Zeeland in 191T.
De Oorlog.
Landbouw.
Provineienieuws.
een aanvang met het uitgeven van verschil
lende soorten kleeding in loon te verwerken
door inrichtingen die confectie -vervaardigen.
Om daarvoor in aanmerking te komen, moet
een desbetreffende circulaire worden aange
vraagd aan de Rijkskleediug voorziening, af-
deeling Loonconfeotie, te Rotterdam.
Thee.
Bjj de opvordering te Freetown (Sierra
Leona) van het Nederfandsche vrachtschip
„Lombok" bevonden zich, behalve koffie, oojs
10.000 kisten thee aan boord. Deze partij Bgt,
naar wij vernemen, tharls in Engeland en zal
naar ons land worden verscheept. Binnenkort,
vermoedelijk-s-met de eerstvolgende gelegen
heid,. wordt althans een gedeelte hier te lande
verwacht.
De Hector.
Het Nederlandsche stoomschip «Hector»,
geladen met ongeveer 3500 ton graan, is van
New-York te Amsterdam aangekomen.
Vernietigde visschersschepen.
De «Sindoro» en <k «Zeeland» hebben eer
gisteren hun reis na# Engeland een paar uur
vertraagd om visschersliede.n op te pikken
van de vernietigde schepen K.W 125 (Maria
Johanna) van de reederij P. van Duyvenbode.
K.W. 26 (Majoor Thomson), dito K.W. 169
(Bollandia), reederij C. den Duik. K.W 175
(Cornelia), reederij Visschers-Maatschsppjj v.h.
C. Ouwehand >'-r., allen te Katwijk.
De bemanningen zijn allen gered. Zjj zijn
ongewond en verdeeld over de «Sindoro» en
de «Zeeland».
Zondagmorgen heeft de logger K.W. 102
te Ijmuiden aangebiacht de seheepsboot en
de bemanning va den loggér 'Neerlandia 2,
K.W. 34. Even later werden door den logger
K.W. 145 de scbeepsbooten en do bemannin
gen aangebracht van de loggers Neerlandia
8, K.W. 88 en Stella IJ M. 237, Alle geredde
viischerslieden waren ongedeerd De K.W. 34
en K.W. 38 behoorden aan de reederjj M. den
Duik, de IJ.M 237 aan de Visschersmaat-
scbappij Bestevaer, directeur de heer C. van
Wienen Jr. Deze loggers werden door dezelfde
duikboot vernietigd, die ook de vier schepen
tot zinken bracht, waarvan de opvarenden zijn
opgenomen op de hospitaalschepen Sindoro en
Zeeland Naar men meldde heeft de vernieti
ging plaats gehad Zaterdagmorgen tusschen
vjjf en negen uur. ter hoogte van het Haak-
vuurschip.
De vernietigde schepen hadden zich al vis-
schende enkele mjjlen in het versperde gebied
begeven. De duikboot commandant had aan
andere schippers een lijstje getoond van de
door hem vernietigde schepen. Men meende
er acht ot negen op te lezen. De mogelijkheid
bestaat dus, dat er nog meer dan de genoemde
zeven schepen vernietigd zin.
Verkiezing voor de Tweede
Kamer.
Nu mr. Th. Heemskerk zijn benoeming tot
lid van de Tweede Kamer niet heeft aange
nomen, wordt zijn broer, de beer J. F. Heems
kerk, rijksbetaalmeester te Middelburg, be
noemd verklaard.
Kalfsvleesch.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft
1. vastgesteld de volgende maximumprijzen
a. voor vette halveren, levend gewicht
Vei houding van levend
Klasse. Prijs per K.G. tot geslacht gewicht.
A f 1.40 pl.m. 70 pCt.
B' - 1.25 66
B1 - 1 15 62
C' - 1.05 58
C' - 0.95 «56
D' - 0.85 54
D1 - 0.75 52
E - 0.65 50
onder bepaling, dat vorenbedoelde maxi
mumprijzen zijn te verstaan franco gemeente
b. een maximumkleinhandelprijs voor alle
soorten kalfsvleesch geslacht gewicht van f 2
per K.G. uitgebeend
c. een max:mumkleinhandelprys voor kalfs-
beenderen van f0.10 per K.G.
2. bepaald dat, voor administratiekosten enz.
door het i ijkskantoor voor Vee en Paarden
een bedrag van t 2.50 per kalf in rekening kan
worden gebracht
3. verboden den verkoop van kalfsvleesch
in de beenen.
Aanvoer van vet en oliën?
Op de geruchten, dat mogeljjk per s s. „N.
Amsterdam verlof' gegeve'n zou worden vet
en oliën naar ons land te vervoeren, vroegen
in de eerste dagen dezer rn.tani diverse im
porteurs om offerten voor verlading per se.
«Nieuw-Amsterdamin Amerika aan. Dezer
dagen zijn de antwoorden hier aangekomen
en berichtte men, dat men bij de War Trade
Board geïnformeerd heeit en veel moeite deed
om het gewenschte verlof tot verlading van
vetten en oliën tg krijgen, doch dat men op
het oogeublik nog geen vqrlol daartoe 'kon
geveD. De Amerikaansche exporteurs zetten
hun pogingen onverminderd voort. Voor de
voor export in ^anmerking kómende vetten
verwacht men aan de Amerikaansche mark
ten in de eerste toekomst geen verdere ver-
hoogiugen.
Zooals uit het provinciaal verslag over 1917
blykt, hebben de onderhoudswerken der pol
ders en waterschappen over dit jaar ook weer
groote offers geëischt. Voor de calamiteuze pol
ders en waterschappen werd voor f 108.389.55
aan onderhoudswerken uitgegeven en bovendien
nog f35.455.22 voor buitengewone werken.
De niet-calamiteuze p dders of waterschap
pen ga,Ten volgens de begrootingen te samen
f 527.467 521 uit.
De strijd tegen Zeelands ouden vijand, de
zee, kost dus ieder jaar tonnen goud en in
1917 werd behalve genoemde sommen nog
f 107.708.70s voor verzwaring en verhooging
van zeedjjken uitgegeven.
Deze hadden in het .erslagjaar niet te lijden
van zware stormen, gepaard gaande met bui
tengewoon hooge vloeden, maar wel was het
in 1917 tot 9 keer toe stormachtig weder,
waarbjj hooge tijen voorkwamen.
De totale schuld der gemeenten was bij
het begin van het jaar f 7.982.398,16.
In 1917 werd t 264.609.97 aan rente betaald
en f408.012.38 afgelost zoodat de schuld ver
minderde tot f7.574.335.78.
Betreffende het lager onderwjjs treffen *ij
in het verslag de volgende belangrijke cjjfers
aan. Op de openbare scholen gingen 23083
leerlingen en volgden 1041 het herhalings-
onderwjjs, op de bijzondere scholen waren deze
cjjfers 13631 en 171.
Er werden in 1917 opgemaakt 186 pro-
cessenverbaal, waarvan 2 niet tot vervolging
leidden en 1 in het verslagjaar nog niet be
reikt werd.
Veroordeelingen volgden van 173 gevallen
en 10 beklaagden werden vrijgesproken.
Er waren 156 openbare scholen met 153.
hoofden, 555 onderwijzers en onderwijzeres
sen, 106 kweekelingen en 109 vakonderwij
zers. Van de 99 bijzondere scholen zijn die
cijfers 98, 314, 25 en 59.
Voor 98 bjjzondere scholen werd een totaal
bedrag van f 315.337.35s als rijksbijdragen
vastgesteld.
Er waren op 31 December 279 mannelijke
en 203 vrouweljjke kweekelingen op de kweek
en normaalscholen.
Door den districtsschoolopziener te Middel
burg werd de wenseh uitgesproken dat by de
verhooging van salarissen minder dan tot nu
toe aan onderwijzers het op zich nemen van
bijbetrekkingen zal worden toegestaan, daar
dit tot nadeel van het werk strekt en gevaar
voor ongenoegen met de ouders der leerlingen
ten gevolge heeft; vooral journalistieke arbeid
en arbeid als verzekeringsagent.
Betreffende het Middelbaar onderwijs blykt
onder andere dat de burger dag- en avond
scholen te samen 953 leerlingen telden, waar
onder 174 vrouwelijke.
De ambachtsscholen in de provincie hadden
447 leerlingen, terwjjl de avondscholen voor
vaklieden, de huishoud- en kantwerkscholen
en de handelsscholen en -cursussen tè samen
824 mannelijke en 392 vrouwelijke leerlingen
telden
Over de gezondheidstoestand deelt het ver
slag mede, dat deze over het algemeen guu-
stig was. Besmettelijke ziekten kwamen niet
epidemisch voor, doch bepaalden zich tot en
kele plaatselijke gevallen. Vermeld wordt
afzonderlijk, dat te Middelburg 94 gevallen
van roodvonk voorkwamen.
Overzicht.
Met sterke strijdkrachten hebben de Geal
lieerden onder de vastberaden leiding van
maarschalk Foch, zooals te verwachten was,
de offensieve beweging tegen het Duitsche
front in Frankrijk voortgezet Op den lin
keroever van de Ancre, ten Noordwesten van
Albert, namen de Engelsche la Boiselle,
,ThiepvaI en Grandcourt, terwjjl zjj den straat
weg, welke van Albert naar Bapaume voert,
in zyn geheele lengte overschreden eD z*ch
meester maakten van Lesars, alsmede van le
Barque, welke plaats zich ruim drie kilome
ter ten Zuidwesten van Bapaume bevindt.
Westwaarts van deze stad namen zjj behalve
Pys, Miraumont en Irles, ook Grevillers, even
eens op een afstand van drie kilometer en
bereikten Avesues, aan den rand van Bapau
me. Volgens Reuter s correspondent zyn En
gelsche patrouilles de stad binnengerukt. Ba
paume een plaats met ongeveer 5000 in
woners was in Maart 1917 ten gevolge
van den slag aan de Somme door de Duit-
schers ontruimd. Den 24en Maart van dit
jadr viel de stad weder in handen der Duit-
schers.
Aan de linie tusschen de Somme en de
Ancre bleven de Engelschen eveneens vor
deringen maken. De troepen van Sir Henry
Rawliuson, die daar opereeren, namen Bray.
Kort te voren, by de bezetting van Albert,
hadden de Engelschen vooral op de hellingen
ten Noorde^i van Bray he-igen tegenstand ont
moet en de vermeestering van die plaats was
toen, naar een officieel bericht uit Londen
meldde, niet in het plan opgenomen. Volgens
Duitsche bladen kan van een herovering van
Albert eigenlyk niet gesproken worden. In
het begin van deze maand brhdden de Duit-
schers Albert en een breede terreinstrook ten
Noorden en ten Zuiden daarvan langs de
Ancre namelyk reeds ontruimd, zonder dat
de tegenstanders dit merkten en nog voordat
het offensief van Foch ten Oosten van Amiens
een aanvang nam. Aan den Westelijken rand
van dê plaats waren ongetwijfeld Duitsche
voorposten achtergebleven, die overeenkom
stig het ontvangen bevel terugtrokken toen
de Engelschen daar tot den aanval overgin
gen. Ten O. an Brey hebben de troepen van
Rawlinson tbans hun linie op -het hooge ter
rein verder vooruitgebracht, terwjjl zjj ten
Noorden van genoemde plaats op Cernoy
aanrukten en Mametz veroverden.
In de streek tusschen Bapaume en Atrecht
stelden zij zich voorts in het bezit van ver
schillende plaatsen, waaronder Sapignies en
Behagnies. Het derde leger onder generaal
Byng, dat hier opereert, maakte zich boven
dien meester van St. Leger, Croisillies en
Hénin-sur-Cojeul, ten Zuidwesten van Atrecht.
Boven de Scarpe breidden de Engelschen hun
stellingen uit ten Oosten van Fampoux, ter
wjjl zjj ook benoorden het in Bassée kanaal,
by Givenchy, voornit kwamen, aan de Leie
Neuf-Berquin namen en benoorden Bailleul
nieuwe vorderingen maakten.
Inmiddels zjjn de Franschen volgens hun
stafberichten ten Noorden van de Aisne ver
der oj gerukt in de streek bezuiden Crecy-
au-Mont, dat door de Ailette van de belang
rijke stelling Coucy-le-Chateau gescheiden
wordt. Ten Westen van Crécy hebben zjj
geen ander resultaat gehad, dan dat een een
Duitschen tegenaauval af, terwjjl zjj Zuid
waarts, by Bagneux, vooruifdrongen.
Stand [der landbouwgewassen op
18 Augustus.
Uit het overzicht vau den stand der land
bouwgewassen op 18 Augus* us blijkt o. a., dat
de tarwe over het algemeen iets beter dan goed
beloofd te zullen zyn.
De rogge-oogst is gemiddeld iets beter dan
goed
Dooreenger.omen is de wintergerst ongeveer
goed.
De haver staat thans nagenoeg vry goed tot
goed.
De zomergerst is gemiddeld iets beter dan
vrjj goed.
De boekweit staat in Drente vrjj goed, in
Overysel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant
en Limburg matig tot vrij goed.
By een gemiddelde van matig tot vry goed
gaf het koolzaad een goeden oogst in Noord-
Holland in Friesland en Gelderland was hy
vry goed, in Zeeland matig, in de andere pro
vinciën als het gemiddelde. In Zeeland bleek
het koolzaad meer door de insecten te zyn be
schadigd dan men had verwacht, zoodat vele
perceelen wel mislukt kunnen worden genoemd.
Het vlas is dooreeugenomeu minder dan vry
goed.
De tabak staat zeer goed in Utrecht en goed
in Zuideljjk Gelderland. Voor zoover zjj in
andere provinciën worden verbouwd, is de stand
eveneens goed.
Boonen. Waolsche-, wier-, paarden- en dui-
veuboonèn staan over het algemeen ongeveer
goed. Boven dezen stand zyn Friesland en Zuid-
Holland vrij goed, de zwakste stand, komt
voor in Gelderland, Noord-Brahant en Limburg.
Bruine boonen. De stand der bruine (en witte)
boonen, die sedert het vorige overzicht belang-
rjjk is verbeterd, is thans gemiddeld vry goed
tot goed.
De erwten zyn dooreengenomen vry goed tot
goed. Goed (of ongeveer goed) zjjn zjj in Gro
ningen, Friesland, Noord Holland, Zuid-Hol
land en Noord-Brabant, vrij goed (of iets daar
boven) in Drente, Overysel, Gelderland, Utrecht
en Zeeland, terwjjl imburg tusschen beide
groepen in staat
Het gunstige weer heeft ook by de aardap
pelen zyn uitwerking niet gemist, zoodat de
stand thans, bjj kleine verschillen tusschen de
provinciën onderling, gemiddeld ongeveer vry
goed tot goed is. In de Groninger veenkoloniën
dragen vele perceelen duideljjke kenteekenen
van chloorbeschadiging, hetgeen een gevolg is
der late aanwending van 20 pCt. kalizout, dat
verschillende landbouwers niet alleen laat in
den hertst, maar zelfs vroeg in het voorjaar
hebben aangewend. In Zuid-Holland valt de
opbrengst bjj het rooien meedeze is grooter
dan het looi doet vermoeden. Uit eenige stre
ken van Zuid-Holland en Zeeland wordt mel
ding gemaakt van het uitbreiden der gewone
aardappelziekte.
De suikerbieten staan ongeveer goed. Noord-
Holland, met vry goed, vormt de eenige af-
wyking van beteekenis.
De uien zyn vrjj goed tot goed en wat de
belangrjjkste provinciën voor deze teelt afzon
derlijk betreft, goed in Noord-Holland, vry goed
tot goed in Zuid-Holland en Zeeland.
Extra premie van f 100 per H.A.
voor de teelt van tarwe ol
rogge op dit najaar te
scheuren grasland.
De thans in werking getreden Scheurwet
geeft aan den minister van landbouw, nijver
heid en handel de bevoegdheid bepaalde per
ceelen grasland aan te wjjzen tot omzetting
in bouwland en de bebouwing van die gron
den. Zoowel de gebruiker, als de eigenaar van
deze gronden zal voor de omzetting worden
schadeloos gesteld, indien zjj daardoor nadeel
ondervinden.
Voor de naleving van de bovenbedoelde
voorschriften is de gebruiker aansprakelijk.
Tegenover deze verplichting tot scheuren
van de aangewezen perceelen, staat de be
voegdheid van den gebruiker, die het grasland
in pacht heeft, om terstond na aanwjjzing
tot scheuren te mogen overgaan, wat de ver
pachter, behoudens recht op beroep, niet kan
verhinderen.
Na afkondiging van de Scheurwet is de
toestemuiing van den eigenaar voor het scheu
ren van perceelen, waarop scheurplicht is ge
legd, niet meer noodig. Door eigen initiatief
kunnen dus pachters van grasland het scheu
ren er van sterk bevorderen en daardoor de
voedselvoorziening des volks krachtig helpen
bevorderen.
In verband met de late aanneming van de
Scheurwet en de vele werkzaamheden, noodig
alvorens 'de te scheuren perceelen over het
geheele land zjjn aangewezen, kan niet ver
wacht worden, dat zulks beëindigd zal zyn
vóór de zaaityd van rogge eu tarwe is aan
gebroken.
In het belang der volksvoeding is het ech
ter noodzakelijk, dat ook reeds dit najaar
broodgraan wordt uitgezaaid op gescheurd
grasland. Dit kan bereikt worden op onder
staande wyze
Elk landgebruiker, dus behalve de eige
naar-gebruiker ook elke pachter, die voorne
mens is grasland, dat langer dan vier ach
tereenvolgende jaren in gras gelegen heeft,
te scheuren om het met tarwe ot rogge te
bebouwen, kan hiertoe van 20 Augustus of
aangifte doen bjj het Plaatseljjk Landbouw-
kantoor in zyn gemeente.
Hy dient daarvoor op te geven
lo. naam en woonplaats van den aanvra
ger en dito van den eigenaar
2o. kadastrale nummers van de perceelen
grasland, die bjj wenscht te scheuren
3o. nauwkeurige grootte van elk perceel
ia H.A. en A. (slooten, greppels en verdere
niet betrouwbare gedeelten niet medegere-
kend)
4o. naam van het gewas (tarwe of rogge)
dat de aanvrager op elk perceel wenscht te
verbouwen)
5o. zoo nauwkeurig mogeljjk den datum,
waarop tot het scheuren zal worden overge
gaan.
De plaatseljjke kantoren zenden wekelyks
de ingekomen opgaven toe aan den directeur
van het Provinciaal Productiekantoor, die ze
zoodra mogeljjk laat controleeren en in zjjne
registers doet inschryven.
De directeur van het betrokken Provinciaal
Productiekantoor draagt zorg, dat onverwjj.M
de scheurplicht w< rdt gelegd op de aangege
ven en goedgekeurde perceelen en deze be
schikkingen aan 'de belanghebbenden worden
gemaakt.
Aan de landgebruikers, die op bovenstaande
wyze medewerken om perceelen grasland te
scheuren en met rogge f tarwe te bezaaien,
zal per H.A. schoon land, in 1919 bebouwd
met tarwe of rogge, een extra premie van
éénhoudord guldeD per H.A. worden toege
kend boven de gewone schadevergoeding, welke
hun zal worden verstrqkt ten gevolge van het
opleggen van den scheurplicht.
Het adres vau het Provinciale Productie
kantoor is voor ZeelandLandbouwhuis,
Groote Markt, Goes.
De commandant der stelling van de mon
den fer Maas en der Schelde heeft wegens het
betrokken zyn bjj den smokkelhandel het ver
blijf 'n zÜn gezagsgebied ontzegd aan Eduardus
de Clercq, geboren 23 October 1884 te Retren
chement, wonende te Sluis, werkman en café
houder.
Spionnage.
Den 14 Juni van dit jaar werd te Middel
burg een inval in een woning gedaan en wer
den enkele personen gearresteerd als verdacht
van spionnage, zjj werden echter later weer
op vrjje voeten gesteld. Thans heeft ih verband
met een en ander de opperbevelhebber van
land- en zeemacht het verblijf in alle in staat
van beleg verklaarde gedeelten van het land
ontzegd aan Frans Ingels, wonende te Vlis-
singen, van beroep bierbrouwer, Matthieu Wil
helm Schotten, rijwielhersteller te Middelburg,
en Izaak Letebre, fabrieksarbeider te Oost- en
West-Souburg.
Ter Neuzen. De heer J. M. Mulder, in
specteur der directe belastingen, invoerrechten
en accjjnzen alhier; is als zoodanig benoemd
te Zaandam.
Aangelokt door het fraaie weder en met
een prettige herinnering aan den vorigen
feestavond begaven wjj ons Zondagavond naar
den tuin van de «Buitensocieteit» alwaar door
het Neuzensch Strykensemble, onder leiding
van den Hr. L. Goudstikker weder een con
cert jnet Bal-Champêtre werd gegeven
Ditmaal werd van den bestaanden muziek
tempel gebruik gemaakt; dank zjj het wind
stille weder en een goede opstelling van het
orkest, was het geboden tot in de uiterste
hoeken van den tuin goed hoorbaar.
Op het voor den aanvang vastgestelde uur
