Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
t
;ltal
Nabetrachting.
No. 2892
Woensdag 10 Juli 1918
29e jaargang
Do nieuwe Kamer,
Landbouw.
Provinuieuieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes,
ADVERTENTIEPRIJS;
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
Deze Courant 'verschijnt eiken Dingdag- en" Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de N. V. Zeeuwsch Nieuwsblad, gevestigd te er Keuzen.
De nieuwe Tweede Kamer is nu aldus saam-
gesteld
Liberale Unie De Muralt, Lely, Fock, van
Doorn, Otto, Rink.
Vrijzinnig-Democraten Ketelaar, van Bere-
)feteijn* Marchant, Teenstra, Oud.
Vrij-Liberalen Dresselhuys, Visser v. lJzen-
doorn, van Rappard en Niemeijer.
Katholieken Loeff, Fleskeus, Wintermans,
Deckers, Swane, Bogaardt, Van Rjjckevorssel,
A. H. A. Arts, Juten, van Wjjnbergen, van
Sckaik, de Wijckersloot, Haasevoet, Bulten,
Kolkman, Stulemeijer, Kooien, Kuiper, van
Dijk, Bomans, van de Bilt, Reijmer Frujjtier,
Engels, van Vuuren, Kolens, Bongaerts, van
Groenendaal, Hermans, Poels.
Anti-Revolutionairen Idenburg, v. d. Voort
van Zijp, van der Molen. Monté Verloren,
Beumer, Rutgers, Mr. Heemskerk, Smeenk,
de Wilde, Scheurer, Duymaer van Twist, A.
Coljjn, Zjjlstra. x
Christelijk-Historisehen de Savornin Loh-
man, de Visser, Snoeck Henkemans, Schok
king, van Veen, de Geer, Weitkamp.
S, D. A Partij Oudegeest, Kleerekooper,
Hermans, J. ter Laan, De Zeeuw, Suze Groe-
neweg, Heijkoop, Zadelhoff, K. ter Laan, Os-
sendorp, Troelstra, Van der Tempel, Dugs,
Van der Waerden, Hugenholtz, Helsdingen,
Albarda, Schaper, Wannes, Rugge, De Jonge,
Gerhard.
Neutrale Party Ter Hall.
Christelijk Sociale Partij VaD de Laar.
Christen Democraten A. P. Staalman.
Economische Bond: Ireub, De Buisonjéen
De Groot.
Bond van Christen Socialisten Kruyt.
Weermachtbond Wjjk.
S. D. Party Wijnkoop, Van Ravesteijn
S. Party Kolthek.
Plattelanders Links Bos.
Middenstand Partij A. Staalmau.
stemmen 229622 stemmen hebben er slechts
83164 verworven. Waarschijnlijk heeft via de
S. D. A. P. een stemmen verschuiving plaats
gehad naar de S. D. P., terwjjl tevens de Unie
een groot aantal stemmen zal hebben af moeten
staan aan Econ. Bond, Plattelandersbond en
andere nieuwe groepen. Daar komt nog bij,
dat vooral voor de Unie de opmerking geldt,
dat de 114811 stemmen in 1913 lang niet
alle Liberale-Uniestemmen waren, maar ook
vrij-liberale en -vryz.-democratische stemmen
bevatten.
Wat de Vryzinnig-Democraten betreft, deze
slaan, na hun kouwe drukte van voor de verkie
zing, een figuur, dat aan het belachelyke grenst,
leder, die het gekoketteer dezer menschen in
en buiten de Kamer met de S. D. A. P. en
met de «rechtsche democraten» gadesloeg en
hun gezwets hooide, kreeg den indruk, dat
Merchant de toekomstige leider van een «de-
moc.atisch» blok zou worden %n de vryz.-dem.
party in dat fameuze blok de toonaangevende
party. EJoch, de kiezers zenden hen naar huis
met 5 zetels.
In Zeeland zijn ze door Unie-Liberalen ge
klopt met ruim 10.000 tegen ruim 2900
zelfs konden ze in sommige gemeenten van
het overwegend linksche Schouwen niet meer
halen dan 2 of 3 stemmenHet spijt ons
èn om onze vryz -dem. broeders èn om den wille
der vryzinnigheid, dat ze van zoo'n koude
kermis zijn thuis gekomen, maar verdiend
is de opstopper en we willen hopen, heilzaam
ook. F-
Wanneer wij den uitslag der algemeene
verkiezing overzien, springen twee feiten in
het oog ten eerste de verpletterende neder
laag der vrijzinnigen en ten tweede de aanwas
der soc. dem. zetels.
Over de oorzaken hiervan in een volgend
artikel.
Vergelijken we de cijfers van 1913 met die
van 1918, dan zien we, dat thans ongeveer
tweemaal zooveel stemmen zijn uitgebracht
als den vorigen keer. Om een gelijke verhou
ding te bewaren tusschen de partijen, zou
het niet voldoende zijn geweest, wanneer elke
party twee maal zooveel stemmen had ver
worven, want met de oude districtsverdeeling
waren de S. D. A. P. en R. K. beslist in het
nadeel. ïn de groote steden kon nl. het enorme
aantal socialistische stemmen byna geen effect
sorteeren. Thans is dit anders. En op grond
van de cijfers meenen wij te kunnen consta-
teeren, dat de S. D. A. P. zyn vergroot aantal
zetels uitsluitend heeft te danken aan de even
redige vertegenwoordiging. In 1913 werden
n.l. op de candidateu der S. D. A.P. uitge
bracht 144381 stemmen. Dit zou. wanneer
deze partij slechts een evenredig aandeel van
het nieuwe contingent kiezeis had ontvangen,
thans moeten zyn 2 X 144381 stemmen
288762 stemmen, terwijl het in werkelijkheid
is geworden 296151 stemmen geen noe
menswaardig verschil dus. Bij de Katholieken
zyn de cijfers 127058 en 403099. Hier moet
dus nog een andere factor in 't spel zyn ge
weest, en wel het feit, dat Noord-Brabant en
Limburg by de jongste kiesrechtuitbreiding
ruim 40 pCt. meer kiezers hebben opgeleverd.
De Unie-Liberalen, die naar den maatstaf
^an 191 aanspraak hadden op 2 X 114811
In eene druk bezochte vergadering van de
leden der atd. Zierikzee van de Mij. tot be
vordering van Landbouw en Veeteelt in Zee
land werd met byna algemeene stemmen be
sloten, als antwoord op de vragen, gesteld
door den Minister van L., N. en H. aan de
landbouworganisaties ten opzichte van het la
ten van eigen verbouwd graan, zich geheel
aan te sluiten bjj het betoog dat jhr. van
Vredenburgh, algemeen voorzitter der Z. Mij.
v. L. en V., heeft gegeven in het Zeeuwsch
Land- en Tuinbouwblad van 26 Juni j.l., on
der dit beding echter »dat aan de landbou
wers en hun arbeiders 300 gram per hoofd
en per dag zal worden gelaten onder ver
plichting, dat het verlangde broodkoren door
hen zal worden verbouwd Om tot die hoe
veelheid te komen, zou de tarweprys verhoogd
moeten worden «tot fS5,per 100 K.G.,
waardoor den verbouw zeker zal toenemen.
De prjjs van bruine boonen daarentegen njoet
blijven op f 31,terwyl die voor haver niet
meer dan'f 25,— mag bedragen.*
Axel- In verband met de bepalingen, betref
fende de vlasdistributie, werd Donderdagmid
dag in het Beursgebouw eene vergadering ge-
houdeu van de „Vereenigde Vlashandelaren,
welke door ongeveer 200 belanghebbenden
werd bijgewoond.
In deze vergadering werd het volgende be
sluit genomen
„De Vereenigde Vlashandelaren" in Ooste
lijk Zeeuwsch-Vlaanderen, in ledenvergadering
byeen en overwegende, dat zij bekend is met
de bepalingen omtrent de distributie van vlas,
besluit ten volle af te keuren het aankoopen
van vlas te velde en geen medewerking te
verleenen aan eventueele koopers."
In Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen is men
begonnen met het snijden van het koolzaad
de opbrengst zal slechts matig zijn.
Over 't algemeen staat het er met het vlas
en de erwten niet goed voor het eerste gewas
is veel te kortde erwten zyn weinig geladen
en verdorren ten gevolge van de langdurige
droogte.
Het vorige jaar ging de levering van
vroege aardappelen, die op de veiling te Goes
moesten aangevoerd worden, met groot opont-
hond gepaard. Om daarin verbetering te
brengen, werd een vereeniging opgevicht te
's-Heer Arendskerke, om de groenten, die op
monsters geveild mochten worden, te's-Heer-
Arendskerke te laden. Op verzoek van boven
genoemde vereeniging is nu heden de proef
genomen door het bestuur der veilingsvereeni-
ging „Zuid Beveland* om aan het station te
's-Heer-Arendskerke vroege aardappelen te
veilen. Deze proef is uitnemend geslaagd.
Aangevoerd waren 20.000 K G. vroege aard
appelen. iie zeer goed gesorteerd waren. De
lading kon op het ruime terrein snel plaats
hebben. Voortaan zal Woensdag en Vrijdag
's morgens geveild wordeD.
Het is te hopen, dat de kweekers aan de
sorteering steeds even goede zoigen zullen
besteden, v
Een nieuwe mtsststof.
Een Zweedsch geleerde, Radman, is het ge
lukt een nieuw surrogaat te vinden voor de
onmisbare kali, die Zweden grootendeels uit
Duitschland betrok. Het nieuwe product wordt
uit veldspaat bereid, een materiaal, dat in
Zweden in groote hoeveelheden voorradig io.
De hieruit bereide kalikalk moet volkomen
gelijkstaan met het kalium-sulfaat en vooral
op den korenbouw een gunstigen invloed heb
ben. De bereidingsmethode moet zeer eenvou
dig en goedkoop zijn.
De minister van Landbouw heeft bepaald,
dat de verbouw van karwij is verboden. De
minister behoudt zich het recht voor in
byzonaere gevallen ontheffing van dit verbod
te verleenen.
Honing.
Men schrijft ons uit Barneteld
Ook de bijen, die in de maand Mei nog
zooveel beloofden, hebben door het droge en
koude zomerweder geducht geleden. In plaats
van .in gewicht te zijn toegenomen, zyn de
korven de laatste weken, zelfs heel wat lich
ter geworden. Hierbij komt nog, dat het we
der ook een allerongunstigsten invloed op de
voortteling der nijvere diertjes heeft gehad.
Tal van kolonies toch hebben hierdoor hun
koningin verloren en zijn dientengevolge vrij
wel waardeloos geworden.
Thans worden de byenvolken naar de boek
weit gebracht, doch slaat het weder niet spoe-
dig ten goede om, dan zal ook hierop het
honinggewin weinig te beteekenen hebben.
Algemeen wordt dan ook verwacht, dat de
pry zen der stokken, die dit voorjaar zoo ab
normaal hoog waren, op de weldra aan De
Nieuwen Weg te houden bijenmarkten, aan
zienlijk zullen dalen.
Bommen op Sluis.
(Officieel.) Het Ministerie van Buitenland-
sche Zaken deelt het volgende mede
In den nacht van 11 op 12 Juni jl. te
middernacht is door een vliegtuig, dat zich
boven Sluis voortbewoog een bom geworpen,
welke in het land terecht kwam, zonder schade
van beteekenis aan te richten. Aangezien het
onderzoek der gevonden scherven heeft uitge
maakt, dat de bom van Britsch maaksel was,
heeft Harer Majesteits gezant te Londen op
dracht ontvangen met den meesten nadruk bij
de Britsche regeering te protesteeren tegen
deze nieuwe schending van Nederlandsch ge
bied, welke bewijst, dat de Britsche vliegers
of geen strenge orders ontvangen om het over
vliegen van Nederlandsch gebied te vermijden,
öf zich aan die orders niet storen.
Ter Neuzen. Aan de H. B. S. alhier zijn
bevorderd van de 3de naar de 4de klasse
B. Goslinga en J. L. TJsebaert van Axel,
G. Kaan, M. Klaassen, A. H M. Koch A.
J. Lijbaart van Neuzen, voor enkele vak
ken R. van Dixhoorn van Neuzen, herexamen
G. J. M. Harte en A. A. L. Spruitenburg
van Neuzen eïi A. Smies van Axel. Afgewezen
2 leerlingen.
Van de vierde naar de vijfde klasseM.
C. van Dis en G. de Regt van Zaamslag, B.
A. E. Kramer, D. R. E. van der Moer, R.
G. Rochat, S. J. Sonnevjjlle en D. de Vos,
allen te Neuzen.
Hoek. Schipper B. L. alhier kocht van
een bewoner van de Bellevoystraat te Rotter
dam vijf kisten zeep. Bij levering van de
kisten hielden zij sleenen in.
Axel. Zondag toog de voetbalvereeniging »Wil-
helmina« alhier Daar Hengstdijk, teneinde al
daar een wedsrrijd te spelen tegen Blauw
wit* van Kloosterzandc. Niettegenstaande de
tropische hitte werd door beide elftallen door
tastend gespeeld. De uitslag was l l bij de
rust was de stand 1 0 voor Wilhelmina.*
Zaterdag werd alhier weer eenheidsworst
gedistribueerd. Reeds vroeg in den ochtend
stonden de menschen voor de velschillende
slagerswinkels te wachten, om toch maar eerst
aan de beurt te zyn wanneer de verkoop begon.
Velen konden echter weer teleurgesteld huis
waarts keeren. daar de voorraad lang niet
voldoende wrs om iedereen te voorzien.
Van zeepdistributie hooren we nog maar
maar niets. Niettegenstaande de pogingen,
welke door den burgemeester zyn aangewend
om hier een voldoende hoeveelheid zeep voor
de distributie te krijgen, schijnt deze nog steeds
niet te zijn aangekomen.
't Gebrek aan dit artikel wordt ondertus-
schen met den dag nijpender. Vooral bij de
wasch wordt dit gebrek geducht gevoeld. Aller
lei hulpmiddeltjes worden uitgedacht en het
schijnt dat het gebruik van asch nog de meest
bevredigende resultaten oplevert bij het was-
schen.
Zondagavond werd alhier eene vliegma
chine waargenomen, die zich in de richting
van de Belgische kust voortbewoog op aan
zienlijke hoogte, zoodat de nationaliteit niet
kon worden vastgesteld.
Nader vernemen we, dat de machine, een
Engelsche, nabij de »Sterre, even over de grens
op Belgisch grondgebied, genoodzaakt was te
landen.
Sluis- Van den Duitschen gezant is be
richt gekomen, dat de gaslevering van de Brug-
sche gasfabriek aan deze gemeente met 10 Juli
zal ophouden. Dit is voor ons een groote teleur
stelling. Tot nu toe leefden wij onder de be
nijdenswaardige omstandigheden steeds genoeg
gas te hebbtn en dat tegen den ouden prijs
van 8 cent per M3.
Hengstdijk. De voordracht voor onderwij
zeres) aan de O. L. School alhier bestaat
uit L. Aarts te lJzendijke, M. Bom te Axel
en A. v. Hytte te Hengstdijk.
Sas van Geul. Alhier kwamen weer
een viertal puitsche deserteurs over de grens.
Twee er van zyn des nachts onder den draad
doorgekropen, terwijl de andere twee, door hun
superieuren aan het werk gesteld om het door
de eerstbedoelde kameraden gemaakte gat te
stoppen, dit werk aan anderen hebben over
gelaten en insgelijks naar »das neutrale Hol
land* zijn verhuisd.
Breskeus. Zater ag is alhier een groote
Engelsche mijn aangespoeld. Zondag middag
is deze door de marine weggehaald.
Aardeuburg. De heer C. M. v. d. Broecke
van hier slaagde ala student te Wageningen
voor het le gedeelte van het tuinbouwkundig
examen.
Goes. Spoedeischende vergadering van den
Raad dezer gemeente op Vrijdag 5 Juli 1918,
onder voorzitterschap van den burgemeester
G. A. Hajenius. Aanwezig waren alle leden.
De voorzitt bedankte de wethouders en in
't bijzonder den heer D. D. van den Bout voor
hun steun en medewerking tijdens zijn ziekte.
Behandeld werden de navolgende ingekomen
stukken
a. Goedkeuring van 's Raadsbesluit d.d. 17
Juni 1918, No. 11, betreffende ruiling van
grond aan de J. A. van der Goeskade.
b. Goedkeuring van 's Raadsbesluit d.d. 17
Juni 1918, No. 12, betreffende verlengen
geldlee.iing a i F. 50000.
c. Goedkeuring van 's Raadsbesluit d.d. 17
Juni 1918 No. 14, houdende wjjziging der
gemeentebegrooting voor 1918
d. Goedkeuring van 's Raadsbesluit d.d. 17
Juni 1918, No. 15,, houdende af- en over-
schryving van posten op de gemeentebegroo
ting voor 1917.
iÈ* 'li:'1 11 T
