Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland. No. 2900 Woensdag 7 Augustus 1918 29e jaargang Ons Yolk en de vrijzinnige politiek. Landbouw. Binnenland. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging der bijkomende porto's. Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbbegsen te Goes. ADVERTENTIEPRIJS tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer Van 1 10 cent. Bij minderd tarief. abonnement aanmerkelijk ver- Grootere letter naar plaatsruimte Groote Kade 27, Goes. Telel. No. 74. Red^ie-Adres Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Ter Neuzen. in. De oorzaken, in de beide voorgaande arti kelen genoemd, hebben bjj de jongste ver kiezingen ten ongunste der vrijzinnigen ge werkt. Worden zij weggenomen, dan biedt ons volkskarakter alle kans, dat in de toe komst het vrjjzinnig beginpel weer de plaats verkrjjgt, die het toekomt, d.w.z. een leidende Wij zjjn als volk niet doctrinair, wy zweren als Nederlanders niet bjj scherp omlijnde leerstukken op eenig gebied, noch op dat van den staat, noch op dat van den godsdienst. Er zjjn er die dit doen, doch het is de meer derheid niet. De splitsing, die allengs in steeds grootere mate de burgers is gaan verdeelen, is meer zaak van enkelen, dan van het algemeen. De beroemd geworden antithese is leer en geen natuur. In het gewone dageljjksche leven wordt zjj staag door gelogenstraft, omdat dan het beset, dat wy allen toch menschen van geljjken aard en geljjke beweging zjjn, het wint van het denkbeeld, dat de eene leeft op het eene erf en de tweede op een gansch ander. Wie zich de moeite geeft de leer, die den grondslag voor deze scheiding is, te toet sen. komt zelfs tot het inzicht, dat het ook hier woorden zjjn die muren moeten optrekken, maar geen gedachten, Hjj vindt tot zijn ver bazing dat de .woorden verschillen, doch dat de gedachten vlak naast elkaar staan. Het was dan ook het politieke inzicht van enkelen, dat de leer der onverdraagzaamheid, op dit woordenfundament gegrond, met volharding heeft gehamerd in de hoofden van hen, die er nooit aan gedacht hadden, dat andere staatsburgers van hen op politiek gebied door onoverbrugbare diepten waren gescheiden. Zeker, de godsdienst leefde maar de bjjzondere scholen leefden aanvankelpk niet. Er is door de leiders met mannenmacht ge- .werbt, om ze in omvang en sterkte te doen toenemen en het aantal middelen, dat daarvoor werd gebruikt, was legio, doch het staats subsidie werd de groote stuwkracht. Wanneer niet van honderden kansels maar steeds weer in die lichting was gestuurd, zouden de ge meenteleden zeiven deze instituten heusch niet in zoo talrpke mate in het leven hebben geroepen. Zjj zjjn kweekplaatsen geworden voor de scheidings-bacil, nn jaren lang. Toch is de vereenigende kracht van de werkeljjk- heid van het latere leven veelal nog sterker dan de opzet der opvoeding zou doen ver wachten. Wjj hebben daarom goed vertrouwen, dat onze van natuur verdraagzame volksaard niet «oo lvcht zal worden veranderd. Zoolang dat niet gesehiedt, heeft ook ons vrpzinnig begin sel kans op waardeering. Hoe meer de ont wikkeling toeneemt, hoe minder men heil zoekt binnen eigen beperkte grenzen. Hp, die wat verder leert zien, begrjjpt al spoedig, dat samenwerking mogeljjk is met anderen, ook al verschillen zjj wat in pluimage. Hoe ster ker men zal beproeven, de <rpheid in te korten, hoe krachtiger de begeerte naar ruimte van beweging zich zal doen gevoelen. Zoo is het steeds gegaan en zoo zal het ook nu wel gaan, al maakt de gang van zaken, dien de politiek in de laatste dertig jaar heeft ge nomen, dit voor duizenden noodeloos moeilijk. Wp hebben ons te eeuwen heeft geleefd, herinneren, dat wat maar niet in korten tjjd is te wjjzigen. Ons land werd een zelf standige staat door de kracht der Hervorming, de beweging voor vrjjheid op godsdienstig gebied. In dien Staat wor. de verdraagzaam heid het, toen de nieuwe kerkelijke gemeen schap aanstuurde op vervolging. De Kerk stond er onder den Staat en de Republiek vestigde den naam van vrij Nederland tot onzen onvergankeljjken roem. Het Koninkrijk der Nederlanden zette de oude traditiën voort en weerde geestdrpverp en fanatisme. Sinds de Grondwet van 1848 begint het clericalisme de vrjjheid, die het heeft gekregen, te ge bruiken. Doch nu, zestig jaar later, heeft het de meerderheid ^og niet verkregen bij de stembus en zeker niet in de gevoelens der inwoners. Dat het die meerderheid zoowel bjj de verkiezingen als in de meeningen der Neder landers zal kunnen verkrijgen, indien de vrij zinnige partpen dood waren of slechts in het verborgen wilden kwjjnen, stemmen wij toe. Stelselmatige opvoeding zou dan zeker gevol gen kunnen hebben, die men vroeger niet mogeljjk achtte. Doch zoolang de vrjjzinni- gen bljjven werken en hun inzicht verbreiden, zoolang zal de natuurlijke kracht van hun beginsel zich ook buiten hun eigen kringen doen gevoelen. Worden wjj moedeloos ja, dan is het gedaan. Houden wjj echter vol, dan krjjgen wjj meer wind in de zeilen, dan ons nu ten deel viel. Terecht schreef de «Telegraaf» (jammer genoeg na de verkiezingen en niet daarvoor) 9 Juli: »Het liberalisme heeft in breede lagen grooten aanhang, zoowel uit historisch als principieel oogpunt en daarom dient men in de betrokken kringen eens de hand aan den ploeg te slaan, een onderzoek in te stellen naar de oorzaken van het huidig verval en de middelen te beramen om de eenheid te herstellen, de (eenheid, die zoowel een groep bekwame regeerders kan voortbrengen, als aan de verwarring en versnippering van poli- rieke bloes een eind kan maken.« B. D. E. Teelt in strjjdmethetzaaiplan. De verkoop van de in strjjd met het zaai- plan geteelde ruim 6 H.A. zaden in de ge meente Sas van Gent, heeft f82 opgebracht. De gewassen zjjn alle uitgetrokken en in de sloot geworpen. Yoor het meerendeel zouden zy de volgende week rjjp zjjn geweest. Reeds in het voorjaar, toen van het telen dier zaden en het planten van tabak melding werd gemaakt, werd de vraag geopperd, of daartegen niets te doen was, daar het voor zeker gewenscht was, dat onze geheele bodem voor de teelt van ons eigen voedsel kan opge vorderd worden. De grief, die bjj velen be staat, is deze, dat de autoriteiten hebben ge wacht met hun optreden tot die gronden in het jaar 1918 niet meer voor de volksvoeding konden gebruikt worden. Intusschen is het te verwachten, dat de belanghebbenden, die beweren het recht te hebben op die landen te telen wat zjj wen- schen, op grond van bet tractaat met België omtrent de grensstreek, den staat gerechtelpk om schadevergoeding zullen aanspreken. Men- schrjjft aan de «M. Crt." Het heeft veler aandacht getrokken, dat van de meeste vruchten te velde, tot heden in het openbaar verkocht, bewoners van Eede en de overige grensstreek eigenaar zjjn ge worden. Men vraagt zich af wat er terecht zal komen van het graan hiervan afkomstig. Is er behoorljjke controle uitgeoefend, <vie de koopers zjjn Laat men toe dat al deze vruchten in de richting der grens zullen ver- .oerd worden om daar te worden gedorscht Het zou zeker wel interessant zjjn eens pre cies bjj alle notarissen en deurwaarders de namen der koopers en de grootte der partjjen op te nemen en dan later te vergelpken wat er afgeleverd wordt. Eén middel bestaat hiertegen, nl. niet naar de grens laten vervoeren maar dorschen ter plaatse waar het gegroeid is, anders spelen de Duitschers mooi weer met Hollandsch graan en kan Holland er naar fluiten. De nieuwe oogst. Aan de graan beurs te Groningen werden de eerste monsters rogge en gerst aange voerd. De korrel was uitnemend van stuk. Er is vooral op de kleistreken in deze provincie veel rogge uitgezaaid. Men is over dea oogst goed tevreden. Ook de gerst en de haver, mede aangevoerd, waren uitnemend van kwa liteit. Distributie rundvleesch. Aangezien men nog niet in het geheele land met de vee-inventarisatie is gereed gekomen, zal de distributie van rundvleesch eerst in het tjjdvak tusschen 1 Augustus en 1 September een aanvang kunnen nemen. Yet uit Amerika. Naar de „Tel.u uit gezaghebbende bron verneemt, worden door de N. O. T. pogingen in het werk gesteld om van de Amerikaansche staaf gedaan te krjjgen, dat zij ons toestaat met de Nieuw Amsterdam een lading vet aan te brengen. De mogeljjkheid, dat men tot overeenstemming zal geraken, is vrjj groot. Vetkaar t. De minister van landbouw heeft den bur gemeesters medegedeeld, dat, indien de laatste dag van het tjjdvak, waarvoor een vetkaart onder de tegenwooraige bepalingen geldig is, op een Zaterdag valt, of voorafgaat aan een algemeen erkenden Christeljjken feestdag, de bons der vetkaarten voor de volgende periode op dien dag kunnen worden ingenomen. De minister van landbouw. De minister van Landbouw, Nijverheid en Haudel is naar Ruurlo vertrokken om het verdere verloop van de crisis daar af te wachten. Alle belangrjjke stukken worden hem daar heen ter afdoening nagezonden. Yee-uitvoer. Wjj vernemen dat er binnenkort uitvoer van melk- en kalfkoeien naar Duitschland zal plaats hebben. Uitwisseling krjjgsgevangenen. Naar wjj vernemen worden thans ook de mailbooten Oranje Nassau en Prins Hendrik van de Maatschappjj Zeeland, in orde ge bracht voor het vervoer van krjjgsgevangenen. Deze schepen liggen in de binnenhaven te Vlissingen. Havergort. Naar men vanwege het Distributiebedrjjl te Rotterdam mededeelt, is van de door dat bedrjjf verstrekte havergort een zeer voedzame en smakeljjke pap te bereiden. Het verdient aanbevelings onderstaand recept toe te passen Men zet den avond te voren b.v. V, ons ha vergort in Liter koud water in de week. Den volgenden dag maakt men de massa aan de kook, voegt er V, Liter melk aan toe en laat de pap ongeveer l1/, uur zachtjes door- kooken. Indien men vooraf de havergort maakt en '/a ons met 'li Rilör water en melk- op zet, heelt de pap slechts ongeveer 20 minu ten noodig om voor het gebruik gereed te zjjn. Dit is zeer voordeelig en dus sterk aan te bevelen. Aardappelen. Het Bureau voor Mededcelingen in zake de voedselvoorziening meldt Geljjk reeds vroeger werd medegedeeld, is er naar gestreeld het ïooien van vervroegde wintersoorten aardappelen zoolang mogelij' op te houden. Daertoe werd in tegenstel ling met het vorige jaar, toen reeds op 8 Juli het vervoer werd vrjjgelaten de aanvoer naar de veilingen beperkt tot de hoeveelhe den, die noodig waren voor de directe con sumptie. Het gevolg is geweest, dat zeer wei nig aardappelen behoefden te worden uitge voerd en de latere soorten tot nu toe konden worden gespaard. Op dit oogenblik zijn de vroegere aardappelen zoo goed als op en moe ten de vervroegde Eigenheimers en Borgers aan de beurt komen, die in andere jaren reeds eerder werden gerooid, maar nu zoo veel mogelijk zjjn opgehouden. Het blijkt echter dat, geljjk reeds werd gevreesd, het langdurige koude droge weer en de schaarsche bemesting juist bjj deze droge weersge steldheid van nog ongunstiger beteekenis van zeer sterken invloed zjjn geweest op het gewas, zoodat dan ook in Friesland het be schot niet minder dan 1/3 lager wordt ge raamd dan het vorige jaar. Ook u.t Gelder land en van Flakkee komen berichten in, dat de opbrengst der vervroegde Eigenheimers zeer tegenvalt. De oogst is minder en de vrucht is kleiner van stuk. Gelukkig, dat deze soorten althans eene hoogere voedingswaarde bezitten dan de vroege aardappelen. Met het oog op den minderen oogst is het noodig ge bleken het rantsoen thans te bepalen op 4 K.G. per hoofd Daarbjj zullen in den eersten tjjd zich moeilykheden kunnen voordoen in de aflevering. Immers tot nu toe werden de aardappelen door de tuinders aangevoerd naar de veilingen, thans echter moeten de boeren rooien en hun aardappelen afleveren, en de mogeljjkheid is niet buitengesloten, dat men, met dit goede weer, zich eerst gaat bezig houden met het binnenhalen van rogge en haver en de aardappelen nog in den grond laat. Het gevolg kan zjjn stoornis in den aan voer, zoodat op een bepaald oogenblik, hoewel er natuurlijk naar wordt gestreefd steeds vol doenden voorraad te hebben, niet genoeg aardappelen beschikbaar zjjn, om aan alle aanvragen der gemeenten ten volle te kunnen voldoen. Alsdan zal de beschikbare hoeveel heid percentsgewijze moeten worden omge slagen. Het vervoerverbod bljjit inmiddels nog van kracht. Er mag dus alleen met consent wor den vervoerd. Werden de aardappelen nu reeds vrjj gegeven, dan zou er veel onrjjp goed worden gerooid, waardoor de wintervoorraad in gevaar zöu komen. Dit zou te bedenkeljj- ker zjjn, omdat het zich laat aanzien, dat in de komende maanden aan de grootere vraag naar aardappelen moeiljjker voldaan zal kun nen worden dan bij den gunstigen oogst van het afgeloopen jaar het geval was. M o n o p o 1 i s e e r i n g van het Brandverzekeringbedrjjf. Verschenen is het rapport van de Staats commissie in zake de beginselen en wensche- Ijjkheid der monopoliseering en de resultaten van het brandverzekeringsbedrjjf in Nederland. De Commissie geeft als haar oordeel, dat het doorvoeren der monopoliseeringsplannea ten sterkste te ontraden is, niet alleen met het oog op de belangen, zoowel van ver zekerden als van verzekeraars, doch ook met het oog op het feit, dat het verwachte gun stige financieele resultaat nooit zal intreden. Toen de commissie tot deze conclusie ge komen was, lag het besluit voor de hand, den minister dit advies mede te deelen, voor dat aan het zeer omvangrijk en moeiljjke werk van het ont verpen van een bedrjjts- inrichting in bjjzonderheden en van een reeks van overgangsmaatregelen begonnen werd. Zjj bljjft gaarne bereid ook dit deel van haar taak uit te voeren, doch zal daartoe nadere opdracht van den minister tegemoet zien. Aan het rapport is een afzonderljjke nota van mr. Elink Schuurman toegevoegd. De eenheidssigaren. De distributie van de eenheids- of A.S.S.- sigaar zal niet in den loop van de volgende week aanvangen, doch in den aanvang van de volgende maand. Bedorven brood als kippenvoer. Benige dagen maakte het „Hdbl." melding i

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1918 | | pagina 1