Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Op en Om het Binnenhof
No. 2928
Woensdag 13 November 1918
29e jaargang.
Binnenland.
'Ol
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij den boekbandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant verschjjnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
Woensdagmiddag een heele opschudding
aan onze kletstafel. Ik was al een beetje vroeg
uit de Kamerzitting weggegaan, om den vrien
den het groote nieuws te brengen, dat de
Opperbevelhebber het eerste slachtoffer was
geworden van de militaire relletjes in den
Harskamp en elders. Ik bemerkte echter bui
ten al, dat ik te laat kwam, want voor den
ingang stonden een paar van die duivelsche
kleine krantenjongens te schreeuwen «Extra
editie van het Avondblad, Generaal Snjjders
neemt ontslag.» Hoe de kranten die nieuwtjes
altjjd zoo gauw gedrukt krjjgen, is mg een
raadsel, maar wel weet ik, dat veel van onze
gewichtigheid als nieuwtjesdragers door die
haastige persbemoeiïngen verloren gaat. Vroe
ger was dat aardiger. Dan werd men om
ringd door nieuwsgierigen en op ieders lip
pen was de vraag: «Wel, hoe was het van
daag in de Kamer Enfin, nieuwe tijden,
nieuwe zeden. Men moet zich daar in weten
te schikken, anders wordt men het kind van
de rekening.
Zjjne Excellentie Generaal Snjjders had daar
geen verstand van. Niet zonder eenige be
wondering heb ik zjjn kleine, maar kaars
rechte militaire figuur honderden malen over
het Plein zien stappen. Hjj was dan toch
maar degeen, die het doen moest, als de nood
aan den man ware gekomen. Hg wist dat zeli
ook geducht en had maling aan „die kerels
in de Kamer". Zelis van den Minister van
Oorlog trok hg zich niets aan. Bekend is im
mers nog, hoe het tusschen hem en Minister
Bosboom steeds spande. De heeren kenden
elkaar niet. Zjj gingen slechts «ambteljjk»
een woord, waarvan men de juiste beteekenis
slechts in Den Haag kan bevroeden en
dan nog slechts „schriftelijk" met elkander
om. Als er een missive van den Minister
kwam voor buitenstaanders diene de me-
dedeeling, dat de heeren in hetzelfde gebouw
resideerden en ieder een telefoon had dan
werd den ordonnans smalend toegevoegd, dat
hg die maar «op den schoorsteen» moest
neerleggen. Dan werd er een paar dagen niet
naar omgekeken en de beantwoording duurde
evenveel weken. Minister Bosboom had letter
lijk geen steek in te brengen. Hg was de
trouwe overbrenger der boodschappen van den
Gevreesde aan het Parlement en kreeg al de
slagen, die voor den O. B. bestemd waren,
op zjjn hoofd. Deze lachte daar wat om en
ging zgn gang en dat Minister Bosboom ten
slotte gedwongen werd, het bjjltje er bjj neer
te leggen, is hoofdzakelijk het werk geweest
van de openlgke en verdekte tegenwerking
van de camarilla van het Departement. Ik
verklap hier volstrekt geen geheimen, het
was algemeen bekend. De hooge heer was de
baas. Hg bleef dat onder den opvolger van
Minister Bosboom, den heer De Jonge. Deze
was echter meer diplomaat. De verstandhou
ding was uiterlijk beter, waarschjjnljjk ook
FEUILLETON.
De terugkeer.
Dramatische voorbarigheid in één bedrjjf
door
J. L. Walch.
3.)
(De oude arbeider komt naderbg.)
Pierre, (half voor zich uit.) Nu weten ze
nog niets. Nu weten ze nog niets.
Arb. (nadeibjj komend.) Ik zie ze. Maar ik
kan niet góéd zien. Zeg mg... wat doen ze?
Pierre. Ze zitten aan de tafel. Ze wach
ten Ja ze wachten.
O moedertje, moedertje 1 O Marie Anne.
Zie je, ik heb ze nooit zoo gezien Het is of
ik zie uit een andere wereld
Arb. Verlang je niet om... Ja, je wou er
wel heen hollen, is het niet.
Pierre. Ik weet het nietHet is, of ik
niet verlangen magOf 't zoo te heilig is....
wel, omdat de heer De Jsnge geen militair
was.
De generaal is wel de eerste, die heen
gaat, maar hg zal niet de eenige bljjven, denk
ik. Talrjjke officiersnamen worden al genoemd.
Let eens op, hoeveel van dezen er quasi-vrjj-
willig heengaan. En bjj de eerstvolgende pro
motie zullen er nog meer dooden vallen. De
guillotine vraagt zgn offers. Alting von Geu-
sau is niet voor de poes. We hadden er al
lemaal schik in, zooals hg uitpakte over de
hoogere officieren. Ieder onzer gnuifde van
leedvermaak, want laten we het maar eerljjk
bekennen, het kon ons soms bitter dwarszit
ten, dat we met al onze praatjes en baantjes
in Legercommissie e.d. toch altjjd voelden,
dat we in het leger geen sikkepit te vertel
len hadden. Nu natuurljjk nog niet, maar we
voelen, dat daar een óurperminister staat
al is hg dan zelf ook oud-militair die niet
van plan is, om zich op den kop te laten
zitten. Zgn macht is onze macht, zjjn eer
onze eer. Men zal collega Duymaer van Twist
eerstdaags eens rond zien loopen. Die is niet
meer te houden. Hg kjjkt de gouden en zil
veren kragen zelfs met zgn rug niet meer
aan. Onze «Mister» minister kan deze af
gevaardigde niet zeggen is hun allen nu
de baas. Collega Bomans, een jong broekje,
die een blauwen Maandag reserve-luitenant is
geweest, zette ook al dadel jjk een hooge borst
op. Ja, ja, we krijgen nu allemaal wat in te
brengen, want regeert de Oppermachtige, die
den Opperbevelhebber zgn congé heeft dur
ven geven, ten slotte met bg de gratie der
Kamerleden? We voelen ons geducht. Dat is
nu een van de gelukkige gevolgen van de
doorgaande democratiseering onzer staatsin
stellingen.
Als het nu maur niet zoover komt, dat we
zelf ook weg gedemocratiseerd worden. Een
oogenblikje ben ik bang geweest. Jongens,
het begon daar toch leelijk te spoken in dien
Harskamp. Wie heeft het ooit op de viool
hooren spelen, dat mindere manschappen op
stand plegen, den boel in brand steken, de
officieren op de vlucht jagen en op eigen
risico zonder pas met verlof gaan We wa
ren waarljjk bjjna onder den terreur van de
«Rooden Garden» verzeild geraakt. De chris
ten-revolutionaire dominé Kruyt, ook al
een van onze nieuwe collega's jubelde
over «het schitterende wapenfeit der Neder-
landsche bolsjewiki.» Verder vertelde hg, dat
hg reeds over een stuk of twintig „soldaten-
raden" te beschikken heelt. Ik heb laatst al
eens gezegd, dat men goed zal doen, om die
revolutionaire heeren in de gaten en tot vriend
te houden. Ik bekwam een beetje van den
schrik, toen deze broeder ten slotte onder zjjn
revolutionaire jasje toch nog zooveel christe
lijkheid toonde te bezitten, dat hg meedeelde,
dat hg en zgn aanhangers volstrekt niet van
plan zgn, om geweld te gebruiken. Dat vind
ik al een heele geruststelling. Mr. Troelstra
mag nu spotten, dat die twintig Roode Gar-
Arb. Kjjkkgk de oude vrouw. Wat
doet zg
Pierre. Zg luistert.
Arb. Ze heeft misschien den voetstap van
den pastoor gehoord.
Pierre. Dat kan nog niet. Maar toch
Ze staat op. Hoe vreemd is nu alles aan
haar. Hoe vreemd is elke bewegingHet
is(vaagt zich met de hand over het voor
hoofd.)
Arb. Wat doet juffrouw Marie Anne
Pierre. Ze glimlacht... Zooals een bruid
in haar droom glimlacht ze.
(Men ziet natuurlgk wat Pierre en de ar
beider zeggen te zien.)
Nu luisteren ze allebei.
Ze kg ken naar de deur.
Marie Anne knikt. De pastoor heeft aan
de voordeur geklopt.
Arb. Het is of de oude vrouw bang is.
Ze blgven zitten.
Nu gaat juffrouw Marie Anne naar de
deur, is het niet
Pierre, Maar moeder wil haar vóór zjjn.
den nergens te ontdekken zjjn, een mensch
kan toch nooit weten. De S.D.A.P. is ook
maar in het klein begonnen. En nu kan de
heer Troelstra toch maar beweren, dat hg
over meer dan 200,000 aanhangers in en bui
ten het leger beschikken kan. Wij zgn de
ergste vjjanden van de bezittende klasse!»
bulderde hg ons alles toe. Ik denk er sterk
over om het kleine beetje bezitting, dat ik
het mjjne kan noemen maar op te maken,
voor het ons afgenomen wordt. Het is me de
tjjd wei. Menschen, waar je jaren lang vriend
schappelijk mee hebt omgegaan en menig
glaasje wjjn en goed dineetje mede verschalkt
hebt, ontpoppen zich daar in eens als bloed
dorstige vjjanden. De aardigheid gaat van het
leven af. Dat verfoeilijke bolsjewisme is nog
erger dan de Spaansche griep. H. P.
De oeconomische onderhande
lingen te Londen.
Het departement van buitenlandsche zaken
deelt mede
Volgens een telegram van de regeerings-
onderhandelaars te Londen ontvangen, hebben
deze in afwachting van de algemeene over
eenkomst reeds de volgende regeling getroffen:
Het stoomschip ,,Noordam" zal met pas
sagiers en een volle lading cocos-olie, het
stoomschip »Bengkalis« met een volle ladinj
cocos-olie, het stoomschip »Tabanan« met
passagiers en een volle lading koloniale pro
ducten kunnen vertrekken. Genoemde stoom
schepen, thans in Nederlandsch-Indische ha
vens liggende, zullen hun reis naar Neder
land over Durban en Gibraltar nemenin
deze havens zullen de noodige bunkerkolen
worden verstrekt.
Mocht bg aankomst te Gibraltar de econo
mische overeenkomst, waarover thans te Lon-
den wordt onderhandeld, nog niet zijn tot stand
gekomen, dan zullen de stoomschepen te Gi
braltar moeten wachten, totdat dit het geval is.
De broodkaarten.
Het bureau voor mededeelingen inzake de
voedselvoorziening meldt
De verhooging van het broodrantsoen tot
280 gram per dag, die met 15 dezer in wer
king treedt, brengt uit den aard der zaak
een belangrjjke verandering ten aanzien van
de broodkaart mede.
Den 14den dezer is de nu geldende brood
kaart afgeloopen. De kaart van het 76ste
tjjdvak, die dan aan de beurt komt, zal 10
dagen geldig zgn, waarbjj echter de bons niet
meer, zooals tot nu toe, voor de helft, doch
voor de volle daarop vermelde gewichtswaarde
zullen worden aangenomen. Aldus beschikt
men van 15 tot en met 24 dezer over 2800
gram, d. i. 280 gram per dag.
Voor de daarop volgende periode wordt de
zaak eenigszins anders. Lang voor dat tot
verhooging van het broodrantsoen was be
sloten, moesten reeds de broodkaarten voor de
Ah 1 Daar gaat de deur open. 't Is de
pastoor.
Ze schrikken Ze schjjnen teleurgesteld.
(Ze wenken den pastoor te gaan zitten.)
Pierre. Nu spreekt hjj. Nu vertelt hg het.
O Moeder I O, Moedertje 1
De pastoor wenkt hun kalm te zgn. Ze
gaan zitten, met moeite gaan ze zitten
Ze kjjken naar zgn gezicht
(De pastoor staat op, schuift het raam wat
open. Men hoort wat hg zegt
Pastoor. Heusch, het is hier benauwd in
de kamer. Dat maakt zenuwachtig. Gaat toch
zitten, moeder Beaucbamps. Toe nou. Ja, ik
heb iets van belang te vertellen. Maar u moet
het kalm aanhooren. (Hjj zegt het met een
belovenden glimlach op het gelaat.)
Moeder. Zeg hetZeg hetO God Is het
goed Ja, ja I 't Is goed
Marie Anne. O, zeg het ons, meneer
pastoor.
Moeder. Ik durf 't niet hopen Ik durf
het niet meer hopen
Pastoor. Toch mag u hopen
20ste periode worden gereed gemaakt. Deze
kaarten zgn nu veel kleiner en handiger dan
de thans geldende en ingedeeld op 1400 gram
overeenkomstig het thans nog bestaande week-
rantsoen.
Deze kaarten moeten bjj de nieuwe regeling
toch worden gebruikt, eenerzjjds omdat men
niet tjjdig nieuwe kaarten gereed zou kunnen
maken, anderzjjds omdat met eenige tientallen
millioenen broodkaarten natuurljjk een aau-
zienljjk bedrag zou verloren gaan.
Van 25 dezer at komt dus de nieuwe bro"d
kaart van 1400 gram in omloop. Ook de/,
zal telkens 10 dagen gelden, maar daarbjj zal
elke bon de dubbele waarde hebben van het
daarop vermelde gewicht.
Ontslag Generaal Snjjders.
Bjj KB. is
le. den generaal C. J. Snjjders, opperbe
velhebber van Land- en Zeemacht en Chef
van den Generalen Staf, op zgn aanvrage,
onder toekenning van het recht op pensioen,
ter zake van langdurigen dienst, op de meest
eervolle wjjze, ontslag verleend uit den mili
tairen dienst
2e. voornoemden opperofficier bjjzonderen
dank betuigd voor de uitnemende dienstea,
door hem aan Hare Majesteit de Koningin
en aan den lande in verschillende gewichtige
betrekkingen en in buitengewoon moeiljjke
omstandigheden bewezen
Het Koninkljik besluit, waarbjj het eervol
ontslag is verleend, is gecontrasigneerd door
de Ministers van Oorlog en Marine.
Zjjne benoeming indertjjd tot opperbevel
hebber droeg het contraseign van den tjjde-
ljjken voorzitter van den Ministerraad, toen
maals Minister Cort van der Linden.
Het Algemeen Hoofdkwartier.
Het Ned. Corr.-Bureau meldt
Naar wjj uit goede bron vernemen, zal er
geen nieuwe opperbevelhebber worden benoemd.
In afwachting van een reorganisatie van het
Algemeen Hoofdkwartier zullen de loopende
aangelegenheden van het opperbevel wordeu
behandeld door luitenant-Generaal Pop, chet
van den Staf van het Algemeen Hoofdkwartier.
Gedeelteljjke demobilisatie.
(Officieel.) Aangezien de algemeene oorlogs
toestand het niet meer noodzakelijk maakt
om de weermacht te houden op den voet,
waarop zg zich thans bevindt, heeft de re
geering besloten om geleideljjk over te gaan
tot gedeelteljjke demobilisatie. De voorberei
dende maatregelen daartoe zgn genomen, zoo
dat binnen weinige dagen met onbepaald
(klein) verlof zullen worden gezonden het
kader en de manschappen der lichtingen en
jaarklassen 1916 en ouder van de onbereden
wapens en voor zoover mogeljjk ook van de
bereden wapens. Zij die vrjj willig onder de
wapenen wenschen te blgven, zullen niet be
hoeven te vertrekken. Het met verlof zenden
zal zich in het belang van de goede orde
over een aantal dagen moeten verdoelen. De
regeering stelt zich voor te bevorderen, dat
Moeder. Neen, nee 1 Zóó veel geluk nog I
Zóó veel geluk Zoo veel geluk
Pastoor. Zou het te veel zgn voor God om
te geven
Marie Anne. Zeg het nu Pjjnig ons niet I
U hebt bericht gekregen van tfierre
Nu net. Want na de vespers hadt u ons nog
niets te vertellen. Ja Ja Hjj komtO
Kan hetZeg het dan tochZeg het dan
Pastoor (knikt.)
Moeder. Is alles alles wel in orde?
(verdwaasdHet lichtHet licht is toch wel
aan voor den jongen, dat-ie niet verdwaalt...
Ja ja...
Marie Anne. Laten we hem tegemoet gaan...
Spreek dan Komt hg
Pastoor. Ja, ja, moeder Beauchampsja
juffrouw Marie Anne, hg kómtGa hem
maar tegemoetHg is vlak bjj
Pierre. Moeder
(Slot \olgt.)
NIEUWS