amestasschen. st
Landbouw.
Visscherij.
Onderwijs.
Rechtzaken.
Buitenland.
Laatste Berichten.
Advertentiën.
P. B. de Baekere ziju buitengewone hooge
prijzen besteed, ondanks de klaagliederen der
boeren welke men gedurig ban hooren. Zno
werden de paarden verkocht voor f 3475,1 3250,
f3025, f 2100, 1 2275, f2075, f 1525, f1425,
f 1300, f725, 1900, 1975 en f 500 de melk
koeien gingen f780, f f70,1 r 20, f 690, f 660,
f580, 1 560 enz. de minste gold nog 1210.
Vaarzen werden verkocht van 1 230 tot 1 100,
kalveren van f95 tot f 42. Varkens voor f475
tot f240. Ook den landbouwhalm werd aan
/.eer hooge prjjzeo verkocht.
De militaire huiszoeking op boerderijen.
Het Z. L en Tbl. schrijft.
Naar aanleiding van bespreking te dezer
zake door den voorzitter der Z. L. M. in Den
Haag gehouden, kan worden medegedeeld, dat
alleen onderzoek zal worden ingesteld bjj die
landbouwers, welke naar het oordeel van den
regeeriDgacommissaris io Zeeland, tengevolge
onvoldoende levering daarvoor in aanmerking
komen.
Landbouwers, die behoorlijk ingeleverd heb
ben zullen uiet worden gecontroleerd.
Het vlasserij-bedrijf in Zeeuwseh-
Vlaanderen.
Iu het dezer dagen verschenen O-otraal Ver
slag der Arbeidsinspectie o>er 1916 wordteen
Btzondenlgk hoofdstuk gewjjd uan het hierboven
vermelde, zoo plotseÜDg verrezen bedrijf.
Het aantal machinaal gedreven vlassergen,
waarvan er vóór den oorlog slechts één ia
Zeeuwsch-Vlaanderen bestond, was iu het
voorjaar van 1916 reeds tot 6 gestegen, en
nam daarna zoodanig toe, dat het aan eind
van dat jaar reeds 36 bedroeg.
Daarnaast werd het vlassersbsdrgl op klein -
schaal uitgeoefend door een groot aantal per
sonen, die, soms eeuige tezamen voor geza
menlijke rekening, van de boeren of groothan
delaren partijen vlas opkoopen en deze met
behulp vau gezinsleden ol van vreemden be
werken. Ook komt het thans veel voor, dat
kleine landbouwers of landarbeiders op daar
toe specia .1 gepacht land vlas verbouwen om
het later zelf te be wei ken.
Was er aanvankelijk veel vraag naar zg.
>gebobberd vlas» d. i. slechts voor de helft
schoon gtzwingeld vlas in het voorjaar van
1916 werd weer wat mesr schoon gezwingeld
«las gevraagd, zulks ten behoeve der Neder-
landscbe regeeiing. In Zeeuwsch-Vlaunderen
moest per zwingeluiolen l'/2 haal (l baal
102 KG.) geleverd wordeD.
Eéu der oorzaken van den bloei van het be
drijf '8 de s'yging der vlasprgzen in 1915
1916. Vóór den oorlog was de prjjs van het
onbewerkte of zg. stoovius zeer laag. In Mei
1915 is de groote stijging der prjjzen voor
het bewerkte gestegen.
iu het verslag wordt in het bijzonder in
't licht gesteld de in d^ze streek heerschende
toestanden, die afwyken van de normale.
Het zoogenaamde stroovlas wordt eerst van
het zaad ontdaan, gerepeld of gebeukt, en
daarna tgeroott. Vroeger geschiedde dit in
liet water, doch dit zg. »modderroten«, dat in
de rivier de Leie (België) uog steeds geschiedt
is in deze streek grooteudeels vervangen door
dauw roten». Het vlas wordt op het land of
laugs een dijk uitgespreid en aan den dauw
en het zonlicht blootgesteld het wordt eenige
malen gekeerd tot de roting is voltooid. Daar
na wordt het in boascben opgezet, die als ze
droog zjjn, worden vastgebonden en in schu
ren verzameld. Het dauwroten biedt het voor
deel dat men er niet bjj in het water behcett
te staan, zooals bjj het modderrolten in rivie-
ïer, kreken of putten wel het geval is. Hier-
ti genover staat dat het vlas een minder fiaaie
kleur krjjgt, doch aangezien bet water in
Zeeuwsch-Vlaanderen aan het vlas toch Diet
de fraaie kleur van de Leie geeff, en de op
brengst bjj moddenoten wat geringer scbjjnt
te zyn dan bjj het dauwroteD, geeft men
aan dit laatste, in verband met het onaange-
t ame en ongezonde van het werk bjj het
modderroten, de voorkeur. Het laatste kan
boveudien gedurende het gansche jaar geschie
den het modderroten niet in den wiuter.
In één fabriek geachiedt het roten thans
op een speciale wjjze, in warm water.
Het roten op het land vordert 2 tot 6 we
ken, naar gelang van de weersgesteldheid,
daar het zon en vochtige nachteu vereischt.
De kortere duur van het dauwioten is ook
t og een voordeel boven het modderroten, dat
minstens 4 tot 6 weken vereischt.
Als het rotingsproces is afgeloopen wordt
het vlas gebraakt en gezwingeld. In hand-
vlasserjjen geschiedt het braken met de rol-
1 raak, het zwingelen met trapzwingelmolens
met één, zelden twee voettreden. In de fabrie
ken met machinale drjjfkracht zjjn de ver
schillende werktuigen voorzien van inrichtin
gen tot. het afzuigen van het ontstane stof.
Het is genoegzaam bekend, da* het braken
en zwingelen een stoffig werk is, en dat dit
stof, vooral bjj zwakke personeq, ot als men
konde gevat heeft, boesten veroorzaakt.
Vry algemeen waren de arbeiders van oor
deel, dat het in modder gerote vlas, schade-
lijker is, dan het zgn. dauwgerote. Hierdoor
rjjst de vraBg, of wellicht de modder en de
zieh daarin bevindende bacterieën nog meer
de oorzaak van de schadeljjke uitwerking zyn
dan het eigenljjk vlasstof.
Een tabel van een aantal werktuigen ver
meldt voor het verslag-jaar 219 bedrjjven kon-
der kraohtwerktuigen waarvan 105 te St. Jan-
pteen on 56 te Koewacht. Voorts zes bedrjjven
met krachtwerktnigen, waarvan 3 te AieT, een
te Breskens en twee te Koewacht. Die dtie te
Axel hadden samen 34 zwingels, die eene te
Breskens 24, en die twee te Koewacht 6.
in het geheel waien er 675 personen in
het bedrjjt werkzaam, waarvau 252 Belgen.
We herhalen echter dat deze cjjfers zyn uit,
1916.
Het loon is soms dagloon en bedraagt dan
f 1. 50 tot f2 per dag maar in den regel is
het stukloon, waarbjj de vlugsten 2. 40 tot
4 per dag kunnen verdienen met het bra
ken en zwingelen. Voor het schoonzwingelen
loopt het dagloon uiteen van t 1. 50 tot 3.15.
Aangezien velen der bedrijfshoofden vreem
delingen waren, en niet bekend met de bepa
lingen der Arbeidswet, werden zjj door de iu-
specteereudc ambtenaren op de hoogte gebracht,
terwjjl hun de noodige hulp werd verleend bjj
het aanvragen van een vergunning om de be
schermde personen (jeugdige personen en vrou
wen) die nog niet gekeurd waren, door een
ter plaatse gevestigden arts te mogen laten
onderzoeken. Ook omtrent de voorschriften
inzake arbeidskan* ten en -lijsten, welke op een
enkele uirzondeiing na iu geen dezer inrich
tingen bleken te worden nageleefd, werden de
noodige inlichtingen verstrekt, terwjjl hulp
werd verleend Djj bet invullen der arbeidsljjvten.
Wat de inrichting der handvlasserjjen betreft,
wordt medegedeeld, dat deze voor het meeren-
dsel houten sohuran zyn, gedekt met strooien
en rieten daken, waar tegeljjkertjjd gebraakt
en gezwingeld wordt. In sommige gevallen
geschiedt het braken op dan dorschvloer van
een korenschuur en het zwingelen in een klei
nere bouten, of van stroo gemaakte schuur.
De vlassers die in den loop vaa 1916 met
het werk begonnen, namen landbouwsohuren
in gebruik of richtten strooien schuren op.
De in de streek woonachtig e vlassers hebben
da schnur bjj hun woning, terwjjl de Belgische
vluchtelingen in door hen gehuurde landbouw-
sehnren werkten.
De schuren voldeden op een enkele uitzon
dering nu aan de wetteljjke eischen omtrent
vijje luchtruimte in de groote korenschmen
was die zelfs meer dan voldoende.
De ventilatie geschiedt iu dtK.schuren, waar
gpzwingeld wordt, door zoogenaamde vullen
d. z. luiken in de zjjwuuden, die aan de bnven-
zjjde op scharnieren kunnen draaien, en die
naar belang van de weersgesteldheid, op vel
schillende wjjdten kunnen worden open gezet.
Opgemerkt wordr, dat deze vallen een zeer ge
schikt middel /jju tot verwjjderen van het stof
der zwingelmolej 8 dichtbij ds plaats, w a bet
stof ontstaat. Vooral in kleinere ruimte zyn
ze te verkiezen boven hoognr gelegen ventil.i-
tie-openingen,
Verscheidene malen moest grëischt worden
dat in de werkplaatsen opgeborgen vlas door
een dichte wand van die localiteiten gescheiden
werd.
De reioheid der schuren liet zeer veel te
wenschen over de muren en daken waren soms
mei een laag vuil bedekt, niet minder dan 34
voorschriften tot reiniging der schuren moesten
dan ook worden gegeven.
Vlassfroo,
De minister van Landbouw heeft bepaald
Art. I. Het vervoer vau vlasstroo, al dan
niet ontdann van de zaadbollen, uit eenige
plaats in een gemeente naar het overige deel
des rjjks, hetzij in of buiten die gemeente ge
logen, is verboden.
Art II. Het. verbod, gestold sub 1, geldt
niet voor
a. het vervoer van partjjen, die geadres
seerd zjjn aan de Vlasvereening, Parklaan 28,
te Rotterdam
b. het vervoer van partjjen, gedekt door
een vervoerbewjjs, geteekend door den voor
zitter van de sub a genoemde vereeniging.
(St.et.)
Men schrjjft uit Zeeland aan de N. R. Ct.
De gehesle ansjovisteelt dreigt ook ditmaal
weer een mislukking te worden. Voor de
visschers is dit vooral een ernstige zaak, daar
hooge kosten zyn gemaakt en zjj dus niet
financieel gedekt worden, terwjjl thans door
het gebrek aan haring het publiek ook zeer
gedupeerd wordt. Behalve de haring en ansjo
vis, wordt ook bliek en wat rog aangevoerd.
In de Oosterscbelde maakt men laugs de kust
van Schouwen met neiteu en luiken afzonder-
1 jj k op de rog jachtde prjjs bljjfc 30 ct. per
*/2 K.G., wat gemiddeld f 1.75 per rog
uitmaakt.
Examen nuttige handwerken.
Middelburg. Geëxamineerd 2 can
didates Geslaagd de dames A. Maartense,
en A. S. Butler, Aardenbnrg.
Nog slaagden de dames: J. H. Fritzius,
Oosteriand, J. de Later, Ouwerkerk, D. van
Klinken, Nieuwerkerk, H. C. H. van der Weele,
Zierikzee, M. J. Passenier, A. Maartense en
W. A. Wejjnman, allen Middelburg,
Te Amsterdam Blaagde voor het doctoraal
examen in de rechten de heet J.C. van Scha-
gen van Domburg.
Arrondlssements-Rechtbank te Middelburg
Voor de rechtbank te Middelburg werd Vrjj-
d»g 3 dagen hechtenis gevorderd tegen den
schippersknecht Cnr. v. K. wegens landlooperij.
■De rechtbank veroordeelde hem tot die straf.
Tegen de schippersvrouw M. de M. die te
Hansweert trachtte allerlei vei boden goederen
uit te voeren, werd 6 weken met aftrek van
het voorarrest gevorderd.
De verdediger, mr. P. Dieleman, bepleitte
clementie voor bekl. en vroeg directe uitspraak
en ontslag uit de voorloopige hechtenis.
Op deze verzoeken ging de rechtbauk echter
niet i'd. j
De volgende zaak was die tegen C. v. D.
uit Sas van Gent, die gelegenheid zou hebben
gegeven voor hazardspel.
Getuige J. Schieman heef! gespeeld bjj bekl.
en ongeveer drie gulden verloren bjj deed dit
uit vrjjen wil. Bekl. vroeg hem niets.
Twee getuigen a décharge verklaarden, dat
beklaagde meermalen F rati ach en Duitscb geld
wisselde aan de grens.
Na voorlezing van bekentenis van beklaag--
de voor de rechtercommissa< is, eischte de offi
cier, die erop wees dat bekl. reeds lang on
gunstig bekend staat, drie weken gevangenis
straf.
l)e verdediger, mr. P. De Ie ra an, bepleitte
vooral teruggave van het in beslag genomen
geld.
Ats beklaagd van diefstal op 5 Maart van
17 pakken aajet, en wel distributiesajet, stoud
terecht P. A. v. G., goederenklerk bjj den
spoorweg te Hulst, die kort geleden is ver
oordeeld wegens verboden nederiage.
Beklaagde bekende en zcide den diefstal ge
pleegd te hebben, omdat hjj f 400 verloren had,
die hjj terug moest geven.
De officier eischte twee maanden voorwaar-
deljjke gevangenisstrat met drie jaar proeftijd.
De veidediger, mr. J. Adriaanse, zette uit
een dat bet z-er aaunemeljjk is, dat bekl.
trachtte een tekort bjj te passen. Bekl. staat
bjj de maatschappjj gunstig bekend en er zyn
zeker termen voor een clemente straf.
Niet verschenen was A. v. O. uit Ter Nenzeu.
Wegens verduistering van een rjjwiel, dat
hij bjj P. Taalman hnarde voor f 3 per wepk,
was hjj gedagvaard.
D.iar ook ééu getuige niet was opgekomen,
werd de zaak geschorst.
Wegens diefstal van eenige stukjes schoen
eslag en een paar touwen pantoffels, stond
beroChl A. K. rijksambtenaar te Koewacht,
tdie bekende als kostganger bjj P. C. v. d. Walle
te hebben ingewoond en de bedoelde artikelen
te hebbeo ontvreemd.
De eiseh luidde 1 10 of 20 dagen.
Wegens diefstal van een paar kousen onder
Zsauaslag werd tegen het 18-jarige meisje
E. M. V. uit Ter Neuzen f 10 of 20 dagen
hechtenis gevorderd.
De diefstal had plaats op een hofstede,
waar beklaagde zelfs nog een boterham had
gehad.
I. de R. eu J. de R. uit IJzendjjke hadden
zich te verantwoorden wegens mishandeling
van F. R. Kreutziger.
Volgens getuige heeft eigenljjk alleen de
tweede beklaagde het feit misdreven.
De eisch luide voor den eerste vrjjspraak
voor den tweede t10 of 20 dagen.
Wegens mishandeling van P. de Brujjn
werd tegen E. L. uit Koewacht f 10 of 20
dagen gevorderd.
Wegens het doen brengen van meel buiten
de distributie bjj den bakker O. M. v. Leeuwen,
werd tegen M. v. D., vrouw van P. uit Axel,
bjj verstek f25 of 25 dagen gevorderd, en
wegens het niet opgeven van een hoeveelheid
tarwe en bruine boonen bjj den burgemeester
tegen P. J. L. uit Breskens eveneens f 25 of
25 d. h.
Uitspraak: 17 Mei.
Vrjjdag 1.1. deed boveagenoemde rechtbank
uitspraak in de door ous vermelde zaken,
waarbjj zjjn veroordeeld wegens
diefstal: A. P. G., 29 j., kooptn., Mid-
delb. en J. H. M. v. d. W., 34 j., zonder
ber., Vlis8ingen, beiden gedetin., de le tot
4 m. en de 2e tot 6 w., beiden met aftr-
voor-arr.G. G., 29 j., voorman, Kapelle,
tot 14 d.J. T., 16 j., en A. T., 15 j.,
beiden zonder ber., Heinkenszand, beiden tot
f 15 s. 1 m. ts.C. T., 18 j., zonder be
roep, Heinkenszand, G. S., 66 j., zonder ber.,
Middelb., en A. M 18 j' dienstb Heinkens
zand, allen tot f 15 s. 15 d. en J. J. S.,
17 j., koopm., Middelb., tot f 10 s. 3 w. ta.
mishandeling Ch. F., 49 j., landb., Kou-
dekerke, tot f 15 s. 15 d.,en G. G., 49 j.,
voerm., Kapelle, tot 6 w.
poging tot verb. nitv.A. II., 51 j.,
machinist, en J. B, 20 j., schipperskn., bei
den Dordrecht, gedetin., de le tot 2 m. en
de 2e tot 6 w., beiden met aftr. voor-arrest
verb. verv.F. v. d. K., 38 j werkman,
Goes, tot f 20 s. 20 d., met vernietiging v.
h, vonnis in eersten aanl.
overtr. DistributiewetJ. L. Lz., 41 j.,
en J. B., 66 jlandbouwers, Vrouwepolder,
de le tot f 50 b s. 3 w. en de 2e tot f 25
b. 3 w.A. W., 33 j., en J. L34 j., land
bouwers, en P. D., 38 j., veldarbeider, allen
Serooskerke, en P. S., 56 j., arbeider, Ove-
zande, allen tot f25 s. 25 d., en J. R,, 40
j., molenaar, Westkapelle, tot f 10 b. 10
d. h.
Voorw. veroordeeld wegens diefstal P.
M. P., 40 j., stoker, tot 2 w. met een proeft,
van 3 jaar.
Vrjjgesproken W. B, 23 j., schipperskn.,
lerseke, beklaagd van heling.
Het Gerechtshof te 's Gravenhage heeft
behandeld het hooger beroep, ingesteld door
den officier van justitie te Middelburg tegen
het vonnis, waarbjj E. v. D., werd vrijgespro
ken van de ten laste legging als zou hjj op
30 Mei 1916 te Sas van Gent een partij aard
appelen, Red Star van kleigrond, aan de dou
aneambtenaren ten uitvoer hebben aangegeven.
Beklaagde voerde aan, dat het ter plaatse
gevestigde lid der provinciale commissie van
toezicht hem verlof hal gegeven tot uitvoer
van de hoeveelheid Red Star-aardappelen van
andere soort, tot uitvoer waarvan consent van
den directeur der Aardappel-vereeniging be
stond, te zijn ingeladen in het schip Adriana.
Tegenover deze toestemming had beklaagde
voorzien in de aardappelbehoefte van de ge
meente Terneuzen. De getnige décharge
W. Bedet bevestigde een en ander, doch gaf
toe, niet te kunnen zeggen, waaraan hjj eigen
ljjk zjjn bevoegdheid tot een zoodanig verlof
ontleende. Bekl. zei niet te weten, of delRed
Star-aardappelen van kleigrond waren, hjj
had geen aanleiding gehad dit te onderzoeken,
daar hij voor den uitvoer van Red Star-aard
appelen in ieder geval verlof moe9t vragen
aan getuige W. Bedet. Hjj was dan ook
niet naar de aardappelen gaan kijken.
Nadat de commies-verificateur Erichsen be
vestigd bad, dat beklaagde de lading van de
Adriana ten uitvoer had aangegeven, ver
klaarde de controleur v. Straaten, dat hjj in
de lading Red Star-aardappen van kleigrond
had aangetroffen een door beklaagde meege
brachte deskundige gaf als zjjn meenicg te
kennen, dat einde Mei aan meermalen verla
den aardappelen niet te zien wrs, of zij op
zand-, veen-, ol kleigrond, waren geteeld.
Nadat nog een getuige had meegedeeld,
dat wel de Red Star-aardappelen onder de
andere aardappelen waren verladen, doch dat
zulks niet in opdracht van beklaagde was ge
schied, vroeg het O. M. waargenomen door
advocaat-generaal mr. Mazel, vernietiging van
het vrijsprekende vonnis en veroordeeling van
beklaagde tot 3 maanden gevangenisstraf met
verbeurdverklaring van de in beslag genomen
aarkappelan.
Beklaagde's advocaat mr. G. C. A. Oskam,
betoogde, dat noch vaststond, dat onder de
ten uitvoer aangeboden aardappelen Red Star
van kleigrond waren geweest, noch dat be
klaagde dit w'st of had onderzocht, en dat
in ieder geval 't door getuige W. Bedet gege
ven consent beklaagde tot den uitvoer gerech
tigd had. Op deze gronden concludeerde hjj
tot vrjjspraak.
Overzicht.
Van de verschillende gevechtsfronten valt
weioig belaugrjjk nieuws te melden. De
strijd aan het W. front is uitteraard het le-
"vendigst, hoewel geen der beide oorlogvoe
rende partyen een succes van beteekenis kan
boeken. Bedriegen ons de voorteekenen niet
dan is spoedig van Duitsche zjjde een hervat
ting van het offensief te verwachten.
Of de geallieerden in deze gevechtspauze
nu met man en macht bezig zjjn hun stel
lingen steviger te grondvesten tegen den te
verwachten aanval der Duitschers is ons niet
bekend.
Haig meldt, dat da Engelsche vliegdienst
Vrjjdag na het optrekken van den mist boveu
het Westeljjk front flink op dreef is geweest.
Er werden bommen geworpen op Peronne,
Bapaume, Tieit, Dovai, Brugge en de haven
werken van Brugge. Duitsche verkennings
toestellen vielen de Engelsche herhaaldeljjk
aan. Acht Duitsche vliegtuigen zijn in lueht-
strjjd geveld, zes andere stuurloos neerge-
jaagd.
Van Engelsche zjjde is eenig licht verspreid
over de resultaten van den aanval op de haven
van Zeebrugge en Ostende.
De Vindictive, de met cement volgestopte
duikboot, die vóór Ostende aan den grond is
gezetligt scheef voor den ingang van de
haven zjj mag een aanzienljjke belemmering
zyn, zjj maakt de doorvaart van duikbooten
en zelfs van torpedosirjjdkrachten nog niet on
mogelijk.
Wat Zeebrugge betreftook daar is niet
het gewenschte doelgeheel belemmeren van
het uit-en invaren van duikbooten enz. bereikt.
Men seint ons van het eiland Texel:
Gisteravond is te Nieuwe Diep binnenge
komen het tjalkschip Voorwaarts» dat met
hoepels geladen ap reis was van Rotterdam
naar Zweden en dat door 2 vliegtuigen, van
onbekende nationaliteit was aangevallen.
Het gelukte de bemanning het vaartuig in
Nieuwe Diep in veiligheid te brengen.
Jacs. de Kok, s
Ter Neuzen. g
D
CJ
