ik kan het toch niet helpen."
„Waarom kjjk je dan ook .niet Waar je
loopt. Geef me maar gauw een kwartje, om
een nieuwe te koopen."
„Wel, voor den Hjj nam een kwartje
uit z'n portemonnaie, goóide dat op dé tafel
liep de deur uit.
toea'hjj de dear opten rukt»
harde windstoot door' het huis
Dadelpk daarop kletterde er iets én in het
volgende oogenblik hoorde hjj rinkelend iets
vallen. Ook mevrouw Agnita had het gehoord
en liep nu met haar man ijlings naar net
keukenraam.
(Slot volgt.)
en
Maar j uist
ging er een
feitelijk in hot open veld V,eV>V,on
