Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
fan New-York naar Chicago in zes uren.
No. 2917
Zaterdag 5 October 1918
29e jaargang
Het Verkiezingsjaar 1919.
Binnenland.
Kechtzaken
ABONNEMENTSPRIJS:
Per B maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der by komende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonoe
te Ter Neuz.cn en den drukker A. P. Hüijbregsen te Goes.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen.
De verkiezingen voor de Tweede Kamer zjjn
nauwljjks achter den rug, of... de stembus
blinkt ons uit de verte al weer toe.
Het jaar 1919 belooft in vele opzichten een
belangrjjk verkiezingstijdperk te worden.
Wat moeten wij doen
Voor ons, Unie-liberalen, is er maar één
gebodwerken. Werken voor ons beginsel,
voor onze partij. De nederlaag, die pas gele
den is, mag en zal ons niet ontmoedigen. Nog
nooit hebben we de verkiezingen gevoerd on
der zoo ongunstige omstandigheden als in dit
jaar, en er is alle reden om te hopen, dat
onze partij zich van den ontvangen klap zal
herstellen. Onder voorwaarde, dat we niet moe
deloos bjj de pakken gaan neerzitten, maar
dat we de band aan den ploeg slaan. Juist
in dagen van tegenspoed leeren we trouw zijn
aan bet beginsel. En ons beginsel is onver
woestbaar. In abnormale tijden, als alles op
z'n kop staat, moge onze paitij de gevolgen
daarvan ondervinden en tijdeljjk in de gunst
der kiezers zjjn gedaald, zjj zal zich weer op
richten, en al gelooven wij niet, dat wjj in
één slag onze positie van vroeger zullen her
overen, wij zullen langzamerhand weer op
kracht komen.
Welke zijn nu de verkiezingen, die ons in
1919 wachten?
Laat ons zien.
Men weet, dat de nieuwe grondwet het alge
meen kiesrecht en de evenredige vertegen
woordiging ook heeft ingevoerd voor de Pro
vinciale Staten en de gemeenteraden. Deze
colleges werden evenwel niet aanstonds ont
bonden, zooals de Tweede Kamer. Zjj bleven,
ook na de afkondiging der nieuwe grondwet,
onveranderd voortbestaan. Thans echter nadert
ook voor hen de tjjd van gaan. Wel zal de
ontbindingovoor de Staten nog een maand of
negen en voor de Raden nog elf maanden op
zich laten wachten, maar de verkiezingen ko
men in 't zicht en die zullen de doodsklok
luiden over alle tegenwoordige Staten en ge
meenteraden.
Art. XII der Additionneele Artikelen van de
Grondwet luidt
De Provinciale Staten en de gemeente
raden blijven, zooals zij op het tijdstip der
afkondiging van de wetten houdende ver
anderingen in de Grondwet, zijn samenge
steld, bestaan, de Provinciale Staten tot den
eersten Dinsdag van Juli 1919, de gemeen-
PEUILLETON.
3. o
De schrijver laat zijn pakketboot geen vrach
ten en passagiers op den grond opnemen,
maar wel vanaf den top van een 300 voet
hoogen toren, waarheen de landing door lif
ten wordt opgevoerd. Waarschijnlijk is hjj
hiertoe gekomen, door de toenmaals plaats
gehad hebbende vernieling van twee Zeppe
lins, welke, na met succes een tocht te heb
ben volbracht, schipbreuk leden tegen ge
bouwen en boomen. Later nam het aantal
ongevallen, veroorzaakt door de onvoldoende
landingsgelegenheden, van de Zeppelins zoo
danig toe, dat het plan van een luchthaven
zich aan den uitvinder opdrong. Maar Zep
pelin hield vast aan het loodsen stelsel en
liet overal in Duitschland Zeppelin-loodsen
oprichten, waarvan er zelfs enkele thans nog
bestaan. Kipling aanvaarde het door Zeppe
lin verworpen denkbeeld van den «havento-
teraden tot den eersten Dinsdag van Sep
tember van datzelfde jaar. Op genoemde
dagen worden zij ontbonden.»
Hei volgend jaar worden dus in het geheele
land alle Provinciale Staten en alle Gemeente
raden ontbonden.
Hieruit volgt, dat ook alle colleges van Ge
deputeerde Staten en alle wethouders moeten
aftreden. Niet alleen moeten dus in 1919 in
het geheele land overal nieuwe Provinciale
Staten en nieuwe gemeenteraden worden ge
kozen op den grondslag van algemeen even
redig kiesrecht, maar tevens moeten die col
leges alle Gedeputeerde Staten en alle wet
houders benoemen. Men ziet dus, welk een
uiterst belangrjjk jaar op bestuursgebied in
aantocht is. Wij moeten hier dan nog bijvoe
gen dat de nieuwe Provinciale Staten ook 17
nieuwe leden van de Eerste Kamer moeten
kiezen.
Wanneer zjjn die verkiezingen
Voor de Provinciale Staten is de candidaat
stelling op den laatsten Dinsdag in Februari.
Dat is 25 Februari. De nieuwe Staten treden
op met den eersten Dinsdag in Juli. Dat is
1 Juli. Tusschen 25 Februari en 1 Juli moe
ten dus de verkiezingen plaats hebbende
datum daarvan wordt bepaald door Gedepu
teerde Staten. De nieuwe Staten krjjgen zitting
voor vier jaar en treden dan tegelijkertijd
weer af. In ieder geval moeten de partjjen
dus in Februari met de candidaatstelling gereed
zijn.
Voor de gemeenteraden is de candidaatstel
ling op den tweeden Dinsdag in April. Dat
is 8 April. De nieuwe Raden treden op met
den eersten Dinsdag in September. Dat is 2
September. Tusschen 8 April en 2 September
moeten dus de verkiezingen plaats hebben,
waarvan de datum door B. en W. wordt be
paald. De nieuwe gemeenteraden krjjgen zit
ting voor vier jaar en treden dan tegelijkertijd
weer af.
Voor de Eerste Kamer is de verkiezing op
den eersten Dinsdag van Juli. bat is 1 Juli.
Aan de beurt van aftreding zjjn het volgend
jaarvoor Noord-Brabant de heeren mr. W.
M. van Lanschot (R. K.) en R. J. A. Diepen
(R. K.)voor Gelderland de heeren H. Coljjn
(A. R.) en mr. W. H. J. Th. van Basten Ba
tenburg (R. K.)voor Zuid-Holland de heeren
prof. dr. H. Bavink (A. R.), F. H. v. Wichen
(R. K.), jhr. mr. N. Ch. de Gijselaar (C. H.),
en J. H. de Waal Malefijt (A. R.)voor N.-
Holland de heer W H. Vliegen (S. D.), H.
ren» en maakte er gebruik van in zijn toe
komst-roman.»
Intusschen gleden wjj zacht als een pijl
door de lucht naar onze plaats van bestem
ming. Wjj volgden den rechten weg, welke
door de luchtverkeers-commissie voor het ver
keer tusschen New-York en Chicago is aan
gewezen. De pakketvliegtuigen naar Cleve
land, Detroit en Cincinnati volgden denzelf
den weg, maar op geringere hoogte. Daar,
waar wjj van de hoofdljjn afbogen, waren
breede witte pjjlers van cement als wegwij
zers op den grond aangebracht. Een vuurto
ren duidde de punten, waar afgebogen moest
worden aan, door middel van verschillend
gekleurde lichtstralen, welke verticaal naar
boven uitgezondea werden. Maar de ervaren
bestuurder, die den weg kende, wist allang
uit de aanwjjzingen van zjjn wjjzerbord en
uit den afgelegden afstand, waar hjj moest
afbuigen, nog voordat hjj de pjjlers of licht
bundels in 't zicht had gekregen.
Van de vuurtorens uit den ouden tjjd,
welke voor de zee bestemd waren, verschillen
de lichten van thans geheel en al. Er zjjn in
P. Staal (Lib.) en de nog te kiezen opvolger
van wjjlen* den heer J. A. Laan voor Utrecht
de heer G. C. D. d'Aumale baron v. Harden-
broek tot Hardenbroek (A. R.); voor Fries
land de heer H. van Kol (S. D.)voor Over-
jjsel de heer dr. H. Franssen (A. R.)voor
Groningen de heer J. B. Westerdjjk (V. D.)
voor Drente de heer jhr. mr. H. G. v. Holthe
tot Echten (Lib.) en voor Limburg de heer
jhr. A. H. J. Michiels v. Kessenich. In totaal
dus 5 Katholieken, 5 Anti-Rev., 1 Chr.-Hist.,
4 Vrjjzinnigen en 2 Soc.-Demecraten.
Ziehier dus de volledige agenda
25 FebruariCandidaatstelling voor de Pro
vinciale Staten.
Tusschen 25 Febr. en 1 JuliStemming
voor de Provinciale Staten.
8 AprilCandidaatstelling voor de gemeente
raden.
Tusschen 8 April en 2 Sept.Stemming voor
de gemeenteraden,
1 JuliOntbinding van de oude en optreden
van de nieuwe Prov. Staten. Verkiezing van
17* leden der Eerste Kamer.
2 JuliVerkiezing van Gedeputeerde Staten.
2 SeptemberOntbinding van de oude en
optreden van de nieuwe gemeenteraden.
Verkiezing van wethouders.
16 SeptemberOptreden van de nieuw ge
kozen leden der Eerste Kamer.
Ziedaar het tableau.
Moge het onzen geestverwanten aansporen
tot strjjd en propaganda
Economische onderhandelingen
met het buitenland.
Met het doel om eenheid van beleid te be
vorderen in de economische aanrakingen en
onderhandelingen met het buitenland wordt
aan het Departement van Buitenlandsche Za
ken een Directie ingesteld, welke onder leiding
en verantwoordeljjkheid van den Minister de
bjj die aanrakingen en onderhandelingen be
trokken economische aangelegenheden doel
treffend behartigt. Aan het hoofd daarvan
wordt gesteld jhr. mr. A. M. Snouck Heur-
gronje, referendaris, chef der 2e afdeeling B
van voornoemd Departement. Deze Directie
zal in de leiding van zaken worden terzjjde
gestaan door een Raad' van Bijstand.
Tot leden van dezen Raad zjjn door den
Minister benoemd de heeren H. Coljjn, voor
zitter, mr. B. C. J. Loder, C. J. K. van
Aalst, E. Heldring, A, G. Kröller en dr. F.
G. Waller
de lucht geen zandbanken of verborgen rot
sen, welke een schip kunnen verbrjjzelen. De
lichten duiden slechts de zjj wegen of steden
aan, welke de plaatsen van bestemming der
vliegtuigen vormen. Vroeger dacht men, dat
vliegtuigen zoo maar gewoon raak kouden
vliegen, zonder zich aan voorgeschreven we
gen te moeten houden, maar de lucht werd
veel te vol. Voorts bracht de, uit voorzich
tigheid ontsproten noodzakeljjkhcid om tel
kens na een zeker aantal mjjlen een nood
landingsplaats in te richten, de aanwjjzing
van bepaalde wegen mede. In allen gevalle
zjjn er thans tusschen New-York en San
Francisco of Chicago en Nieuw-Orleans slechts
weinig plaatsen, waar een beschadigd vlieg
tuig niet binnen een afstand van tien mjjlen
hulp kan vinden.
Wjj trokken de schuiven voor onze voeten
opzjj en zagen het blauwe water van het
Michiganmeer. Daarachter lag de stad zelf,
onder groote wolken zwarten rook, die uit de
schoorsteenen opstseg. Naar deze stad toe
zweefden van alle kanten de meest verschil
lende vliegtuigen vliegtuigen met vruchten
Aan de vergaderingen van den Raad van
Bjjstand zal voor het noodige verband wor
den deelgenomen door een door den Minister
van Landbouw aan te wijzen vertegenwoor
diger van dat Departement. Het is de be
doeling aanstonds van deze Directie gebruik
te maken met het oog op de onderhandelin
gen die met de oorlogvoerende mogend
heden staan te worden hervat. De hervor
ming beoogt tevens eene behoorljjke voor
bereiding te bevorderen van de taok, die het
Departement op economisch gebied na den
oorlog zal hebben te verrichten.
Peulvruchten.
De minister van landbouw, npverheid en
handel heeft met ingang van 8 dezer, tot na
der aankondiging, vastgesteld een hoofdeljjk
rantsoen voor peulvruchten van K.G. per
vier weken. («Stct.»)
Koffie.
Het bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt
Ten onrechte is in de «Tel.» gemeld, dat
de koffieprjjs f 1.50 zou worden. Voorshands
bljjft de prjjs f 1.40 per pond.
Rund - en kalfsvleesch.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake da
Voedselvoorziening meldt:
De bestaande regeling voor rund- en kalfs
vleesch, die volgens de beschikking van 5
Sept. 1.1. tot 1 October zou gelden, wordt
voorloopig gehandhaafd. De maximumprijzen
op rund- en kal svleesch blijven tot een na
der te bepalen datum buiten werkingalleen
die voor vet kalfsvleesch en voor runder-
slachtafvallen worden gehandhaafd. Ook het
vervoer van versch rund- en kalfsvleesch is
vooralsnog vrij, terwijl de verplichting om
alleen in centrale slachtplaatsen te doen
slachten en gelegenheid tot keuring te geven
mede voorshands buiten werking bljjft.
Op dit oogenblik komt dus in den bestaan-
den toestand ten aanzien van rund- en kalfs
vleesch geenerlei verandering.
Het vertrek van het stoomschip „Nieuw
Amsterdam" naar Amerika is uitgesteld tot
Woensdag 9 October.
Zilverbon s.J
Naar de »Tel.« verneemt, ligt het in het
voornemen van den minister van financiën,
binnenkort een wetsontwerp in te dienen tot
verhooging van het bedrag, waarvoor zilver
bons mogen worden aangemaakt, van 60 op
80 millioen gulden.
Kantongerecht te Middelburg.
Veroordeeld wegens
het meer gewassen verbouwen dan waarvoor
vergunning is verleend (teeltregeling) S. I. de
B., Terneuzen en W. W., 's Heer Arendskerke,
ieder tot f500 boete, subs. 100 d. hechtenis
en groenten van de in den omtrek gelegen
boerderijen, passagiers-snelvliegtuigen van De
troit en andere verder af gelegen steden, zware
vracht-vliegtuigen van de meren, en snelle-
pakketvliegtuigen vau uit het Zuiden.
De zon ging aan don westeljjken horizon
onder en het geheel maakte den indruk van
een zwerm zwaluwen, welke tegen den avond
naar het nest terugvliegt.
Wanneer wjj op de geschiedenis van de
verovering van de lucht terug zien, vinden
wjj, dat de groote oorlog aan het vliegwezen
den krachtigsten stoot heeft gegeven. Toen
de oorlog uit was, waren er in de verschil
lende legers niet minder 250.000 geoefende
vliegeniers en mecaniciens. Er waren honder
den vliegtuigfabrieken, welke duizenden vlieg
tuigen konden vervaardigen. Het was van
gioot belang, om, nu er geen vliegtuigen
meer voor den oorlog noodig waren, die fa
brieken een andere bestemming te doen vin
den.
Slot volgt.
ZEEUWSCH NIEUWSBLAD.
