Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland.
Bij bw Vaandel
Kaagscbc BrieVen
No. 2859
Zaterdag 9 Maart 1918.
29e Jaargang.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No. 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Wjj, Hollanders, zijn een volk dat van
splitsen en scheiden houdt.
Wij zonderen ons gaarne af in eigen club
jes en organisaties, die onze speciale verlan
gens bevredigen.
Er leeft in ons geen sterke, alles over-
heesrchende eenheids-gedachte, die de groote
lijnen in het oog houdt.
Wij houden van loketjes.
Eenerzjjds zullen wjj niet ontkennen, dat
in dit verschijnsel een goede kern zit. Er
blijkt een zeker gevoel voor onafhoudelijk-
heid uit, een afweer van het Pruisische dril-
systeem, waarin een mensch niets anders is
dan een nummer. Het is misschien onze
ingeboren vrijheidszin, die ons zoo doet op
treden. Wjj willen ons zelf zjjn. Maar aan
den anderen kant is het toch dikwjjls een
nadeel, dat we zulk een groepenpolitiek voe
ren Want wij vergeten de hoofdlijnen en de
hoofdbeginselen dan wel eens, die ons met
anderen samenhouden. Wjj leeren ons niet
opofferen. Wjj schieten tekort aan een zeker
tuchtsgevoel, aan discipline en die moeten
er in ieder volk en op ieder gebied zijn, wil
er iets goed worden bereikt.
Wanneer niet alle teekenen bedriegen, zullen
bij de verkiezingen van dezen zomer zeer vele
politieke partpen elkander de overwinning
betwisten.
Het wordt een markt.
Aan alle kanten worden de kraampjes al
opgeslagen en de kooplieden staan reeds luid
keels te roepen, dat bp hen en bp hen alleen
het eenig goede en het eenig ware te
vinden is. Laat ons eens zien.
Wij hebben ergens een lijstje gevonden en
bespeuren daaruit, dat het aantal partijen bp
de houdende stembus reeds gestegen is tot20.
Twintig partijen.
Zoek maar uit
Zie hier de schoolkaart, waaruit, de Ne-
derlandsche kiezer over eenige maanden een
keuze zal moeten doen.
1. Liberale Unie.
2. Bond van Vrjje Liberalen.
3. Vrijzinnig Democratische Bond.
4. Soc. Dem. Arbeiderspartij.
5. Roomsch Kath.-Staatspartij.
6. Anti-Revolutionaire Partjj.
7. Christeljjk-Historische Unie.
8. Soc. Dem. Partjj.
9. Bond van Cristen-Socialisten.
10. Plattelandersbond.
11. Economische Bond.
12. Verbond tot Democratiseering der
Weermacht.
13. Bond van Politiemannen.
14. Bond van Postambtenaren.
15. Neutrale Amusements-partjj.
16. Bond van Onderofficieren.
17. Socialistische Partjj.
18. Algemeene Staatspartjj.
19. Unionisten-Liga.
20. Cristeljjk-Sociale Partjj.
Dit zjjn de eerste twintig. Uitzoeken en
centen bieden. Niet dringen daar
Bet is in zekeren zin begrppelpk, dat, nu
voor de eerste maal het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging zal werken, velen probee-
ren een afvaardigde in de Kamer te duwen.
Er zjjn tal van groepen, die vinden dat hun
belangen tot dusver onvoldoende behartigd
zpn en die daarom pogen een eigen vertegen
woordiger naar het parlement te zenden. In
beginsel vertoont dit streven echter de groote
fout van ons volk zucht naar splitsing. Het
eigenbelang wordt maar al te vaak aangezien
voor het allergrootste landsbelang en ieder
hooger en mooier principe moet dan wjjken
voor dat van de porte-monnaie.
lntusschen ieder kan op z'n vingers uit
rekenen, dat de meeste van bovengenoemde
partpen en groepen niet zullen slagen in hun
poging, om iemand van hun richting in de
Kamer te krjjgen. De nummers 1 tot en met
7_ zÜn thans in bet parlement vertegenwoor
digd, maar is er iemand in het land die ge
looft, dat de nummers 8 tot en met 20 er
straks hun intrede zullen doen Immers neen.
Hoogstens zullen een paar van die nieuwe
organisaties een mannetje gekozen zien, maar
de groote meerderheid bijt in het zand.
Men zou zich dus over dit streven niet
ongerust behoeven te maken en het zal later
wel verdwjjnen (het is de pokken en de ma
zelen van het nieuwe evenredig stelsel), ware
het niet, dat er een ernstig gevaar aan ver
bonden is.
Voor ons, vrjjzinnigen.
Want de meeste van die nieuwe groepen zul
len ons stemmental doen verminderen.
De socialisten en de clericalen zpn over
het algemeeu zoo goed gedresseerd en worden
door de partjj of door de geesteljjkbeid zoo
streng gedrild, dat zij wel in hun politieke
organisatie bljjven. Zij beseffen de waarde
van een aaneengesloten politieke leger veel
beter dan wjj, vrpzinnigen. Wp hebben dik
wjjls een guerilla gevoerd. Onze politieke
vrjjheidszin is vaak ontaard in bandeloosheid.
Wp hebben maar al te dikwjjls ons zelf ver
deeld en daardoor ons zélf verslagen. En
ziehier nu het gevaar van die 20 groepen en
partpen zjj zullen, als wij niet krachtig op
passen, velen uit het Vrpzinnige Kamp tot
zich trekken, velen in de verleiding brengen
om op zoo'n nieuwe ljjst te stemmen. Het
laat zich aanzien, dat wij, vrpzinnigen, door
die avonturiers-politiek het meest zullen wor
den benadeeld.
1
En daarom moet hier een krachtige waar
schuwing staan vrienden, laat u niet vangen
Gjj vooral, vrienden in Zeeland, waar iedere
steun voor de Liberale Unie noodig is past
Bljjft bp uw vaandel
Want iedere stem, op zoo'n nieuwe ljjst,
op zoo'n nieuwe partjj uitgebracht, beteekent
een verlies voor de organisatie, waartoe gjj
krachtens uw politieke belijdenis behoort en
die daarom op uw steun recht heeft. Stelt
uw belang niet boven uw beginsel. De groote
meerderheid van die 20 groepen krjjgt toch
geen mannetje in de Kamer, en dan is uw
steun verloren geweest.
Voor een klein land als het onze zpn 7
politieke partjjen al mèèr dan genoeg. Ziet
eens naar Engeland, waar men zich zulk een
weelde niet veroorlooft. Ziet naar andere lan
den, waar men bjj de politieke organisatie
de groote ljjnen in het oog houdt en zich
niet om wisse-wasjes afzondert in hokjes en
kooitjes en loketjes.
Wjj roepen u danook met nadruk toe bljjft
bjj uw vaandel. Loopt niet over naar een
ander kamp. Iedere stem voor een andere
groep, is een stem tegen uw eigen partjj. En
die splitsings-politiek maakt ons staatkundig
leven troebel en slaat, als zjj praktisch resul
taat zou hebben, het parlement met onvrucht
baarheid. Stemt op de lijst van de Liberale
Unie.
XXV.
Door Burgemeester en Wethouders alhier
is bjj den Gemeenteraad een voorstel ingediend
betreffende den bouw van een nieuw stadhuis.
Deze zaak is niet bepaald nieuw, het voor
stel eigenIjjk ook niet. Want weliswaar is
dit dezer dagen ingezonden, maar het is fei
telijk te beschouwen als een nadere uitwerking
van de grondgedachte, vervat in het voorstel
van B. en W. van, schrikt niet geachte lezer
en lieve lezeres, van 1910 Dit is sinds dien
aanhangig, doch niet in behandeling gekomen.
En dan zpn er nog menschen, die volhouden
dat de wetgevende machine in stad en land
niet vlug genoeg werkt
Het voorstel van acht jaar geleden wat
waren die tjjden nu in menig opzicht anders
hield in om in beginsel te besluiten tot
den bouw van een nieuw raadhuis op de ter
reinen, begrensd door het Spui, de Kleine
Bagpnestraat,| de' Kalvermarkt, de Nieuwe
Markt en de Turfmarkt.
Thans hebben B. en W. een voordracht
ingediend om de zaak tot oplossing te brengen
daarvoor werd het dan ook tijd waarbp
zij aan het gronddenkbeeld van hun voorstel
vasthoudende, de zaak eobter breeder opvatten.
Tegen deze voorstellen zpn én in 1910 én
thans van verschillende zjjden bezwaren ge
rezen, welke wjj hier kortelings willen aan
geven.
Het voorstel, we willen nu 1910 en 1918
maar samen nemen, houdt verband met den
aanleg van nieuwe verkeerswegen. Tot goed
verstaud van zaken voegen wjj aanstonds toe,
dat hierover wel reeds een besluit gevallen
is en dat men zelfs reeds een begin van uit
voering daarvan bezig is te geven. Dit bestaat
voor een groot deel in het doen ontruimen
en daarna afbreken van groote enkleine per-
ceelen in de binnenstad.
Dit nu lijkt ons een soort van gemeente-
ljjke bouw- of juister gezegd afbraak-politiek,
welke in bepaalde gevallen zeker nuttig en
noodig kan zpn, maar welke wjj niet gaarne
tot regel zouden zien gesteld. Zeker niet in
deze tjjden van geldgebrek en woniugschaarschte,
daar beide kwalen er maar grooter door worden.
Zoo is in onze oogen dan ook een groot
bezwaar tegen het nieuwe-stadhuisplan (dit
nieuwe doelt meer op het stadhuis dan wel
op het plan) dat daardoor weer een zeer groot
aantal woningen zal moeten worden onteigend
en ontruimd. Nu weten wjj wel, dat de meeste
der perceelen in kwestie tot de zeer oude
en ouderwetsche behooren, geven wjj gaarne
toe, dat uit gezondheidskundig en geriefljjk-
heids oogpunt daaraan veel te verbeteren zou
zjjn, maar aan den anderen kan is het toch
beter een sleehte, dan in het geheel geen
woning te hebben. Waar zouden nml. de
menschen, die in al die huizen en huisjes
wonen, er een misschien moeitevol bestaan
leiden en er toch (of daardoor zeer aan ge
hecht zpn, naar toe moeten in deze tijden van
woninggebrek voor de geheele ljjn Dit is
toch zeker wel een overweging waarmede het
Gemeentebestuur rekening heeft te houden.
In de tweede plaats de geldkwestie. Wp
begrppen natuurljjk levendig, dat een nieuw
raadhuis een groote eisch aan de gemeente-
ljjke geldkas, dus aan de belasting- betalende
gemeentenaren zal stellen, maar dit mag geen
reden zpn om de vraag «hoeveel* verder naar
den achtergrond te dringen. Met name zouden
wjj willen vragen of het inderdaad noodzakelpk
geacht moet worden een deel van de bestaande
stad eenvoudig weg »naar de vlakte te werpen*.
Geljjk wjj te dezer plaatse reeds vroeger op
merkten, is het niet de grootste "kunst op een
plattegrond met al dan niet breed gebaar nieuwe
lijnen te trekken, maar rekening houdende
met het bestaande te komen tot een zoo groot
en zoo goed mogeljjke verbetering. Dit nu
geldt ook voor de gemeentelpke gebouwen.
Wjj willen deze opmeiking niet besluiten
zonder te wijzen op een in onze oogen meer
geschikte en vooral gemakkeljjker te verkrjj-
gen plaats voor het stadhuis, n.l. het Alexan-
derveld. een terrein van zeer voldoende af
metingen, dat thans als exercitieveld voor
cavalerie en artillerie dienst doet. Hiervoor
zouden slechts enkele perceelen te amoveeren
zpn, waarvan het grootste bereids in het be
zit der gemeente is. Maar, zoo wordt hier
tegenover opgemerkt, het veld is thans in
bruikleen bjj het Departement van Oorlog en
dat zal er op grond van de getroffen overeen
komst, niet gemakkeljjk afstand van willen
doen.
Welnu, zoo noodig gelde ook hierCedant
arma togac, dan wjjken ook hier de wapenen
voor de toga. En bovendien, gelet op den
tjjd, die moest verloopen alsvorens het eerste
voorstel van B. en W. door een nader uit
gewerkt plan kon gevolgd worden, is het
misschien niet al te boud den wensch uit te
spreken, dat tegen den tjjd dat het nieuwe
Haagsche stadhuis in gereedheid zal komen,
de zwaarden tot sikkelen zjjn omgesmeed en
de excertitievelden tot stadshuizen
J. B. AMENT.
Vordering van rundvee
voor heft leger.
Door den opperbevelhebber van land- en
zeemacht is bepaald, dat geen vordering mag
plaats hebhen van melk-, fok- of drachtig rund
vee, doch uitsluitend van slachtvee. Ook mo
gen geen runderen gevorderd worden, welke
in het Nederlandsch Rundvee-Stamboek zpn
ingeschreven.
De autoriteit met de vordering belast moet
zich bjj de vordering door een deskundige doen
voorlichten.
Ook bjj vordering van vee krachtens artikel
133 der Inkwartieringswet moet zooveel moge
lijk vooraf overleg met de burgemeesters wor
den gepleegd.
Broodkaart.
De Directeur van het Centraal Broodkan
toor maakt bekend, dat de broodkaart van
het 43ste tjjdvak geldig is van 8 tot en met
18 dezer. (St.ct.)
De vergoeding voor de Rijndijk.
Officieel wordt uit 's-Gravenhage gemeld
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken deelt
mede, dat van de Duitsche regeering ver
goeding is ontvangen voor de schade, geleden
door de Reliefcomraissie («Commission for
Relief in Belgium*), tengevolge van den aan
val op het Ned. ss. »Rjjndj)k«, dooreen Duit
sche duikboot, op 7 April 1916. Eenigen
tjjd geleden was de Duitsche regeering reeds
overgegaan tot uitbetaling van de vergoeding
voor de schade, door den aanval aan genoemd
vaartuig zelf toegebracht. Beide bedragen
waren vastgesteld door twee commissarissen,
van wie de Nederlandsche en de Duitsche
regeering er ieder een hadden aangewezen.
Voor de Nederlandsche regeering is opgetre
den dr. A. Plate, te Rotterdam.
Opgebrachte loggers.
Volgens te IJmuiden ontvangen berichten
zou een aantal zeilloggers, waarschjjnlijk
zeventien, naar Engeland zjjn opgebracht.
Deze loggers zpn dan waarschjjnlijk door den
Oostenwind te dicht onder Engelsche kust
gedreven.
De broodvoorraad.
De »Tel.« meldt dat mr. Dresselhuys in
een politieke rede, te Arnhem gehouden ge
zegd heeft dat bjj als voorzitter der Rjjks-
broodcommissie de zekerheid had, dat einde
Mei de voorraad graan tot den laatsten kor
rel verbruikt zou zpn, zoodat we op 1 Juni
geen brood meer zouden hebben, tenzjj er
nog nieuwe voorraad graan werd aangevoerd
waartoe echter, zooals de toestand zich thans
laat aanzien, weinig kans bestaat.
Onze koloniën.
Aardbeving.
Uit Batavia wordt gemeld dat het geheele
aantal slachtoffers van de aardbeving te Amoy
bedraagt tweehonderd.
Swatau is zwaar gehavend.
Proviand aan boord van naar
Duiftschland varende schepen.
Een nieuwe regeling betreffende de proviand»
welke de naar Duitschland varende booten
en schepen mogen meenemen, is in werking
getreden. Wanneer te Lobith meer provisie
aanwezig wordt gevonden dan de toegestane
boeveelheden, wordt het teveel gevondene in
beslag genomen en bekeuring ingesteld, terwjjl
tevens de pas wordt ingetrokken. Er wordt
niet moer toegestaan, dat de te veel bevonden
goederen aan wal worden gebracht, ook al
zpn deze aangegeven en aangewezen. Wanneer
nieuwe kleeren (stoffen, laken, dekens, hemden,
enz.) en nieuwe schoenen aan boord worden
gevonden, wordt eveneens bekeuring ingesteld,
met als hierboven vermeld gevolg.
De vleeschvoorziening.
Naar »de Veehandel* verneemt, is met me
dewerking van de Rundvereeniging een plan
ontworpen waarbp verschillende maximum
prijzen voor de onderscheidene qualiteiten vee
zullen worden vastgesteld en ook verschil zal
worden gemaakt tusschen vee op stal en dat
ter markt aangebracht.
Deze prjjzen worden berekend naar levend
gewicht, voor een behoorlijke winstmarge wordt
gezorgd. Ook de vee-leverantie voor de mi
litaire intendance valt onder deze regeling.
ZEEUWSCH NIEUWSBLAD.
°P- j
