Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
jtoichdaarj.
So. 2869
Woensdag IT April 1918.
29e Jaargang.
Officieele Berichten,
Staten-Generaal.
B1NM EJNLaND.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. Mo. 37.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-adres: Westkolkstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Diusdag- en Vrijdagavond by den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Het is onze lezers bekend, dat de
heer A. Roodhuyzen 1 April 11 is afgetreden
ala redacteur ran »De Vaderlander*, 't offici
eel orgaan van de «Liberale Unie*.
Met een kort woord hebben wjj gemeld, dat
«De Vad.« van 31 Maart een artikel van de
band van den heer Roodhuyzen bevatte, waar
in hjj afgcheid nam van zyn lezers. Een na
dere bespreking en uitvoeriger vermelding van
dit artikel gedoogde de plaatsruimte toen niet.
Thans nopen scheeve voorstellingen, huichel
achtig beklag en schimpscheuten in de a. r. en
r. k. pers ons enkele woorden aan een en an
der te wjjden. En zoowaar treffen wjj in
«Zeeuwscb Vlaanderen* ook een artikeltje
aan over «Roodhuyzen's heengaan.* «Twintig
jaar lang heeft de heer Roodhuyzen de Liberale
Unie trouw en met eere gediend. Hoe hesft
hjj op de verkiezingsmeetings geschitterd 1 Met
woord en pen heeft hy voor het liberalisme
onvermoeid gestreden. En thans wordt hy
smadeljjk uitgeworpen Op de liberale lysten
is voor hem geen plaats", juicht het blaadje.
In de eerste plaats wordt uit hst oog ver
loren, dat, waar men boven sen artikel zet
heengaan* men daarin nooit kan spreken
van «uitgeworpen*, «aan den djjk gezet*
e. d. «Heengaan* duidt hier een handeling
aan van den heer Roodhuyzen, terwyl «uit
geworpen* etc. een actie van de Liberale Unie
veronderstelt.
Maar als er iets in het politiek vyandeljjke
kamp gebeurt dat niet binnen het bereik van
«christelyke* hersens valt, is men zoo door
't dolle hsen, dat er niet meer op gelet wordt
of er onzin geschreven wordt.
Het blad vervolgt dan
«Dit alles, gebrek aan anti-clericalisme
en gebrek aan haat tegen het bijzonder on-
derwjjs, maakte het in het oog der Liberale
Unie noodig dsn heer Roodhuyzen op zeer
on-liberale wjjze aan den dyk te zetten. Waut
eerst was Roodhuyzen nummer 3 op de Li
berale lyst voor den kieskring Dordrecht.
Later werd hy nummer 8 om er ten glotte
geheel van te verdwijnen. En dat gebeurde
op geheim* vergaderingen. Wel echt liberaal
dus 1 »,heet het dan ten slotte. Hierin nu
staan verschillends onjuistheden (om niet
van iets anders te spreken). Men had op dit
nummer van »Z. VI het «orgaan ter ver
spreiding der Christelijke beginselen «met het
volste recht mogen veranderen in «orgaan
ter verspreiding van valscbe voorstellingen.»
De Liberale Unie wordt van anti elerica-
lisme beschuldigd Wjj zouden gaarne ver
nemen op welke gronden de schryver dit
durft te doen.
Natuurlyk, in »Z. VI.kan een dergeljj-
ke onjuistheid gedebiteerd worden, zon
der dat de lezers dit als zoodanig zien, om
eenvoudige reden, dat het blad hen op
"eenzydige wyze op de hoogte houdt. Maar
wij willen toch even tegen die, op niets ge
gronde, uitlating opkomen. Laat men eens
aantoonen in het program der Liberale Unie,
waar iets staat, dat op leving anti-clericalis-
-*me wyst.
En wat het niet voorkomen van den heer
Roodhuyzen op een der candidatenljjsten be
treft. Toen »Z. VI.het stukje schreef was
het haar, even goed als ons, bekend, dat de
afdeeling Heerde voorgesteld had, de heer
Roodhuyzen voor de kieskringen Arnhem,
Maastricht, Njjmegen en Zwolle als no. 1 op
de lyst te plaatsen, in de plaats van mr. 6.
Jannink, die bedankt had.
Maar dit wordtvoor zoover dr. E. Lely
hiervoor niet in aanmerking wenschte te
komen, verzwegen. Welke overwegingen er
ton geleid hebben de heer Roodhuyzen niet
op een der lysten te plaatsen is ons niet
bekend. Wel is het ons bekend, dat de heer
Roodhuyzen wegens gezondheidsredenenzyn
ontslag als redacteur van »De Vaderlander*
nam.
En voor 't overige, waar iemand als prot.
Heeres verklaart «dat ook maar iets
gebeurd is, dat niet in den haak was, is ge
heel onjuist* meenen wy verder te mogen
verwachten, dat geeD woord meer dienaan
gaande gezegd zal worden.
Trouwens, het feit, dat de heer Roodhuy
zen de gelegenheid werd gelaten in «De Vad
zyn heengaan te verklaren wyst er al genoeg
op, dat door de L. U. geen openbaarheid
wordt gevreesd.
Maar wat is het geval
Het betreft hier een uittreden uit de partij
der Liberale Unie op hoog-menschelijke gron
den. Zeer zeker zal het afscheid nemen van
den heer Roodhuyzen eenige weemoed wekken
by iedere Liberale-Unie-man. Maar dit is
geen reden om in een party een rol te laten
vervullen door iemand, wiens beginselen, stipt
genomen, niet geheel meer met die der partij
harmonieerden. De heer Roodhuyzen zal als
oprecht man de eerste zijn geweest, die de
onmogelykheid hiervan moest erkennen. Het
betreft hier een offer aan de party dat door
ieder met weemoed gevoelt zal worden, maar
dat ieder zich in het belang der partij ge
troosten moet.
Maar onze mannen zal dit niet uitgelegd
behoeven te worden en aan anderen «met
christelijke beginselen* of r. k. is het toch
verspild.
Het is toch maar al te zeer bekend, dat
deze slechts een hooggestemd woord gebruiken
als zjj huicüelen.
Toen het r. k. Tweede Kamerlid van Best, zelfs
door de r. k, kamerfratie, genoodzaakt werd zyn
ontslag aan te vragen om zyn onduldbaar
incorrecte handelingen als Kamerlid, toen, ja
toen sprak de r. k. »Tjjd« mooie woorden over
de reden van dit «uit de-Kamer-smjjten* en
het daardoor «verloochenen van eeri eigen
broeder*, omdat ....er toen gehuicheld moest
worden.
Het Zondaagsblaadje voor Katholieken durft
zoo waarljjk een spotprent te lanceeren, waar-
bjj in een onderschrift da Liberale Unie ge
mis aan oprechtheid wordt verweten. Com
mentaar is hierbij overbodig. Dit verwjjt is
door ieder juist aan de Katholieken zoo dik-
wjjls gedaan, dat men thans daar zoo beduusd
schjjnt te zijn dat er niets anders bedacht
kan worden dan iets dergelyks terug
te stamelen.j
Sluisineestei-.
By Kon. besluit van 15 dezer is met in
gang van 16 dezer, C. Gjjsberts, onder toe
kenning van eervol ontslag als hulpsluismees-
ter aan de sluizen van het kanaal van Ter
Neuzen te Ter Neuzen, benoemd tot sluis-
meester van de sluizen van genoemd kanaal
te Sas van Gent.
EERSTE KAMER.
In de laatste vergadering van de Eerste
Kamer heeft de minister van Landbouw ge
zegd, naar aanleiding van het bericht uit
Amerika over graan verscheping naar ons land,
dat de regeering geen aanleiding ziet, het
broodrantsoen te verhoogen vóór het graan op
de kade ligt.
TWEEDE KAMER.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot invoering van de burgerlijke dienst
plicht. Het omvat alle mannelijke Nederlanders
en alle ongehuwde kinderlooze Nederlandscbe
vrouwen, die zich binnen het rjjk in Europa
bevinden, den leeftijd van 17 jaren bereikt,
doch die van 60 jaren niet overschreden heb
ben, en niet in werkelyken dienst zijn bij zee-
of landmacht. Het ontwerp beoogt aan de
regeering voor het geval van oorlog de beschik
king te geven voor alle voorhanden krachten
en reeds nu gelegenheid te geven allen voor
werkzaamheid in 's lands belaug te nopen die
werkzaamheden voort te zetten, met terzijde
stelling van alle grieven en elk geschil. Den
burgerlyken dienstplicht worden reeds geacht
te vervullen, zy die in dienst zyn van eenig
burgerlyk rechterlijk lichaam, en bjj het
wetsontwerp genoemde bedrijven, in inrichiin-
gen waar zieken of gewonden worden ver
pleegd of inrichtingen van onder wjjs, een geeste-
Ijjk of godsdienstig menschlievend ambt be-
kleeden ot drartoe worden opgeleid of werk
zaamheden verrichten, nader door den Kroon
aan te wjjzen, een ander voorzoover zy in hun
gewone werkzaamheden niet zonder schade
van het algemeen belang kunnen worden gemist.
Verdgr geeft het ontwerp den minister van
Landbouw het recht, om in geval van staking,
burgerlyk dienstplichtigen oij te roepen ter
vervanging der stakers.
Aan de memorie van antwoord op het
voorloopig verslag der Tweede Kamer betref
fende hoofdstuk waterstaat, ontleenen wij het
volgende
Het meest westeljjke gedeelte van den Rijks
weg op Zuid-Bevelend, ter lengte van onge
veer 6 K.M. loopende door een viertal opvol
gende polders en gedeeitelyk op of langs de
dijken vau deze polders galegen, is smal (In
het algemeen niet breeder dan 7.5 M.), de hoe
ken (9 in getal) ziju scherp en voor een deel
gelegen aan het benedeneinde van de in den
wpg voorkomende steile afritten, in enkele
waarvan het uitzicht belemmerd is.
Om dezen weg eeoigarmate geschikt te maken
voor het snelverkeer is de aangewezen oplos
sing door het maken van nieuwe wegvakken
gedeelten af te snyden. Volgens het gekozen
ontwerp zal het in den tweeden polder, gerekend
van den Sloedam, gelegen rechte wegvak aan
gehouden worden en door twee vrjjwel recbte
nieuwe wegwrkken met het begin en eindpunt
van bet te verbeteren weggedeelte in verbinding
worden gebracht.
Liberale Unie..
Donderdagmiddag 2 uur is de drukbezochte
vergadering der Liberale Unie te Amsterdam
met eenuitvoerige ïtde van prof. mr. J.E. Ht-.eres
geopend. Spr. vestigt de aandacht op de samen
stelling van het nieuwe bestuur, waarin thans
een vrouw zitting beeft. Dit is een voorteeken
voor de a. s. verkiezingen, waaraan ook de
vrouwen passief zullen deelnemen. Door re
organisatie van de party is een aanzienljjke
vooruitgang tot stand gebracht. Het aantal
afdeelingen is belangryk vermeerderd, terwijl
het ledental met honderden toenam. Vandaar
dat spr. de a s. verkiezingen met gerustheid
tegemoet gaat. Daarna stond prof. Heeres
uitvoerig stil bjj de beginselverklaringen vau
1910, welke ten opzichte van de houding
tegenover de politieke partyen volkomen van
kracht blijft. Ons anti-clericaal standpunt is
van dien aard, dat wy steeds opkomen voor
vrjje meeningsuiting. (ApplausTegenover
de sociaal-democratie is onze houding dezelfde,
daar de Liberale Unie geen klasse-politiek
wenscht. Wat den Economischen Bond betreft,
spr. is van meening, dat het economische
velletje reeds van die organisatie af is, terwyl
het thans al meer en meer op eeu politieke
party begint te gelijken, ofschoon zyn leiders
beweren utkeering te zyn van partjjpolitiek. De
Economische Bond stelt zich evenals de Bond
van Vrije Liberale, op een klasse-standpunt
en daartsgen komen wjj op. (Applaus.) Toch
big ft het begrijpelijk, dat in deze benarde
tjjden, waar algemeen ontevredenheid heerscht,
velen zich tot den Economischen Bond aan
getrokken gaan voelen. De zwakkere onte
vredenen zullen zich scharen aan de zjjde der
sociaal-democraten, die veel beloven, doch
waarvan men krijgt steenen voor brood.
(Applaus.) Daarom zullen zjj, die voor ons
moeten strijden, allereerst moeten opkomen
tegen de eeuzjjdige bevoorrechting van ver
schillende klassen. De vrjjzinnig-democraten
zoeken samenwerking met de Christelijke de
mocraten, maar uit het antwoord te dien aan
zien van den heer Nolens bjj de algemeene
beschouwingen is wel geblekeD, dat men van
dien kant van een dergelyke samenwerking
niets wenscht te weten, Bjj de sociaal-demo
craten haddeu zjj meer succes. De vrjj-lihe
raten deden ds voorspelling, dat wjj aansturen
op staatssocialisme. Het program, dat morgen
door ons behandeld zal worden, zal een duide-
ljjk antwoord op deze ongegronde voorspelling
geven. Verder doen de vrjj-iiberalen het
voorkomen alsof wij aansturen op een samen
gaan met de vrjjz- en soc.-democraten. Ge
schiedde in 1913 echter niet hetzelfde en
deden bjj de poging oin een linksch Kabinet
te vormen, de vrii-liberalen hieraan niet mede
(Applaus). Ten slotte gewaagt spr. van de
moeiljjke toekomst, die wjj tegemoet gaan.
Nieuwe problemen vragen om oplossing, de
iuternationale verhouding zal zich wjjzigen.
En behalve deze belangrijke nieuwe vraag
stukken wachten nog steeds oude kwesties op
oplossing, zooals vrouwenkiesrecht, staatspen
sioen, onderwjjsaangelegenheden enz. Prof.
Heeres besluit met den wensch, dat zeer
spoedig een tjjd van geluk voor Nederland
moge aanbreken. (Luid applaus.)
Deze rede zal in druk verschjjnen.
221 afgevaardigden zjjn op de vergadering
aanwezig. Uithetjaarverslagbljjkt,dathetaantal
afdeelingen thans 339 bedraagt, terwjjl het
ledental thans telt ongeveer 28.553.
Sinds Augustus van het vorige jaar hebbeu
zich 241 afdeelingen met totaal 12.978 leden
bjj de L. U. aangesloten.
Bjj de verkiezing van drie leden van het
hooldbestuur in de plaats van de periodiek
aftredende leden, de heeren mr. J. Kappeijne
van de Coppello, mr. dr. E. van Ketwich
V erschuur en P. Otto, werden herkozen de
beeren mr. J. Kappejjne en P. Otto, gekozen
de heer G. P. Bakker. Aan het verslag van
den penningmeester ontleenen wjj nog, dat
de ontvangsten bedroegen f345,29 en de
uitgaven f2670,58, zoodat er een voordeelig
saldo was van f874 71.
De Tweede Kamerleden Eerdmans, Van
Gilse, Van Hamel, Heeres, De Muralt, Otto,
Van Raalte, Sibinga Mulder, Smeenge en
Rink woonden deze vergadering bjj.
's Avonds werd in Trianon een gezellige
bjjeenkoraet gehouden, waartoe alle afgevaar
digden waren nitgeDOodigd.
Vrydag werd om halfdrie de besloten ver
gadering geopend.
De vergadering besloot op voorstel van den
voorzitter zonder hoofdeljjke stemming, tot
het combineeren van de lysten.
Urgentieprugrain.
De heer Stibbe zou gaarne in het program
zien opgenomen dat ieder recht he?ft op het
beljjden van zyn godsdienstige overtuiging.
De voorzitter antwoordt den heer Stibbe
dat hij het niet noodig acht nog eens speciale
verklaringen omtrent de vrjjheid van over
tuiging in het program op te nemen.
Artikelen.
Inleiding. Amersfoort wenscht in de
verklaring in te voegen dat de klassenstrjjd
als politiek programpunt veroordeeld wordt.
De heer Van Raait* is van oordeel dat het
denkbeeld Amersfoort, hoe goed ook in be
ginsel, bjj behandeling van het program van
actie niet thuis hoort.
Na eenig debat wordt het amendement in
getrokken.
De heer Sanders verdedigt een amendement
Amersfoort om de beslissing van de troon
opvolging aan de Staten-Generaal te laten.
De heer v. Raalte betoogt, dat het amen
dement niet in dit program thuis hoort, maar
weer in het program van hervorming. Er
is trouwens een grondwetsherziening voor
noodig en in de eerste 4 jaar is die niet te
wachten. De heer Sanders trekt het amende
ment in. De inleiding wordt aangenomen.
Art. 2. Vrouwenkiesrecht.
De heer De Kanter verdedigt een amende
ment 's-Gravenhage om de wenscheljjkheid uit
■te spreken van dadelijk invoering van vrouwen
kiesrecht.
De heer v. Raalte. meent dat invoeging van
het woord dadeljjke de urgentie van andere
punten naar den achtergrond zou dringen. De
heer De Kanter trekt het amendement in. Het
artikel wordt aangenomen.
Art. 3. Buiterdandsche betrekkingen.
Na eenige inlichtingen, welke uir. v. Raalte
verstrekt wordt het artikel goedgekeurd.
Art. 4. Sociale voorzieningen.
Zwolle wil den leeftjjd voor het ouderdoms
pensioen verlagen tot 65 jaar.
Mr. v. Raalte zegt dat de commissie van
redactie in principe voor de invoering van
65 jaar is. Wegens finantieele overweging
heeft men echter gemeend te moeten vasthou
den aan 70 jaar en aan de f104 uitkeering,
