Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland, Zeeland. jUajsche iriden No. 2872 Zaterdag 27 April 1918. 29e Jaargang. .a Perskroniek. Öffieieele Berichten, BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 cent, voor liet buitenland met verhooging der bijkomende porto's. Advertentien worden aangenomen bij alle Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever. Telef. latere. No. 37. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer 10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte Redactie-adres: Westkolkstraat 10, Ter Neuzen. Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen. Wjj hebben in ons vorig artikel uiteenge zet, dat voor de verkiezing van de Tweede Kamer het land niet meer verdeeld is in districten, die ieder op zich-zelf een afgevaar digde kiezen, maar dat de stemmen die over het geheele land zijn uitgebracht op een bepaalde party, by elkander worden opgeteld. De party, die in bet geheele land de meeste stemmen krygt, ontvangt dus ook het grootste aantal zetels. Om de regeling nu echter niet te ingewik keld te maken, is bet land verdeeld in 18 kieskringen. In iederen kieskring worden dan de stemmen die zijn uitgebracht op iedere partij, by elkander opgeteld. En de uitslagen van de kieskringen gezamenlijk vormen dan de totaal uitslag over het geheele land. Laat ons een voorbeeld nemen. Er zijn, zeiden wy, 18 kieskringen. De geheele provincie Zeeland vormt één kies kring, namelyk kieskring nummer XII. Het hoofdstembureau van dezen kieskring i« ge vestigd in Middelburg. In iedere gemeente is een stembureau. De kiezer stemt nu in zjjn woonplaats, het stembureau van iedere gemeente maakt 's avonds den uitslag voor die gemeente op en deelt die onmiddellijk mede aan het hoofdstembureau te Middelburg. Het hoofdstembureau stelt daarop den uit slag vast voor den aeheelen kieskring (de ge heele provincie Zeeland), en deelt dien uit slag mede aan het centraal stembureau, dat in den Haag is gevestigd. Het centraal stem bureau stelt den uitslag voor het geheele land vast. Ziedaar de wyze van werken. Nu moet men echter niet denken, dat de verdeeling in kieskringen enkel en alleen administratieve beteekenis heeft. Neen. Er zit in deze verdeeling nog een klein overblijfsel van het oude districten-stelsel. Immers, wanneer de cijfers van alle kies kringen by elkander zijn opgeteld, en wanneer dan uitgemaakt is, hoeveel zetels iedere partij krjjgt, moeten die zetels nog over het land worden verdeeld. Laat ons eens aannemen, dat de Unie-liberalen (wy noemen nu maar een cijfer) 18 zetels zullen krijgen. Aan welke personen moeten die zetels dan worden toe gewezen Immers, een party mag in iederen kieskring uitkomen met een lyst, en die lyst behoeft niet oveial gelyk te zyn. Men voelt dus, dat de zetels die eenjparty krjjgt over de kieskringen moeten worden verdeeld. Er zyn 18 kieskringen Wanneer de Unie-liberalen nu eens 18 zetels krjjgen, beteekent dit dan dat iedere kieskring er 1 ontvangt Neen, dat gebeurt niet. Het is best moge lijk dat dan «en bepaalde kieskring geen enkelen zetel krijgt en een andere er twee ontvangt. De vraag, of een kieskring een Unie-liberaal afgevaardigde zal hijgen, hangt geheel en al af van ds vraag hoeveel Unie-Liberale stemmen er in dien kieskring zijn uitgebracht. Laat ons eens aannemen, dat er over het geheele land worden uitgebracht 250.000 stemmen op de Liberale Unie en dut deze recht geven op 18 zetels. Dan moeten we, volgens de wet, gaan deelen, nameljjk het aantal zetels op het aantal stemmen 250.000 18 13.888 zoo dikwjjls nu de Unie- Liberale lyst van een bepaalden kieskring 13.888 stemmen heeft gekregen, zoo dikwjjls krjjgt die kieskring een Unie-liberalen afge vaardigde. Men kan hieruit nu aanstonds zélf de conclusie trekken een kieskring, waarin geen 13.888 stemmen waren uitgebracht op de Unie-liberale lyst, krijgt ook geen Unie- liberale afgevaardigde. Wil men het duidelijker hebben gemaakt met een iets vollediger voor beeld Ziehier dan Naam Aantal Aantal van den Unie-liberale Unie-Liberale Kieskring stemmen zetels Amsterdam 42 000 3 den Haag 17.000 1 Leeuwarden 25.292 1 Zeeland 9.430 0 Wy hebben bier slechts 4 van de 18 k'°s- kringen genomen. Met bovengenoeruden stern- mencjjfers (n.l. 250 000 over het geheele land, en 18 zetels250.000 gedeeld door 18 13 888) zou Amsterdam 3 Unie-Liberale afgevaardigden krijgen, Leeuwardeu en den Haag ieder 1 maar Zeeland geen enkele. Nu is er nog wel eeu kans. dat een kieskring die beneden de 13 888 blyft, toch een afge vaardigde krijgt. Wanneer namelyk het aan tal zetels niet precies is verdeeld kunnen worden, en er laat ons zeggen 1 zetel over bluft, wordt deze toegewezen aan den kies kring wiens lyst het grootste overschot heeft. Maar in bovenstaand voorbeeld zou Zeeland dien zetel toch niet krygen. Immers, Zee land heeft wel 9430 Unie-liberale stemmen over (want al heeft een Ijjst nog geen enkelen zetel gekregen, dan spreekt men toch van een overschot), maarLeeuwarden heeft er nog méér over, nl. 25 29213 888= 11.404. De overblijvende zetel kouil dus aan Leeuwarden. Waarom wjj dit alles nu zoo uitvoerig meed eel en Om u op te wekken. Om de Zeeuwen aan te sporen, toch vooral trouw te gaan stemmen op de Unie-Liberale lyst, op een Unie-Liberalen candidaat. Alleen dan, wanneer er zeer vele stemmen worden uitgebracht, is er kans dat op de Zeeuwscbe ljjst één of meer Unie-liberalen worden ge kozen. Wat die Zeeuwscbe lijst betreft, daarover schrijven wjj in ons volgend artikel. Ergerlijk. Het Vaderland schrjjlt De »Standaard« ontziet zich niet de relletjes, die onlangs in de groote steden hebben plaats gehad, dienstbaar te maken aan politiek voor deel het blad verklaait op den meest stelii- gen toon, dat met name de belhamels van 10 a 18 jaar, die vooruitschoven en schik in 't spektakel haddeu, zoo goed als zonder uit zondering van de openbare scholen waren. Het bijjkt dus, dat de hoofdredacteur van het hoofdorgaan der anti-revoiutionaire partij zich daarvan persoonlijk op da hoogte heeft ge steld. Hoe dut echter mogelyk is geweest is voor ons een onoplosbaar raadsel. Want zelfs al bid hij als vijjwillig agent van politie te paard de bedwinging der relletjes bijgewoond, dan zou hjj toch voor zijne conclusie niet an ders ter beschikking hebben gehad dan zijne bestaande of vermeende pbysionomiekenuis, die een monsch echter vaak mnar ai te zeer doet mistasten. Wat is dat alles echter van buitengewone smakeloosheid. Wy hebben in Nederland deu tjjd gehad, toen overdreveu liefde voor de openbare school tot fanatieke uitingen leidde als bjjv. dat bet openbaar onderwjjs onze ge vangenissen en krankzinnigengestichten zou ontvolken, en de man die zoo sjx-ak deed deu ernstigen paedagoog natuurlijk pjjDljjk glim lachen. Wjj zijn dien tijd te buven, wel over tuigd, dat een jongen een jongen bijjft, en dat de brave Hendrik een type is, dat op geen school gekweekt wordt. Waarom kan men zich aan de zjjde van de voorstanders van het bjjzonder onderwjjs nu niet onthouden van aanvallen op de openbare school, die niets anders bedoelen dan de ophomeling van het confessioneel onderwjjs door resultbteu te fin- geeien, die nimmer werden verkregen Eu die ook geen Christelijk onderwyzer voor zich vindiceert. Maar Dr. Kuyper heeft wel gelyk als Juni in het zicht komt, beleeft mon rare dingen. XXXII. Zelden, of laten wjj maar gerust zeggen, nooit, heeft een verkiezingsstrijd onder zoo bjjzondere omstandigheden plaats gebad als (lie welke thans gevoerd wordt. Tusscken haakjes zjj er de aandacht op gevestigd, dat thans niet meer van een aantsaanden of ko menden stembusstrijd gesproken kan worden, maar dat de verkiezingsactie allerwegen be gonnen is. onze geestverwanten zij zulks, al thans voor zoover noodig, bij deze gelegenheid nog eens herinnerd Niet alleen dus dat de omstandigheden, waaronder de verkiezingsstrijd van dit jaar plaats heeft, van zoo ongewonen en helaas tevens zoo droeven aard zijn, maar zjj dreigen den zuiveren beginselstrijd in zeer bedenke lijke mate te vertroebelen. Van alle kwes ties, welke in deze dagen onze aandacht vra gen, is het vraagstuk der voeding ongetwij feld een der belangrijkste, ieder kan dat da- geljjks aan den lyve gevoelen. Wjj willen het dan ook niemand ten kwade duiden, dat hjj daarover zyn hart wenacht te luchten, maar wel moet het naar onze meening ernstig betwijfeld worden of het èn om de zaak zelve èn om onze volksgeest in het algemeen aan beveling verdient het onderwerp tot een >shib- boletkc in den politieken strjjd te maken. Als een staatje van de minder gewenschte gevolgen, waartoe dit zou kunnen leiden, willen wjj wijzen op de polemiek, die zich dezer dagen tusscben de Christeljjk-Historische »Nederlander< en de »Vrjjzinnig-Democraat« afspeelt. »De Nederlander* behandelde onlangs de levenskwestie van het oogenblik in een hoofd- aitikel, getiteld voorzorg en voorraadt, waarin verschillende wenken gegeven werden en dat eindigde met bet volgend^ verhaaltje: »Een arme kerel, die voor een oesterrestau rant had staan kijken, sprak er schande van dat de rijken maar oesters konden eten, ter- wyl hjj niet genoeg brood kreeg. Wat wou je dan wel? vroeg iemand. Dat al die dingen gedistribueerd werden, zeide de arme drommel Hm, zeide de ander. De jaarljjksche opbrengst van de oesterteelt is ongeveer twaalf millioen stuks Als die gedistribueerd werden, kreeg iedere Nederlander er twéé... per jaar. Jjj ook. Ikke? zei de man. Ik zou die smerige beesten niet lusten. Merci*. Nu willen wjj onzerzijds aanstonds verklaren, dat wjj deze »aardigheid* evenzeer misplaatst als slecht-gekozen achten. Misplaats, omdat het onderwerp te ernstig is om een behandeling daarvan in een dagbladartikel op dergeljjke wijze te besluiten en bovendien slecht-gekozen omdat men daardoor den indruk wekt, dat oesters »smerige beesten* zouden zyn. In het onderhavige geval gold toch zeker het »onbekend maakt onbemind* en had de persoon in kwestie zeker nooit het voorrecht gehad methet beroemde Zeeuwsche product kennis te" maken. Intus- echen, over smaak valt niet te twisten maar over een dagblad-artikel wel. Dies stoof de Vrijzinnig-Democraat* op om het Christelyk-Historisch hoofdorgaan te tuchten, hetgeen geschiedde onder het op schrift »Iaeh om den honger!* Hiermede wilde het v.-d. orgaan klaarbljjkelyk te kennen geven, dat het de christeljjk-historische aar digheid als zoodanig beschouwde, terwjjl het verder de gelegenheid benutte om zyn mee ning over het vraagstuk der voeding uiteen te zetten. En de >Vrjjz.-Dem.« besloot met uit te roepen Straks zullen de kiezers oor deel en Nu is het hek heelemaal van den dam. Wanneer in deze dagen we zyn slechts ongeveer twee maanden van den dag der stemming verwijderd de kiezers worden opgeroepen om te oordeelen, dan is het niet te verwonderen dat de wederpartij het er niet bij laat zitten ür. Kuyper heeft eens van zjjn pers verklaard, dat deze onder zeer bij zondere drukking staat, wanneer »zekere Juni- gebeuitenissec* op til zyn, deze uitlating heeft ook in casu hare volle waarde, al betreft het hier oók »maar« een christ.-hist. blad en heb ben de »zekere gebeurtenissen* eerst op den derden van hooimaand plaat3 »De Nederlander* antwoordt in een artikel, dut het woord »vuil« tot opschrift draagt en met het woord »bah« eindigt. Het tusschen- liggend^ zullen wij onze lezers sparen, het beste is maar aan te riemen, dat gelyk in een goed artikel past, het laatste woord ook op het eerste betrekking heeft Tegen fdergelijk actie-materiaal in deze dagen, van welke zjjde het ook gebezigd wordt, willen wy met nadruk waarschuwen. Zeker, het vraagstuk van de volksvoedig is hoogst ernstig, maar juist daarom komen wjj er tegen op, dat dit gebruikt zou worden als strijd middel tegen de eene of als politieke winst voor de andere party. Laat men integendeel trachten door samenwerking op dit gebied te komen tot het hoogst bereikbare. Men spele hier niet met vuur, van geen enkele zjjde. Vaak was men er op uit den beginselstrijd te doen beïnvloeden door belangen en belan getjes van bjjzondere groepen of personen. Maar dat men thans de voedselnood zou willen misbruiken terwille van zekere politieke groepen, wjj kunnen n:et gelooven dat men op deze wjjze het record van politieke onbe hoorlijkheid zou willen iverbeteren*. De politieke strjjd is er een van beginselen. J. B. AMENT. Rechterlijke uiaeht. By Kon. besluit van 22 dezer is aan L. Ruyssenaers. op zyn verzoek, met ingang van 1 Mei, eervol ontslag verleend uit zjjne be trekking van kantonrechter-plaatsvervanger in het kanton Goes, onder dankbetuiging voor de als zoodanig bewezen diensten. Burgemeesters. By Kon. besluit van 23\ dezer is J. Groo tenhuis benoemd tot burgemeester der ge meente RillandBatb. Bij Kon. besluit van 23 dezer zyn benoemd lo. tot burgemeester der gemeente Burgh, W. G. Boot, secretaris dier gemeente2o. tot burgemeester der gemeente Haamstede, J. A. van Zujjen, secretaris dier gemeente. Met ingang van 12 Mei, tot burgemeester der gemeente Oudelande, P. Bruggeman, se cretaris dier gemeente met ingang van 8 Mei, tot burgemeester der gemeente Serooskerke (Walcheren) jhr. W. Z. van Teylingen, secretaris dier gemeente. Nederland eu Dnitschiand. Het Alg. Handelsblad wijst in een artikel onder bovenstaanden titel op den weder ont- wakenden annexionistischen geest in Duitsch- land. Na een herinnering aan den inval in België schryft het blad Het is een zuiver wegen van voor- en na- deelen. Wjj moeten dat wel voor oogen houden. Mocht bjjv. ooit de positie van het Duitsche leger zoodanig zyn, dat, naar de meening van het Duitsche legerbestuur het gebruik maken van onze communicatiewegen, ook al brengt dat een oorlog met Nederland mede, de kans op een snelle en volledige overwinning aan het Westfront zou vermeerderen, dan moeten wjj vreezen, dat van die communicatiemiddelen, als de geest van het Duitsche volk blyft zooals hjj is gebruik gemaakt zal worden. Men make zich daarover geen illusies. Het Hbld. zegt dan, dat »een van de moei lijkheden, welke den strjjd om het gebruik van Nederlandscbe communicatie-wegen heeft gebracht, de zand- en grind-quaestie is*. De 47sde broodkaart. De directeur van het Centraal Broodkan toor maakt bekend, dat de broodkaart van het 47ste tydvak geldig is van 27 April tot en met 3 Mei. De bons der broodkaarten geven recht tot koop en verkoop van de helft van het brood gewicht, dat op de bons is aangegeven. Verhooging van dc OorlogNWinstbelasting. Het dezer dagen door den minister van financiën in de Tweede Kamer aangekondigde wetsontwerp tot verhooging van de Oorlogs- winstbelastiDg van 30 op 50 pCt. is thans by den Raad van State ingekomen. Motorschip tot zinkeu gebrncht. De Nederlandsche motorboot Meeuw, is Zondag met een lading pek op reis van Lon den naar Rotterdam, door een Duitsch vlieg tuig tot zinken gebracht. De bemanning is gered en te Greath Yarmouth geland. ZEEUWSCH NIEUWSBLAD.

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1918 | | pagina 1