De Oorlog.
Pro vineienieuws.
Uit de Pers.
pieren geld strafbaar zijn. Hij ontkende voorts,
dat beklaagden in buitepwaarfsche richting
gingen.
Om dit nader te onderzoeken, werd de
verdere behandeling van de zaak uitgesteld
tot 24 dezer.
Het fuifje over de grens.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft den
kap.tein. die last had gegeven tot het vervoer
van eenige flesschen wjjn en een hoeveelheid
petroleum naar niemandsland» bp St. Kruis
voor een tuitje met1 Duitsche officieren, ver
oordeeld tot een boete van f 50 subs. 10 d. h.
De eisch luidde f 100 subs. 6 maanden, waar
toe de kapitein ook in eerste instantie ver
oordeeld was, doch met verandering van de
qualificatie.
Overzicht.
Terwjjl de kracht van den tegenstand der
Duitsche troepen na het betrekken van hun
nieuwe stellingen blijkbaar aanmerkelijk is
toegenomen, zoodat de opmarsch der Geal
lieerden nagenoeg tot staan kwam, bleven
althans de Engelschen op sommige punten
sterke pogingen doen, om dit verzet zoo
spoeiig mogelijk te breken. In het Zuide
lijkste gedeelte van hun linie, ten Westen
van St. Quentin, slaagden zjj er- in, hun linie
nog eenigszins vooruit te brengen. Van de
bevige gevechten, die bij Gouzeaucou-t en
Epehy ontbrandden, is reeds melding ge
maakt. Bp de mededeeling van den Duitschen
staf over het maken van drie duizend gevan
genen aldaar, heeft men volgens een verkla
ring van, eveneens officieele, Engelsche zijde
waarschjjnljjk met 'n seinfout te doen voor
driehonderd, dat toch al een te hoog cijfer
zou zjjn. Bij Ephey maakten de Engelschen
eenigen vorderingen. De Duitschers hebben
ten Zuiden van deze plaats veel geschut op
gesteld. Bp Gouzeaucourt bestookten zjj hun
aan alters op hevige wjjze uit machinege
weernesten.
Aan beide zijden van den straatweg tus-
schen Atrecht en Kamerjjk zijn eveneens
gevechten geleveed, bij Moeuvres en Ecourt-
St. Quentin. Deze laatste pLats ligt boven
den weg, op den Zuidelpken oever van de
Sen8ée. De Duitschers hebben in deze streek
gioote terreinen onder water gezet. De Scarpe,
de Sensée en het Zuidwaarts daarbij aanslui
tende Noorderkanaal, die tot overstrooming
gebracht zjjn, komen voor de verdediging in
het bijzonder als tank-hindernissen in aan
merking. Omtrent het leger vae van Below,
dat hier weken lang in zwaren strijd gewik
keld was, melden Duitsche oorlogscorrespon
denten, dat eenige afdeelingen daarvan sterk
geieisterd werden, hetgeen echter over het
geheel het vei trouwen in het te boven komen
ook van de huidige crisis niet heett kunnen
ondermpnen. Overigens valt het niet te ont
kennen, dat kort geleden een sceptische stem
ming in verscheidene atdeelingen op het Wes
telijk oorlogsterrein heerschte. De verwach
tingen van het voorjaar waren te overdreven
geweest. In plaats van het gewenschte einde
kwamen tegenslagen. Bp de jongste gevech
ten legden de troepen echter weder d^ oude
kracht en hardnekkigheid aan den dag, zoodat
ook iD dit opzicht een verandering vastgesteld
kan worden.
Aan het Fransche front zjjn de Duitschers
op eenige punten tot tegenaanvallen overge
gaan. Behalve op het terrein bij Laffaux, aan
het Westelpk uiteinde van den Chemin-des-
Dames, rukten zjj op tegen de nieuwe Fran
sche stellingen bp Roupy, aan den weg Ham
Jt. Quentin, zonder dat zjj voordeelen konden
behalen.
De commandant der stelling van de monden
der Maas en der Schelde heeft het verbljjf in
zijn gezagsgebied ontzegd aan den Belg Louis
Ingels, geboren 12 November 1891 te Selzaete
en wonende te Westdorpe, zulks wegens het
betrokken zjjn bjj den smokkelhandel.
Gemeenteraadszitting te
Ter Neuzen.
Donderdag kwam onze gemeenteraad weder
bjjeen. Een der belangrijkste zaken was de
lichtkwestie. Met bekwamen spoed is door de
commissie, zjjnde de heeren Nolson, De Brujjne
en Geelhoedt een uitvoerig rapport ingediend,
omtrent de verzoeken der commissies uit de
buurten Sluiskil en Driewegen, betreffende
voorziening in electrisch licht. Breedvoerig
ward aangetoond, dat de raming van exploitatie
kosten, de vorige week door de vertegenwoor
diger van Electra gemaakt, er wel wat te
gunstig uitziet en werd daarvoor verwezen
naar de bedrjjfsresultaten der centrale te lJzen-
djjke. De commissie wenscht de bewoners der
buurten te helpen, doch moet ontraden, dat
de gemeente de exploitatie op zich te nemen.
Zjj stelde voor elk der buurten, bjj het in
richten eener eigtn centrale eene jaarlpksche
subsidie toe te kennen van f 2000. Bjj de be
sprekingen is er op gewezen, dat in de kom
de gebruikers zelf ten volle de kosten van
het electrisch licht betalen, dat zij volgens
berekening van den prjjs dien de straatver
lichting zou moeten kosten der gemeente nog
een voor deel van f 8000 bezorgen, dat anders
uit de belasting zou moeten worden gevonden,
en dat men nu hier ieder der buurten, Sluis
kil met 300 gezinnen en Driewegen met 150,
wil tegemoet komen met een subsidie van
f2000, waaruit de 'reute zou kunnen worden
gedekt van een eventueel stichtingskapitaal.
Naar aanleiding van een opmerking van den
voorzitter der commissie te Driewegen, dat de
hulp van gemeentewege wel krachtiger zoude
zjjn, indien het de kom gold, werd er op ge
wezen dat in de kom nog 1000 gezinnen zjjn,
die geen electrisch licht hebben, dat er misschien
nog materialen zullen kunnen betrokken wor
den- om 100 gezinnen alsnog va.' electrisch
licht te voorzien, maar dat dit voor de overige
900, een getal heel wat grooter dus als te
Sluiskil en Driewegen, geheel onmogelijk is,
daar de electrische centrale wegens den oorlog
niet in staat is de alsdan noodige machines
aan te schaffen. Dat is een omstandigheid waar
men nu eenmaal voor staat en waaraan niets
te doen is. De voorzitter acht het ook niet
billjjk dat men van de gemeente zou vergen
dat zjj de geheefe hand dompelt in een zaak,
oien de betrokken verzoekers wellicht zelf nog
niet met den top van een vinger zouden willen
aanraken. Hjj acht de oprichting van eigen
centrales onmogelijk, als men coöperatieve
vereenigingen voor de lichtvoorziening opricht.
Het voorstel is ten slotte met algemeene stem
men aangenomen. De pleitbezorger der buurt
Driewegen in den Raad, de heer De Brujjne
trachtte nog uitstel te verkrpgen, maar kon
toch geen weg aanwjjzen, waarop de buurt op
meer afdoende wpze zou kunnen worden ge
holpen.
Van Ged. Staten zjjn verschillende brieven
ingekomen betreffende de door den raad vast
gestelde besluiten tot reorganisatie van het
onderwps. 'Zij achten het verkeerd om op
alle o. 1. scholen Fransche taal te onderwjjzen,
waar op de vakscholen de onderwjjzers reeds
klagen dat ze voor de gewone vakken tjjd te
kort komen. Ook achten zij het besluit tot
opheffing der M.U.L.O.-schpol tegen het belang
der gemeente en kunnen dit dan ook niet goed
keuren. Dhr. Nolson zag in het verschiet al
een voorstel van Burg. en Weth. tot inrich
ting eener volledige M.U L.O. Men is nu toch
al zoover, dat er slechts weinig bjj moet of
het is zoo. De voorzitter ontnam hem thans
nog de illuse. Kr zal thans nog nader onder
handeld worden. Misschien komt het er nog.
Inmiddels vernam dhr. Nolsom op zijn vraag
dat er nog geen regeling is getroffen betref
fende de reeds in April toegezegde handels
klasse aan de R.H.B.S. Het vertrek van den
leeraar in boekhouden met Nov. aanstaande
brengt vertraging, daar nu op een opvolger
moet worden gewacht.
De heer Geelhoedt wees op het vreemde
dat B. en W. den Raad eerst een geneesheer
voor het distributiebedrjjf hebben laten benoe
men en dat zjj, nu de heer van Pienbroek
heeft bedankt, zonder den Raad te kennen zelf
een beneemiDg hebben gedaan, üit eene mede
deeling van den heer Nolson bleek dat zelfs
de commissie van bijstand daarvan niets wist,
welke behandeling hem aanleiding gaf ontslag
dier commissie te nemen. Ook de heeren De
Jager en Ejjke, de 2 andere leden, waren daar
over niet gesticht. De Voorzitter betoogde dat
hierbjj geen booze bedoelingen in het spel
waren, doch dat B. en W. in het algemeen
belang een eind aan de zaak wilden maken.
De heer Geelhoedt bleef wjjzen op het onlo
gische in de houding, wat de Voorz. erkende.
Aan het slot der vergadering bezweek de heer
Nolson ook vooa den aandrang uit den Raad
en kwam op zjjn ontslagname terug.
De begrooting voor 1919 is aangeboden met
een totaal van f 167.599.09. Onder de ontvang
sten is f 90.000 hoofd, omslag geraamd. Dit
jaar betaalt men f 78.750.
Meegedeeld is, dat de f 12000 van de Oor
logswinstbelasting van het Rjjk zjjn ontvangen.
De Minister zal worden dank gezegd en de
gemeente bjj vernieuwing worden aanbevolen.
De teekenbehoeften van de opgeheven M. U.
L. O. zullen voor de eene helft worden cadeau
gedaan aan de R. H. B. S. en voor de andere
helft aan de op te richten ambachtsschool, ten
gebruike van minvermogende leerlingen.
Het tractement van verloskundige in de kom
werd verhoogd tot f 500. Zonder dit wilde de
pas benoemde, die zich feitelpk nog niet ves
tigde, anders niet bljjven, daar elders de ver
goeding hooger is.
Aan mevr. de wed. I. 8. Standaertvan den
Neste werd afkoop toegestaan van den door
haar in erfpacht bezeten grond, tegen f 4.50
per M'. Het perceel is ruim 7 aren.
Uit een kennisgeving van den Minister van
Waterstaat bleek, dat voor. eerst nog geen
gevolg zal worden gegeven om het eiland
tusschen de oude kanaalarmen door een dam te
verbinden met den vasten wal en dat in te
richten voor los- en laadplaats voor de bin
nenvaart. Daarvoor zal nu, om aan de behoefte
tegemodl te komen de oosteljjke djjk van den
middelsten kanaalarm worden gereed gemaakt.
Daar belemmering voor de passage ge
vreesd wordt, werd voor nader onderzoek
aangehouden het verzoek van den heer J. A.
van Rompu, om hem ad f 4 per M.2 te ver-
koopen 32 M.2 gemeentegrond, gelegen vóór
zjjn stalling aan het Tuinpad.
Besloten wordt tot het uitkeeren der aan
de Zeeuwsch-Vlaamsche tramwegmaatschappp
toegekende subsidie ad f 1200 'sjaars.
Ter Nenzen. Bij de vanwege de Woning-
bouwvereeniging alhier gehouden aanbesteding
van het bouwen van 42 woningen, is in per-
ceelen het laagst ingeschreven voorf 120.748.26
(de levering van .steen en pannen is niet in de
besteding begrepen) o. a. als volgtmetselwerk
bouwblok I Gebr. van der Velden te Ter
Neuzen voor f 12.485, bouwblok II J. M. Oost-
dijk te Ter Neuzen voor f 10.842, dezelfde
voor bouwblok III f 11.678 de massa timmer
werk door J. A. Meertens te Ter Neuzen voor
f 63.090de massa schilderwerk door L. D.
van Essen te Rotterdam voor f 13.770.
Sas van Gent. De alhier plaats gehad heb
bende feesteljjkheden, ter gelegenheid der jaar-
lijksche kermis, hadden een volkomen rustig
verloop.
Ordeverstoringen of dergeljjke maakten ner
gens het optreden der politie noodzakelijk.
Het bjjna aanhoudende slechte weer was
oorzaak van minder vreemdelingenbezoek dan
aanvankeljjk verwacht werd.
Over 't algemeen mag overigens worden
gezegd, dat de afgeloopen feestdagen naar vol
doening van groot en klein zjjn verloopen,
terwijl de neringdoenden goede zaken hebben
gemaakt.
De gemeenteraad heeft aan B. en W.
een crediet toegestaan van f 60000 voor de
oprichting van een electrische centrale en den
aanleg van een kabelnet van 5 K.M.
Hoofdplaat. Ds. P. J. Wauters alhier heeft
een beroep ontvangen naar Meliskerke.
Oostburg. Ds. J. Bolman Jz. te Oostwold
heeft bedankt voor het beroep naar de Geref.
Gem. alhier.
Eede. In den nacht van Woensdag op Don
derdag is een achttienjarig jongmensch door
den electrischen draad gedood.
Middelburg. Dr. Bolle, lid van den gemeen
teraad, heeft een onderzoek ingesteld naar het
al of niet voorkomen van ondervoeding bjj de
schoolkinderen. Evenals in 1916 te Amsterdam
werd het coefficient voor ieder kind vastgesteld
door de lengte op het gewicht te deelen en
later schoolsgewjjze samen te voegen en dan
weer alle kinderen bjj elkaar. Alleen de jongens
werden door den dokter onderzocht en ruim
64 pCt. bleek goed, ruim 31 pCt. voldoende
en klein 4 pCt. slecht gevoed.
De Middelburgsche cjjfers zjjn slechter dan
de Amsterdamsche van 1916 en dit geeft dr.
Bolle aanleiding te adviseeren het onderzoek
in Januari nog eens te herhalen. Thans meent
hjj echter nog niet van ondervoeding te kun
nen spreken.
Bij Kon. Besl. is aan J. W. Verhulst
op zijn verzoek met ingang van 1 October 1918
eervol ontslag verleend als notaris alhier.
De heer G. F. Portegies alhier slaagde
te 's Gravenhage voor het machinistenexamen
diploma A.
De gemeenteraad heeft Woensdag een
verordening op de verplichte winkelsluiting
vastgesteld. De winkels moeten des avonds 8
uur worden gesloten, met uitzondering van des
Zaterdags.
Tal van personen hebben dezen zomer
reeds geprofiteerd van het prachtige rijwiel
pad, dat thans langs de binnenzjjde van den
kanaaldjjk onze gemeente met Vlissingen verjj
bindt. De rjjkswaterstaat heeft het smalle jaag
pad thans in een breede fietsweg veranderd.
Vlak bg onze gemeente was echter een stukje
weg in den ouden slechten toestand gebleven,
daar dit niet door het rjjk, maar door de ge
meente wordt onderhouden. Thans is men bezig
ook dit gedeelte te verbreeden en te verbeteren,
waardoor een uitstekende verbinding vanaf den
Blauweudjjk alhier tot de Keersluis zal zjjn
verkregen. Als nu ook Vlissingen nog eens
zorgde voor een betere bestrating tusschen
Keersluis en stad, dan was het menschel jjker-
wjjze gesproken volmaakt.
Vlissingen. Geslaagd te Breda voor de hoofd-
acte de heer W. J. H. Salet alhier.
Ds. R. K. M. van Hummelen te Heeien-
veen is beroepen bjj de Geref. Gem. alhier.
Goes. B. en W. stellen den Raad voor eene
leening van f 75000 ten behoeve der gemeente
gasfabriek aan te gaan.
Deze leening zal worden afgelost in 20 jaar -
ljjksche termjjnen van f3750, te beginnen in
1919. De rente zal hoogstens 5 pCt. zjjn.
Ierseke. Het werk der bestrating van het
dorp naar den Dam alhier is in vollen gang
tot genoegen der paarden, die op de oude
straat meermalen zjjn neergeploft en van de
jeugd, die in de steenen een gewild speelgoed
ziet, zelfs zoo gewild, dat er, dank zij het
nauwlettend toezicht der politie, nog slechts
naar schatting een paar duizend a 5 cent pl.m.
zjjn gebroken. Dat er in dezen tjjd zorgvuldig
voor gewaakt wordt, dat er geen steenen achter
de huizen verdwijnen om als stoepje dienst te
doen, behoeft geen betoog.
Schore. Vrjj dagavond 20 September hopen
de weezen uit de stichting Neerbosch in de
Ned. Herv. kerk alhier op te treden om een
zangdemonstratie- te geven.
St. Maarcensd'jk. Geneeskundige hulp werd
ingeroepen voor het zoontje van den land
bouwer C. K. alhier, die twee vingers ernstig
bezeerde in een snjj machine.
Er sterven hier onder de varkens veel
schoone dieren door een vreemde ziekte, wat
vooral in dezen tjjd een groote schadepost en
ongerief is.
De heer A. G. de Graaf alhier slaagde
te Breda voor de hoofdacte.
Stavenifi8e. Het aantal aansluitingen aan
het electrisch licht alhier neemt sterk toe.
Thans zijn er zeker reeds 175 aangesloten
lichtpunten, terwijl een 30-tal buitenwonenden
reeds aanvrage hebben gedaan voor een accu,
die dan alhier aan de electrische centrale ge
vuld moet worden.
Poortvliet. De bliksem sloeg de schoor
steen van het dak. van de woning van C. V.
A., geen persoonljjke ongelukken.
Scherpenisse. Ds. R. Steenbeek heeft een
beroep ontvangen naar de Herv. Kerk te
Driesum.
Tholeii. Met ingang van 1 October e.k.
wordt werkzaam gesteld als tjjdeljjk kantoor
bediende op het post en telegraafkantoor al
hier Mej. C. A. Cenx.
Bruinisse. Door den rijksveldwachter Annot
is Dinsdagnacht 5 H.L. tarwe in beslag ge
nomen, die door schipper C. P. van hier aan
het steiger te Zjjpe in zjjn vaartuig werden
geladen.
Het nieuwe Kabinet.
Het «Nieuws van den Dag» heeft geen al
te zwaar hoofd in de politieke kleur van dit
kabinethet zjjn nieuwe mannen, maar een
heel nieuw geluid zullen zjj niet kunnen geven.
Wjj moeten ook billyk zjjn, de moeiljjke om
standigheden van deze kabinetsformatie in
aanmerking nemen en er aan denken dat het
voor de meeste uitverkorenen een opoffering
geweest is, in een tjjd als wjj nu beleven, den
buitengewonen last der regeeringszorgen te
aanvaarden. De nieuwe ministers hebben er
recht op, zonder vooringenomenheid beoordeeld
te worden naar hun daden.
Dat het negen weken moest duren voordat
het gezochte eindeljjk gevonden was, duidt
op ernstige organische gebreken in de rechter-
zjjde, aldus oordeelt «Het Volk», en het kan
moeiljjk anders of het kabinet moet van die
gebreken -zjjn leven lang de nadeelen onder
vinden.
De voornaamste van die gebreken zjjn de
totale afwezigheid van een gemeenschappeljjk
rechtsch regeeringsprogram, de noodlottige on-
dergrondsche tegenwerking van den zelt voor
het ministerambt onmogeljjk geworden dr.
Kuyper, en het feit dat de eigenljjke leider
van de sterkste der drie rechtsche partjjen,
dr. Nolens, niet als kabinetsformeerder in aan
merking wilde komen.
De eerste dier gebreken, de afwezigheid van
een regeeringsprogram der gemeenschappeljjke
rechterzjjde, schjjnt achteraf nog door overleg
tusschen de drie Kamerfracties verholpen te
zijn, al is het wel duideijjk, dat dit een veel
minder democratische wpze van totstandko
ming van een program is dan het opmaken
daarvan door de georganiseerde partjjen zelve.
Ook van dit tekort aan democratie zal het
kabinet de naweeën bljjven ondervinden, wjjl
het regeeringsprogram thans losser wortelt in
de volksgroepen waarop het kabinet zal hebben
te steunen.
Ten aanzien van de beide andere oorzaken,
waardoor de kabinetsvorming zoo eindeloos
vertraagd is, zal de minister-president in eigen
belang goed doen bjj de eerste de beste gele
genheid volledig en openbaar uitsluitsel te ge
ven. Alleen openbaarheid kan hier tot een
bron van kracht voor het ministerie worden.
Openbaarheid is een fundamenteele voorwaarde
voor het democratisch regeeringsbeleid en het
staat wel vast, dat een uit het algemeen kies
recht voortgekomen kabinet democratisch moet
zijn, wil het een levensvatbaar en krachtig
kabinet uitmaken.
Het zou een onnut werk zjjn, om thans te
gaan filosofeeren over de vraag, wat wjj van
de nieuwe mannen verwachten kunnen. Over
een week, als de troonrede wordt uitgesproken,
weten wjj het en dus ware het jjdel ons thans
in vermoedens te verdiepen.
Wat ons betreft, aldus besluit het orgaan
der S. D. A, P., van ons heeft het kabinet
Ruys alleen oppositie te verwachten, wanneer
het die door zjjn gedragingen of nalatigheden
oproept.
De «Haagsche Ct.», die steeds voor een
gemengd kabinet heeft gejjverd, ziet de toe
komst niet zonder eenige bezorgdheid tegemoet.
Na de moeiljjkbeden, die zich aan het kabi
net voordoen te hebben geschetst, zegt het blad
Afwachten is, in elk opzicht, thans het pa
rool ten aanzien van het nieuwe kabinet, dat
in elk geval een zeer belangrijk arbeidsveld
wachtende vindtbezuiniging, betere distri
butie, bevordering der productie, voorziening
in den woningnood.
Maar het kabinet-Cort moge niet heen
gaan zonder een woord van innige dankbaar
heid van het Nederlandsche volk, welks be
langen gedurende de steeds moeiljjker oor
logsjaren, met hun stjjgende gevaren van bui
ten en nooden van binnen, over 't algemeen
