Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Haagsche breven.
No. 2891
Zaterdag 6 Juli 1918
•29e jaargang
J< mge
vrouwen de hoop
der toekomst.
Binnenland.
A B O N N E ME N T S P RIJ S
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verliooging
der bijkomende portos.
Adverteren worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Josan
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Hpijbbeosen te Goea.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. <1.
-iïï,W en Vrijdagavond en wordt uneven door de N. V- Zeeuwseh Nieuwst, gevoaügd te Ter Neuzen.
Deze L/OU1.1U& Jin r>nnt 3o. van de gewnzigd
«Wa<- nu - aldus Dr. Kuyuer in een
brochuie vóór de stembusuits| raak tot zijn
geestverwanten
Wat nu iftze zslfde vra g zouden c >k
wü Willen stellen, maar dan t>h <e stembus
is gesloten. al is de uitsla* lm 'na ook met
bekend op het oogenblik, dal w di schrj /en.
Mnar atg<-scheiden in welke ncliting zal 'lij
ken dat de meerderheid van de Neöertandsche
kiezers zich hebben uitgespr 'ken, wy meeuen
naast het stellen van di vraag ook na reeds
het antwoord daarop te kunrec geven.
Wij Unie-libellen zullen moeien voortgaan
te strijden voor ons progra u, voor onze po
litieke wenschen, Een politieke overtuiging
is niet een kleedingstuk, dat men dagelyks
verwisselt en zjj is allerminst een geklede
jas, die men alleen bjj bjjzondere aangelegen
heden aantrekt, en er eerder niet naar omkykt
Neen, onfce polit e.ke overtuiging is een stuk
van ons zelf en al mo«e zij in sommige ty-
den meer van onze aandacht vragen dan in
andere, wy dragen haar altjj I met ons en oos
doel blijft Mtjjd de vevwezen jjkiug ervan z® >-
veel mogeljjk te bevorderen.
Van tweeën ééu de Liberale l nie kijjgt
overwegenden invloed op de nieuw te vormen
Regeering of zij wordt daatvan buitengesloten.
In bet eerste geval zal er een Regeen.ig
optreden, op wer werkprogram althans le
voornaamste wenschen van ons vrkiezings-
program zyn overgenomen Welnu, dan zullen
wij die -iegeerit.g in woord en gesenrift moe
ten steunen en krachtig steunen ook. V et
«door dik en dmi> zooals sommige antirevo
lutionairen het Ur Kuyper steeds gedaan w )-
ben. Zoola g een t» vormen Regeering tlgtt
handelen overeenkomstig ee i program, cat
onze wenschen bevat, zoolang z il die
ring in de Unie-liberalen bare verdeffig. rs
moeten kunnen vinden. Wanneer het land uch
op 3 Juli in onzen geesi he>-it uitgespio>;i u,
dan hopen wy samen met do Regeenng te
kunnen werken voor Staatspensioneenrg,
Vrouwenkiesrecht, Openbaar Ouderwijs, rij
handel, Democratiseering vai de Buitenlmd-
scbe Politiek. Een stembusoverwinning it, al
thans voor de Lberale Unie g-en doel, r:aar
slechts middel om tot het deel te geraken.
En dat doel was immer en al steeds blyvm
het weerleggen van onze begiuselen in de wet
geving en dat in het belaag vin het nlgpmeen
In het andere geval, de tweede mogelijk
heid, wanneer de stembus een meerderheid
voor onze tegenstanders oplevert, komt er een
Regeering van andere huize. Dai is de Liberale
Unie niet het eerst aan bod, lan zullen zy
niet in de eerste plaats leiding kunnen geven,
maar meer hebben at te wachten wat er dan
uit de politieke landskeuken val worden ge
distribueerd Onze taak zal dan niet in de
eerste p'aa-s een scheppende, doch meer e;n
controleerende zyn.
Men denke toch niet, dat onze laak er in
daf geval een minder belangrijke zal zjra.
Wjj zjjn zefs geneigd te zeggen integenca-1!
Te honden wa'. men beeft :a vaak moe.ij k,
zeker in den staatkundigen >tr d. VV y ztlbn
in dit geval ki f gen een Regiering, die rus
voorgaat op den weg van een kraeht'ge ge
zonds sociale politiek, maar i tegendeel een
Regeering, waar regerover wy onze begmee-
lan zullen hebben te verüedigei Ouze nieuwe
wenschen bevreeigd te srjjgei daartoe zal
dan weinig of geen kans bost ;«n. Voor le
oude, b'proelde staatsinstellingen, om die te
behouden, zullen wij dan wellicht schouder
aan schouder hebben te staa.i.
Hierboven st« lden wjj slet hts tv ee van de
meest uiteenloop nde beslissingen tegenover
eikaar Maar daartusschen en dna naast zyn
allerlei andere oplos ingen mogelijk
Maar hoe ook de beslissing zal va leu, welke
ook de uitslag zal zijn, een zaak staat voor
ons onomstootelyk vast en wel deze dat v-jj
ook in de komende tjjden df stryd voor onze
beginorden en voor ouze car'jj '.raohtig z.ullsn
hebben te voeren Zeker, eei rusttijd in deze
zomerrr aa"den zij o zen vr enden van harte
gegund die is vpor velen mier ve>diend d.n
ooit te voren. Bovenal in Zeeland bleken de
aanhangers van de Liberale Unie actie.', door
tastend en vasthoudend.
Wanneer de zomer haar afscheid zal gaan
nemen, dan zal het uur van rusten weer zyn
geëindigd. Het volgende jaar brengt ons de
verkiezingen voor de Provinciale Staten en
voor de Gemeenteraden.
Welnu, indien men daarbij een goede kans
wil maken, dan is h"t eerst-noodige, dat men
tjj.lig, dat men vroeg begint. In September
wordt in eerste instantie uitgemaakt ol er
ka ïs op welslagen bestaat, dan moet de actie
worden aangepakt.
Unie liberalen in Zeeland, de strijd voor
uwe beginselen is er niet alleen een van het
he len, maar ook een van de toekomst. In
dezen gelukkig vreedzamen worstelkamp sta
u voor oogeu het aloude Zeeuwsche devies,
he': Luctor et Emergo.
Taan wy aldus voort, vastberaden, opge
„kt en met vertrou.en. g
Het jonge aap, dat opstjjgt in de boomen,
heeft het woud noodig. En de menschheid
geljjkt in menig opzicht op een woud. Als
ik denk aan het Fransche volk, het zwaarst
in dezen oorlog geteisterde volk, dat zoo ge
havend en aangerand werd, en dat millioenen
van zyn zonen beett verloren, dan vestig ik
mjjn hoop voor de toekomst op de Fransche
vrouw. De vrouw moet in al de half uil-
gemoorde rjjken den gevallen jongen n*81*
vervangen. En gedurende den oorlog beett
de Fransche vrouw meer dan ooit getoond,
hoeveel initiatief ze heelt, hoe practisch ze
is, hoe ze weet vooruit te zien en boe ze
administreeren en dirigeeren kan. Alle ge
tuigen komen daarin overeen. Ze heett onver
moede krachten van ziel getoond.
Als men leest van de millioenen jonge
minnen, die gedood worden in Europa be
eelt men hoe de nieuwe invloed, macht en
werkkracht der vrouw zich nog juist bptyds
ba in hebben gebroken. Want omdat ik zelf
een oude man beu, schep ik in het geheel
gein genoegen uit het bewustzyn, dat er
onder de beschaafdste en meest begaafde vol
ken der wereld een exces van oude mannen
za> zijn gedurende de eerste jaren na den
oo log Die van middelbaren leeftyd zullen
ve volgens in aantal toenemen tegenover ouden
en jongen. -Maar in den beginne winnen de
gr.jsaards het. En dit, verbreken der even
redigheid tusschen de drie leeftyden is geen
gelukkig iets voor volkskracht. Wel hoorde
ik onlangs de opmerking, dat het overwicht
der oude mannen in regeering, in admim-
nistratie zjjn goede zjjde had, omdat by na
derende revolutie en burgerstryd de wysheid
en ervaring van den ouderdom nog kunnen
remmen en veel kwaads kunnen beletten, maar
wie zelf oud is, wordt telkens meer bewust
van vermindering van drytkracht en toene
ming van gehechtheid aan routine en aan al
wat is en was. Eu het is juist aan wat zyn
zal dat de machthebbenden nu en na den oor
log al de krachten van hootd en hartmoeten
wiiden.
De andere oorlogvoerend® Rijken verkee-
ren in hetzelfde geval. Zeker ook Engeland,
maar Duitschland en Oostenrjjk nog meer.
Op het land, op hun kantoren, in hun fa
brieken en koloniën zullen ze werkkrachten
te kort komen en toch zullen na den oorlog
tot herstel en hernieuwing meer dan ooit de
groote hoedanigheden en vermogens der jeugd
onontbeerlyk zjjn. Er zullen oude mannen te
over zyn om bedachtzaam en wjjs te breide
len en te remmen. Maar voo* de scheppiDg
van een Dieuwe toekomst zullen vooral noo
dig zjjn sympathie, verbeelding en duri. De
bureaucratie ea de bevroren administratie van
in oude stelsels vastgeroeste ambtenaren er>
zakenmannen moeten met jonge, edelmoedige
geestdrift bestreden en overwonnen worden.
En nu zal het er op aankomen of de Rjjken
zuilen kunnen beschikken over hun reserve
van vrouwen. Is die in staat gesteld zich te
oefenen? Bezit ze het vertrouwen der aan
voerders? Is dit het geval, dan geloof ik dat
de 'rouw bjj uitnemendheid haar geschikt
heid zal toonen, om krachtig mede te wer
ken, opdat de ontzettende lasten, door den
oorlog opgestapeld, met geduld, moed en be
leid zullen worden verdeeld en gedragen
In de oorlogvoerende landen zullen jonge
vrouwen duizenden jonge mannen moeien ver-
vangen. Ik geloof in haar edelmoedige kracht
en energie. VTrouwelyke ridders zullen baai-
land moeten redden en ze zullen dit doen,
als de oude mannen haar maar willen ver
trouwen en steunen.
beloeld in punt 3o. van de gewyzigde L. O.
1916, B 131, behoort dat percentage door
bovengenoemde commandanten slechts le wor
den aangevuld met verloven op korten ter-
mjjn, hoogstens ééne ma&nd.
Bestelbiljetten veevoedêr.
Het Rykskantoor voor Veevoeder te s Gra-
venhage maakt bekend, dat bestelbiljetten voor
veevoeder, te leveren in de maanden Augus
tus en September a.s. moeteu worden inge
diend uiterljjk 17 Juli as. bjj de Veevneder-
bureaux in den lande, waar van Maandag 8
Juli a.s. 10 uur vm. af formulieren en in
lichtingen verkrijgbaar zjjn.
Slachprjjzen runderen.
De Minister van Landbouw heeft bepaald,
dat de in zyn beschikking van 1 'M<i -.ooi-
levering in de maanden April en Mei vast
gestelde maximumpryzen tevens gelden voor
de gedurende de maand Juli geleverdeslacht-
runderen-
Aanvullingsbroodkaarten.
De Minister van Landbouw heeft aan de
Gemeentebesturen medegedeeld dat by heeft
bepaald dat aa-i militairen, met voeding inge
kwartierd, twee aanvullingsbroodkaarten zul
len worden uitgereikt.
De Minister verzoekt dsn Gemeentebestu
ren zich dienovereenkomstig te gedragen.
Volks biscuit.
De Minister van Landbouw heelt vastge
steld een distributievegeling van volksbiscuit,
luidende
Art. 1. Onder »volk biscuit* wordt ver-
staan de biscuit, bekend onder den verzamel
naam .social*.
Art. 2. Volksbiscuits mogen slechts wor
den afgeleverd in of uit blikken, welke aan
de vier zjjden beplakt zjjn met stronken,
waarop vermeld staat het woord „volksbis-
euit«, het Nedeilandsche wapen, een albeel-
ding van de volksbiscuit en de maximum
kleinhandelsprijs.
Art. 3. Volksbiscuits mogen niet worden
afgeleverd vermengd met andere soorteu bis
cuits met koekjes of andere soorten banket-
Vastgesteld is een maximum groothandels-
•ys van 1 per K.G., een maximum
Wy ouden, hebben oogen. die byzonder
geneigd zyn terug te zien in het verleden.
Tot een zekere mate is dit goel en leerzaam.
Maar de werkers, de daders, de hervormers
en ontginners moeten nu juist vooral met
moedige, sterke, jonge oogen vooruit zien.
Te veel oude staatslieden, oude diplomaten,
oude cheis die bevelen geven, zijn niet ge-
wenscht.
Voor de wedergeboorte van Europa, voor
nieuwe organisatie en krachtwinning zyn de
verbeelding en hoopvolle moed der jeugd
noodig. Snel zal men telkens beslissingen
raceten nemen, stoutmoedig zal men moeten
duf ven. Meer dan de wysheid van den ouden
mi n, die voorzichtigheid en uitstellen heet,
za' noodig zjjn de wysheid van den jongen
im>n die durt en courage heelt. Elk volk zal
de energie, de scheppende kracht, den stro
ve ideu levenslust van jonge mensclien noodig
hebben.
Voor de jonge mannen in onzydig gebleven
rjjken komt nu zeker menige gelegenheid om
zich te onderscheiden, om naar voren te drin
gen, al zullen ze dan ook bespeuren, dat hun
de ontzagwekkende tucht van het lyden en
sti yden in de oorlogsjaren ontbroken heet*.
M ar de door de moordende kanonnen en
bommen en onderzeeërs verminkte volken,
wier jonge mannen zyn weggemaaid als
ko -enaren, zullen deze'kracht en belofte hun
ne- toekomst verse'rikkeljjk missen. Ze zullen
te vsel door oude mannen worden geregeerd
en geleid.
Vervoerverbod vee.
Naar de Veehandel verneemt, zal een ver
voerverbod van alle vee op 15 Juli in wer
king treden.
Het convooi.
Het Kamerlid mr. Vau Hamel heeft do
volgende nadere vraag tot de regeering ge-
Is de regeering bereid, teneinde de Kamer
tot volledige beoordeeling en eventueel tot
tijdige bespreking van de zaak uit het oog
punt van 's lands belang in staat te stellen,
haar zoo spoedig mogelijk de briefwisseling
over te leggen, welke met andere regeeringen
gevoerd is over het convooi naar Nederlandsch-
Indië, alsmede de andere voor deze zaak van
gewicht zjjnde beacheiden
F a e c a 1 i n.
Men meldt dat er binnenkort een maximum
prijs voor taecaliën zal worden vastgesteld.
Land- en tuinbou wrerloven in
den oorlogstijd.
Ten behoeve van byzondere verloven in
den oogsttjjd aan land- en tuinbouwers kan
tot 15 November as. door compagnies- (es
kadrons-, battery-, fort detachements-) com
mandanten behalve over 17 pet. ook worden
beschikt over de 3 pet., genoemd in de 2de
alinea van punt 9 van de gewjjzigde L. O.
1916, B 131, althans voor zoover laatstbe
doeld percentage niet wordt gebezigd voor de
ministerieele verloven.
Ten einde over de ruimte in de 3 pet.
eventueel spoedig te kunnen beschikken tot
bet toekennen van eer ministerieel verlof, als
prys vau i i,« r'
tnsschenhandelsprjjs van f 1,20 per K.G. en
een maximum kleinhandelsprijs van fl,oO
per K.G.
Vroege aardappelen.
Do Minister van Landbouw heeft de vol
gende circulaire aan de gemeentebesturen
gericht
tiet is u bekend (zie mjjn circulaire van 1
Juui j.l. La A. afd. Crisiszaken Bur. Land
bouw; dat van het vervoerverbod op de aard
appelen van den nieuwen oogst voorloopig
geene ontheffing zal worden verleend, voor
die soorten, welke doo gaan als latere aard-
appelen in den handel komen, doch vervroegd
zjjn. zooals vervroegde E'genheimers, ver
vroegde Industries enz.
Toen dan ook het vervoerverbod van vroege
aardappelen is opgeheven, voor zoover betreft
het verveer naar de veilingen is door het Ryks
kantoor van Groenten en b ruit aan de veilings-
besturen opdracht gegeven geen vervroegde
latere soorten ter veiling toe te laten. Aan die
opdiacht wordt door de veiliugsbesturen ge
volg gegeven. Toch bereiken mjj meermalen
berichten, dat vervreegde Eigenheimers in
den handel zijn. Aardappelen kunnen derhalve
niet over de veilingen hebben geloopen en
moeten dus vervoerd zijn, zonder gedekt te
2yn geweest door oen veilingsverklaring als
bedoeld in mjjn circulaire van l Juni j.l.
Het nu reeds in den handel brengen van
latere soorten aardappelen sluit in zich een
groot gevaar voor de voorziening van levens
middelen in den komenden winter.
Iii verband daarmede verzoek ik u er ook
bijzonder uwe aandacht aan te wyden, dat
zonder dergelyk vervoerbewijs geen aardappe
len van den nieuweu oogst anders worden
vervoerd dan naar de veiling of naar de
woning van den verbruiker.
Schapenvleeseh!
Binneu eenige maanden zullen aan de ex-
port-slachterjj »Vianda« te Hpek-van-Holland
