Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
pc Vrijzinnig pctnocratcn
cn bet VrottwcnKiewcht.
No. 2876
Woensdag 8 Mei 1918.
29e Jaargang.
Offlcieele Berichten,
BINNENLAND.
Nedarland en Duitschland.
Provincie Nieuws
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No. 37.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van l tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-adres: Westkolkstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
(Ingezonden.)
Van verschillende zyden is er reeds vroe
ger op gewezen, dat de Vrjjzinnig-degiocraten
wel in volksvergaderingen schetteren over het
Belang van het passief en actief vrouwenkies
recht maar dat zjj, als het er op aan zou
komen, aan da vrouwen een behoorlijk aan
tal zetels in de Tweede Kamer niet zouden
afstaan. De voorspellingen zijn uitgekomen.
Volgens de candidatenljjsten van de V. D.
party hebben een zekere kans om gekozen te
worden (aannemende dat de kiezers zich in
hoofdzaak houden aan de volgorde der par
tijlijsten) de navolgende candidaten
Mar chant, TeenstraKoster. OudKetelaar
LimburgNijpels, Roodenburg en mevr. Dr
Aletta Jacobs. Is het nu niet schandelijk,
dat de heeren V. D aan de dames V. D.
zulk een slechte kans geveu Dat is nu de
party die zoo opkomt voor de rechten van
de vrouw.
Ik kreeg reeds van een V. D. alhier tot
antwoord, dat meer dan 9 candidaten van de
V. D. party zullen worden gekozen. Hy
dacht wel 12 gekozenen te krjjgen. Maar
dan is het nog schandelijker Als de party
er zoo goed voorstaat, dan had zeker op alle
ljjsten (3 stuks) telkens een vrouw als can-
didaat bovenaan moeten staan.
Spreken en doen is niet hetzelfdeDat
leert weer de V. D. party.
Het is wel koddig om in het blad van de
V. D. de aankondiging van de te houden
Landdagen te lezen. Daar worden op de
sprekerslijst wèl de vrouwen overal no. 1 ge
plaatst.
het eind van het lied zal zijn dat voor de
V. D. party wellicht mevr. Aleta-Jacobs en
voor de L. party zeker mevr. van Baaien
Klaar in de Tweede Kamer komt. (zie maar
de N. Hollandsche candidatenlyst van de L. U.
en het aantal aftredende U. L. kamerleden
aldaar).
Ebd andere zaak heeft mjj leed gedaan,
ook al behoor ik tot de L. Op de can-
ljjst voor de westelyke groep komt Herman
Snyders als.no. 6 voor. M. a w. deze
man, d;e zelfs voorzitter van den V. D. Bond
is geweest, komt weer op de koffiie. Ook al
wordt er in Zeelaud uitsluitend propaganda
voor hem gemaakt komt hjj er vast niet
Trouwens stel dat Herman Snjjders werkelijk
kans had om te worden gekozen, door z g.
voorkeurstemmendan valt mevrouw Aleta
Jacobs zeker af, want Kttelaaar en Limburg
worden door de kiezers buiten Zeeland toch
niet losgelaten.
Wjj krjjgen dan de verrassing dat de L. U.
wil een vrouw in de Tweede Kamer brengt
en de V. D. niet. Aan de eene kant wensch
ik die uitslag hoe bedroevend op zich zelf ook.
Dan kan de vrouwenbeweging eens recht zien
waar de party woont, die niet »schettert*
maar »doet«.
Dat de heer Roodenburg zulk een slechte
plaats heeft gekregen valt mjj tegen. De heer
R. is een bedachtzaam rustig man, die beter
lot had verdiend. Hjj zal buiten de Kamer
wel zjjn weg vinden. Dat Jonker Beresteijn
niet in de Kamer terugkomt zal hy te wjj-
ten hebben aan zjjn optreden tegenover de
boeren. Geen enkele zeekleiboer in Zeeland
of Holland zal de man stemmen, die de boe
ren voor oorlogswinstmakers heeft uitgemaakt
zonder meer. Door zjjn redevoeringen in de
Tweede Kamer heeft by de burgerjj tegen de
boeren opgezet. Misschien zonder het
te bedoelen. Maar dan per ongeluk Wel
nu dan behoort hy zeker niet in 't parlement
thuis. Met redevoeringen tracht Teenstra
(en ook hy zelf) goed te praten wat Beresteyn
bedierf, maar ik ken de boeren te goed.
Wat zjj goed hebben begrepen weten zjj
goed te onthouden en zeker wel tot begin
Juli a.s.
Waterschappen.
By Kon. besluit van 1 dezer is benoemd
in de provineie Zeelandtot lid van het be
stuur van het waterschap der Sluis aan de
Wielingen, A. Bujjck. te Sluis.
Dank voor de plaatsing,
DE WINTER.
Bergen op Zoom, i Mei 1018.
Liberale Unie.
Te Katwoude is een nieuwe afdeeling van
de L LL opgericht met aanvankelijk 10 leden.
Zoo ook te Bellingwolde met aanvankelijk
45 leden. Evenals te Zevenbergen met 28,
te Wintschoten met 51, en te den Hulst mpt
uanvankeljjk 32 leden. Te Winterswijk is
nog ten slote een afdeeling opgericht met
52 leden.
Burgemeesters.
By Kon. besluit van 2 dezer is toestemming
verleend aan J. Poldersdyk, burgemeester der
gemeente Nieuw- en Sint-Joosland, om tot
1 Mei 1919 te Middelburg te wonen.
Bjj Kon. besluit van 25 April 1918 no. 53,
is aan A. E. Kluytenaar, wed. dr. H. van
Ingen Schouten, gemeente geneesheer van
Baarland, Hoedekenskerke en 's Gravenpolder,
een pensioen verleend van f 414 'sjaars.
Mededeeling van minister Loudon
Aangezien dë Tweede Kamer eerst a s.
Dinsdag bjjeenkomt, en de minister van bui-
tenlandsche zaken dus geen gelegenheid had
vóór dien tyd een mondelinge mededeeling
aan de Kamer te doen omtrent de moeilijk
heden met Duitschland, heeft de minister
hieromtrent Zaterdagavond laat de volgende
schriftelijke mededeeling aan de Tweede Ka
mer doen toekomen, welke tevens aan de
Eerste Kamer is toegezonden
De spanning die een tjjdlang bestaan heeft
in de verhouding tusschen Neder'and en
Duitschland, is geweken. De Duitsche re
geering verlangde maatregelen, welke slechts
ten deele voor inwilliging vatbaar waren. Die
maatregelen waren de volgende
lo. De hervatting van deu sedert 15 No
vember 1917 gestaakten doorvoer van Duitsch
land naar België laugs de Nederlandsche wa
terwegen van zand, grint en steenslag, zon
der handhaving door de Nedeilandsche regee--
ring van de harerzjjds gestelde voorwaarde,
dat vooraf door een commissie van deskun
digen een onderzoek in België zou worden
ingesteld naar het gebruik, dat van het vroe
ger doorgevoelde materiaal was gemaakt.
Tegen zoodanigen doorvoer in onbeperkte
hoeveelheden zonder contróle verzette de Ne
derlandsche regeering zich aanstonds, aange
zien zulks strjjdig zou wezen met haar wel-
bekeude opvatting van de neutraliteitsplich-
ten. De Duitsche regeering gaf daarop zel«e
een maximumcyfer voor de toe te atane hoe
veelheden aan, n.l. 600,000 ton per jaar.
Daarmede verviel voor de Nederlandsche
regeering het principieele bezwaar, dat zy
geopperd had.
Immers het genoemde cjjfer bleef beueden
het maximum, dat zjj in haar, aan de Staten-
Generaal bekende, briefwigseliug met de beide
betrokken regeeringen had vastgesteld, als
haars inziens benoodigd voor gewoon onder
houd en herstel van de Belgische wegen. Zp
kon daarom ook zonder overwegend bezwaar
laten vervallen de door haar in laatste in
stantie gestelde voorwaarde, dat een commis
sie van contróle in België moest worden toe
gelaten, eer de doorvoer hervat kon worden,
een voorwaarde, welke de Duitsche regeering
thans onaanneembaar had veiklaard.
De Nederlandsche regeering heelt deze
schikking te gereeder kunnen aanvaarden, om
dat op haar verzoek de Duitsche regeering
zich bereid heeft verklaard, het niet-gebruik
voor militaire werken van de door te voeren
materialen in de te wisselen nota 's vast te
leggen.
2o. Onbelemmerde uitvoer uit Nederland
naar België tot een maximum van 250.000
ton per maand. Tengevolge van het sinds
korteu tyd hier te lande bestaande vervoer-
verbod was nl. de overigens vrije uitvoer van
zand en griDt zeer bemoeielykt.
Tegen inwilliging van dit verlangen betref
fende een product van den Nederlandschen
bodem, dat aan geen uitvoerverbod onder
worpen is, had de Nederlandsche regeering
evenmin op eenigen principieelen grond aan
leiding zich te verzetten.
3o. Herstel van het bjj den aanvraag van
den oorlog door de Duitsche regeering zelve
gestaakte goederenverkeer per spoorweg tus
schen België en Duitschland over Roermond.
Tegen dat herstel kon van Nederlandsche
zjjde geen bezwaar gemaakt worden, omdat
Nederland krachtens het verdrag met Duitsch
land van 13 November 1874 (Stb.l no. 18 van
1875) verplicht ia, het bedoelde spoorwegver
keer mogeljjk te maken. De Duitsche re
geering verlangde vryen doorvoer ook langs
dien spoorweg van alle goederen, op drie
uitzonderingen na, te weten vliegtuigen, wa
penen en munitie. Van troepenvervoer was
geen sprake.
De Nederlandsche regeering mocht echter
op grond van het valkenrechteljjk beginsel,
uitdrukkelijk neergelegd in artikel 2
harer Deutraliteitsproclamatie, geen door
voer van legerproviand toelaten. Zjj gaf
derhalve aan de Duitsche regeering te kennen,
dat die vierde uitzondering beslist vereischte
was voor .de toelaatbaarheid van den verlang
den doflVvoer.
De Duitsche regeering heeft thans verklaard,
met de aldus gestelde beperkingen van den
doorvoer accoord te gaan. Ook heeft zjj te
kennen gegeven, zich te vereenigen met de
door de Nederlandsche regeering gewenschte
omschrijving van het begripwapenen, als
omvattende alle voorwerpen van wapening en
uitrusting.
4o. Vereenvoudiging en bespoediging van
de maatregelen, door de Nederlandsche re
geering genomen tot wering van den fraudu-
leuzen uitvoer aan boord van de door- en
uitvarende Rynschepen, en die naar het oor
deel der Duitsche regeering van de vrjje vaart,
door het Rjjnvaartverdrag gewaarborgd, aan
merkelijk belemmerden. De Nederlandsche
regeering, zelve van die wenschelykheid
overtuigd, heeft op zich genomen, het
uiterste te doen om de gewraakte belemme
ringen uit den weg te ruimen, o. a. door
verzegeling bjj de inlading in Duitsch
land onder toezicht van een Nederlandsch
ambtenaar, door bewaking aan boord en door
snelle uitklaring. Dit alles zonder in het
minst afstand te doen van haar contractueel
recht van contróle. Zy is te dier zake nog
in nadere gedachtenwisseling met de regeering
te Berlyn.
Ten slotte is de Duitsche regeering op
aandringen dezerzyds teruggekomen van hare
aanvankelijke bezwaren tegen de voorschriften
door de Nederlandsche regeering aan hare
consulaire ambtenaren in België verstrekt,
krachtens welke voor uit dat land in- of door
te voeren goederen de verklaring, dat deze
niet zjjn militaire voorraden, oorlogsbuit of
of gerequireerde goederen, niet mag worden
afgegeven ten aanzien van goederen, die zjjn
onderworpen aan een regime, gelijkstaande
met requistie.
De Duitsche regeering erkende n.l., dat deze
voorschriften tot geen klachten aanleiding gaven.
De militaire verloven zullen in het begin van
deze week weer worden verleend. Ook zal
aan de troepen de gebruikelijke bewegingsvrij
heid weer worden toegestaan.
Nederlandsch zeilschip beschoten.
Lloyd's News meldt, dat er vjjf Nederlan
ders in een haven aan de oostkust van En
geland zjjn geland, die ontsnapt zjjn aan een
beschieting door Duitschers, die langer dan
twee uur duurde. Deze Nederlanders maakten
de bemanning uit van een klein Nederlandsch
zeilschip van ongeveer 100 ton. Het was op
zoowat 40 mjjl van de Nederlandsche kust
toen het werd aangevallen door vier Duitsche
vliegers. De vliegers hadden geen bommen
zy vlogen bjjkans twee uur rond het kleine
Nederlandsche vaartuig en onderhielden met
hun machinegeweren een aanhoudend vuur op
het ongewapende schip. Toen de bemanning
bevel kreeg het schip te verlaten, ging zjj
over in een kleine roeiboot. De sterke Noord-
Oostenwind dreef de mannen naar de Engel-
sche kust. Gelukkig ontmoetten zjj een klein
Engelsch vaartuig, dat hen aan boord nam.
Uren lang hadden zy op het ruwe water ge
roeid, aldus een afstand van 60 tot 70 mjjl
afleggend. Gisterenavond is het Nederlandsche
zeilscheepje de haven binnengebracht het
was in de Noordzee door een Éngelschen tor
pedojager ontdekt. Het schip was let.terljjk
doorzeefd van kogels uit machinegeweren.
liakken van brood in blikken.
Wegens de schaarste aan olie is binnenkort
een besluit te verwachten, waarbjj den bakkers
het bakken van brood in blikken wordt ver
boden.
Op een mijn geloopen.
Ongeveer op dezelfde plek, waar de G. 11
te Terschelling is verongelukt, is Donderdag
middag de mjjnenveger »Frans Naerebout»,
samenwerkende met de sleepboot Lutine»,
op een mjjn geloopen en dadeljjk gezonken,
Tien opvarenden zjjn gedood. 8 lede a van
de bemanning zyn gered. Het Hbld. ver
neemt nog omtrent de ramp, aan de mjjnen-
visscher Frans Naerebout overkomen, het vol
gende De Frans Naerebout en de Lutine
waren reeds eenige dagen bezig met mjjnen-
visschen en hadden er ook reeds eenige on
schadelijk gemaakt. Donderdagmorgen werd
opnieuw met het mjjnenvisschen een aanvang
gemaakt, daar bet werk de twee voorafgaande
dagen had moeten worden gestaakt wegens
slecht weer. Wanneer gevischt wordt, gaat
Bteeds een der op Terschelling gedetacheerde
officieren mede, ditmaal luitenant der zee 2de
kl. Van Waasdyk. Het spreekt vanzelf, dat
ieder lid der bemanning zoodra het gevaar
lijke gebied bereikt is een zwemvest aantrekt.
Dit is voor de geredden het behoud geweest,
Vermoed wordt, dat de Frans Naerebout met
het voorschip op een myn geloopen iszeker
is hieromtrent echter niets bekend. De tyd
om dat na te gaan ontbrak, daar het vaar
tuig in twee minuten gezonken was.
De overlevenden werden te water geslin
gerd of sprongen overboord en trachtten zich
zwemmende of met behulp van wrakhout
dryvende te houden. Natuurlyk werd on
middellijk hulp verleend. De meesten werden
door de Lutine opgenomen een der andere
te hulp gesnelde vaartuigen, de Ursul, pikte
ook een der opvarenden op. Onmiddellijk
werden de overlevenden naar Terschelling ge
bracht, waar zjj van droge kleeren werden
voorzien en de gewonden verbonden werden.
Toen men wat op zyn verhaal gekomen was,
werd met de G. II de terugreis naar Nieu-
wediep aanvaard, waar de lichtgewonden eerst
naar het hospitaal werden overgebracht om
nader onderzocht te worden. Daarna vertrok
ken de gezonden naar huis.
Des avonds te ongeveer 11 uur kwam de
Lutine met de vjjf dooden aan. De ljjken
werden naar het hospitaal overgebracht.
Middelburg. In de Dinsdag ge
houden vergadering van de kamer van koop
handel en fabrieken, te Middelburg was inge
komen een oproep tot bywonen van de ver
gadering uitgeschreven door de commissie
voor de binnenscheepvaart op 8 Mei te
Utrecht.
Een tweede uitnoodiging is voor de jerga-
dering van de Ned. Kamer van koophandel
te Düsseldoif, welke op 15 Mei in den Haag
wordt gehouden en waar de secretaris van die
kamer zal spreken over »De ontwikkeling der
Nederlandsch-Duitscke Handelsbetrekkingen na
den oorlog.* Verder een bericht van den
minister van ooilog, dat by het vorderen van
vee rekening zal worden gehouden met de
belangen der boterproducenten. Een verzoek
van het hootdbestuur der posteryen en tele
grafie om inlichtingea over het werken van
de Post Chêque en Girodienst en het opgeven
van eventueel gewenschte voorzieningen. Het
overzicht van de Nutsspaarbank over de laat
ste 5 jaar. Een exemplaar van het adres
voor de Utrechtsche bandelssocieteit gezonden
