Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
jhr. B. H. L de Muralt.
Ons Verleden.
Haagscne breven.
No. 2881
Zaterdag 1 Juni 1918
I isERALl UNIE.
Candidatenlijst
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende posto's.
Advertentien worden aangenomen bij den uitgever M. De Jonge
te Ter Neuzen en den drukker A. P. Huijbregsen te Goes,
Telef. latere. No. 31.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief! Grootere letter naar plaatsruimte
^Redactie-adresWestkolkstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M. DE JONGE, te Ter N.euzen.
der Liberale Unie voor de gecombineerde
kieskringen Midd hiurg, 'lilbure, s Her-
iogenboscü en Utrecht (de provincies Ze -
land. Brabant en Utre *t) vermeldt
1. jhr. It R. L. de Muralt te 's Hage.
2. mr. E. E van Raalte te 's Hage
3. Gr. L BreedvGd te Halsteren. -
4. mr. dr. A F baron van Lijnden te Baarn.
5 dT H Siemelink te 'Vüssingen.
6 Ph. van Dixboorn te Axel.
7. ds. T. Kielstia te Zeist.
-8, M, I. \V. J Bijleveld te 's Hage.
9 mevr. F. S. van BalenKlaar t#'s Hage.
10. J. B. Ament te 's Hage.
In de j.l. ^lgemeene vergadering van de
Liberale Unie, gehouden te Amsterdam werd
met algemeene stemmen de navolgende motie
aangenomen
»De Ugemeene Vergadering acht het
wenschelpk, dat door de officieele organen
d* r Lib. rale Unie de propaganda gevoerd
worde voor de lijsten in haar geheel, in dier
vopge, dat als den kiezers wordt geadviseerd,
den eersten naam der Ipst te stemmen, uit
drukkelijk worde vermeld, dit.het den kiezers
vrij staat van hunne voorkeur voor een
anderen candidaat der lpst te doen blijken.*
In verband met bovenstaande motie verzoe
ken wp den kiezers dringend, bp de verkiezing
voor de Tweede Kamer, op 3 Juli aanstaande,
hun stem uit te brengen óp ingenieur jhr.
R. U. L^ HE MURALT. Door aldus te
stemmen kan worden bereikt, dat de twee
bek vame alt redende Kamerleden jhr. it. K. L.
de Muralt en mr E. L. van Raalte in de
nieuv,e Tweede Kamer vederom zittin> zullen
krjjgen. De kiezers behoorende bij de Liberale
Uuie zpn geheel vrij om ook in plaats van den
candidaat jhr. R. R. L. Ie Mnrall, een van
de a deie candidaten 5er L. U. lijst te stemmen.
Toch waarschuwen w(j ten s erksie
tegeh ebü versnipper ng van stemmen, die
inderdaad tol verwarring aanleiding kan geven.
Stemt daarom als één man op
Elke kiezer mag maar één candidaat
stemmen. Maakt hp meer dan één witte stip
zwart, dan is het stembillel ongeldig.
In een vorig artikel wezen wp er op, dat
onze partij, de Liberale Uuie, een verleden
heett, dat voor haar spreekt.
Het tjj ons veroorloofd daarover het vol
gende over te nemen uit een vroeger ver
schenen brochure van een Unie-liberaal
schrpver
«Heeft ons vrijzinnige volk getoond, de poli
tiek der Uuie, die door vrp-liberalen en vrij
zinnig-democraten soms zoo banaal-opportuun
wordt geacht, te wraken Is haar positiè wan-
keler geworden Blijkt er van afval Geens
zins. Zp is de sterkste en niets wqst er op. dat
hierin voorloopig verandering zal komen.
Maar bovenalis het tpdperk onzer parle
mentaire geschiedenis, waarin de Unie haar
macht ontplooide, dan zoo arm en onvrucht
baar gewees. V En behoort het soms tot de
donkere bladzjjden in 't boek onzer historie
De Unie heeft, als de meest sterke der vrp-
zige paitpen, vanzelf op de parlementaire poli;
tiek, met name wanneer links in de meerder-
eid was, den grootsten invloed geoefend.
Haar leider, mr. Goeman Borgesius, was vaak
dè leider van alle vrijzinnigen. Een onzer kabi-
n tten wordt naar hem genoemd, een ander
formeerde hp. Zjjn stempel staat op een be
langrijk stuk parlementairen en socialen
arb id van de laatste kwarteeuw. In het mi-
ni terie Pierson-Borgesius waren van de acht
ministers er zes Unie-liberaal. Is dan in dezen
tijd het vrijzinnige, vooruitstrevende, het voor-
uttstrevend-vrpzinnige standpunt verloochend
Hing de vlag der democratie slap langs den
stok ot woei zij niet veeleer trisch en hel
der uit in een nieuwen dageraad
Is de organische staatsleer in deze periode
verloochend of klonk niet luid het heldere
trompetgeschal van den socialen plicht der
overheid
En is het sindsdien zoo gebleven of kwam
t r weer inzinking en is het weer duf en on
vruchtbaar geworden in de praetpk der sociale
wetgeving
Zeker, er was een richting, die sneller
wilde gaati op den democratischen weg en
vandaar in die dagen de scheiding, maar nie
mand zal het kabinet van 1897 de eer willen
onthouden, die het toekomt.
reub (hem de eere, die wjj den stoeren
werker zoo van harte gunnen, al drpft zpn
onverzettelijkheid hem wel eens tot een stand-
pu: t, waarop hp niet moest blpven staan).
Treub is de man geweest, die meer en
energieker dan eeuig ander de nieuwe
si atsleer heeft verkondigd, haar droeg
in de ooren en in de harten van ons
volk, van de verschillende posten, die hp
eervol bezette, zijn klare stem te harer pro
paganda verhiet en haar met de macht van
zpr wetenschap steunde. Borgesius, daarnaast,
was de staatsman, de practicus, die in den
mo lpken strpd van alle-dag veroverde, stuk
na stuk, wat veroverd moest worden, en die
in eenvóud en bescheidenheid en meer dan één
ander de telle slagen der tegenstanders op
vangend, een taak heeft verricht, welke alleen
5e historicus straks naar waarde zal vermo
gen te schatten. Opportuun was hp soms.
Het zp toegegeven. Maar reeds in de tach
tiger jaren gat hp door z'n enquête-
voorstel den stoot tot de Arbeidswet, en
hp is sindsdien van den weg der demo-
c atie niet geweken, terwpl anderen, zijn
ipdgenooten en jeugdvrienden vaak afvielen
en verdwenen of de richting van het conser
vatisme insloegen. Aan critiek heett het
hem nooit ontbroken. Het genus vrienden-
drie-teileu-toonen was in zijn omgeving
merkwaardig talrijk. Maa niemand noester
dan hij heeft het edel metaal der democra
tisch-v. ij zinnige beginselen in dagelijksche pas
munt omgezet.
De tp 1 van productieven, socialen arbeid
kwam weer. De stroom der vooruitstrevend-
liberale beginselen brak zich in de praetpk
een bedding. De periode Borgesius-Piersou
herinnert aan de meest vruchtbare tijden der
periode-Thorbecke. Na «het groote ministerie»
i tiorbecke I) is er géén van zoo rijke arbeid
zaamheid geweest als het kabinet van 1897.
Y\ p hebben het meer gezegdThorbecke's
organieke en Borgesius' sociale wetten zpn
beide het begin geweest van een nieuwen tpd.
Of1
Of had men, ter wille van de beginsel-vait-
heid, b.v. de Ougevalleuwet, dien rpken zegen
voor onze arbeidersklasse, moeten opgeven,
nadat de Eerste Kamer haar had verworpen
De Eerste Kamer, waar de democratie van
Borgesius' kabinet nog wel eens in botsing
kwam met het oude liberale conservatisme
Was het te opportuun, dat het kabinet van
eal-politici terugkwam met een ander ont
werp
Schamen de socialisten zich eigenlijk niet
een beetje, dat zij gepoogd hebben de Leer
plichtwet en daarmee het k binet (dus ook dc
Ongevallenwet) te doen duikelen, en erkennen
zp thans niet, dat het verstandiger geweest
zou zqu opportuniteit te betrachten
Zoo is er meer.
Wp willeu maar zeggen de politiek der Unie
en der staatslieden van de Unie zit onverbre
kelpk vast aan de meest vruchtbare periode
in onze parlementaire historie. En in die p -
riode is het beginsel der democratie krachtig
vastgehouden.»
Het was de periode waarin de Ongevallen
wet. de eerplichtwet, de Gezondheidswet, de
wet op den persoonlpken dienstplicht, de Wo
ningwet enz. tot stand kwamen en waarin de
Kinderwetten werden'ingediend.
De perioie van de Liberale Unie. Zoo is
0118 verleden
Wat door velen verwacht wüls en ook do r
ons zoo gaarne gezien zou zpn, sdipnt niet
te zullen geschieden de verkiezingsstrpd van
dit jaar wordt niet algemeen langs groote
Ipnen gevoerd. Oorspronkelpk waren er eenige
redenen die een dergeipke veronderstelling
wettigden.
In de eerste plaats de invoering van het
stelsel van Evenredige Vertegenwoordiging.
Met het wegvallen van de aizonderlpke distric
ten zouden allerlei overwegingen vau persoon
lpken aard verdwijnen en zou de beginsel-
strpd meer op den voorgrond komen. Verder
verwachtte men, dat de gebeurteuisvólle tpden
van thans hun invloed ook op onze binnen-
iandscbe staatkunde zouden uitoefenen en het
oog meer dan vroeger naar de hoofdpunten
daarvan zouden richten, ten slotte door som
migen een beëindiging zoowel van den kies
recht- als van den schoolstrpu als zeer aan
staande beschouwd werd.
Over die onvervulde verwachtingen een
enkel woord. Die gedacht mocht hebben dat
de afschuweipke wereldoorlog tot vermooiing
van het volksleven zou geleid hebben, zal
thans wel moeten erkennen zich schroinelpk
te hebben vergist, daar het toch moeilijk is
een tpd aan te wijzen, waarin aller aandacht
zich zóó concentreert en zich voor ten
deel ook moet concentreeren op de dingen
van het persoonlijke leven, als dien welken
wp nu moeten doormaken. De strpd voor
het eigen belang oAerheerscbt de meuschen
als schier nooit te vor.en.
In de tweede plaats ioont het stelsel van
Evenredige Vertegenwoordiging, hoezeer het
ook overigens om uchtvaardigheidsredeuen alle
toejuiching verdient, juist bp het begin van
zpn invoering niet te ondeischatten bezwaren.
Naast de politieke partpen zpn thans de
belangengroepen opgekomen. Kon tot dusver
van de politieke partpen m het algemeen
gezegd worden, dat deze, elk-op haar wpze,
de belangen van het geheele volk wenschen
te behartigen, de belangengroepen, welke thans
ook de aandacht komen vragen, verklaren op
de meest cynische wpze, alleen voor bepaald
atzonderlpke belangen, al. die van eigen groep
of groepje te willen opkomen. Het gaat daar
niet om eenix trinsel, va hetwelk voor allen
behoort, te' worden uitgegaan, maar om het
belang, dat alleen, ten bate van enkelen zal
worden gediend. En i u zpn we weliswaar
volkomen overtuigd, I ;t dez belangengroepen
uit den poliliéken zomerslaap, die er na den
3den Juli zal k men, Jet meer zulleu ont
waken, ui ar thans estaat het hierboven be
doekte be&w ar u er maal en hebben we er
rekeiiftag mede t hoe en Intusscben gelooven
wp niet dat, hoezeer in dezen tpd ook het
persoonlijk belang op dei voorgrond treedt,
de candidate) der belangengroepen een eenigs-
zins belangrpk aantal Hemmen zullen behalen.
Het totaal verkeerde va het drpven .an
de belangen-pecialiteiu u. komt wel het duide-
.lpkste aan het licht, wanneer men zich af
vraagt, v lke g aats van een dergelpke
groepsbc atigen-vei iegenwoordiger zou moeten
zpn. 8tel .V het geval, d^t de beer Ter
Hall, een van de candidaten vai het arnuse-
mentsbedrpt wer^ gekozen. Btel .eens het
geval .over de vraag waarvan het daarvoor
noodige getal stemmen zou moeten komen,
breken wp nu maar ons hoofd niet. t)at zou
in de kringen van variété- en andere artisten
aliichi een groote reugde geven, misschien
revens èen reuzentuif, misschien ook veel
nap ver. Maar. dan!,
Wanneyr dan Ir. de Kamer een kwestie,
rakende dé speciale belangen van hen, voor
wie de hier Ter Hall een mandaat gegeven
/.ou zpn, ter sprake kwam, dan zou deze
zeker in zpn rol wezen, al blpvou wp vol
houden dac zpn verdiensten meer op het ter
rein van schouwburgen en varieté's liggen.
Maar goed, aangenomen dat Ter Hall bp zoo'n
moment zoo blpken »'n Piet* te zpn.
Er komen in de Kamer evenwel niet uit
sluitend belangen van variété artisten ter sprake,
dezt vormen uiteraard slechts eeti uitzondel ing.
En wanneer dan i aai ter sprake zouden
komen bèiangen van algemeenen aard, betref
fende. kiesrecht of ouaerwp's, financiën en
rechtswezen, buitenlaudsch beleid ot koloniale
politiek en zoovele meer, welke zal daarbp de
houdipg zpn van een Ter Hall ot een derg Ipke'f
Zouden die zich daarbp onthou ten zij
zouden zichzelf bestempelen tot afgevaardigden
van lager orde, aan wie men niets zou hebben
wanneer net ging om de grootere zaken, die
aller belangen m zoo grocle mate treffen. En
wanneer een Ter Hall zich in een oD andere
richting gmg^ uitspieken, wel dan stond reeds
by voic baat vast, dat hp .daardoor, hetzp de
e. ue hetzp .de e ueve heitt vau zijn kiezers
zou tuleursceih u ót zou grieven.
Deze overweging zal naast alle andere on-
getwpleid velen er van terughouden hun stem
op een ot anderen belangencandidaat uit te
brengen. Hier ioor wordt de kans, dat deze
ipsteu met h t vereischte aantal stemmen
zullen öehalen tfi dus aile moeite geheel te
vergeefs is geweest, steeds grooter. Men
moet zuinig met zpn ééue stem zpn.
Dqeii groepsbelangen, maar het algemeen
beiang naar vorken. De Liberale Unie g,eett in
haar verkiezingsprogram aan, hoe dit alge
meen belang volgens hare inzichten behartigd
dien te wqrdeu, de Liberate Unie heeft met
terdaad bewezen, een program te kunnen
uitvoeren.
Daart m 8 eiut Unie-Liberaal en kiest DE
MURALT.
J. B. AMENT.
