Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland,
jhr. R. R. L. de Muralt.
Min. posthuma's jongste
kVenstniddelenVordering
No. 2878
Zaterdag 18 Mei 1918.
29e Jaargang.
LIBERALE UNIE.
CANDID ATENLIJST
blNNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden.75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No. 37.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-adres: Westkolkstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Dinsdag a. s. zal in verband
met bet Pinksterfeest onze courant
niet verschijnen.
der Liberale Luie voor de gecombineer
de kieskringen middelburg, Tilburg,
's llertogenboseh eu Utrecht (de provincies
Zeeland, Brabant en Utrecht.) vermeldt
1. jhr. R. R. L. de Muralt te 's Hage.
2. mr. E. E. van Raalte te 's Hage.
3. G. L. Breed velt te Halsteren.
4. mr. dr. A. F. baron van Lijnden te Baarn.
5. ds. T. H. Siemelink te Vlissingen.
0. Ph. van Dixhoorn te Axel.
7. ds. T. Kielstra te Zeist.
8. M. 1. W. J. Bjjleveld te 's Hage.
9. mevr. F. 3. van Balen- Klaar te 's Hage.
10. J. B. Anient te 's Hage.
In de j 1. algemeene vergadering van de
Liberale Unie, gehouden te Amsterdam werd
met algemeene stemmen de navolgende motie
aangenomen
„De Algemeene Vergadering acht het wen-
schel(jk, dat door de officieele organen der Libe
rale Unie de propaganda gevoerd worde voor de
lijsten in haar geheel, in dier voege, dat als den
kiezers wordt geadviseerd, den eersten naam
der lijst te- stemmen, uitdrukkelijk worde ver
meld, dat het den kiezers vrij staat van hunne
voorkeur voor een anderen candidaat der lijst
te doen blijken."
In verhand met bovenstaande motie verzoe
ken wy de kiezers dringend, bjj de verkiezing
voor de Tweede Kamer, op 3 Juli aanstaande,
hun stem uit te brengen op ingenieurjhr.
R. R. L< de Muralt. Door aldus te
stemmen, kan worden bereikt, dat de twee
bekwame aftredende kamerleden jhr. B. R. I..
de Muralt en mr. E. E. van Kaalte in de
nieuwe Tweede Kamer wederom zitting zullen
krygen. De kiezers behoorende bij deliberate
Unie zijn geheel vry om ook in plaats van
den candidaat jhr. H. H. L. de Muralt, een
van de andere candidaten der L. U. Ijjst te
stemmen.
Tooh waarschuwen wij ten
sterkste tegen een versnippering
van stemmen, die inderdaad tot verwar
ring aanleiding knn geven. Stemt daarom als
één man op
Elke kiezer mag maar één can
didaat stemmen. Maakt hjj meer dan
ééu witte stip zwart dan is het stembillet
ongeldig.
van uit rechtsstandpunt bezien.
Dezer dagen reden, gelijk bekend, militaire
wielrijders, de boerenhofsteden af ten einde
huiszoekingen te verrichten, met de bedoeling
al hetgeen aan bepaalde goederen aanwezig
werd bevonden in bezit te nemen, krachtens
opdracht van Minister Posthuma.
Verscheidene rustige particuliere woningen,
alsmede cafes en hotels ontvingen een soort
gelijk bezoek.
Vry algemeen wordt geprotesteerd tegen
„in beslag Demingen, en tegen den gepleegden
huisvredebreuk, terwijl toch "de grondwet (art.
158) de onschemdbaarheid der woning als
beginsel uitspreekt.
rwee korporaals, voorzien van een volmacht
welke ten laste van ministes Posthuma scbjjnt
te zyn, waren in deze streek aangewezen om
de onaangenamen taak boven vermeld te vol
brengen.
Het publiek spreekt van »inbeslagnemingen«.
Dit is evenwel onjuist. Bjj inbeslagneming
is er sprake van een bestaand ot vermoed
Btratbaar feit, hetwelk leidt tot huiszoeking,
ten doel hebbend de justitie iu de gelegenheid
te stelten voorwerpen, die zjj in het belang
▼an haar onderzoek meent noodig te hebben
in beslag te nemen.
Huiszoeking kan plaats hebben by ontdek
king van bepaalde categoriën van strafbare
feiten, zonder verlof der rechtbank. Buiten
bet geval van ontdekking op heeterdaad is,
behalve bij dringende noodzakelijkheid verlof
van de rechtbank vereischt en geschiedt huis
zoeking slechts bij gerechtelijke instructie.
Wij laten thans terzyde de gevallen van
bijzondere huiszoeking van art. 42 lid 2 wet
boek van strafvordering, ten doel hebbend het
in bewarende hand stelten van weggenomen
goederen alsmede huiszoekingen en inbeslag
nemingen in geval van verboden nederlage of
voedselnood in het in staat van beleg ver
klaarde gebied.
Wy hebben in ons geval te doen met in
bezitneming, welke alleen kan steunen op de
distributiewet 1910. Deze wet kent tweeërlei
soort van opgaven, door de burgers te doen.
Volgens art. 4 is ieder, die levensmiddelen,
grondstoffen van levensmiddelen, brandstoffen
of huishoudelijke artikelen anders dan voor
gebruik door hem zelf of zyn gezin in voor
raad heeft, verplicht van hoeveelheid en aard
dier goederen op de door den minister van
L. N. en H. bekend te maken tijdstippen de
door dezen verlangde opgaven naar waarheid
te doen bij den burgemeester der gemeente,
waar die goederen zich bevinden. Deze op
gave betreft derhalve de goederen van de soort
welke uitdrukkelijk in art. 5 wordt genoemd
en strekt zich niet uit tot die goederen welke
men voor zich zelf en zijn gezin heeft. Daaren
boven is dit een opgave van goederen die men
in voorraad beeft, zoodat er buiten vallen alle
waren die men voor een ander in bewaring
houdt. Art. 5 ziet bljjkbaar op neringdoenden.
Eeu andere soort opgave kent art. 9 lid
1. der distributiewet, dat ieder verplicht naar
waarheid te doen alle opgaven, welke van
hem in verband met de distributie vun goe
deren worden verlangd bjj eene schriftelijlee
vordering, gedaan door den minister van L.
N. en H. of op diens last door den burge
meester van eeuige Nederlandacbe gemeente.
Nu heeft de minister van L. N. en H. de
bevoegdheid alle goederen, waaromtrent op
gaven var. de eerste of de tweede soort boven
vermeld, worden gevorderd, in bezit te nemen,
waarbjj hjj de bepalingen moet in acht nemen
der YVet van 3 Augustus 1914 S. uo. 351
tot aanvulling der onteigeningswet, ter voor
koming van vasthouding en prijsopdrijving
van waren.
Indien thans minister Posthuma goed leest,
zal hij zien dat die inbezitneming geschiedt
na bijzondere öf algemeene machtiging van
hem, door of op last van den burgemeester,
zoodat de minister onbevoegd is rechtstreeks
hetzy in eigen persoon, betzij door middel
van personen door hem van eene schriftelijke
volmacht voorzien tot de inbezitneming over
te gaan. Steeds zal hij zich moeten bedienen
van den burgemeester, zoodat wanneer de
inbezitneming of een hiertoe strekkende huis
zoeking geschiedt zonder uitdrukkelijk optre
den van den burgemeester de huiszoeking en
inbezitneming in volslagen strjjd met de wet
zyn, daar de minister zelf niet hiertoe be
voegd is.
Art. 355 wetboek van strafrecht, bepaalt
dat met gevangenisstraf van ten hoogste drie
jaren, (met of zonder ontzetting van het
actief- en pasief kiesrecht bjj krachtens wet-
teljjk voorschrift uitgeschreven verkiezingen)
worden gestraft de hoofden van ministreëte
departementen »die beschikkingen nemen of
bevelen geven of bestaande beschikkingen of
bevelen handhaven wetende dat daardoor de
grondwet of andere wetten worden ge
schonden.*
Minister Posthuma geeft bevelen welke
eene schending inhouden, naar onze meening,
van art. 158 Grondwet en art 9 lid 2 Distri
butiewet in verband met de genoemde wet
van 3 Augustus 1915 S. no. 358.
Wjj begrjjpen dat krachtige maatregelen
moeten genomen worden tot verkrjjging eener
verdeeling van bepaalde soorten goederen op
billy ken grondslag en wenschen gaarne de
rechtmatig optredende machten in de uitvoe
ring van wettige maatregelen te steuuen. De
heer Posthuma zal op de medewerking der
Nederlaudsche juristen kunnen bouwen, indien
hjj zich door vakkundige rechtsgeleerden laat
voorlichten.
»'tGaat intusschen niet aan militairen rond
te zenden, voorzien van materieel en formeel
onwettige machtigingen of lastgevingen, van
stukken welke, naar in de dagbladen geschre
ven wordt, met eens een onderteekening dragen.
Zijn het ltolsjewiki welke de woonsteden
onveilig maken
De inbeslagnemingen.
Op een te Hoofddorp in de Haarlemmer
meer bijeengeroepen vergadering van land
bouwers is zeer uitvoerig gesproken over de
huiszoekingen, en werden tal van klachten
geuit over het onoordeelkundig optreden der
militaireu.
Met algemeene stemmen werd een motie
aangenomen waarin de vergadering, gehoord
de besprekingen, overweegt dat de opvordering
en inbezitneming van allerlei landbouwge
wassen, zooals thans in de Haarlemmermeer
en de omliggende gemeenten op bevel van
den regeeringscorumissaris door controleurs
en militairen geschiedt, op geen enkele wets
bepaling steunt en daarom onrechtmatig is
dat het aanwezig hebben van de opgevorderd
wordende producten, zelfs al behooren deze
tot producten waarvan inlevering bjj het
graanbureau is bevolen, geen strafbaar feit is
en derhalve geen strafbepalingen als de artt. 19
en 20 der Distributiewet mogen worden toe
gepast, veel minder op alle burgers zonder
onderscheid of zij nog wat aanwezig hebben
of niet; dat een akkerbouwer een natuurljjk
recht heeft om bij voorkeur met zijn gezin en
zija arbeiders te eten van hetgeen zijn arbeid
heeft geproduceerd, voor het vee voorzoover
de voedselvoorziening daardoor niet in het
gedrang komt eveneens voedsel beschikbaar
moet bljjven en ook de distributiewet 1916
het beginsel huldigt, dat door den Minister
nooit mag worden afgenomen wat een burger
in Nederland in huis heett, onverschillig ot
hij het zelf heeft geteeld of op andere wjjze
verkregen, voor zoover die goederen noodig
zjjn voor het onderhoud van zich en zjjn gezin;
overwegende, dat een akkerbouwer in deze
gemeente de teelt van zijn gewassen niet be
hoorlijk kan verzorgen wanneer zyn mede
producenten, de arbeiders, onvoldoende voed
sel ontvangen en hierdoor de grootst mogelijke
productiviteit en intensieve cultuur tot schade
van ons geheete volk wordt in gevaar gebracht
overwegende verder, dat hetj een plicht is
van iederen Hollandschen boer om ook zyn
deel te dragen van de testen van den ttgen-
woordigen tjjdeu, erkennende de noodzake
lijkheid om by, hen, die niet voldoende hebben
afgeleverd, onderzoek in de schuren te doen
naar den aanwezigen voorraad besluitbij de
regeering met alle kracht te protesteereu tegen
de wjjze, waarop de boerderyen eu vooral de
boerenwoningen thans door de militairen op
menigmaal ruwe en onpractische wjjze worden
ouderzoeht, omdat in vete gevalen zelfs de
laatste korrel graan wordt meegenomen, waar
door het den landbouwers en hunnen arbeiders
onmogelijk gemaakt wordt den a.s. oogst naar
behooren mede in 's lauds belang, te behan
delen, en bjj de regeering aan te dringen op
het geven van de verzekering aan de betref
fende landbouworganisaties
1. dat de visiteerende controleurs bevoegd
zulten zijn om aan iederen landbouwer ten
behoeve van zyn gezin en zijn vaste en vreem
de arbeiders te laten minstens twee hectoliter
tarwe, één Jl.L. bruine boonen en één H.L.
groene erwten, zoowel als voldoende voeder
voor paarden, vee en kippen, naar evenredig
heid van de grootte van het bedrjjf
2. de tot nog toe toegepaste inbeslagne
ming te veranderen in inbezitneming met on
middellijke taxatie en spoedige uitbetaling
van den geschalten prys, voorts de tot nog
toe dan volgens deze nieuwe regeling te veel
in beslag genomen waren aan de betrokken
eigenaars otijxiiddellyk terug te geven met
schadevergoeding voor zoover reeds geheel of
gedeeltelijk mochten bedorven zyn; 3e de
landbouwers aan te jsporen ouverwyld in te
leveren aan het graanbureau bjj den burge
meester, hetgeen zy meer bezitten dau waarop
zy volgens bovenstaande mogen rekenen 4.
den landbouwers te adviseeren niets weg te
stoppen, de meest mogelijke medewerking te
verteenen tot een spoedige inzameling en daar
toe vrjjwillig toegang te verteenen tot inspec
tie van hun woning aan één controleur, des-
gewenscht vergezeld van één militair.
Voor het aannemen dezer motie was door
burgemeester Slob namens den regeeringscom-
missaris voor Noord-Holland (die verhinderd
was aanwezig te zy d) het volgende meege
deeld lo. dat aan de controleurs en de mi
litairen opdracht is gegeven met tact en wel
willendheid tegenover de landbouwers op te
treden 2o. dat zy hun instructie moeten uit
voeren met dien verstande, dat aan ieder ver
bouwer, naar redelijke behoeften, tarwe, ha
ver, peulvruchten en kippenvoer moet worden
gelaten naarmate de behoefte van zyn bedrjjf
3o. dat deze bepaling niet beteekent dat vry
vervoer is toegestaan of het graan mag wor
den vermaten 4o. dat nu' voortaan gerekend
wordt op volledige medewerking tot inlevering
van het meerdere, terwjjl proces-verbaal cal
worden opgemaakttegen hen die achterstal
lig blijven en aan deze geen voorraden zulten
worden gelaten.
Tusschen het bestuur van den Boerenbond,
afdeeling Haarlemmermeer, en de minister van
justitie zyn inzake de inbeslagnemingen door
militairen in de Haarlemmermeer, de volgen
de telegrammen gewisseld. De minister seinde
het volgende telegram Na gehouden overleg
met het departement vnn landbouw, heb ik
den indruk, dat geheel overeenkomstig de wet
telijke bepalingen vanwege het departement
van landbouw instructies zjjn gegeven.
Mocht volgens uw oordeel iu eenige bij
zondere gevallen niet overeenkomstig de wet
telijke voorschriften gehandeld zyn, dan ver
zoek ik u mjj de desbetreffende gevallen met
namen te noemen, teneinde in de gelegenheid
te zyn deze te onderzoeken.
Hierop is hedenochtend het volgende telegram
verzonden door het bestuur van den Boeren
bond aan den minister van justitie. Naar ou-
ze rneening wordt beslist in strjjd met de
wettelijke bepalingen gehandeld, daar geen
voldoende onderscheid wordt gemaakt tusschi a
de inbezitneming krachtens artikel 9 der
Distriebutiewet en de strafrechtelijke inbeslag
neming van artikel 20 dier wet.
Wy zyn tot onze groote teleurstelling daar
om door uw overigens vriendelijk antwoord
niet overtuigd, noch ook gerustgesteld. Wan
neer zoudt u onzen voorzitter met onzen
rechtskundigen adviseur, mr. Monnik in par
ticuliere audiëntie willen ontvangen, of iemand
van uwentwege aanwijzen, met wieu de zaak
kan worden besproken Met het oog op de
steeds toenemende ontstemming onder de land
bouwers wordt spoedig antwoord dringend
verzocht.
Het Nederl. Correspondentiebureau in Den
Haag meldt Naar aanleiding van de scher
pe protesten uit de Haarlemmermeer tegen
de inzameling van landbouwproducten met
medewerking van de militaire macht kan, op
grond van te bevoegder plaatse ingewonnen
inlichtingen, het volgende worden medege
deeld
Gelijk men zich zal herinneren, heeft de
minister van landbouw reeds in de volksver
tegenwoordiging gewezen op de nalatigheid
in de inlevering, waarmede men met namfe
in de Haarlemmer meer had te kampen. Reeds
toen achtte de minister militaire hulp noodig,
die nu verkregen is en waarover ten onrechte
wordt geklaagd. De toestand toch in deze
streek is van dien aard, dat de algemeene
opdracht om de landbouwers, die hun ver-
plichtingen zyn nagekomen, niet lastig te
vallen, in de Haarlemmermeer wei niet of
slechts zelden zal kunnen worden gevolgd.
In de Haarlemmermeer heeft de inlevering
inderdaad alles te wenschen over gelaten. Dit
moge bljjken uit de hier volgende gegevens.
Volgens de laatste opgaven waren nog niet
ingeleverd van de vermoedelijke opbrengst,
na aftrek van wat voor de zaai en, van som
mige artikelen, voor veevoeder kon worden
gelaten tarwe 39 percent, haver 43 percent,
veldboonen 60 percent, grauwe erwten ruim
83 percent, andere boonen 57 percent, kooU
zaad 69 percent.
ZEEUWSCH NIEUWSBLAD.
