Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland, De Vrijzinnigen. Haagsche brieven. No. 2893 Zaterdag 13 Juli 1918 29e jaargang Heeren Correspondenten Binnenland. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging der bijkomende porto's. Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbbegsen te Goes, ADVERTENTIEPRIJS. tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer Van 1 10 cent. Bij minderd tarief. Redactie-Adres Groote Kade 27, Goes. Telef. No. 74. abonnement aanmerkelijk ver- Grrootere letter naar plaatsruimte Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zceuwsch Nieuwsblad, gevestigd te Njmzen gelieven hunne eventneele Gem. Verslagen en nieuwstijdingen zoo beknopt mogelijk te maken. Re(f De slag is verloren. De nederlaag, door de vrijzinnige groepen bjj de Kamerverkiezing geleden, is zoö groot, dat zjj het karakter van een debacle heeft gekregen. Over Zeeland kunnen wjj althans, wat de Liberale Unie betreft, nog ten deele tevreden zjjn. Onze eerste man van de ljjst, de heer de Muralt, werd gekozen. Maar het totaal ■temmencijfer was niet groot genoeg, om ook de heer Van Kaalte wederom in de Kamer te kragen. Er zal alle gelegenheid zjjn, om op de oorzaken van de nederlaag nader in te gaan. Laat ons thans alleen constateeren, dat noch de vrijzinnig-democraten, noch de vrij-liberaleu succes hebben gehad met hun bestrijding van de Liberale Unie. Of ja Misschien hebben zjj er wèl eenig succes mee gehad. Misschien hebben zjj er hier en daar onze partij door be nadeeld. Maar zij hebben er zelf niets door gewonnen. En dat is de hoofdzaak. De folie campagne, vooral door de vrjjzinnig-democra- tec tegen de Unie gevoerd, heeft hun geen enkel positief resultaat opgeleverd. Zjj reken den op winst, zjj kregen slechts verlies. Het is dan ook volkomen juist, wat Dr. Kuyper in De Standaard schreef, en dat wjj hier laten volgen „Vooral de heer Marchant, als leider der Vrjjzinnig Democraten, kreeg een harde les. De entente van de Vrjj Liberalen, de Unie- Liberalen en de Vrjj zinnig Democraten, wier samenstelling men vooral aan wjjlen mr. Drucker te danken had. bestond nog en is toen door mr. Marchant opzettelijk te niet gedaan, daar hjj stellig verwachtte, dat dit maal verreweg het grooter deel der liberale kiezers zich tot hem zou wenden. Hoe men hem ook waarschuwde, hjj zette door. Zjjn partg zou de troef erlangen. En duideljjk bleek, dat hjj op een zeer beduidende ver sterking van zjjn groep hope koesterde Toch is deze hope ook voor hem in bittere teleurstelling ondergegaan. Hjj won niet, maar verloor. Ging niet vooruit, maar ach teruit. En telt nu op een Kamer van hon derd leden nanweljjks meer mede. Bljjkbaar had de heer Marchant niet met de gevolgen van den oorlogstoestand gerekend. Geljjk het nu ging, hielp hjj de Socialisten, eu verloor zeil het hoog opgezette spel." Dit stukje van dr. Kuyper is volkomen juist. De Unie heeft vele zetels verloren, maar zjj, die vroeger onze vrienden waren en ons nu zoo fel bestreden eveneens. Zjj hun dit een kostbare les En wat nu Allereerste eisch is, dat de vrjjzinnigen deze nederlaag begrijpen en er hun voordeel mee zullen doen. Op welke wjjze dit geschieden zal, moet nader worden overwogen. Laat ons voor het oogenblik volstaan met iets over te nemen uit een stuk, dat jhr. de Mu ralt in de V. R. Grt. van 9 Juli (Ochtend blad) schreef, en dat velen uit het hart ge grepen zal zjjn. De heer de Muralt wjjst er eerst op, dat de vrjjzinnige partjjen, toen zjj nog geconcentreerd waren, herhaaldelijk over winningen hebben behaald. En dan gaat hjj als volgt voort: «Daar liggen nu de Vrjjzinnige partjjen aan scherven 1 Zullen wjj trachten aan te toonen wie naar onze wjjze van zien de schuldigen zjjn van de verdeeldheid Laten wjj dat kleine gedoe varen. De toe stand is daarvoor te ernstig. Vier soorten Socialisten staan in de nieuwe Kamer aan de linkerzjjde tegenover ons. On gezocht zullen deze ons nader aantoonen, dat er niet alleen geen sprake is van «een inter nationale socialistische party», maar dat er zelfs van «een nationale socialistische party» niet kan worden gesproken. Vflf soorten politieke-Christenen staan aan de Rechterzjjde tegenover ons. Die twee groepen links en rechts zyn on derling wel is waar verdeeld, maar op andere wyze dan de Vrjjzinnigen. Zoowel de Socia listen als de Politieke-Christenen zullen elk als groep eendrachtig zjjn, wanneer zy de Vrjjzinnigen zullen hebben te bestreden. De Vrjjzinnigen zitten reeds tusschen de knjjptang van rood en zwart. En nu vraag ik my af, is de tjjd niet rijp om elkaar weer zoo spoedig megeljjk op te zoeken en terug te vinden V Ik erken dat de L. U. percentsgewyze den grootsten klap kreeg, daarna de V. L. party en als derde de V. D. party. Intusschen hebben althans voorloopig zeker de drie partjjen nog reden van be staan. Daarmede dient rekening gehouden te worden. Aan de zelfstandigheid van de par tyen mag voorshands niet worden getornd. Maar zy moeten elkaar weer terugvinden met behoud van zelfstandigheid op een vast om- Ijjnd program. Wat kan de machinist op de locomotief uitrichten zonder stoker? Wat kunnen beiden uitrichten zonder conducteur als treingeleider Alleen deze drie mannen kunnen vereenigd den trein veilig door de wissels brengen. Welnu, zoo roep ik Marchant toe, ziet niet alleen naar uw functie als stoker, maar over leg met den machinist en den conducteur En aan Visser van IJzendoorn vraag ik samen te werken met den stoker en den conducteur. Aan Heeres de taak om broederschap te sluiten met machinist en stoker. Zóó alleen en niet anders zal het mogelyk zyn om den Vrjjzinnigen Politieken trein te brengen door het mengelmoes van politieke wissels. Thans is het déraillement volslagen. De vjjzels aan het werk gezet om de omgevallen wagens, die niet alle verbryzeld zyn, weer op het spoor te zetten. En dan weer bedachtzaam vooruit, maar vast en zeker vooruit Een wederopvoering van het onverkwik- keljjk schouwspel, dat in Zeeland de Muralt wordt afgebroken door een Herman Snyders (niet persoonljjk) en ongekeerd, moet worden voorkomen. Beiden konden samen beter een andere afbraak onder handen nemen. Zoo is het ook in andere kieskringen gegaan, al was niet overal de situatie zoo zonderling als in Zeeland. Vryzinnigen, komt tot bezinning Vermorst uw tyd niet met op te zoeken wie de oorzaak is van het leed, dat ons allen trof, en wie de scherven maakte. Wjj allen hebben verwarring gesticht. Dres- selhuys werkte met het roode spook tegen de L.U. Wy hanteerden dat spook met succes tegen de V. D. En tot groote hilariteit van vele kiezers bezigde Marchant den rooden duivel tegen Troelstra om zyn hachje te redden. Het roode spook en de rechterzjjde lachten C'.s gezamenlijk uit en gingen met den buit er van door. Aan het sportief genoegen van de Vryzin nigen en aan een ouderlingen strijd moeteen einde komen in 's-Lands belang. De Provinciale statenverkiezingen staan voor de deur. Een even gewichtige verkiezing als die, welke achter ons ligt."- Vrjjzinnige leiders, komt tot bezinning De nu geschapen toestand mag niet geconsoli deerd worden. Dat zou politiek misdadig zyn.» Tot zoover de heer de Muralt. Mogen zyn woorden overdacht worden door bder, die nog geloot koestert in de vooruit strevend-vryzinnige politiek. De vryzinnigen hebben den strijd verloren het zou struisvogelpolitiek zjjii dit te willen ontkennen. Do Liberale Unie is er slecht afgekomen men heeft in het politieke leven in de eerste plaats de feiten te zien. zooals zy zyn. Maar daarnaast overdrjjve men niet. Er mogen zich dan betrekkelijk weinigen achter ons vaandel geschaard hebben, zulks bewjjst niets tegen onze beginselen. Hoogstens kan men hiernit lezen, dat andere denkbeelde ot - dere motieven meer ingang hebben gevonden, onze beginselen bljjven die zij zjjn. V>eor Lire aanhangers hebben zjj niets in aantrekkelijk- heid verloren. Het aant&l onzer Kamer! 'den moge aanmerkelyk verminderd zjjn, onze be ginselen staan onaangetast. Wy hebben verloren, maar wjj moesten ook verliezen. Zeker, wy handen niet- gedacht in zoo groote mate, maar dat wjj in Kamerleden achteruit zouden gaan, stond voor elk inge wijde vast. Daar was in de eerste plaats de evenredige Vertegenwoordiging. Geen herstemmin gen meer met de dan zoo gunstige plaats als midden- party, ditmaal elke groep voor zichzelf. Dit bezwaar was nog onnoodig vergroot door bet niet doorzetten van de vryzinnige concentratie, waardoor men er tevens in geslaagd was 'eze ongunstige factor tot een drietal uit te bi ei- den de onderlinge strjjd tusschen de Vryzin nigen bracht wèl het verwachte élan, maar niet aan de onzen. Dat kwam Economischen Bond en Sociaal-Democraten ten goede. Dat het Algemeen Kiesrecht den vryzinnigen gouden vruchten beloofde, niemand der vry zinnigen die het voorspeld heeft. En de prak- tjjk heeft ze dan ook niet gebracht. Stemplicht, waarvan velen onzér wat ver wachtten, zy heelt de kiezers wel naar de stembus gebracht, maar vooval de politiek der belangengroepen in de hand gewerkt «Als ik dan toch moet stemmen, dau maar i'er Hall De nieuwe wyze van verkiezen was ons na- deelig, geljjk wy vooruit wisten. Dat wy des niettegenstaande de veranderingen hebben hel pen brengen, omdat wy die billjjk en recht vaardig achtten, het eert onze politiek. Op ons verleden kunnen wjj met trotsch terug zien, de toekomst gaan wy met vertrouwen tegemoet Want dadeu zullen ten slotte be slissend bljjken te zijn. Wy hadden dan ditmaal wèl den politieken wind tegen. Al was het zi> tend Ministerie dan feitelijk niet het onze, een liberaal Kabinet was het ongetwjjfeld. Wy zou 'en dit trouwens niet gaarne ontkennen van het Ministerie, dat de Grondwetshei ziening bracht, de Zuiderzee- drooglegging aanpakte en, lest best, door zyn verstandige neutraliteits-polit ek ons buiten den oorlog wist te houden. Maar het was öok het Ministerie van Posthuma. Wie zou daar niet tegen zyn Alle ontevredenheid in Nederland in deze dagen, rechtvaardige en vooral ook onrecht vaardige, zy (concentreerdezich tegen Posthuma, tegen het Kabinet, waarvan hjj deel uitmaakt, tegen de partyen, waaruit dit is voortgekomen. Anderen lieten niet na daarvan misbruik te maken. De politieke strijd is -een mooie stryd. Zy gaat, behoort altham te gaan, om de vraag op welke wyze het algemeen belang dient te worden behartigd. Deze vraag maakt vele en velerlei antwoorden mogelyk, ziehier de stryd der politieke partyen, die elk op hare wyze het algemeen belang wenschen te behartigen. Maar de zuiverheid daarvan is hier te lande eerst «angetaSfc "door het misbruik dat men van zekere zjjde van den godsdienst voor politieke oogmerktn h eft gemaakt. En thans heeft men er van een anderen kant het voedsel- vraagstuk bijgesleept. Aan verschillende stembureaux in Den Haag stonden borden met de volgende aankondi gingEen Leege Maag wekt ontevredenheid. De Economische Bond wil ons geheele volk als een man eendrachtig doen samenwerken tot verbetering der Levensuii idelenvoorzie- ning. Kiest daarom een candidaat van ljjst no. 13. (Van den E. B.) Och, als er alleen maar gesiaan had, dat wie niet houdt van een leege maag op ljjst no. 13 moest stemmen, dan wa; het allicht ook wel voldoende geweest. En dan die belangengroepen. Van politieke beginselen niets te merken, persoonlijke en groepsbelangen op den voorgrond. Ook bier voor zyn de tjjden thans vruchtbaarder dan ooit te voren, al zal het te bezien zyn ot dat alles inderdaad ook vruchten zal opbrengen. Rechts schoof, gelyk immer, den godsdienst naar voren De eeuwige beginselen, op zich zelf zaak van het allerhoogste gewicht, werden als trekkracht voor den politieken zegewagen gespannen. Hoeveel eenvoudigon van harte zullen ook dilmaal weer den candidaat van dominé of pastoor gestemd hebben in de mee- ning, daardoor reeds een goed werk gedaan te hebben 1 Rood bleef de ontevredenen trekken, en zal dit bljjven doen tot Nieuw-Rood ïpetireuwere en betere middelen daarvoor zal komen. Vrijheid en Vooruitgang, wjj bljjven deze beginselen getrouw. Al zal er in de eerst komende tjjd door ons weinig voor de bevor dering van den vooruitgang kunnen worden gedaan, om het behoud van de vrijheid zal wellicht een zware stryd gestreden worden. Onze vrienden houdi n zich deswege gereed. J. B. AMENT. Klein verlof. Officieel. Behoudens onvoorziene omstandig heden zullen in het genot van onbepaald (klein) verlof worden gesteld op 28 September 1918 a. de onderofficieren, korporaals en man schappen van de militie-lichting 1913 der be reden korpsen, die zijn ingeljjid in het tijd- vak van 1-5 October 1913; b. de paarde: oppassers en paarden verzor gers van de militie-lichting 1914 die bjj de cavalerie zjjn ingeljjtd in het tijdvak van 16—20 Maart 1914; op 1 November 1018; de onderofficieren, korporaals en manschap pen van de militie-lichting 1915 der genie en bestemd voor opleiding tot milicien-telegra fist ot teletonist, die zyn ingeljjtd in hettyd- vak van 16 -20 Juli 1915; in het tijdvak van 8—12 October 1918: de onderofficieren, korpoiaals en manschap, pen van de landstorm jaarklasse 1915 die zjjn in dienst gesteld in het tjjdvak 2425 Au gustus 1915 bjj de infanterie, de wielrijders en de genie. Noodslachtingen. De Minister - van Landbouw heeft tot de burgemeesters de navolgende circulaire ge richt Het is in den laatsten tijd meermalen voor gekomen, dat in geval van noodslachtingen of frauduleuze slachtingen daarvoor advies wordt ingewonneu bjj Rjjkskantoren, welke niet be voegd zijn tot oordeelen in die aangelegen heden. Ik vestig er derhalve uwe aandacht op, dat in die gevallen steeds te rade moet worden gegaan met de afdeeling Crisiszaken van mijn Departement. Dit zal dan o »k den gang van zaken in

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1918 | | pagina 1