Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
No. 2924
Woensdag 30 October 1918
29e jaargang
Sociale Politiek.
Samenwerking.
Binnenland.
De Oorlog.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 90 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
12 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telel. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
Wegens voortdurend stijgen der grond
stoffen, zijn wij genoodzaakt vanaf 1 Octo
ber 1918 de abonnementsprijs, alsook de
prijzen der advertentien, met 20 pOt- te
verhoogen. De abonnementsprijs wordt nn
dus 90 cent per kwartaal.
Er zal een tweede sociaal congres plaats
hebben Natuurljjk, daarvoor zjjn we in Ne
derland, niet één waar in sociale vraagstuk
ken belangstellenden van elke richting aan
kunnen deelnemen, maar een uitgaande van
bepaalde groepen. Ons dunkt, dat men zulks
dan ook duideljjk behoort te kennen te geven
ot spreekt dit tegenwoordig reeds vanzell
Misschien heeft men verlegen gezeten om
een naam. Naar de samenstelling van de re
gelingscommissie te oordeelen is de zaak heel
duideljjk de heeren Diepenhorst (A.R.) voor
zitter, Slotemaker de Bruine (C.H.) vice voor
zitter, Van der Voort van Zgp (A.R.) en
Snoeck Henkemans (C.H.) secretarissen, en
verder de anti revolutionairen Diemer, Smeenk
en Kruithof en de ehristeljjk-historischen
Schokking en Nahuysen.
Tot goed verstand va:i zaken voegen wij
hier oumiddelljjk aan toe, dat in het desbe
treffend bericht de politieke richting van de
verschillende heeren niet aangegeven staat.
Deze vermelding veroorloofden wjj ons slechts
duidelijkheidshalve. Maar ondertusschen geelt
zulks nog niet den naam van het congres.
Christelijk dit helaas zoo vaak ten on
rechte gebezigde woord kon hier het eti
ket niet brengende Roomsch Katholieke
oud-coalitiegenooten oftewel de mannen van
den gelen wimpel dienen toch eenigszins ont
zien, al gaat men met hen tegenwoordig niet
gezamenlijk ten congresse.
Protestantsch-Christeljjk ook deze haast
even gaarne als ten onrechte gebezigde uit
drukking is- hier niet van pas, omdat daar
door de Van de Laar's en de A. P. Staal-
man's zouden worden uitgesloten. Dat dit
zoozeer betreurd zou worden, de samenstelling
van de regelingscommissie duidt daar niet
bepaald op, maar men bljjtt toch gaarne cor
rect en gebxuikt geen nameD, waarop men
geen uitsluitend recht heeft, als leuzen op
politiek ot sociaal terrein
Maar waarom zou men dit sociaal congres
niet noemen naar wat het is: een anti-revo
lutionair ehristelpk-kistorisch-sociaal congres.
Wat ons aangaat zette men het woord poli
tiek er nog gerust bjj.
Van politiek standpunt ljjkt de opzet gansch
niet onhandig. Een behoorlijke verdeeling,
geen samensmelting, maar ook geen onder
linge strjjd. En dit niet op politiek gebied,
maar op aangrenzend terrein.
Zoodoende geeft men anderen eigenljjk een
beschamend voorbeeld.
J. B. AMENT.
Met instemming plaatsen wij onderstaand
schrijven, door den Vrijzinnigen Bond in Zee
land gezonden aan jde hoofdbesturen der
vrijzinnige partijen en de kiesvereenigingen
op vrijzinnigen grondslag.
Meer en meer wordt de behoefte gevoeld
in Zeeland en geheel ons vaderland bij het
stellen van candidaten en het verkiezen van
leden voor de Tweede Kamer, Provinciale
Staten en Gemeenteraden, om de groepen en
partijen die van hetzelfde politiek-, econo
misch- en sociaal beginsel uitgaan, in één groot
verband samen te brengen en zoo, door on
derling overleg, zich het succes van dat
algemeen beginsel beter te waarborgen dan
door onderlinge bestrijding en tegenwerking
van in den grond gelijkgezinde bedoeling.
Het is om deze reden, dat de Vrijzinnige
Bond in Zeeland een vergadering heeft bijeen
geroepen van enkele, hem bekende politieke
hoofdgroepen op vrijzinnigen grondslag in
Zeeland, om te beproeven voor de a.s. Staten
verkiezing de verschillende partijen die, bui
ten een vooropgezet leersysteem van sociaal-
of politiek-kerkelijk belang, de vrijheid der
politieke gedachte zich voorbehouden, tot
nader overleg te brengen. Deze poging is
aanvankelijk geluktvertegenwoordigers van
enkele hoofdgroepen hebben reeds in dezen
hunne sympathie en medewerking toegezegd.
Doch, waar wij leven in een tijd van was
sende democratie en wij de overtuiging heb
ben dat, ook bij politieke groepeeringen, de
kracht der leiding niet m er bij autocratische
Hoofdbesturen, doch bij de afzonderlijke kies
vereenigingen berust, en bij de vrijzinnige
kiezers de begeerte van samenwerking alge
meen wordt gewild, doen wij ook een be
roep op alle vrijzinnige of van de vrijzinnige
gedachte uitgaande kiesvereenigingen en kie
zers, om door een bewijs hunner instemming
het plan van den Vrijzinnigen Bond dien
zedelijken steun te verleenen, die een vruc'
bare voortwerking mogelijk maakt. Daarvoor
komen in aanmerking, behalve de groote
politieke partijen van Vrij-Liberalen, Vrijzin
nig-Democraten,Liberale Unie, Economischen
Bond e. a., ook die arbeiders-, middenstan
ders- en landbouwerspartijen en groepeerin
gen, die het algemeen belang van we1-
stand en eerlijk politiek beheer voorstaan
boven particulier en persoonlijk eigenbelang.
Wij behoeven niet te zeggen hoe noodig
die samenwerking is om mannen en vrouwen
van erkende bekwaamheid uit eiken stand
in onze regeeringscollege's te krijgen, al zijn
zij niet bij een der groote politieke partijen
aangesloten. Bij de Provinciale Staten vooral
komt het niet aan op een politiek cachet, maar
op praktische kennis met de behoeften van
Zeeland en den wil daarvoor zijn krachten
te geven.
Is de wil der kiezers om tot samenwerking
te komen gebleken, dan kan de m o g e 1 ij k-
h e i d besproken worden.
Deze mogelijkheid zou kunnen worden on
dergebracht in de volgende voorstellen
lo. Een algeheele samenwerking, zoodat,
na onderling overleg, de verschillende groe
peeringen in elk kiesdistrict en over geheel
Zeeland bij de candidaatstelling als bij de
verkiezing als één partij functioneerden. Alle
Vrijzinnigen dienden dan maar één lijst in,
terwijl aan eiken vrijzinnige natuurlijk werd
vrijgelaten op wie van die lijst hij zijn stem
wilde uitbrengen, dus geen bijzondere
propaganda voor No. één waardoor de
verschillende stroomingen door voorkeur
stemmen toch tot hun recht zouden komen
2o. Een samenvoeging zóó, dat de ver
schillende groepeeringen ieder voor zich
candideerde en hunne lijsten voor Zeeland
verbond, zoodat hunne afzonderlijke over
schotten bij den einduitslag werden samen
gevoegd. Zoo zou niet één stem der Vrij
zinnigen verloren gaan en de kans bestaan,
dat ze door hun overschot nog een lid wonnen.
Het ligt natuurlijk voor de hand, dat in
geen geval de vrijzinnige partijen elkander
mochten bestrijden of tegenwerken in het
verkiezingswerk, integendeel eikaars taak
moesten vergemakkelijken.
Mocht het onverhoopt blijken, dat één der
hoofdgroepen onder de politieke partijen,
trots de harde les bij vorige verkiezingen,
toch van geen compromis wilde weten, dan
zou er volstrekt geen reden voor de andere
partijen bestaan zich niet partieel te verbinden
of samen te werken. Wij gelooven zelfs, dat
de onwil van enkele hoofdbesturen' in dezen
door de kiezers in groote getale zou worden
gewraakt door hunne stemmen op de v e r-
bonden Vi.jzinr ge groepen uit te brengen.
Wij verzoeken U voor den 10en November,
hetzij persoonlijk, hetzij namens uwe kies-
vereeniging of partij mededeeling te willen
doen aan den Secretaris van den Vrijzinnigen
Bond, den heer M. P. de Looff te Goes, of
U wenscht mede te werken tot bovengenoemd
doel, waarop de Bond U tot verdere bespre
king zal oproepen.
Onze graanschepen.
De stoomschepen Celaeno, Hector en Wes-
terdjjk zjju naar New-York vertrokken.
Koffie.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de
aflevering van koffie naar sommige, met name
moeilijk bereikbare, plaatsen eenige vertra
ging ondervindt, waardoor de winkeliers in
die plaatsen in de eerste dagen van Novem
ber geen koffie op de door de verbruikers
aan te bieden bons kunnen atgeven. Deze ver
traging zal echter niet langer dan menige
dagen durenwaarna de distributie weder
haar geregeld verloop zal nemen.
Het invriezen van vleesch.
Naar de »Tel.« meldt, heeft de inmiddels
weer ingetrokken maatregel van den minister
van landbouw, om de boeren vrij te laten in
de keuze van de plaats, waar nood- en huis
slachtingen konden geschieden, verstrekkende
gevolgen gehad. In een paar weken tijd zijn
uiet minder dan 20.000 schapen en runder-
buiden méér ingeleverd dan officieel bp het
betrokken kantoor moesten inkomen, wat dus
wil zeggen, dat in dienzelfden tijd ten minste
een even groot aantal dieren clandestien is
geslacht, waarvan het vleesch en het vet dus
aan de distributie zijn onttrokken. Het aantal
clandestiene slachtingen heelt zulk eep omvang
aangenomen, dat de vries- eu koelinrichtingen
thans zonder vleesch zitten en de aanvoer zóó
gering is, dat de geheele maatregel tot het
doen invriezen van vleesch, op een fiasco
dreigt uit te loopen.
lntusschen kosten die viiesinrichtingen de
schatkist iederen dag niet minder dan 25.000
gulden.
Overzicht.
Aan de Leie en de Schelde duren de p»r-
tieele gevechten voort, zonder dat er belang
rijke veranderingen plaats vinden. De troe
penverschuivingen aan de zjjde der Entente
schpnen echter er op te wjjzen, dat spoedig
weder hevige aanvallen tegen den uitersten
rechtervleugel der Duitschers zullen worden
gericht.
De legergroep in Vlaanderen, onder aan
voering van Koning Albert, staat met haar
Belgischen linkervleugel in de buurt van
Eecloo, met haar Fransch Belgisch centrum
bp de toegangen tot Gent, en met haar rech
tervleugel in de streek van de Schelde. Het
tweede Engelsche leger maakte zich daar
meester van Aveghem, ongeveer veertien ki
lometer ten Zuidoosten van Kortrjjk. Het
vpfde Engelsche leger strjjdt voor de poorten
van Doornik en het eerste vóór Valenciennes.
Ten Zuiden van laatstgenoemde plaats na
men de Engelschen Artres en rukten voort
langs de Schelde naar de Zuideljjke buiten
wijken van Valenciennes. Meer naar het Zuid
oosten vermeesterde het derde Engelsche le
ger Englefontaine en een hoogtestelling bp
het bosch van Mormal. Dit woud van hoog
geboomte en kreupelhout, waardoor talrijke
smalle paden loopen, strekt zich over een
breedte van vjjttien kilometer uit. Van Land-
récies tot le Quesnoy, van' ('ateau-Cambrésis
tot Bavai en de Belgische grens, is alles
bosch. Ten Zuiden van het woud, dat aan
zpn Oostelpken kant door de Sambre begrensd
wordt, bljjtt het vierde Engelsche legei, onder
generaal Rawlinsou in de richting van Mau-
beuge opdringen.
Aan zjjn rechtervleugel heeft het eerste
Fransche leger van generaal Debency
zpn aanvallen hernieuwd en belangrijke
vorderingen gemaakt. Over een front van
vjjf en twintig kilometer en op sommige
punten tot een diepte van zeven kilometer
zftn de Duitschers tusschen de Oise en de
Serre terug gedreven. De Franschen bezet
ten verschillende plaatsen, waaronder Mont
d'Origny, op den' Oosteljjken oever van de
Oise en Parpeville tusschen Guise en Crécy.
Het tiende Fransche leger steunde de opera
ties van het eerste leger, overschreed de Serre
ten Oosten van Assy en breidde eveneens zpn
stellingen uit. Ten Westen van Chateau -
Porcien, op den Noordelijken oever van de
Aisne, hebben de Duitschers gedeelten der
Hunding-stelling ontruimd. Ten Noorden van
Verdun en op den Oosteljjken Maasoever wer
den herige gevechten geleverd, maar zonder
dat er belangrpke wjjzigingen in den toestand
plaats vonden.
Aan het Italiaansche front is de strjjd even
eens met kracht voortgezet, zoowel op cie
hoogvlakte der Zeven Gemeenten, als in het
gebied tusschen de Brenta en de Piave. Vol
gens Weenen is het den Oostenrijkers gelukt
den Monte Asolone te heroveren. Aan de Mid-
den-Plave is de gevechtsactie toegenomen.
In Syrië zijn vooruit geschoven Engelsche
troepen Aleppo of Halep binnengerukt, welke
belangrpke plaats door karavaan- en waterwe
gen in verbinding met Bassora. Damascus,
Bagdad, Smyrna en Constantinopel staat, ter-
wjjl een lange kunstweg naar de haven
Alexandrette leidt. Reuter merkt op, dat waa
neer ook het spoorwegknooppunt ongeveer
tien kilometer benoordon Aleppo genomen
wordt, de Bagdad-spoor uitgeschakeld is.
Het antwoord van Duitschland.
De Duitsche nota van antwoord luidt als
volgt
De Duitsche Regeering heeft van het ant
woord van den President der Vereenigde Sta
ten kennis genomen.
De President kent de diep ingrjjpende ver
anderingen, die zich in het Duitsche consti-
tutioneele leven hebben voltrokken en zullen
worden voltrokken.
De vredesonderhandelingen worden gevoerd
door een volksregeering, in welker handen de
beslissende machtsbevoegdheden feiteijjk en
overeenkomstig de grondwet berusten. Aan
haar is ook het Militair gezag ondergeschikt.
De Duitsche Regeering ziet thans de voor
stellen voor een wapenstilstand tegemoet, die
een vrede der rechtvaardigheid inleidt, zooa;s
de President der Vereenigde Staten dien in
zpn verklaringen heeft gekenschetst.
Het antwoord van
Oostenrjjk-Hongarjje.
Het antwoord van graaf Andrassy, den ge-
meenschappelijken Oostenrjjkech Hongaarscben
Minister van Buitenlandsche Zaken, aan Robert
Lansing luidt als volgt
In antwoord op de, aan de Oostenrjjksch-
Hougaarsche Regeering gerichte Nota van
President Wilson van 18 October j.l. en in
den zin van het besluit van den President
met Oostenrjjk-Hongarjje afzonderljjk over
het vraagstuk van den wapenstilstanü en een
vrede te spreken, heeft de Oostenrpksch-Hon-
gaarsche regeering de eer te verklaren, dat
zjj, evenals in de vroegere verklaringen van
den Pres, ook in zijn, de laatste nota neer
gelegde opvattingen over de rechten der vol
ken van Oostenrijk Hongarpe, in het bjjzon-
der over die der Tsjecho-Slowaken en Joego-
Slaven, instemt.
Aangezien Oostenrjjk-Hongprjje derhalve
alle voorwaarden heelt aangenomen, van welke
de President het aanknoopen van ond rha
delingen over den wapenstilstand en den vi ede
afhankeljjk heeft gemaakt, staat volgens de
meening der Oostenrpksch-Hongaarsche re
geering aan het begin dezer onderhandelingen
niets meer in den weg.
De Oostenrpksch-Hongaarsche regeering
IEUWS
