Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
A
No. 2926
Woensdag 6 November 1918
29e jaargang
Binnenland.
Landbouw.
Provincienieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per B maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bekomende porto's.
Advertentien worden aangenomen by den boekhandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbbegsbn te Goes.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant verschynt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ier Neuzen.
De Statenverkiezingen.
Men weet dat de nieuwe grondwet het alge
meen kiesrecht en de evenredige vertegenwoor
diging ook heeft ingevoerd voor de Provinciale
Stftten. Deze colleges werden evenwel niet
aanstonds ontbonden, zooals de Tweede Kamer,
maar bleven ook na de afkondiging der nieuwe
grondwet onveranderd voortbestaan. Thans
echter nadert ook voor hen de tijd van gaan
De verkiezingen komen in 't zicht en die zul
len de doodsklok luiden over alle tegenwoor
dige Staten. Art. XII der Additioneele Arti
kelen van de Grondwet luidt
De Provinciale Staten en de gemeenteraden
»bljjven, zooals zjj op het tjjdstip der afkon-
»diging van de wetten houdende veranderingen
»in de Grondwet, zjjn samengesteld, bestaan,
yde Provinciale Staten tot den eersten Dinsdag
»van Juli 1919, de gemeenteraden tot dan
»eersten Dinsdag van September van datzelfde
»jaar. Op genoemde dagen worden zy ont
bonden.*
Het volgend jaar worden dus in het geheele
land alle Provinciale Staten ontbonden.
Hieruit volgt, dat ook alle colleges van Ge
deputeerde Staten moeten aftreden. Niet a'^'en
moeten dus in 1919 in het geheele land overal
nieuwe Provinciale Staten worden gekozen op
den grondslag van algemeen evenredig kies
recht, maar tevens moeten die colleges alle
Gedeputeerde Staten benoemen. Men ziet dus,
welk een uiterst belangrijk jaar op bestuurs
gebied, ook voor de provincie Zeeland, in aan
tocht is.
Wanneer zijn die verkiezingen?
Voor de Provinciale Staten is de candidaat
stelling op den laatsten Dinsdag in Februaridat
is 25 lebruari 1919.
De nieuwe Staten treden op met den eersten
Dinsdag in Juli, dat is den 1 Juli 1919. Tus-
schen 25 Februari en 1 Juli e.k. moeten dus
de verkiezingen plaats hebben, de datum daar
van wordt nader door Gedeputeerde Staten
bepaald. De nieuwe Staten krijgen zitting voor
vier jaar en treden dan tegelijkertijd weer af.
In ieder geval moet dus onze party in Fe
bruari met de candidaatstelling gereed zjjn.
De agenda luidt dus
25 FebruariCandidaatstelling voor de Pro
vinciale Staten.
FEUILLETON.
De terugkeer.
Dramatische voorbarigheid in één bedryf
door
J. L. Walch.
Pierre
Da moeder
Marie Anne
De oude landarbeider
De pastoor
Mannen en vrouweneen kind (zwjjgend).
(In 't verschieteen vlakte met steen-
brokken bezaaid hier en daar ingestorte
muren. Er staat alleen 't door ruïnen
onderbroken complex van de kerk,
met toren, waarop de haan, die blikkert
in de avondzon, üp den achtergrond, in
dit complex, zéér goed uit de zaal zicht
baar, een raam. Daarvóór een verwil
derde, met steenbrokken bezaaide tuin.
Op den voorgrond een zwarte schuur.)
De oude arbeider en Pierre, in Fransche
soldatenuniform, komen op.
Arb. Ziet u Hier is 't, meneer Pierre. Dit
isde tuin. Hier stond de muur. Daar
Stond de groote pereboomweet u wel Die
Tusselien 25 Februari en 1 JnliStem
ming voor de Provinciale Staten.
1 JuliOntbinding van de oude en optreden
van de nieuwe Provinciale Staten.
2 Juli: Verkiezing van Gedeputeerde Staten.
De Provincie Zeeland is met het oog op de
Statenverkiezingen verdeeld in zeven provinciale
kieskringen.
lo. Middelburgwaartoe behooren de ge
meenten Middelburg, Aagtekerke, Arnemuiden,
Domburg, Grypskerke, Nieuw- en St. Joos-
land, Oostkapelle, Serooskerke, St. Laurens,
Veere en Vrouwepolder.
2o. Vlissingen, waartoe behooren de gemeen
ten Vlissingen, Biggekerke, Koudekerke, Me-
liskerke, Oost- en West-Souburg, Ritthem,
Westkapelle en Zoutelande.
3o. Zierikzeewaartoe behooren alle gemeen
ten op Schouwen en üuiveland.
4o. Tholenwaartoe behooren alle gemeen
ten op Noord-Beveland, Tholen en St. Phi-
lipsland.
5o. Goes, waartoe behooren alle gemeenten
op Zuid-Beveland.
Öo. Sluis, waartoe behooren alle gemeenten
op Zeeuwsch-Vlaanderen (Westeiyk deel).
7o. Hulst, waartoe behooren alle gemeenten
op Zeeuwsch-Vlaanderen (Oostelyk deel).
Voor iederen kring moet worden opgericht
een Provinciale Kiesvereenigingwelke bestaat
uit de afdeelingen en correspondentschappen
binnen dien kring gevestigd.
De besturen dezer zeven Kiesvereenigingen
hebben zorg te dragen, dat op den 25sten
Februari 1919 de candidatenlysten worden
ingediend ter Secretarie der gemeenten, waar
aan de namen der kieskringen zyn ontleend.
Vóór dien moeten groslysten opgemaakt
worden, vervolgens een ontwerp candidaten-
ljjst, dient er nog te worden geconfereerd ter
beantwoording der vraag of twee of meer
kiesvereenigingen gezamenlyk actie zullen
voeren en een identieke candidatenlyst zullen
inleveren enz. enz. Om kort te gaan veel
valt er nog te arbeiden en de tyd gaat snel.
Laten we toch niet alles op het laatste oogen-
blik laten aankomen.
Partygenooten aan den arbeid
Broodgraan.
Het ministerie van landbouw, ny verheid en
handel zal een plaat uitgeven, welke ten doel
heeft, de landbouwende bevolking op te wek
ken tot het verbouwen van broodgraan. Deze
plaat zal in openbare instellingen worden op
gehangen.
P e e d.
Het bureau voor mededeelingen inzake de
voedselvoorziening vestigt er de aandacht van
houders van vee, enz. op, dat in het begin
van deze week op de groenteveilingen in de
bloembollenstreek partyen zwakke peen voor
veevoeder zullen worden geveild.
Boter.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt:
De piys van boter heeft steeds gelijken
tred gehouden met den productieprijs der
melk. Nu de boterprys gebaseerd moet wor
den op den winterprijs voor melk die 18 cent
bedraagt, terwyl de zomerprys 12'/, a 13
cent bedroeg, moet ook de boter belangryk
hooger worden genoteerd. Daarom is de boter
gebracht op f 4.05 in den groothandel en
t 4.40 in den kleinhandel.
l)e hoogere kostende prijs der boter heeft
ten gevolge dat nu in de prijzen van melange
van f 1.40 en f 2.20 per K.G. de daarin ver
werkte margarine niet meer ten volle of zelfs
in het geheel niet meer door den kooper
wordt betaald. Eigenlyk zouden dus ook deze
pryzen naar evenredigheid moeten zyn ver
hoogd. Daarvan is echter afgezien, hoewel dit
aanmerkelijke financieele offers vordert.
Scheepsbouwmateriaal uit
Duitschland.
Naar men meldt, is het algemeen uitvoer
verbod voor scheepsbouwmateriaal, dat sedert
langen tyd in Duitschland ten opzichte van
ons land bestond, met ingang van 1 Novem
ber opgeheven. De aflevering van dit materi
aal is met dien datum door Duitschland her-
vat.
Duitschland moet bereid gevonden zyn een
vry aanzienlyke hoeveelheid scheepsbouwma-
terialen ter beschikking van Nederland te
stellen, zonder de voorheen geëischte bezwa
rende voorwaarden. Ook moet een aanmerke
lijke prijsdaling hebben plaats gehad en voor
nieuwe aankoopen van dit materiaal worden
ons pryzen van f210 tot f200 per 1000 ki
logram genoemd.
Dr. Kuyper heeft aan het Centraal Co
mité der antirev. partjj kennis gegeven van
de noodzakelykheid, waarin hij zich bevond,
om zyn voorzitterschap en lidmaatschap van
het Centraal-Comité neder te leggen. Hy was
van voornemen geweest, dit eerst met Januari
1919 te doen, daar alsdan de 50-jarige dienst,
dien hij waarnam, "voleind zou /jjn doch met
het oog op de naderende verkiezing van de
Provinciale Staten en de gemeenteraden, achtte
hij zich verplicht zyn uittreden nit het (Jen-
traal-Comité niet langer te verschuiven.
Aardappelen.
De Minister van Landbouw brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat de Regeerings-
commissarissen, belast met de Ryksgraanver-
zameling in de provincies, gemachtigd zyn
a. tot het in ontvangst nemen van partyen
aardappelen, welke vry willig worden aange
boden door verbouwers, die niet beschikken
over stroo om de aardappelen in te kuilen of
wel om andere redenen minder goed daarvoor
zijn ingericht
b. tot het opvorderen van de partijen aard
appelen, welke naar het oordeel der Regee-
ringscommissarissen voor spoedige aflevering
in aanmerking komen, ook al behooren de
aardappelen tot de houdbare soorten, welke
thans nog niet mogen worden gedistribueerd.
De onder a en b genoemde partyen zullen
voor zoover noodig, door de betrokken orga
nisaties, belast met de expeditie van de aard
appelen, worden opgeslagen in daartoe geschik
te bewaarplaatsen.
Voor de aardappelen, welke vry willig wor
den aangeboden en vóór 15 November e.k.
zullen zyn afgenomen, zal geen bewaarloon
worden betaald.
heele mooie boom. (Pauze.)
Pierre. Laten we hier even wachten
Arb. Daar heb je het raam. Ik zie het
slechtMyn oogen zyn slecht, er is
een explosie geweest dicht by me
Maar nou zie ik het toch, doordat de zon er
in schynt.
Pierre. Ja, ja het raam dat op den tuin
uitzag
Arb. Zit er niemand voor het venster
(pauze.)
Pierre (in zyn ontroering staat hy 'n oogen-
blik doodstilgaat dan op een brok steenen
zitten. Kniktneen.)
Arb. Zy is zeker naar de vesper. Iederen
avond zit zy daar, meneer Pierre. De pastoor
heeft het my gezegd. Hy gaat vaak met
haar praten.
Pierre. Gezegend zal hy zyn. Dus hy is
ook in het dorp gebleven, onze oude pastoor
Het dorp 1
Arb. De kerk is getroffenmaar het altaar
staat nog. Het misoffer kan nog worden ge
bracht, meneer Pierre.
Pierre. Ik zal hier wachten. Dan zal ik
myn moeder zien. En den pastoor zal ik
vragen, of hy het baar zeggen wil. Zy zou
anders te erg schrikken.
Arb. Ja, ja, meneer Pierre. O, u zult haar
zeker zien. Want zy sluit nooit het gordyn.
Dat u het zou zien uit de verte, meneer
Pierreals u terugkwam. Ja, ja, daarom
deed zy het (pauze).
Pierre. En de oude MartheIs zy
nog by myn moeder
Arb. (schudt het hoofd) Die is dood. Of
wegZe zjjn allemaal dood of weg
Pierre. Is myn moeder daar dan alleen
Niemand om voor haar te zorgen, of om te
helpen
Arb. Ik ben er toch, meneer Pierre. En
juffrouw Marie Anne uw verloofdejuf
frouw Marie Anne 1
Pierre. Is die by haar gekomen
Arb. Ja, ja al wekenHet moet
wel een jaar zijnIk weet het niet pre
cies. Vroeger, dan rekende je naar den oogst
en naar den ploegtjjdJa
Pierre. De vespers zullen gauw uit zyn.
Arb. Ja de zon is al ondergegaan.
(Er wordt gezongen in de kerk. Een zwak,
klein geluid).
Pierre, (ontroerd). Ze zingen
Arb, Er was geen koor meer. Nu zingen
ze allemaalallemaalDat is de ouwe
moeder Rousset. Hoort u wel? Myn oogen
zyn slechtmaar myn ooren zijn nog best.
Hoort u wel, meneer Pierre
Pierre. Die ouwe moeder llousset 1
Is zy dan niet gevlucht?
De oogst der suikerbieten is thans in
vollen gang. Gemiddeld zal men kunDen reke
nen op een opbrengst van 17000 K.G. per
gemet, terwyl het suikergehalte, blijkens gedane
onderzoekingen, uiteen loopt van 16tot circa
18 pCt.
Terneuzeu. Vergadering van den Gemeen
teraad op Donderdag den 7 November 1918
des voormiddags tien uur.
Punten van behandeling
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken.
3. Voorstel tot verleenen vergunning voor
het leggen van buizen in gem.-grond.
4. Adres van den Ned. Bond van vakschool-
leeraren en leeraressen.
5. Adres van de afd. Zeeland van den Ned.
Bond v. Gem.-Amb. om de bydragen voor
pensioen der Gem.-Amb. geheel voor rekening
der gemeente te nemeD.
Arb. (schudtneen) De ouwe man wou
niet. Hy wou niet weg van zyn stukkie land.
Wel duizend jaar hebben de Roussets dit
land gehad, zei-die. Nou zei ik dui
zend jaar 1 Maar hy was driftigu weet
't wel, meneer Pierre, hy was driftig, die
ouwe Rousset, en hy zeidui-zend jaarHy
wou dat stukkie land niet laten aan de an
deren. Den vorigen herlst is hy gedood. Hy
zat aan zyn haardtoen viel er een bom.
Dood is-ieEn toen wou moeder Rous
set ook niet wegO, meneer Pierre,
praat niet van al wat er hier geleden is
Van de jongensen van de veldpost, die de
groote brieven bracht van den Minister
U begrypt me - welvan den minister van
oorlogEn van André van den mole
naar die is blind teruggekomenHy
is nu ergens in BretagneIk weet niet
waarErgens in BretagneEn
zooveel zyn erEr zyn er maar weinig,
die 's avonds naar de vespers kunnen gaan,....
Stil stil. Daar 1 Daar komen ze.
Ziet u de pastoor loopt met de oude
moeder Rousset. Zy ziet ook niet best meer
net als ik.
(De kleine stoet, het kind spelende achter
aan, trekt op een afstand voorby. Pierre en
de oude arbeider hebben zich wat achter de
schuur teruggetrokken). WordtJ vervolgd.
f
