Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland, m No. 2908 Woensdag 4 September 1918 29e jaargang De parlementaire week. x) in. Landbouw. Binnenland. A B O N N|E MENTSPRIJS: Per 3 maandeu 75 cent, voor het buitenland met verhooging der bekomende porto's. Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes, ADVERTENTIEPRIJS: Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer 10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte Redactie-Adre Groote Kade 27, Goes. Telef. No. 74. Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen. Povere mededeelingen. Een bevestiging. Van Katholieke zjjde. Een uitstekend artikel. Civis. Heler en steler. Stuk ken over de Tweede Kamer. Onze vertegenwoordiging in de Vereenigde Staten. Ik geef een raadseltje op. Het Nederlandsch Correspondentiebureau in Den Haag, dat aan het Nederlandsche volk zoo vóór en na min of meer officieel getinte berichten geeft omtrent hetgeen ieder weten moet ot mag. heelt dezer dagen het vol gende medegedeeld „Naar wjj vernemen, is er in de richting, waarin de oplossing van de Kabinetscrisis sinds den aanvang gezocht wordt, geen ver andering te wachten." Ziedaar alles. Hiermede moet ons volk ge noegen nemendit is alles wat men goed vindt, het mede te deelen omtrent de zoo be langrijke aangelegenheid, waarom het hier gaat, n.l. de richting, waarin het land zal worden bestuurd in de eerstvolgende jaren. Als nu nog maar in het begin der crisis was medegedeeld geworden, in welke richting toen bedoelde oplossing is gezocht geworden, dan wist men nu toch iets zekers. Maar neen, dit is nooit den volke gezegd daarnaar hebben de Nederlanders nu reeds sedert weken moe ten radeD. En nu deze raadselachtige voor- den-mal-houderjj. Het eenige, wat daarvan zekers is, is wel dit, dat zij de meening, welke ik omtrent het verloop der Kabinetscrisis in ons vorig num mer uitte, als juist kan doen aanvaarden. No- lens heeft de richting der oplossing van het ministerieele vraagstuk aangegeven sinds den aanvang» in die richting is geen verandering te verwachten. Inmiddels heelt Nolens zijn taak neergelegd, d.w.z. aan anderen overge geven, toen de zaak in orde was, en nog slechts een naam aan het nieuwe Ministerie moest worden gegeven, waarbjj zijn eigen naam geen dienst mocht doen. Op dien naam is nn het wachten. Dat ik niet verkeerd oordeel, mag nog uit iets anders wordep opgemaakt. Nadat ik mijn vorige kroniek reeds had geschreven, werd mjjn aandacht gevestigd op de volgende uit lating in „De Leidsehe Courant." Mijne le zers, die zulks niet mochten weten, zjj ge zegd, dat dit dagblad is een Roomsch-Ka- tholiek orgaan, dat uitgegeven wordt in de stad van Mr. Aalberse, wieDS naam reeds meermalen is genoemd geworden als een der mannen van het nieuwe Kabinet. Welnu, dit blad zegt in zijn nummer van 20 Augustus „'t Komt ons voor, dat mgr. Nolens ver zocht heeft, ontheven te worden van de vor ming van een ministerie alleen omdat hij zelf niet daarin zitting wil nemen. Mgr. Nolens schijnt op het standpunt te staan, dat een Kabinetsformateur zelt ook een portefeuille moet aanvaarded. De door H. M. nu te benoemen nieuwe formateur zal vrjj zeker spoedig met zjjn taak gereed zjjn. Hjj zal zeer waarschijnlijk deD reeds door mgr. Nolens aangezochte per sonen de portefeuilles aanbieden. De portefeuilles zjjn reeds aanvaard op een enkele na waaromtrent de onderhandelin en nog niet definitief beëindigd zjjn. Doch ieromtrent kan ook spoedig de beslissing worden verwacht.» En wil men nog duideljjker geluid, men leze wat «De Voorhoede,» het blad van mr. Aalberse zelf, zegt den 24 Aug «Mgr. Nolens heeft aan H. M. de Konin gin ontheffing gevraagd van zjjn opdracht als Kabinetsformateur. De heeren De Savornin Lohman (chr. hist.) en Coljjn (anti-rev.), door de Koningin hier- 1) In onze vorige kroniek moet in kolom 1 van bldz. 2 in plaats van «ernstige onder grondheid» gelezen worden«ernstigen on dergrond». na als Kabinetsformateur aangezocht, hebben gemeend voor die opdracht te moeten be danken. In vele kringen heeft dat bezorgdheid ge wekt, of we hierdoor met de Kabinetscrisis niet in een impasse geraakt waren. En verschillende liberale bladen zijn al be gonnen af te geven op de machteloosheid der Rechterzjjde, die onbekwaam zou zijn gebleken een Kabinet te vormen. De eenige uitweg zou nu zjjn, zoo beweert men, een Nationaal Kabinet. Het komt ons voor, dat men wel wat voor barig is. Een Nationaal Kabinet is immers bjj voor baat uitgeslotenwjjl de Socialisten, op één na de grootste partjj, uitdrukkeljjk verklaard heb benben, daarin geen zitting te zullen nemen. Eu een Rechtsch kabinet ljjkt ons, door de ontslag-aanvrage van Mgr. Nolens, in 't geheel niet van de baan. Integendeel, wjj hebben de vaste hoop, dat Mgr. Nolens, die om te eerbiedigen redenen zelf het premierschap niet wenschte te aan vaarden, zjjn taak niet eer zal hebben neer gelegd, vooraleer hjj zekerheid ha 1, niet alleen van de personen, bereid tot het aanvaarden der verschillende portefeuilles, maar ook van een aanstaanden Premier. Wjj verwachten, dat binnen korten tjjd de nieuwe opdracht van H. M. de Koningin tot vorming van een Kabinet, door een Katholiek staatsman zal worden aanvaard en dat spoedig daarna het nieuwe Kabinet voor h«t Neder landsche volk zal versehjjnen. In elk geval, de zaak is onzerzijds in zóó goede handen geweest, dat wij met vol ver trouwen den uitslag kuunen afwachten Men late zich niet door allerlei krantengeschrijf van de wjjs brengen Juist, men late zich door „allerlei kranten geschrijf' (de uitdrukking is van „De Voor hoede') niet van de wjjs brengen. Wjj staan nu nog in het teeken van een rechtsch mi nisterie met een Katholiek signatuur, hetwelk al of niet zal worden overdekt met een ander kenteeken. Het spreekt wel vanzelf, dat ten slotte nog iets tusschsnbeide kan komen, maar voorshands geloof ik dit niet. Ik eindig daafrom mjjne beschouwingen over dit punt en wel met een zinsnede uit wat de «Middelburgsche Courant» van enkele dagen geleden schreef „Men mag nu van rechts toch eindeljjk wel eens openbaar maken wat er, sedert 13 Juli de opdracht aan dr. Nolens werd ver leend, achter de schermen gebeurde Achter de schermen Het wordt alles zoo zwoel, zoo gedrukt, zoo geheimzinnig, zoo on-Nederlandsch. Wat een weldadig aandoend geluid tusschen zooveel onweldoends in de wereld klinkt door in een aitikel in «D( Nieuwe Courant» van 24 Augustus onder den titel „Onsympathiek en erger 1" van de bekende hand van «Civis». Een artikel, zooveel te uitnemender, als juist is, dat onder den schuilnaam «Civis» zich «verbergt» een bekend oud-Minister, die ge durende zjjn bewind steeds getoond heeft, dat strikte eeilijkheid zonder omwegen en zonder aanzien des persoons ook in de politiek zeer goed in de praktjjk is door te -oeren. Het ar tikel heeft het over de ontduiking van de distributiewet, over het koopen van zaken willens en wetens in strijd met onze wetge ving op de distributie. «Wie een rollade of fricandeau of een pond biefstuk koopt zonder vleeschbons, ter sluiks te koop wordt aange boden werkt in de hand dat er vee wordt geslacht in strjjd met de wet ten nadeele van de latere vleeschdistributie en van de voor het geheele volk zoo belangrjjke vetdistributie. Hij maakt zich schuldig aan een daad, die zooal niet wetteljjk, dan toch zedeljjk geljjk staat met de heling». En „de heler is zoo goed als de steler". Eu bjj dit ééne voorbeeld laat «Civis» het niet. Trouwens wie onzer kent niet in eigen omgeving menschen, die de maling hebben aan de distributiemaatre gelen, zelfs die er rond voor uitkomen, dat zjj, als het er op aankomt, gaan zorgen voor zichzelf, Posthuma's bepalingen ten spjjt. Zij en ook anderen (want de dagen worden steeds moeiljjker en de verleiding dus steeds groeter) lezen wat «Civis» zegt „Negen-en-negentig tegen één zjjt gij. die nog van alles u weet te voorzien, dus heler in moreelen zin, begunstiger van strafbare feiten. En zeg nu nietslachten tegen de wet is toch geen stelen. Neen het is etger, het is gevaarljjker voor onze maatschappij in zijn tegenwoordigen toestand. Omdat het de kansen op een absoluut tekort aan het noodigste, aan honger, verhoogt en omdat het bjj de groote massa, voor wie het begint te nijpen, gevoe lens van haat opwekt. Er zjjn in de maatschappij van alle Wesi- Euroneesche landen door den oorlog vele fac toren ontstaan, welke den groei van bolsjewi- kische neigingen bjj de groote massa zeer in de hand werken er zuilen na den oorlog nog veel meer van die factoren bestaan Wie ook maar iets doet om dien groei in de hand te werken, speelt gevaarlijk spelen dat doet men dan omdat men niet een paar maanden, kwartalen misschien, zich eens eenige beper king van materieel? genoegens kan opleggen. Bedenk dat de slager of quasislager, die u clandestien vleesch brengt en er grot op ver dient, dat uw dienstbode, die er mede van pro fiteert, u wegens dien clandestienen inkoop toch minachten, en terecht 1 Zeer velen denken zich, als zij zulke on geoorloofde dingen doen, met het bekende i- mment«als ik het niet doe. dan doet het toch een anderniemand zegt mij dank, als ik het niet doe Och, als dat uw zedeleer wordt, dan kunt gjj in normale tijden ook spoedig wel een niet-strafbare schurk wor den. Ik zou tegenover de redeneering willen stellen, dat het toch ook iets waard is om iö eigen oogen ja al i3 het maar alleen in eigen oogen een fatsoenlijk man te zjjn. Te meer waard zelfs naar gelang het aantal fatsoenljjke menschen zoo sterk afneemt.» Nu vraagt misschien een enkele lezer mij «Gjj praat alweder over Nolens en ook over „Civis", enz. enz., maar gjj hebt beloofd te geven een overzicht van de parlementaire ge beurtenissen in ons lai.d. Vertel ons nu ook eens wat van het Parlement, van onze beide Kamers.» Best De leden der Twetde Kamer hebben ont vangen een aantal stukken, zooals gjj in alle couranten hebt kunnen lezen, aaronder een aantal „ontwerpen van wet." Onder die stuk ken zjjn er, die op tijd moetsn worden inge diend zjjn er ook, van wie dit niet kan ge zegd worden, maar die van geheel onsr nul- dige natuur zjjn. Van een enkele verwondert men zich, dat het is ingediend nog ioor dit Ministerie, omdat het niet zonder belang is en toch gerust nog kon wachten. Ik wjjs bijv, op de indiening van het wetsontwerp, dat mogeljjk zal maken de «stichting van een ge bouw voor den Industrieelen Eigendom, met inbegrip van den Octrooiraad.» in principe is reeds eenigen tjjd geleden tot die stichting besloten, toen aangenomen werd de begroo- tingspost voor den aankoop van den daar voor b'enoodigden grond. Maar over het ge bouw zelf is toen nog al wat te doen ge weest. Wanneer men nu in aanmerking neemt, dat het hier gaat om een bedrag van ruim l'/j millioeu, (en er zal bjj den bouw nog wel wat bovenop komen dan komt men tot de vraag, waarom Minister Posthuma nog met dit voorstel is gekomen. Dit kon toch nog wel wal wachten. En dit te eerder, om dat deze Minister niet verlegen behoeft te zjjn om bljjken te kunnen geven van zijn werkkracht en werkwil. Nu ik toch over het Ministerie spreek, dat demissionnair is Wordt het geen tjjd, dat eens voorzien wordt in den gezantschaps- post te Wash' gton Ik begrijp, dat er re denen zjjn, on; de vervulling dezer belang rjjke positie over te laten aan het nieuwe Ministerie. M .r er zjjn nog meer en nog belangrjjker edenen, om deze betrekking zoo spoedig mog lijk weder te doen vervullen door een bekwaam man. Het is thans wel een der belangrjjksta gezantschapsposten, die van onzen gezant bij de Vereenigde Staten. En na het vertrek van Dr. Philips wordt hjj opgengelaten en wordt het werk verricht door een ondergeschikten ambtenaar. Is dit eigen- ljjk niet onverantwoordeljjk Onze voedsel voorziening hangt nauw samen met onze goede en juiste betrekkingen met Amerika onze verbindingen met onze Oost niet min der, om van andere gelegenheden nog niet eens te spreken. In wiens handen is de re geling daarvan thans overgelaten Wordt thans alles gedaan wat menscheljjkerwjjze ge daan kan worden, om dit alles good te rege len De geschiedenis van zeer onlangs met de 10.000 ton graan, die ingescheept mag worden voor ons l^tid in de «Nieuw-Amster dam,» is, hoe mooi dit op het eerste oog mag ljjken, niet fraai en is eigenljjk een schen ding door Amerika vaii vroegere beloften. Is het juist, dat dit land ons wel van vet zou willen voorzien, maar dat daarop niet vol doende door ons wordt aangedrongen? Zoo rjjzen er meer vragen. Wordt het dus geen tijd, een^ door endoor bekwaam man naar de Vereenigde Staten te zenden Of is er geen goed materiaal Men behoeft natuurljjk niet alleen te zoeken on der het diplomaten-corpsmen kan daarbui ten gaan. 't Is dan ook te hopen, dat de Re- geering zich niet laat terughouden door de geschiedenis met Dr. Philips, om buiten ge noemd cr> os te zoeken, 't Is zeker, voor de diplomaten der oude school is het een bui tenkansje geweest, dat het met den niet-dip- lomaat Philips als gezant is misgeloopen, maar dit mag onze Regeering niet weerhou den, om, aU zij werkelijk den geschikten man vindt buiten de diplomaten, h m te benoe men. Is er niemand in het consulaire corps te vinden Ik zou wel een naam weten, dien van onzen consul-generaal te S Wie het kan raden, vuile de acht (zetter, let er op) puntjes in. 28 Aug. 1918. Staveuisse. Als een bewijs van buitensporig hooge prjjzen kan wel dienen, dat alhier de bladeren der sub erbieten thans door een N. Brabantsche firma gekocht worden voor 1 15 per 1000 K.G., terwjjl er 1 50 per 11.A. voor schot gegeven worlt. Dit zjjn prijzen, die meu vóór enkele jaren hoogstens van de suiket- bieten zelve kon maken. De Kabinets-crisis. Naar de «Tjjd» verneemt, zal een afzon derlek departement van onderwijs, kunsten en wetenschappen worden ingesteld. Ook wordt er een vereenvoudiging in zekere re- geeringswerkzaamheden gebracht. Een officieele publicatie van het nieuwe ministerie k.n in deze week tegemoet worden gezien. Reeds nu kan worden medegedeeld, dat jhr. Ruys de Beereubrouck de portefeuille van binnenlandsche zaken, jhr. Van Karne- beek die van buitenlandsche zaken zal aan vaarden. Met andere personen wordt nog onderhandeltjustitie, Heemskerk defensie, jhr. Alting voo Geusau financiën, Trip; wa terstaat, Bongaerts ot Königlandbouw en crisiszaken, Van IJselstein arbeid, Aalberse koloniën, Idenburg. De eenheidssigaren. Naar de «Tel.» verneemt, heerscht er tus schen de Nederlandsche Uitvoermaatschappij en het Verbond van Sigarenfabrikanten in Nederland een zeer gespannen verhouding. De vereenigde exporteurs hebben geweigerd in te gaan op de voorstellen van de N U. M. be treffende het percentage van de wiust op den export. In afwachting van de tegen-voorstal len van de N. U. M. heelt het Verbond van Vereenigingen van Sigarenfabrikanten en de R.-K. Zuideljjke Bond van Sigarenfabrikanten in een Vrjjdag gehouden vergadering beslo-

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1918 | | pagina 1