Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
van
Haagsche brieven,
No. 2895
Zaterdag 20 Juli 1918
29e jaargang
Landbou w.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen by den boekhandelaar M. De Jonge
ADVERTENTIEPRIJS1
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-Adres: Groote Kade 27, Goes. Telef. No. 4.
TW.e Courant verschijnt eiken Dinsdag- en~Vrij(lagitvoil(l en wordt uitgegeven door de N.V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te 'ier Neuzen
The topic of the day, het vraagstuk van den
dag, is thans de kwestie van de vorming van
het nieuwe Ministerie. Onmiddellijk nadat de
uitslag van de verkiezingen voor de Tweede
Kamer bekend was, zijn de eerste stappen
daartoe gedaan. Volkomen constitutioneel heeft
H. M. de Koningin allereerst het advies inge
wonnen van den vice-president van den Raad
van State, den heei van Leeuwen en van de
Voorzitters van de Eerste en de Tweede Ka
mer, de heeren van Voorst tot \oorst en lock.
Daarna heeft H. M. bij zich ontvangen de
onderscheidene voorzitters van de politieke
gi oepen uit de Tweede Kamer te weten van
Rechts de heeren Nolens (R. K.), de Savornin
Lohman (C. H van der Voort van Zijp (A. R.)
en van Links de heeren Visser van IJzendoorn
(V. L.), Marchant (V. D.) en Troelstra (S. D.)
Wij herinneren ons niet, dat ook de leider
van de Unie-Liberale Kamerclub is geraad
pleegd, hetgeen ons zeer vreemd zou voor
komen.
De eerste vraag welke vervolgens rees, was
hoe zal het nieuwe Kabinet worden samen
gesteld Wie de formatie daarvan zou worden
opgedragen is in onze oogen een vraag van den
tweeden rang, daar toch de mogelijkheid be
staat, dat eenzelfde persoon zoowel een kabinet
in den eenen als in den anderen geest weet
bp een te brengen.
Met die mogelijkheid is juist in deze dagen
rekening te houden.
Rechts telt in de nieuwe Kamer 58 leden.
Zeker, we geven het toe, die 53 vormen niet
een vasi-aaneengesloten geheel, geen meerder
heid die bereid is door-dik-en-dun samen te
gaan, maar wanneer men de verdeeling Rechts-
Links maakt, is er geen twijfel aan of de
Rechterzijde heeft de meerderheid. Recht-Links
beteekent politieke Christenen tegenover zjj
die niet aldus geheeten willen worden. Welnu,
dan behooren de Christen-Democraat, de Chris
ten-Sociaal en de Christen-Socialist toch zeker
ingedeeld bjj de groepen die, ons inziens ten
onrechte, godsdienst en politiek spmen willen
voegen. Bovendien, wanneer men S. D. A. F'.,
S. D. P. en S. P" zonder aarzeling bp Links
pleegt in te doelen, dan blijft voor ons nieuw
elk doorslaand argument om te betoogen, dat
men dergeljjke groepen met een »Christeljjk«
etiket niet bjj Rechts zou moeten rekenen.
Het blpft dus 53 tegen 47.
Dat men bjj de groepen der voormalige en
stiaks wellicht weder in nieuwe glorie her
levende coalitie niet geheel blind is voor deze
redeneering, althans voor de gevolgen daarvan,
blijkt wel uit de onmiskenbare animo die er
bjj sommigen van hen voor het bezatten van
het Regeerkasteel bestaat. Met name de heer
Kolkman, een der leiders van de Roomsch-
Katholieken, heeft zich reeds onomwonden in
die richting uitgesproken. En niemand toch
zal willen ontkennen, dat deze niet een igoed
politicus* zou zjjn.
Intusschen, ook een andere oplossing blijft
denkbaar. De 53 leden van Rechts mogen
dan vereenigd zjjn in de liefde en de 47 an
deren in de haat wie niet weet van waar
deze uitdrukking afkomstig is intormeere maar
eens bp den heer Kolkman voornoemd
met dat al vormen zjj toch niet ,a working
majority", een meerderheid om op te bouwen.
Wjj wezen reeds daarop. Hieruit bljjkt al
weer daideljjk, het gaat nu om daden, dat men
door zich in politieken zin met den Christen-
naam te tooien, nog geen waarborgen geeft
om inderdaad een Christelijke wetgeving tot
stand te brengen. Reeds bjj het allereerste
begin verschijnen de moeilijkheden. Ook bjj
Rechts wordt dit gevoeld en Dr. Kuyper, die
ook ten deze uit ervaring kan spreken, verzet
zich met hand en tand tegen een zuiver Rechts
Kabinet, al dan niet van het echte wagen
schot.
De andere oplossing zou dan zpn een Na
tionaal Kabinet. Ongetwijfeld zpn daarvoor
thans redenen aanwezig. Naast de bovenge
noemde, dat de Rechtsche meerderheid geen
regeeringsmeerderheid zou vormen, komen de
buitengevsone tijdsomstandigheden ook hier
een woord meespreken. Een Nationaal Kabi
net, samengesteld uit mannen van alle partpen
zou in deze dagen ontegenzeggelijk groote
aantrekkelijkheid hebben, niet het minst door
dat dan de kans om onze eminente Excellen
tie van Buitenlandsche Zaken Loudon te be
houden in niet geringe mate zou stpgen.Wat
door vrjjwel alle Nederlanders zou worden
toegejuicht.
De bal is aan het rollen. Aan den leider
der Roomsch-Katholieke fractie, aan Monseig
neur Professor Doctor Nolens is een opdracht
tot he4t^ormen van een Kabinet verleend.
Het zou nu van het grootste belang zpn te
weten of zulks den voorzitter van de talrijkste
groep uit de nieuwe Kamer in het algemeen
geldt, dan wel den president van de grootste
fractie van Rechts, m.a.w. of wjj door hem
een Nationaal dan wel een zuiver Clericaal
Ministerie zullen krijgen. Terwjjl we dit schrjj-
ven komt het Roomsch Katholieke dagblad
„Het Centrum'dat het zou kunnen weten,
vertellen dat de opdracht van de Koningin
aan Mgr. Nolens beperkt is tot de vorming
van een nationaal min sterie, waarin leden van
alle groote partpen zitting zullen moeten
hebben. Achter het woord „alle" past zeker
het vraagteeken, dat de redactie van de Nieuwe
Rotterdamsche Courant daar plaatste, omdat
naar een uitlating van Mr. Troelstra te oor-
deelen, zjjn partp niet tot medewerking be
reid zou zjjn. Dit zou ons allerminst verba
zen. Wjj hebben in onze verkiezingscampagne
herhaaldelijk gewaarschuwd tegen het «rood»
stemmen door wie niet principieel op socialis
tisch standpunt staat en de feiten zullen hier
weer uitspraak doen.
Misschien dat wanneer deze brief onzen lo
zers onder de oogen komt de zaak reeds in
een nieuw en wellicht in een ander stadium
is gekomen. Wp zullen het verloop ervan met
belangstelling bljjven volgen, de tjjd van be
loven is voorbjj, nu moet er iets gedaan wor
den. Wat niet hetzelfde is.
J. B. AMENT.
Betreffende de in de namiddag vergadering
gehouden discussies meldt men ons nog
nader
Bp het voorstel inzake het crediet voor de
paardenfokkerij meende de heer Vogelaar, dat
op den duur het Provinciaal subsidie kan
worden gemist, en hij stelt voor nu f 2500
toe te kennen.
De heeren Puplaert en Hombach bestrijden
dit voorstel en wjjzen op het groote belang
van het blpvend vooruitgaan der fokkerij in
Zeeland, dit heeft men ook bjj de regeering
ingezien en daar de subsidie niet verlaagd.
De heer Willemseu wil thans het crediet
voor de komende jaren niet verhoogen en
stelt voor f4000 te handhaven.
De heer Vogelaar zet nader uiteen dat hp
bedoelt in principe dezen steun langzamer
hand op te heffen.
De heer Dieleman verdedigt de bjjdrage
die een officieel cachet drukt op de aanhou-
dingsbjj dragen, de Zeeuwsche paarden hebben
een wereldnaam gekregen en moeten dien be
houden.
l)e heer Dekker gaat met den heer Wil-
lemsen mede.
Het amendement-Willemsen wordt instem-
ming gebracht, nadat de heer Vogelaar het
zjjne heeft ingetrokken en de heer van Oeve-
ren (Schouwen) 14600 heeft verdedigd. Het
wordt verworpen met 32 tegen 8 stemmen,
waarna het voorstel van Ged. Staten zonder
stemming wordt aangenomen.
Bjj de voorstellen inzake de krankzinnigen
verpleging vond de heer Brants gelegenheid
er op te wpzen, dat speciaal onderwjjs voor
zwakzinnige kinderen gewenscht is en dat
daaraan in Zeeland nog niets gedaan wordt.
De heer Blum zeide, dat Ged. Staten deze
zaak zullen over vegen.
De begrooting bracht slechts een drietal
vragen in de vergadering, een van den heer
de Veer, die aandrong op herziening van de
regeling der reis- en verblpfkosten-vergoeding
aan de leden der Provinciale Staten. Een van
hetzelfde lid om bjj Ged. Staten aan te drin
gen op overweging of het nog wel nut heeft
groote kosten te maken aan den steiger aan
den Onrustpolder. Ten slotte een vraag van
een heer Brants om te bevorderen, dat de
motorboot tusschen Noord en Zuidbeveland
meer keeren overgaat. Al deze zaken zullen
Ged. overwegen.
Op voorstel van den heer Gerlach gaat de
vergadering, over in eene met gesloten deuren.
Na heropening stelt de heer Veer voor. de
jaarwedde van Ged. Staten op f 3000 te bren
gen en de regeling van reis- en verblijfkosten
aan Ged. Staten over te laten. Met 26 tegen
9 stemmen wordt de jaarwedde op t 3000 be
paald en zonder stemming het overige aange
nomen.
De begrooting werd aangenomen zonder
hoofdeljjke stemming.
Nog werd aangenomen het voorstel om af
wijzend te beschikken op het verzoek van B.
en W. van Zierikzee om nog dezen zomer
aanleg van electriciteit voor Schouwen en
Duiveland te bevorderen, zulks nadat op een
vraag van den heer Brantz, de heer Dieleman
nogmaals verzekerd ,had, dat Ged. urgent bljj
ven ten opzichte van de electriciteitsvoorzie-
ning en dat zjj, als sommige gemeenten erin
slagen een noodverlichting aan te leggen, zjj
zullen nagaan of die in het algemeene plan
past.
Nadat nog even met gesloten deuren was
vergaderd om de notulen der besloten verga
dering van 's morgens vast te stellen, werd
de zomerzitting in naam der Koningin door
den heer Djjckmeester gesloten.
Vliegasch voor 'bemesting.
De directeur van het landbouwproefstation
te Maastricht vestigt de aandacht der boeren
op de vliegasch, afkomstig uit de rookkanalen
van stoomketels, dat in vele gevallen waarde
als meststof kan bezitten. Vooral de vlieg
asch, afkomstig uit keteD die met steenkolen
worden gestookt, bevat taaieljjk groote hoe
veelheden plantenvoedeude stoffen. Hjj raadt
echter aan om in 'c algemeen vliegasch niet
aan te wenden bjj planten, die pas bovenden
grond komen, daar ze een tameljjk hoog ge
halte aan zwavelverbindingen bevat, waar
door de teere kiembladen zouden worden aan
getast. Het beste doet men daarom de vlieg
asch te gebruiken tot compostvorming, waar
door aanwezige zwavelverbindingen gaan oxy-
deeren, terwjjl andere eventueel aanwezige,
schadeljjk werkende bestanddeelen zóó worden
verdund, dat voor eenige nadeelige werking
geen vrees meer behoeft te bestaan.
Goes. In de deze week gehouden vergade
ring van de Prov. Veilingscommissie in Zee
land, werd onder mededeeling van feiten en
namen besloten het volgende telegram te zen
den aan den minister van Landbouw
Roode bessen worden in Zeeland op groote
schaal buiten veiling om verkocht en vervoerd.
Wil dadeljjk vervoerverbod uitvaardigen.
De Minister-crisis.
Het Centrum verneemt, dat de opdracht
van de Koningin aan mgr. dr. Nolens be
perkt is tot de vorming van een nationaal
ministerie, waarin dus alle groote partjjen
zitting zullen moeten hebben. Wanneer bljjkt,
dat dr. Nolens deze taak wegens onwil va i
een dier partgen of omdat men het niet over
een afgebakend regeerprogram eens is kunnen
worden, niet kan vervullen, zal hjj verzoeken
van deze opdracht ontheven te woiden.
Eerst daarna bestaat de mogeljjkheid, dat
de Koningin, hetzjj aan hem, het zjj aan een
ander staatsman der rechterzijde, opdracht zal
geven een rechtsch ministerie te vormen.
Naar met zekerheid vernomen wordt, zal
mgr. Nolens de opdracht tot kabinetsformatie
niet aannemen. Het schjjnt zeker te zjjn. dat,
mocht een opdracht tot formatie aan den
heer Idenburg worden gegeven, deze haar zal
aanvaarden.
Distributie van paardevleesch.
Het hoofdbestuur van den Nederl. Boud
van Paardeslagers en Paardevleeschhouwers
heeft van de regeering opdracht gekregen tot
het maken van een ontwerp voor distribuee
ring van paardevleesch, dat heden in een al
hier te houden hoofdbestuursvergadering is
behandeld.
De benoeming van een regeeringsadviseur
uit genoemden Bond is eerstdaags te ver
wachten. Ook maakt het bjj de Regeering
een ernstig punt van overweging uit, eenige
inspecteurs, alsmede commissies van aankoop
uit dien Bond aan te wjjzen.
In aansluiting aan dit bericht deelt men
nog het volgende mede
Gisterenmiddag is een hoof'dbestuursverga-
dering van den Nederl. Bond va i'aarden-
slagers en Paardenvleescbhouwers gehouden,
ten einde in opdracht van de Regeering een
ontwerp samen te stellen omtrent de distri
butie van regeeringspaardenvleesch en de re
geling van den aankoop en distributie van
slachtpaarden en waardoor in zekeren zin het
paardenslagersbedrjjf een staatsbedrijf wordt.
Genoemd ontwerp, dat door het dagelijksch
bestuur van bovengenoemderw bond ss samen
gesteld en door het hoofdbestuur is overgeno
men, wordt hedenmiddag bjj de regeering in
gediend.
In verband hiermede zullen een aantal le
den van den bond worden aangewezen als ta
xateurs, terwjjl, zooals gemeld, vrjj zeker ook
eenige inspecteurs uit den bond zullen wor
den benoemd.
Inmiddels is op deze hoofdbestuursvergade
ring een van de vooraanstaande7 mannen uit
den bond aangewezen, ten einde door de Re
geering tot technisch adviseur te worden be
noemd. In verband met deze regeling is op
deze veigadering ook een uitgebreide statuten
wijziging behandeld, welke in een buitenge
wone algemeene ledenvergadering, die in den
loop van de volgende yveek in het Hotel Cen
traal te Rotterdam zal worden gehouden, vast
gesteld zal worden.
De Duitsch-Nederlandsche
onderhandelingen.
De onzekerheid in den binnenlandschen po
litieken toestand in verband met het aftreden
van het Kabinet heeft zekeren terugslag ge
had op den toch reeds zeer traag vorderende
economische onderhandelingen tusschen Ne
derland en Duitschland. Het schjjnt gewenscht
geacht te worden, dat de Nederlandsche on
derhandelaars alvorens tot eenigerlei decisie
mede te werken, zich orienteeren omtrent de
opvattingen ten aanzien van onze economische
verhoudingen, die in den boezem van het
nieuwe Kabinet zullen bljjken te heerschen.
Hiermede is een pauze in de onderhande
lingen ingetreden. De Duitsche gedelegeerden
-zgn inmiddels naar Berlijn vertrokken.
Het convooi na de aankomst
in I n d i
In het Engelsche Lagerhuis heeft Bellairs
gevraagd, of de Nederlandsche regeering ten"
volle begrjjpt, dat het recht van doorzoeken
ongetwijfeld zal worden uitgeoefend met be
trekking tot alle schepen van een Nederlandsch
convooi op de thuisreis of op elke reis, die
aanvaard wordt na de aankomst van de schepen
in de Nederlandsche koloniën.
Balfour antwoordde, dat de dezer dagen ge
publiceerde correspondentie, naar zijn meening,
op dat punt geen twjjfel laat.
De Vetkaar t.
Het bureau voor Mededeöiingen inzake de
Voedselvoorziening meldt:
Het is wellicht goed er nog eens aan te
herinneren, dat met ingang van 15 dezer de
duur der vetkaart is gebracht op 10 dagen,
zoodat men met het rantsoen van 250 gram
zal moeten uitkomen tot en met Woensdag
24 Juli a.s.
De »Nieuw-Amsterdam« aange
komen.
Onder buitengewone belangstelling van de
zjjde van het publiek is Woensdagavond half
elf de »Nieuw-Amsterdam« te Rotterdam aan
gekomen. Aan boord bevonden zich de kapi
teins en (of) bemanningen van 25 gerequireerde
Nederlandsche schepen.
In totaal bevonden zich aan boord 127
eerste klasse, 179 tweede klasse en 258 derde
ZEEUWSCH
jA P TTTTTTQuTrnauvw i OP.S
