Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland, Jltdcrlaud en de Geassocieerde Regeeringen. pe heading der Regeering en de 5cbeeg$rttinteqnae$tie. No. £863 Zaterdag 23 Maart 1918. 29e Jaargang, ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging der bijkomende porto's. Adver-tentien worden aangenomen bij alle Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever. T«lef. latere. No. 15. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer 10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen. Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen. Wanneer wjj, nu, op het punt zjjn, een be schouwing te schrijven over hetgeen de laatste dagen tusschen ons en de Geaisocieerde Re geeringen voorviel, is de reeks van gebeurte nissen en feiten nog steeds niet gesloten door een bericht, dat een oplossing brengt van deze zoo netelige kwestie. Ons laud heeft in deze oorlogsjaren meer in moeiljjke omstandigheden verkeert, zeer zeker, maar nimmer zjjn de gerezen moeilijk heden, zooals thans, niet al heel spoedig door een ontspanning-brengend bericht gevolgd. Toen Minister Loudon, in het begin dezer week reeds, in de Tweede Kamer zjjn verkla ring aflegde omtrent de onderhandelingen met de Geassocieerde llegeeringen bleek dit geen oplossing, die bjjval, bewondering vond, zoo als vroeger steeds bet geval was.Minister Loudon sprak in een geruischlooze stilte, maar ook na zjjn rede bleef het stil, geen bravo's, geen bewjjzen van instemming. In de verklaring van minister Loudon wordt o. m. gezegd Uit de Nota die ik U 11 dezer deed toe komen, is het aan de Kamer bekend dat de regeering in afwachting van de vertraagde tot standkoming eener definitieve economische regeling met de geassocieerde regeeringen, dezen heeft verzocht om een voorschot van 100.000 ton tarwe op de 400.000 ton, welke aan Nederland zouden verzekerd worden bjj een definitieve regeling op den voet der Londensche »basis of agreement.De geas socieerde regeeringen stemden daarin toe, doch onder voorwaarde, dat dan ook voorloopig 't gedeelte onzer scheepsruimte, dat bjj de definitieve regeling ter beschikking der geas socieerde belangen zou komen, reeds aanstonds daarvoor zou worden afgestaan. Met het oog op een bjjeenkomeo der geassocieerden te Londen op 18 dezer werd ik verzocht de be slissing der Nederlandsche regeering vóór dien dag te doen kennen. De regeering te rade gaande met de belangen der volksvoeding, stond gereed op die voorloopige schikking in te gaan, toen van geassocieerde zyde plotse ling de eisch werd gesteld, dat de evenbe- doelde tonnage ook in de z. g. »gevaarljjke zone* zou varen. Bet varen buiten het ge- vaarljjke gebied was te Londen van Neder landsche zjjde als een principieels voorwaarde voor het tot stand komen van een schikking gesteld en van geassocieerde zjjde bad men zich met bet opnemen van die voorwaarde vereenigd. De rechtmatigheid van zoodanigen eisch kan de' Ned. regeering niet erkennen. De Nederlandsche regaering gaf na rjjp be raad aan de geassocieerde regeeringen te kennen, dat zjj zoowel uit politiek als uit economisch oogpunt de ernstigste bezwaren tegen den gestelden eisch had, doch schortte haar definitief antwoord nog op. Dat onza regeering zich tot Duitschland heeft gewend met de vraag of dit rjjk in staat was ons binnen twee maanden 100.000 ton graan te leveren, het antwoord van Duitsch land en de voorwaarden waarop toen onze Regeering haar toestemming heeft gegeven zjjn onze lezers bekend. De Kamer was verontwaardigd èn over de houding der Geassocieerde Regeeringen, èn over de >smadeljjke {capitulatie* onzer re geering. En ook in de vergadering der Tweede Ka mer van Dinsdag was het oordeel over het voorwaardeljjk aannemen van de eischen der Geassocieerden, ten aanzien van onze scheapsruimte, eenstemming afkeurend. Enkele voorbeelden »Zoo er ooit aanleiding was, het geheele volk, vertegenwoordigd door zjjn wettige ver tegenwoordigers, te raadplegen, dan zeker bjj deze gelegenheid,en te eer nu wjj te doen hebben met democratieën. Had niet in co mité-generaal de toestand moeten worden be sproken, niet aan de vertegenwoordigers moe ten zjjn gevraagd wat de beste elementen des volks liever doen honger ljjden of zjjn rechten prijsgeven? Of meent men dat bet Neder landsche volk zoo gedegenereerd is, dat het niet, als andere volken, tjjdeljjk zjjn vrjjheid van handelen wil prjjsgeven ten einde zjjn eer te redden Heeft ons volk niet in zjjn historie, ook in Amerika bekend, anteceden ten die het tegendeel doen vermoeden (de Savornin Lohman.) »Het kan zoo niet langer. Is de Itegeeriog van plan, op deze wjjze voort te gaan Hare overrompelende wjjze van werken gaat bedenkeljjke proporties aannemen.* (Troelstra.) »Zjj heeft een beslissing genomen, die bjj het volk en de Kamer geen weerklank vindt.* (Van Raalte >Een blad uit het neutrale Zweden schreef, te verwachten dat de Nederlandsche regeering tegenover dit geweld de eervolle overlevering van haar land waardig zal zjjn. Ik ben daar van tot mjjn leedwezen niet overtuigd.... De volksvoeding is van groot belang, een goede koopmansvloot is na den oorlog van onschat bare waarde maar méér dan de volks voeding, meer dan die vloot is de naam van ons volk*. (Van der Voorst van Zijp.) »Ons volk behoort als één man te kennen te geven, dat het niet wil toegeven dat het prjjs stelt op het behoud van zjjn eer als vrjje onafhankelijke natie (De Kanter.) »Wjj, Stateu-Generaal, hebben ook onze verantwoordeljjkheid tegenover de lasten ik zou bjjna zeggen de schande van deze schikking. Wij hebben de verantwoordeljjk heid, of wjj deze regeering kunnen hand haven, die een dergeljjke schikking anngaat. Het komt my voor, dat wjj den weg uitgaan van Griekenlanddit is een eerste stap.* (Van Doorn.) Het eenige rustige, kalm overwogen woord werd gesproken door de heer Patjjn. De afgevaardigde van Zierikzee betoogde, dat ons volk rechtmatig verontwaardigd is over de handelswijze der Geassocieerden, die ons in de armen van Duitsehland drijven. Hoewel de regiering ver-gaande concessies deed, wilde spr. hare houding thans niet bteriiisetren. De re geering alleen is slechts tot oordeelen volkomen bevoegd. Spr. legde zich zij het noode bij de houding der regeering neer, en hoopte, dat zij bij machte zou zijn onze. onafhankelijkheid en neutraliteit te handhaven. De pers was van een zelfde gevoelen als hst meerendeel der Kamer-leden. Hst Hbl. noemde het voorwaardeljjk toe staan van den eisch der geassocieerden, het voor een linEenmaal verkoopen van onze oo- afhankeljjkheid. welke onjuiste beeldspraak door schier de geheele pers werd nagepraat. De Nieuwe Crt. spreekt van da pjjnljjke teleurstelling, zjj mist in de verklaring ieder spoor van fierheid. De N. Rotterd. Ct. rele veert de ontsteltenis door het bericht der capulatie gswekt en heelt het over een zwarte dag in onze geschiedenis. Het blad meent dat de voedselnood, die een doorslag gaf reeds lang te voren tot beperking van net gebruik had moeten aanleiding geven. HetN. v. d. D. kan het hooger argument niet rjjmen met Posthuma's verklaring, dat wjj nog graan ge- Doeg hebben tot Juli of Augustus. Het Utrechtsch Dagblad vreest, dat de genomen beslissing het voorspel vormt van erger diugen. Aan de N. R. C. schrjjft men Toen in 165G Engeland met ons in vrede en met anderen in oorlog was, matigde het zich aan de Nederlandsche handelsvaartuigen, zelfs indien deze door onze oorlogsschepen geconvoyeerd werden, te onderzoeken en in beslag te nemen. Aan Admiraal de Ruyter werd order gegeven zich daartegen te verzetten. Deze order werd echter kort daarda ingetrok ken en indrukwekkend is de brief, die toen door de Ruyter aan de Admiraliteit van Amsterdam geschreven is in December 165Ö van de reede van Texel »De Heer K everden, UEd.Moog. Gede puteerde, heeft my genotificeerd, dat Haar HoogMoog. hadden goedgevonden de secrete acte van den 3en November, aan mjj voor ons eskader gegeveD, weer in te trekken 't welk zeer vreemd is en voor 's Lands dienaars en soldaten ondraagljjk. Want wjj zullen op de eene of andere tjjden een groot affront ljjden, tot groote schande van onzen Staat, en aizoo zullen wjj bjj onze kooplieden en onze gemeente voor eerlooze schelmen uitgemaakt werden. Want niemand kan zoo zjjn konvooi beschermen. De minste van den Staat van Engeland zal ons zoeken te affVonteeren, en onze schepen tot haar conter.tement visiteeren, en dan op de minste pretentie met onze koopvaardjjschepen door gaan en ons nog voor Jangats uitlachen wat voor eerlyke dienaars van deD Staat zeer droevig is te verdragen Dezen brief, die tot gevolg had dat men op de intrekking van de order terugkwam, sloegen wjj nog eens op, toen wjj de smade- Ijjk capitulatie onzer regeering vernamen. Het ons thans aangedane affront i3 onein dig meer vernederend dan dat, waartegen de Ruyter zich verzette. Het is in staat goeden patriotten het schaamrood naar de kaken ts jagen en zich te doen afvragen of Nederlan ders na den oorlog buiten hunne grenzen nog het hoofd zullen kunnen ophouden, dan wsl door de onderdanen van beide thans oorlog voerende groepen zullen worden aangezien als Jangats." Het ljjkt ons goed op enkele punten nog eens in bet bjjzonder de aandacht te vestigen. Het meerendeel der Kamerleden en bet grootste aantal couranten is tot beden van meening, dat de eisch der geassocieerde Regeeringen niet ingewilligd had moeten worden en het argument is dan: zoo erg is het met onze voedsel- (in het bjjzonder graan-) voorziening nog niet gesteld, heeft niet Mi nister Postbuma in de Tweede Kamer ver klaard, dat er tot. 1 Augustus graan zal zjjn Waarom aan Duitschland bet verzoek gesteld 15 April reeds 100 000 ton graan te leveren misschien bad Duitschland na dien datum ons wel aan graan kunnen helpen er. hadden wjj den eisch der geassocieerde Regeering met een fiere weigering kunnen beantwoorden. Dit na ljjkt ons een gedachtengang voort gekomen uit het niet objectief beschouwen van den toestand. Daarom willen wjj even naar voren bren gen dat Nederland zjjn onaihankeljjkheid tegen over Duitschland prjjsgegeven had, wanneer het gegaan was zooals hierboven omschreven werd. De economische politiek, van de geassoci eerde regceringen maakt ons land toch al afhankeljjk genoeg van Duitschland »voert ons in de armen der Centralen*, zeide de heer Patjjn zeer terecht. Zjj die boven alles de neutraliteit willsn handhaven, mogen niet verlangen naar een positie van ons land, waarin wjj datgene wat onontbeerljjk is voor de voortzetting van het leven aan de centralen moeten betalen, hetzjj met grof geld, hetzjj met onze onbankeljjkheid. Voorts willen wjj doen opmerken, dat de graanvoorziening van ons land slechts een zeer onbelangrjjke rol (in de geheele onder handelingen speelt. Laat men toch niet over het hoofd zien, dat wanneer wjj niet een gedeelte van onzt vloot afstaan de geheele vloot wordt gerequireerd. Dit is wel nimmer als een officieele be dreiging uitgesproken maar door de ofïïcieuse pers in Engeland sn Amerika is het herhaal- deljjk onomwonden gezegd dat het voornemen bjj de geassocieerden bestaat, onze geheele buitengaatsche vloot ongeveer 1 mülioen ton in beslag te nemen, als wjj niet een deel daarvan afstaan. Wanneer dit dus ge beurt bljjft ons niets dan een kleine 300.000 ton scheepsruimte over, die thans werkeloos in Nederland ligt. Een ieder die objectief eu met kennis van zaken de toestand beoordeelt zal tot da conclusie komen, dat het aangezien wjj vrjjwel machteloos zjjn aan de Geassocieerden te beletten de in Amerika en elders liggende Nederlandsche schepen te requireeren, 't beter is vrijwillig een deel van onze vloot in bruik leen te geven dan de geheele in beslag te laten nemen. Want in het stadium waarin thans de wereldoorlog verkeert, is de scheepsruimte de grootste factor. Wanneer het niet van het grootste belang was de beschikking over een millioen ton seheepsruimte te verkrjjgen, waren de Geassocieerde Regeeringen niet tot een dergeljjke eisch overgegaan. Gisteren maakten wjj per bulletin bekend dat de Geassocieerde Regeeringen besloten hadden niet, op de door onze regeering aan haar inwilliging van den eisch der Geasso cieerden verbonden voorwaarden in te gaan waarom alle Nederlandsche schepen in Ame- rikaansche havens werden gerequireerd. He den was bij het departement van Buiten- landsche Zaken een officieel bericht van deze beslissing ontvangen. Ook in Engeland wer den onze schepen gerequireerd. Deze weinig te gemoetkomende houding der Geassocieerden billjjkt de veronderstelling dat van den beginne af het de bedoeling was onzs geheele buiteDgaatsche vloot te requi reeren. Overigens zullen wjj ons van iedere verdere meeningsuiting onthouden. Nadere berichten wat onze regeering in dezen zal doen zjjn nog niet ingekomen. Men schrijft ong Nagenoeg allerwegen afkeuring, bijna nergens verontschuldiging Dat is de Nederlandsche pers over de hou ding der regeering tegenover de eischen der geassocieerde machten. Verdiend? Op het eerste gezicht misschien, maar men zal zeggen 'welke de beweegredenen der regeering zjjn geweest. Zjj zelve in de Tweede Kamer? Mjj dunkt, dat de Minister van Buiten- landsche Zaken na al de stuurmanskunst waarvan hjj tot heden bljjk heeft gegeven, een beter een ander oordeel had verdiend, dan zelfs de bezadigde N. Rott. Courant hem waardig keurt. Kent zjj, die van „Amster- dam8che geest" spreekt (kan de groote steden- najjver zelfs thans niet zwjjgen?) alles wat ii gebeurd? Ik waag het deze vraag in ont- kennenden zin te beantwoorden, omdat de man die thans onze houding bepaalde, niet dezelfde zou zjjn die bjj enkele weken geleden nog was, als naar 't geen aan 't publiek be kend is, door hem kon zijn gedaan wat hjj deed. Daar moet meer zjjn gebeurd, meer ge hoord, meer gezegd, dan publiek bekend is geworden. Heeft de Regeering aan de Tweede Kamer meer gezegd, dan is gepubliceerd? Waar- scbjjnljjk, want de opmerkingen van mr. de Savornin Lohman op 19 Maart 1918 zjjn niet de consequentie van hetgeen naar zjjn uit lating en nog minder naar zjjn houding op 18 Maart 1918 wel te verwachten. En wat? Heeft Louden of New-York of wellicht Parjjs sub rose meer doen weten, dan oppervlakkig schjjnt? Is Berlijn geraad pleegd en heeft de Wilhelmstrasse meer los gelaten dan de bladen door velen of doen voorkomen? Wie ods witboek over de zand en grintquaestie heeft gelezen, moet dat aan- nemeljjk achten. En dan is er maar een conclusie En die is zwjjger en vertrouwer. Onze regeering, speciaal onze minister van Buitenlandsche Zaken heeft daarop een ver kregen rechtAls hjj niet meer publiceert, dan heeft hjj daarvoor zjjn goede reden, en dat die is in 't welbegrepen landsbelang wordt afdoende gewaarborgd door zjjn optreden tot den huidigen dag. Het past m. i. niet dat onze pers die van 't buitenland in de kaart speelt. Haar oordeel, hoe ongerechtig ook waar zjj niet gedocumeu- leerd is noch kan zjjn, wordt met beide handen aangegrepen door een buitenlandsche pers die daarom een steun wordt voor haar even oo- gedocumenteerde meening, of wat zjj daarvoor wenscht te doen doorgaan. Wat nieuwer geschrijf, wat minder oordeel, wat meer vertrouwen is zeker by uitstek ia het belang van ons land, dat beklemd is het ligt tusschen de groote machten, ieker niet wordt gediend door de publicatie der raeenin- gen en meeningkjes van onverantwoordelijke, zjj het goed meenende personen, die in bjjna 4 jaren nog niet hebben geleerd, wat het zeggen wil voor een man van karakter, om te moeten doen, wat verkeerd schjjnt, op gronden

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1918 | | pagina 1