Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
ten groVe misleiding.
plutocratie.
Kaagsdte BrieVen
No. 2865
29e Jaargang.
Het „Zeeuwsch Nieuwsblad" zal
Dinsdag a.s. niet verschijnen.
BlJtNKJNLANO.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Intere. No. 37.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-adres: Westkolkstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bü den Uitgever M. I)E JONCE, te Tor Neuzen.
Bericht.
Het is orerbekend, dat de drie Kamerleden
van de Liberale-Unie-fractie, de lieeren prof.
Eerdmans, jhr. de Muralt en Otto in het
bijzonder pal hebben gestaan voor het ver
krijgen van de z.g. »waarborgen«, dat het
bijzonder onderwijs evengoed zal moeten zjjn
als het openbaar onderwijs, zoodra de finan-
cieele gelijkstelling zan het bijzonder en open
baar onderwjjs, volgens het herziene art. 192
der grondwet zal in werking treden. Ook
in een aantal openbare vergaderingen, o.a.
in Volksonderwijs hebben de heeren Eerdmans
en de Muralt op de bres gestaan om op te
komen voor het openbaar onderwijs.
En wat durft nu de voorzitter van den
Hond van Vrjj-liberalen zeggen in zjjn openins-
woord in de algemeene vergadering door dien
Bond gehouden op 24 Maart 1.1.
De navolgende grove misleiding
Indien men ten slotte aan den eisch
van waarborgen in de grondwet is tege
moet gekomen en bjj de uitwerking van
art. 192 zich nu vrjj kan gevoelen van
d« voor het onderwijs in het algemeen
en voor de openbare school in het bij
zender fatale voorstellen der staatscom
missie, Tydeman en niemand ander* dit
groote voordeel voor het liberale volks
deel heeft bewerkt.
(Zie verslag N. R. 0. van 23 Maart 1918).
Grooter onrecht tegenover den politieken
tegenstander en grooter verkrachting van de
werkelijkheid hebben wij nog zelden ontmoet.
Zeker 1 Tydeman is de groote voorvechter
geweest voor het openbaar onderwijs, en klein
is zjjn politieke tegenstander, die dit zou
durven ontkennen. Hst is echter brutaal om
het driemanschap van de Liberale Unie Eerd
mans, de Muralt en Otto, die speciaal voor
de waarborgenc-kwestie zich hebben gein-
terresseerd en ook mr. E. van Kaalte, die
krachtig voor het openbaar onderwjjs optrad
zoo maar kortweg uit te sluiten.
Al weten wjj wel dat de Vrjj-Liberalen in
Zeeland geen stemmen krjjgen (geen enkele
arbeider en weinig middenstanders steunen die
partjj) toch meenen wjj een woord van pro
test te moeten laten hooren tegenover den
heer Dresselhuys, die onze mannen niet weet
te geven de eere die hun toekomt.
P.S. Teekenend is ook het feit, dat de heer
Dresselhuys de Staatspenaionneering beschouwd
als een aanvulling in de particuliere armen
zorg en dat hjj het vrouwenkiesrecht slechts
in etappes wil verleenen. Nu wjj de heeren
in de concentratie niet meer vast hebben
gaan zjj weer tot de oude losbandigheid op
conservatief gebied over.
De heer Ament had geljjk toen hjj onlangs
betoogde: »De concentratie had moeten bljj-
ven gehandhaafd om de conservatieve oud
liberalen te dwingen in democratische rich
ting voort te gaan, waarin 1913 hun had
gedreven.
Dat is de fout van hen, die naast beginsel
de gezonde taktiek uit het oog verliezen.
De democratie is een regeeringsvorm
zoo heeft professor Krabbe eens geschreven
die even onnoozel vereerd als vreesachtig
gehaat wordt.
Zoo is het.
Er is in onze dagen een onnoozele veree-
ring van de democratie.
In die mate zelfs, dat er velen zjjn die in
onzen democratischen tjjd langzamerhand niet
meer den moed hebben om eens ondemocra
tisch U schrijven.
Het verschijnsel doet zich ook voor in onze
vrjjzinnige partyen. Men schjjnt daar af en
toe als vorm voor de democratie te nemen
de sociaal democratie, en wie dan maar tegen
de socialisten óp-concurreert, i* de ware de
mocraat. Daartegen moeten wjj, Unie-libe
ralen, ons met alle kracht verzetten. V* e
moeten niet doen, of we halvs socialisten zjjn.
Dan verliezen we ons eigen karakter en onze
eigen ziel. Tustchen ons en de sociaal-de
mocraten ligt een breede kloof, ligt een groot
beginsel. Eigenlijk is dat met één simpel
woordje uit te drukken. De sociaal-demo
cratie is de party van de arbeiders alleen.
De vooruitsirevend-vrjjzinnigen daarentegen
strjjden ook voor de arbeiders-belangen, maar
zjj verliezen daarbjj de belangen van de an
dere volksgroepen niet uit het oog. De kleine
burgerjj, de middenstand (door de socialisten
al lang voor dood verklaard!) ook zij
hebben belangen. Dat woordje alleen nu
scheidt ons van de socialisten.
De socialisten willen de politieke en maat
schappelijke macht brengen bij de arbeiders-
klasse.
Wjj, Unie-liberalen staan daar lijurecht
tpgenoverwjj hebben getoond voor de be
langen van de arbeiders te willen en te dur
ven strjjden, maar wjj wenschen een harmo
nische ontwikkeling van het geheele volk, in
de richting der democratie.
De „onnoozele vereering" van de democra
tie toor.t zich vooral hierin, dat men doet
alsof er eigenlijk maar één klasse is wier
belangen door den wetgever verzorgd moeten
worden die der arbeiders. Ook de Rsgeering
en het parlement zelf doen daaraan wel eens
mede. Wilt ge een sprekend voorheeld uit
den laatsten tyd Toen de Huurcommissie-
wet werd gemaakt, om te waken tegen op
drijving van huurprjjzem. werd daarin gezet
dat zjj alleen zou gelden voor woningen vaa
ten bepaalde huurwaarde. Alle woningen,
die boven die grens gingen, vielen er buiten.
Met andere woorden de wetgever bescherm
de hier de arbeiders en een deel der kleine
burgery, maar zjj die iets boven de wsl-
standsgrens gingen, werden niet beschermd
tegenover hen mochten de huiseigenaren doen
wat ze wilden. De onrechtvaardigheid hier
van sprong zoo in 'toog en de misstanden'
die er uit voortvloeiden waren zóó vtle, dat
men nu onlangs fie wet heeft gewijzigd, zoo
dat ze nu op alle woningen betrekking heeft.
Dit is één voorbeeld, maar wjj zouden er
meer kunnen noemen.
Het heeft in onze dagen dikwjjls den schjjn,
of er maar één klasse is voor wie gezegd
moet worden die der arbeiders, de menschen
die iu loondienst werken. Wij, Unie-libern-
len, moeten daaraan niet meedoen. Wij dienen
er rond voor uit te komen, dat wij niet louter
en alleen een arbeiderspartij zijn. Zeker, wjj
erkennen dat de arbeiders véél aanspraak op
bescherming hebben. Zjj zjjn lang verdrukt
■en de wetgever zal veel moeten doen om te
genover hen goed te maken wat er is ver
zuimd. Wjj, mannen van de Unie, hebben
vaak voor hen op de bres gestaan. Voor
hun politieke rechten hebben wjj met kracht
gestreden en ook de sociale wetgeving, hun
economische verheffing, heeft in ons sterke
strijders gevonden. Maar wjj weigeren mee
te 'doen met hen, die het doen voorkomen
alsof alleen datgene democratisch is, wat voor
de arbeiders wordt gedaan. Dit is een on
noozel vereeren van de democratie. Er zjjn
breede lagen in ons volk, die op steun van
den wetgever in den strijd om 't bestaen even
goed recht hebben, als de arbeiders, //et is
juist de meest gezonde democratiedie let op de
belangen van alle volksgroepen. Maar het is
een eenzjjdige, verkeerde democratie, die slechts
het belang van één klasse in 't oog vat.
Daarom moeten wjj, Unie-liberalen, ons-zelf
durven te zjjn.
Zeker, wjj erkennen het ronduit, er heeft
ook in ons midden wel eens een te kort aan
democratische politiek bestaan. W jj zjjn ook
niet altyi geweest, wat wjj wezen moesten.
Iedere partjj heeft zjjn fouten, zoo goed als
ieder mensch. Maar over 't algemeen is het
onze innige overtuiging, dat ome democratie,
wakend en strjjdend voor de belangen van
het geheele volk, de een:g-goede is. Daarom
zeggen wjj het bjj de komende verkiezingen
ronduitwjj strjjden als jpartjj voor de ar
beiders, maar niet alleen voor de arbei-
re.
Omdat wjj de belangen van alle volksgrot-
pen willen dienen en verzekeren.
Wjj willen ons-zèlf zjjn.
En ziehier wat wij op het oogenblik de
vrjjzinnig-democraten zoo kwalijk nemen. In
hun onnoozele vereering van de democratie
pogen ze in den laatsten tijd te )concurreeren
met de socialisten. Vroeger stonden ze als
vuur en water tegenover elkander, maar op
'tooghnblik liggen Marchant en Troelstra
snikkend van liefde aan elkanders boezem.
De vrijzinnig-democraten spelen socialisbje. Ze
zjjn plotseling een bij-wagen van de S. D. A.
P. geworden, ze hebben hun wagen asa de
locomotief van de socialisten gehaakt, in de
koop dat ze zoodoende, over de rails der
roode democratie, naar het veilige parlemen
taire station, en (wie weet!) misschien wel
naar het regeeringskasteel getrokken zullen
worden. De bedoeling is duideljjk. Ds vrjj-
zinnig-democraten zjjn een beetje angstig voor
den komenden stembusstrijd. Hun aanhang in
'tlandis nimmer bijzonder'groot geweest,en dat is
begrypeljjk ze waren vleesch noch visch, een
duideljjk uitgesproken karakter had hun par
ty nooit. Door nu te zwenken naar de so
cialisten, door met de roode broeders onder
één deken te gaan liggen, probeeren ze den
indruk te wekken, dat ze toch maar een ècht-
democratiscjie partij zijn.
Nietwaar zulke fjjne democraten ze gaan
zelfs met de socialisten samen en dnn ont
breekt er niets aan de zuiverheid van hun
'democratie.
Deze tactiek van de vrijzinuig-democraten
zal naar onze vaste overtuiging mislukken
de uitslag zal het bewjjzen.
Wjj, Unie-liberalen, maken geen zwenking
naar ds roode broeders, wij doen niet mee
aan zulk een onnoozel vereeren van de de
mocratie. Wjj willen ons-zelf zijn en bljjven.
Als het moet. zullen wjj met de socialisten
samenwerken en samengaan, vooral als het
noodig is om bepaalde maatregelen te berei
ken, maar bjj deze stembus staan vrjj als een
zelfstandige partjj, met een eigen politiek en
een eigen karakter, en wjj koketteeren niet
naar links en niet naar rechts.
Wjj zjjn ean democratische partjj, een pRrtjj
niet alleen voor de arbeiders, maar voor allen.
Een Zomersche Zaterdagmorgen en de
Tweede Kamer in openbare vergadering bjjeen
dan moeten wel heel belangrjjke zaken aan
de orde zjjn. Inderdaad was dit het geval
op den 23sten Maart j.l.het dedat over het
wetsontwerp inzake de beschikbaarstelling van
levensmiddelen zou ten einde loopen, de be
slissing zou vallen, Posthuma of Treub.
Gelukkig is het tot dit taatste niet behoeven
te komen. De tjjdelijke voorzitter van den
Ministerraad, de heer Cort van der Linden,
kon nameljjk in een verklaring mededeelen,
dat het onderling overleg tusschen het Kabinet
gepleegd, tot het resultaat had geleid, dat
beide bewindsleden tot overeenstemming waren
gekomen. Gelukkig, zeggen we, niet het minst
met het oog op de moeilijkheden van inter
nationalen aard, waarvoor het Kabinet zich in
deze dagen zag geplaatst en ongetwijfeld nog
geplaatst ziet. En niet alleen wij achtende
verkregen overeenstemming van zoo eminent
gewictit, maar wat van meer belang is, vrjj wel
alle sprekers, die na den heer Cort van der
Linden het woord voerden, gaven aan hunne
voldoening daarover uiting. Deze verklaring
van den tydelyken voorzitter van den Minister
raad behelste evenwel meer dan een belotte
van samenwerking tusschen twee personen
de Regeering in haar geheel gaf daarin blijk
van haar bereidwilligheid om haar voordeel te
doen met wat in het langdurig en belangryk
Kamerdebat als wenscheljjk naar voren was
gekomen. Zoo zullen krachtige maatregelen
worden genomen tot beteugeling van den
kettinghandel, zal de rantsoeneering tot
meerdere artikelen worden uitgebreid en zullen
de verschillende bjj de distributie werkzame
commissarisen en vereenigingen worden om
gezet in of vervangen door ambtelijke colleges
met scherp omlijnde verantwoordelijkheid.
Intusschen was een deel der Kamer niet
voldaan, maar eischte het hoofd van Posthuma.
Het wil ons voorkomen, dat men bjj de be
oordeeling van het beleid van dezen bewinds
man één fout pleegt te makenmen ver
wart hem nameljjk met den oorlog en scbrjjft
alles |wat een gevolg daarvan is op rekening
van den Minister van Landbouw. Zeker, er
zijn fouten, groote fouten gemaakt onder zjjn
beleid, maar hoezeer hjj ook voor dat beleid
in zjjn geheel verantwoordelijk is, mag toch
nimmer vergeten worden, dat hjj nu eenmaal
niet alles zelf kan doen. Dusenfin,
de heer Posthuma kan op zich zelf van toe
passing achten wat Vondel in zjjn »PaIamedesc
schreef
Zjj, die nochtans van meening waren, dat
het beleid ten deze aan andere handen moest
worden toevertrouwd, hadden dan ook de
plicht dit onomwonden te verklaren over
deze eisch van den Minister zal niemand zich
verbazen. Die verklaring werd belichaamd
in een motie-Otto, waarvan door Minister
Cort van der Linden gezegd werd, dat deze
voor de geheele Regeering onaannemelijk was.
De aanvaarding daarvan door de Kamer zou
dus een altreden van het geheele kabinet
ten gevolge hebben.
Nu komt de heer Troelstra de houding van
de sociaal-democratische fraetie motiveeren.
Wjj willeu een algemeene regeeringscrisis op
dit oogenblik niet uitlokken, zoo verklaart de
geachte afgevaardigde voor Leeuwarden. Dus
stemden de sociaal-democraten ook tegen de
motie, waarvan zulks het gevolg zou zjjn,
zou men denken. Neen, omdat volgens hunne
meening dit het karakter van de aansprake
lijkheid voor het aanbljjven van den Minister
van Landbouw zou hebben. Dus stemden de
roode heeren voor.
Aansprakelijkheid zeker een moeiljjk
iets en klaarblijkelijk zóó moeiljjk, dat de
sociaal democraten daarvan ook nu, evenmin
als in 19113, wilden weten. Alleen als het
op afkeuren aankomt dan doen zjj mee, maar
de aansprakelijkheid aanvaarden, laat staan
zelf het werk verrichten, daarvan moeten zjj
niets hebben. Zy hebben dus gestemd voor
een motie, in de hoop, volgens de verklaring
vaD hun leider, dat deze niet zou worden
aangenomen.
Fraaie politiek 1
Nu kan het mes bjj de verkiezingen weer
van twee kanten snijden. Wanneer er critiek
op Posthuma geoefend moet worden, en ook
wanneer dit nu niet bepaald noodig of ge-
wenscht is, zal men de sociaal democraten
weer in de voorste gelederen vinden. Maar
onder hen, die het Kabinet, dat trots alle be
zwaren welke men daartegen heeft, bjj zeer
velen in den lande populair is, tot aftreden
hebben gebracht behoeft men de 8. D. A. P.
niet te zoeken, de motie is immers Diet aan
genomen, het Ministerie is immers gebleven 1
Ja, het Ministerie is gebleven en wjj hebben
reden om te veronderstellen; dat zulks in
breeden kring met voldoening zal zijn ver
nomen. De toestand laat op dit oogenblik
geen vrijheid voor binnenlandsche verwikke
lingen, aan de buitenlandsche moeilijkheden
moet nu eendrachtig bet hoofd worden ge-
bodeD.
Wanneer wjj niet in deze byzondere tijds
omstandigheden leefden, dan stonden de zaken
geheel anders. Dun hadden we misschien
geen Posthuma en zeker geen oorlog. Nu
hebben we beide. De geschiedenis zal over
beide richten. J. B. AMENT.
Broodkaarten voor 14 dagen.
Naar de N. R. C. verneemt, zal de duur
der nieuwe broodkaarten op 14 dagen worden
-T-
Die zorgkt en wtiekt en slaeft en ploeght,
[en zwoeglit, en zweet,
Ten oirbaer van liet lant een lnstigh ambt bekleet,
En waent de monschen aan zijn vroomheid te
[verbinden,
Zal zich te jummerlijck in 't endt bedrogen vinden.
Van 't wispeltuiigh volk, dat veel te los van hooft,
Genoten dienst vergeeten 't ergste liefst gelooft.
