Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
ProÉcialt Mn van Zeeland.
Aan den vooravond.
No. 2890
Woensdag 8 Juli 1918
£91* jaargang
Tegen twee fronten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij den boekhandelaar M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Hüijbkegsen te Goes.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-AdresGroote Kade 27, Goes. Telef. No. 74.
n<fflB Courant verschijnt dto. sdH- en Vrtiteav,,...! en wordt uitgegeven door de N-fTzMu^h Nieuwsb.ad, gevestigd te Ter Neuzen.
Nu nog een laatste woord en dan is de
groote dag der stemming aangebroken.
De groote dag V
Velen zijn geneigd, om af te geven op de
politiek, om aa- al dat gesteir maling te heb
ben en om te zeggen dat het niei beteekent.
En toch van den uitslag der stemming op
Woensdag 3 Juli hangt af, hoe ons vaderland
in de eerstvolgende jaren zal worden bestuurd.
Dat is altjjd van belang. Maar het is vooral
van belang in deze ernstige tpden, nu zooveel
zaken die het lot en bet leven van ons volk
onmiidelljjk betreffen, telkens en telkens aan
de orde komen. Het is ons een raadsel boe er
menschen gevonden worder die ineenen dat
dit albs hun onverschillig kau en mag zjjn.
Neen, het is morgen wel cegeljjk een groote
dag en ieder kiezer zal met en door zjjn stem
mede te beslissen krijgen over de vraag, hoe
ons parlement en onze Regeering voor de
naaste toekomst zal zijn samengesteld.
Trouwens, de wetgever heeft het u nog al
gemakkelijk gemaakt: ge in 0 fit. gaan stemmen.
net is plicht.
Vroeger kotidt ge thuis bijjven, zondtr dat
men u „iets kon doen', maar met de Grond
wetsherziening is stemplicht ingevoerd en nu
hebt ge geen keus meer. Behalve zjj, die een
zéér geldige reden hebben om weg te bijjven
(b.v. ziekte) moet ieder naar de stembus.
En als ge daar staat, wat zult ge dan doen
Op wien stemt gjj
Welke parijj kiest gij
Weest verstandigkiezers van Zeeland en stmt
op de lijst van de Liberale Unie.
Jaren lang zjjt gjj door afgevaardigden van
de Liberale Unie met eer en talent vertegen
woordigd. Mannen als Paljjn, de Muralt en
van Raalte zijn door u afgevaardigd en heb
ben in het parlement voor hei. algemeen be
lang en voor de vrjjzinntgc zaak op de bres
gestaan. Blijjt daarom trouw aan de Unie.
Stemt niet op rechts De re< hterzjjde wordt
nog altjjd geleid door twee sterke machten,
waarvan wjj in bet politieke leven mets moe
ten hebben conservatisme en geestelijkheid.
Stemt ook niet rood. De socialisten met
hun eenzijdige behartiging van klasse-belan
gen, die hun hoogste heil verwachten van een
samenleving waarin volgens hun ideaal alles
en iedereen gelijk en gelijkvormig zal zijn,
kunnen en mogen onze stem niet hebfen.
Stemt ook met vrijzinnig-democratisch. Zjj
zjjn tegenwoordig niets anders dan stille bjj-
loopers van du socialisten, die door deze aan
en in de macht probeeren te komen.
Stemt ook niet vrij-liberaal. Deze party
komt met haa*- oude leus van dwacg er vrij
heid, die niets anders is dan bevoorrechting
van één bepaalde klasse ;n de m&atsch.ippjj,
evenals zulke gebeurt niet ie politiek d'r so
cialisten. Deze zien bovenal re c -beidé", s. de
vrg liberalen, bovenal de werkgevers, da on
dernemers.
Stemt ook niet op één der nieuwe partyen,
die als paddestoelen uit den grond zjjn gerezen,
die met beginselen niets te maken hebben,
doch grootendeels slechts belangen op het oog
hebben.
Z^nwtin, s'i iiit met man er n acht op
de Liberale Unie.
De Liberale Unie is de partii van de gronde
en doortastende democratie, die t iet van dogma's
leeft, maar op liet juiste oogeublik de juiste
maatcege'en weet; door to zetten. Het vet k den
van onze party toont, wat wjj kunnen en wat
wjj willen. Het ministerie-Borgesius, van 1897
—1901. heeft tal van goede sociale wetten
geleverd, en dat ministerie werd een zuivere
Liberale Unie-politiek. Wy strjjden voor de
verheffing van de minder-bedeelden, wjj geven
alle klassen in de maatschappij wat haar toe-
kuntvjj waken voor het openbaar onder
wijs, wjj willen een frissche, ruime, vooruit
strevende politiek.
Als gjj ^n het stemhokje staat, zoekt dan dt
14e lijst.
Dat is de Unie-ljjst.
Bovenaan die ljjst staat de naam van jhr.
R. R. L. DE MURALT.
Op die ljjst moet ge stemmen.
Van die ljjst maakt gjj een der blokjes zwart.
Zee'and was tot dusver door drie Unie-libe-
rtlen vertegenwoordigd. Laat het zoo bijjven
OP VOOR DE LIBERALE UNIE!
Het wordt een geduchte strjjd met de ver
kiezingen voor de Tweede Kamer. In het bjj-
zonder heeft de Liberale Unie te strjjden te
gen twee tronten, niet het minst in Zeeuwsch
Vlaanderen.
Het cleriealisme weert zich op eene wyze,
als de laatste jaren niet te zien gaven.
Meer dan ooit tracht de R. K. staatsparty
met behulp der Kerk hare tegenstanders terug
te driugen.
De Kerk m*t weer staat en maatachappy
heerschen ondanks al het kwaad, dat het ver-
leien ons hiervan openbaart.
Daartegenover moeten wjj ons beginsel
hooghouden, dat ieder plaatst op het terrein,
waar hjj behoort.
De staat geen heerseher in de Kerk, maar
de Kerk geene heerscheres over staat en
maatschappjj.
Alleen dit standpunt is het juiste voor
eene gezonde politiek, voor een degeljjken
vooruitgang, is een waarborg voor de wel
vaart van land en volk.
De geestelyke dus baas in zjjne kerk, de
burgemeester de verantwoordelijke persoon or
het stadhuis.
Ook moeten wjj ons stellen tegenover de
consequentie's van het staatssocialisme met
zjjne overheerschende ambtenarjj, zjjn dooden
van de energie.
Beide, én het cleriealisme, én het socialisme
in zjjne doorgevoerde toepassing, gaan uit
van een dogma en voeren tot dwang, een
dwang, waartegen én middelstander én bur
gerstand én werkman zich onder normale
omstandigheden onmiddellijk zouden verzetten.
In naam der vrijheid dus gestemd voor de
vrjjzinoige partyen.
Wel noodig is het verbeteringen in te voe
ren op verschillend gnbied, een open oog te
hebben voor de noodeu der tjjden, in vlugger
tempo dan tot dusverre misstanden te ver
beteren.
Daartoe zyn ook de vrjjzinnigen bereid en
gereed.
DaaromKiest vrijzinuig.
En terwille van de eenheid en de kracht, ter
voorkoming van verbrokkelinguit die vrjjzinnige
p mjjen gekozen diegene, welke niet op schei-
d ng uit is, maar tracht te vereenigen wat by
e kaar b hoort.
Tracht, te vereenigen in het welbegrepen
belang der gansche natie 1
Daarom als één man gestemd op de ljjst der
Liberale Unie, eene ljjst van bekwam», ern
stige en vooruitstrevende mannen.
Stemt die ljjst door één vakje »zwart te
maken, het vakje vóór den eersten naam Jhr.
f E MURALT ot een ander vakje uit die ljjst.
Maar in ieder geval slechts één.
is voorloopig te Nieuwediep teruggekeerd, om
dat men van het wrak niets meer heeft kun
nen ontdekken.
De Hollaudia.
Het graanschip »Hol!andia<, op reis van
Buenos Aires en New-York naar Amsterdam,
wordt den lOen dezer te Ilmuiden verwacht.
De »Noordam« zal morgen (Woensdag) te
9 uur van Rotterdam vertrekken.
Vervoer verkiezingspapieren.
In den avond van 3 Juli en des morgens
op 4 Juli zullen de stembuspapieren, in zak
ken, kisten, of als pakketten ten vervoer per
spoor aangeboden worden, bestemd voor de
hootdstembureanx.
Het vervoer moet geschieden als bestelgoed
met alle reizigerstreinen, terwjjl voor deze
zendingen dezelfde snelle doorvoer noodig is
als voor bestelgoed snelvervoer. In het bjjzon
der wordt er de aandacht op gevestigd, dat
beschadiging en andere onregelmatigheden aan
deze zendingen voorkomen moet worden.
Indien de hoeveelheid aangekondigde of door
navraag bekend geworden pakken zeker doen
voorzien, dat de bestaande laadruimte onvol
doende is, of dat overlading meer tjjd zal
kosten dan het overbrengen van een wagen,
dan moet het beginstation van den trein een
atzonderljjken wagen, bjj voorkeur bagage
wagen, voor dit vervoer beschikbaar stellen.
De Koningin -Regentes.
De sleepboot »Zeeland«, die Zaterdagmiddag
o/mieuw was uitgevaren voor het onderzoeken
van het wrak van de Koningin Regentes*,
Kolennood.
Met ingang van gisteren zyn op de dijnen
der Staatsspoorwegen verschillende goederen
treinen opgeheven in verband met den ko-
lennool.
Zuinigheid roet leder.
Het Bureau voor Mededeelingen in zake de
Voedselvoorziening meldt
Met het oog op de zee' beperkte hoeveel
heid zoolleder. die nog in ons land aanwezig
is, en de schaarschte aan looistoffen, die aan
vulling van den voorraad ten zeerste belem
mert, is het geraden zoo zuinig mogeijjk te
werk te gaan bjj het verrichte van repara
ties, door wanneer dit niet strikt noodig is,
niet geheel nieuwe zolen of achterlappen,
maar slechts stukjes op te zetten.
Voedermeel.
Het Bureau voor Mededeelingen in zake de
Voedselvoorzieniag meldt
In den laatsten tijd zyn eenige malen
klachten ingekomen over door de regeering
gedistribueerd voedermeel.
Bjj onderzoek zjjn enkele dier klachten ge
grond bevonden.
Het bleek, dat de partjjen waaromtrent ge
gronde klachten werden vernomen, in bezit
genomen "„aren. Daaruit getrokken monsters
zijn geschikt geoordeeld, maar achtera! ble
ken de partyen niet aan de monsters te be
antwoorden. In deze gevallen is het voermeel
zoo mogeijjk teruggenomen en vervangen door
op last der Regeering gemalen regeerings-
voermeel.
Ten einde herhaling te voorkomen wordt
nu in overleg met den directeur van bet
Rijks Landbouw Proefstation voor Veevoeder-
onderzoek en Van Holles Commissiehandel,
aan wie de aflevering van deze partjjen in
bezit genomen artikelen en van het in de
Veevoederfabrieken gefabriceerde voermeel is
opgedragen, een regeling ontworpen, volgens
welke zoowel :n bezit genomen als in de
veevoederfabrieken vervaardigde voedermeel
onder cqntróle van het proefstation zal wor
den gesteld.
Het vervoer door Limburg.
Het Corr.-Bureau meldt
Naar aanleiding van het door het Bureau
Vaz Dias te Amsterdam gepubliceerde be
richt uit Londen nopens den doorvoer door
Limburg, merkt men ons van bevoegde zjjde
het navolgende op
De mededeeliDgen, door den Minister van
Buitenlandsche Zaken gedaan omtrent het in
April j.l. gerezen conflict met de Duitschere
geering betreffende den doorvoer, in het ujj-
zonder over den spoorweg Dalheirn—HamonL
heten geen mogeljjkbeid tot twjjfel nopens ue
vraag, welke gevolgen de gedeelteljjke inwil
liging van de Duitsche verlangens had ten
aanzien van het karakter der voortaan door
te voeren goederen. Uitdrukkeljjk* is vermeld,
dat de Duitsche regeering oorspronkeljjk ver
langde doorvoer van alle goederen met uitzon
dering van wapens, munitie en vliegtuigen,
van troepenvervoer is nooit eenige sprake ge
weest. Het was duideljjk, dat deze eisch zich
niet beperkte tot goederen uitsluitend bestemd
tot gebruik door de burgerbevolking in België
de verklaring van den Minister van Buiten
landsche Zaken dat hjj, als vierde uitzonde
ring op de ten doorvoer toegelaten goederen,
de" voor het leger bestemde proviand had be
dongen, sloot ovtrigens elk spoor van twjjfel
hieromtrent uit. De Regeering immers zou
geenerlei reden gehad hebben om speciaal
doorvoer van levensmiddelen voor legergebruik
nit te zonderen, indien bet de badoeling ware
geweest dat voortaan alle goederen voor leger
gebruik zouden zyn uitgesloten.
De verklaring van de Geassocieerde Regee
ringen, dat het tot standkomen der bovenver
melde regeling met Duitschland niet tot nieuwe
moeiljjkheden van de zjjde dier Regeeringen
zou aanleiding geven kon onmogeljjk in dien
zin worden verstaan, dat zjj het oog had op
een beperking van den doorvoer tot dien be
stemd voor de burgerlijke bevolking in België.
Afgescheiden van het feit dat deze interpre
tatie niet te rjjmen was met de ook toen reeds
aan de Geassocieerden bekende gedragslijn
door de Regeering ten opzichte van den door
voer van legerproviand gevo'gd, mag de vraag
gesteld worden waarin volgens deze lezing de
tegemoetkomende houding zou hebben bestaau,
die de Geassocieerde Regeeringea verklaarden
ten aanzien van een inwilliging van bedoel
den Duitschen eisch te willen innemen. Im
mers tegen den doorvoer door Limburg van
goederen uitsluitend bestemd voor de burger
bevolking in België hadden geenerlei beden
kingen kunnen bestaan.
Wat dan de vier met name uitgezonderde
categorieën van goederen betreft als b.v. hout,
laat de met de Duitsche regeering verkregen
overeenstemming geen ruimte om den door
voer daarvan afhankeljjk te stelien van spe
ciale waarborgen nopens het gebruik.
Een belangrjjk voorstel is dat inzake den
provincialen keuringsdienst.
Zooals reeds in het kort medegedeeld is
stellen Ged. Staten voor, om overwegende
dat invoering van zulk een dienst vooralsnog
niet wenscheljfk is, omdat de kosten daaraan
verbonden, voor Zeeland buiten alle evenre
digheid tot de daardoor verkregen voordeelen
staan, te beslu'ten zich te onthouden van de
instelling van een Proviuciale Keuringsdienst.
...In de zeer uitvoerige toelichting op dit
voorstel zeggen Ged. Staten o.a. dat over de
theoretische wenscheljjkheid van een keu
ringsdienst wei weinig verschil van gevoelen
zal bestaan. Zjj ontkennen echter, dat de in
stelling van een dienst zou helpen tegen on
dervoeding, daarvoor dient goede VoorlichLng
over goede wijze van voeden, en in dezen tjjd
moet men alles "aannemen wat gedistribueerd
wordt, al is het minderwaardig. In den breeie
gaan Ged. Staten de mogelykheid na van het
irstellen van een kemingsdienst. Zij gaan
verschillende systeemen na en zouden de
voorkeur geven aau het systeem in friesland,
GroniDgen, Drenthe, en Overijsel iu werking
ot voorgesteld, nameljjk ee regeling door de
gemeente met steun en leiding der Provincie,
maar voor Zeeland zullen de kosten daarvan
aanmerkelyk hooger zyn dan in de andere
provinciën en worden als een aantal gemeen
ten met samen 150.000 inwoners, waarvoor
zjj 6 cent per inwoner per jaar betalen, zich
aansluiten, geraamd op f 26000 per jaar en
bovènditn nog 120.000 a 125.000 voor de
eerste inrichting der laboratoria.
Ten slotte wjjzen Ged. Staten op het wets
ontwerp van 16 Januari 1918, bevattende
eene rjjksregeling, betreffende de keuring van
levensmiddelen, waarbjj de regeering yen de
gedachte uitgaat, dit de Provinciale diensten
verder buiten" beschouwing kunnen bijjven,
ZEEUWSCH NIEUWSBLAD.
