Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeland,
Gtut fcrttipptrisg.
de (andidatenlijsten
worden geformeerd.
Brieves Vas meester flat
Opvoeding.
No. 2845.
Vrijdag 18 Januari 1918.
29e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
Pen 3 maanden 76 cent, voor het buitenland met verhooging
der bijkomende porto's.
Advertentien worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No. 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letter naar plaatsruimte
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Op de vergadering van 20 December j.l.
waar onze afgevaardigde Jhr. De Muralt op
zoo duidelpke wijze de Evendige Vertegen
woordiging behandelde, kon men vernemen,
dat deze nieuwe wijze van afvaardiging den
minderheden eene betere kans op vertegen
woordiging bood.
Ook bestaat thans de mogelijkheid, dat eene
uitnemende kracht, die een sieraad in het par
lement kan wezen, maar onder de tot nog
toe gevolgde wjjze van stemmen op den ach
tergrond oleet, naar voren gebracht wordt
en op de plaats komt, waar hjj krachtens
zjjne kunde behoort.
Een bezwaar, dat wjj vroeger reeds in het
licht stelden, is, dat de band tusschen den
afgevaardigde en zijn district losser wordt,
soms geheel geslaakt.
Hiertegenover staat, dat een afgevaardigde
meer dan tot nog toe op het algemeea lands
belang kan letten, wat door de kunstmatige
districtsindeeling wel eens zjjne bezwaren had
Een groot bezwaar, dat naar we hopen, niet
overwegend zal worden, bestaat hierin, dat
allerlei groepen, die bepaalde belangen om
vatten, zullen trachten een of meer candidaten
hunner keuze gekozen te krjjgen.
Daardoor zou men een aantal afgevaardigen
krjjgen, die wel thuis waren op het enge
gebied hunner stoffeljjke belangen, maar voor
het overgroote aantal andere zaken, dat be
handeld wordt in ons parlement, de belang
stelling en ook de noodige kennis missen.
Dat dit schade zou doen aan de belangen
van het land en het aanzien van de Kamer
enorm zou schaden, behoeft geen betoog.
De wetgever heeft zelf dit bezwaar bij de
evenredige vertegenwoordiging ingezien.
Getracht is aan te sterke ontbinding in al
lerlei belangenkringetjes paal en perk te stellen.
Als eene bepaalde groep met een candidaat
wil uitkomen, zal ze een aanzienljjk aantal
stemmen op hem moeten kunneu vereenigen.
De Economische Bond, welks bestaan wij
onnoodig achten, zal er door haar algemeene
beginselverklaring en haar breed opgezet pra-
gram wellicht in slagen een candidaat zjjntr
tkeuze gekozen te krjjgen.
Komt deze met een algemeen programma,
•erger is het gesteld met bepaalde belangen
groepen, die er naar streven voor huD bjjzou-
der belang iemand naar 's lands vertegen
woordiging af te vaardigen.
Zoo lazen wjj reeds, dat bjj de vereeniging
van politiemannen een balletje is opgeworpen,
om in die richting te werken. De heer Van
Beusekom tracht het zoover te krjjgen.
De vereeniging van onderofficieren wil het
punt op hare vergadering eveneens te berde
brengen.
Welke vereenigingen en groepen van be-
ipaalde vakbelangen zullen nog volgen
Misschien zullen de vereenigingen, lettend
cop de hoeveelheid stemmen, die ze moeten
verwerven, inzien, dat het dat verstandiger
is, niet aan de versnippering var. stemmen
mede te doen.
Misschien zullen ze ook begrjjpen, dat de
genen, die zoo'n idee opwerpen, meer ambitie
hebben voor een kamerzetel, dan voor het
vakbelang, dat ze door hun voorstel heeten
te dienen.
In ieder geval i3 het goed, dat de wetge»er
er voor waakte, dat zulke groepen en groepjes
niet al te gemakkelijk in hun streven kunnen
slagen. Het parlement zou al te veel op een
lappendeken gaan geljjken. Kracht en «nergie
zou er van zoo'n regeering nimmer kunnen
^uitgaan.
Nadat de heer Hombach te kennen had
•gegeven, zich aan te sluiten bjj den Ecouo-
misehen Bond. kwam het R-K. blad Zelandia
onmiddelljjk verklaren, dat dit lidmaatschap
indruisebte tegen de R-K. beginselen.
In een ingezonden stuk heelt H. uitnemend
in dit blad betoogd, dat van eene zakeljjke
■politiek ook bjj zoo'n zakenman geen sprake
is.
Het bloed kruipt, waar het niet gaan kan
en de clericaal zal clericaal stemmeu en wer
ken, al is bjj lid van een Economischen Bond
of andere z.g. algemeene organisatie.
Voor de vrjjzinnigen is het dubbel zaak
voorzichtig te zjjn. Door hunne groote vrij
heid in denken en streven zouden zjj, door de
vrijzinnige politieke partjjwaartoe zjj be-
hooren. te verlaten, juist spelen in de kaart
van hunne clericale tegenstanders.
Want, men mag zeggen, wat men wil,
maar het clericalisme is in ons land nog niet
dood.
Wie dat niet wil inzien, voert een struis
vogelpolitiek.
Ieder vrijzinnige wake er dus voor, dat de
kracht der vrjjzinnige partjjen niet verzwakt.
- Juist versterking van die partjjen is nu
meer- dan ooit- noodig.
Men bedenke, dat de algemeene zaken en
belangen juist het best gediend worden door
vrjjzinnigen, omdat ze kunneu oordeelen met
open oog en vrjj van druk.
Langzamerhand komt er teekening in de
politieke schakeering. Wjj hebben gelezen,
hoe Vrjjz. Democraten en de Liberale Unie
groepeeriugeu hebben voorgesteld, Volgens
couranten-berichten zullen bjj den kieskring
Zeeland, 's Hertogenbosch en Tilburg, dus de
geheele provincie Brabant worden gevoegd,
om zoo mogeljjk een gemeenschappelyke can-
didateuljjst voor de verkiezing der Tweede
Kamer in te dienen. Dit schjjnt ons de aan
gewezen verbinding, uiet uit oogpunt van
politiek, maar met de zekerste kans om de
mannen er in te krjjgen, die voor deze pro
vincies de meest gewenschte en geschikste
zjjn. Met de evenredige vertegenwoordiging
gaat, naar wjj hopen, een deel der »vak«
politiek van de baan. Niet, dat wjj deze soort
politiek kunnen missen, lntegeudeel, ook ons
vaderland heeft in de Tweede Kamer en andere
colleges mannen noodig met een vooruitzienden
blik: geesteljjke strategen, die leiding geven,
gedachten als geesteljjke vruchten doen rjjpen
aan den boom, om de maatschappjj in een
steeds betere faze van bestaan te brengen.
Laat een voorbeeld het duideljjk maken. De
tjjden van een beperkt kiesrecht liggen achter
ons. Als er nu geen theoretici waren geweest,
die met hun blik den tijd waren vooruitge-
loopeu en het algemeen kiesrecht hadden ge
predikt, niet op gronden van prakt jj k, maar
op die vau recht, van ideeën associatie, dan
was deze vooruitgang nooit tot stand gekomen.
Praktische handelsmenschen komen tot zulk
een inzicht niet, dan wanueer het ie laat is.
Zoo heeft men er meer. Een regeering is
geen onderonsje, maar moet het geesteljjke
oog van de toekomst of »een« toekomst iu
zich hebben politici beeft men noodig,
menschen die, afgescheideu van praktische
belangen, problematische belangen nastreven
en daar staan als verdedigers en vertolkeis
van beginselen, die met hun geest den wjjden
omtrek afzoeken, om daaruit het nieuwe be
grip te halen, waarmee de samenleving tot
een hoogere trap van geesteljjk welvaren ge
raken kan politieke profeten en priesters dus.
Ongelukkigerwjjze wordt deze moeiljjke taak
door velen te licht geachtieder in de Tweede
Kamer wil op deze wjjze profeet zjjn. Het
zjjn doodgewone menschen zonder bjjzondere
geesteljjke verheffing zjj hebben geen verge
zicht, doch om den achjjn te wekken, een
groot politicus te zjjn, blazen zjj elk onder
werp tot een beginselkwestie op. Heel onze
Tweede Kamer bijna bestaat uit zulke would-
bediplomaten. Aan de kolen-distributie e.a.
doodeenvoudige kwesties, die met politiek
niets te maken hebbenuitvoer en invoer,
wordt een gewichtige politieke strekking ge
geven. Een paar handige, in de handelsusan-
tiën en de volksemoties doorknede menschen,
waren hier beter op hun plaats dan heel die
rjj politiek-astersvooral in deze tjjden is de
behoefte aan zakenmeuschen in het hoogste
regeering8lichaam gevoeld, een behoefte, die
ook elders gebleken is, in de Provinciale Sta
ten als de Gemeenteraden.
Schilders en dichters kunnen wjj niet mis
sen, doch ververs en schrjjvers hebben wjj
noodig, evenals papierfabrikanten. Zonder
dezen woonde men in een havelooze stad en
kwam geen fatsoeuljjke nota voor den dag
wjj herinneren aan een geval, toen een plaat-
seljjk blad eens een stuk dichter als redac
teur benoemde, die acht dagen zwoegde op
een sonnet van vier regelen -- daar waren
de lezers niet mee gebaatartisticiteit is goed,
en zet de kunstenaars desnoods in een gouden
hoek, maar het leven verlangt praktisch er
varen en voor leverbaar werk geschikte per
sonen ook de politiek stelt dien eisch.
Daarvoor hebben wjj immers gewerkt: voor
de kansen geschikte, ervaren en voor de prak
tische taak berekende mannen in de Tweede
Kamer te krjjgen. Geen politieke lichten al
leen, doch ook die van aanpakken en uitvoeren
weten werkers en geen praters.
De Evenredige Vertegenwoordiging opende
die mogeljjkheid. Wanneer de Vrjjzinnigen
de politieke licht- en luchthaspelarjj eens op
zjj hadden gezet, waarbjj elkeen van beginsel
spreekt, en de gelegenheid aangrepen, iemand
vau deze «oort uit hun midden candidaat te
stellen, dan waren zjj met de macht der stem
men die de Vrjjziunigen gezamenljjk uitbrengen
in Zeeland gekozen. Met de verdeeldheid onder
de Vrjjzinnigen is die kans echter verkeken.
Daarom moet samengevoegd worden. Om tot
hetzelfde doel te geraken, is het geraden, om
de kringen, die de meeste belangen samen
hebben, aan elkaar te verbinden.
Is dit het geval met Zeeland en Brabant
Wjj gelooven het wel. Brabant is een nieuw
industrie-gebied geworden. Wjj herinneren
aan de reusachtige ontwikkeling van de gloei-
lampenfabrikatie, de margarine, exportslage-
rijen en schoenmaker jj enlinnenweverjjen,
sigarenmakerjjen en wat er verder op dit in
dustrieel gebied wordt gepresteerd De land
bouw met vruchtenkweekerjjen, jam-en suiker-
fabrikatie volgen wat toekomst ligt daar
niet in het verschiet Maar elke industrie,
kweekerjj en fabrikatie drjjft op export. Dat
is de mond waardoor zjj moeten adem halen.
Die mond iï Zeeland. Heeft Zeeland indu
strieel niet zoo'n verschiet, op het gebied van
scheepvaart, handel en landbouw in allerlei
richting ligt haar toekomst. Doch Zeelands
scheepvaart is ook voor Brabant de vereischte.
Hoe gemakkeljjker de producten de zeehaven
kunnen bereiken, te productiever wordt het
industriftele bestaan en omgekeerd hoe
rjjker en productiever het achterland, te krach
tiger wordt het scheepvaartverkeer. Alles is
er beide provincies aan gelegen, dat Vlissingen
een havenstad wordteen derde groote mond
waarmee Nederland hapt naar rpkdom en
welvaart. Hierin is een gemeensehappeljjk
belang gewaarborgd en de keus van een ver
tegenwoordiger aangewezen. Zet in de Tweede
Kamer iemand, die dit doel daar kan ver
wezenlijken.
Overeenstemming is dus hier gcmakkeljjk
te vinden. Wjj hebben alle eerbied voor
godsdienstig-kerkeijjke, democratische of niet
democratische begintelen, sociaal-idealisme en
economische bonden, doch in ons doel ligt de
prakijjk van elke economische bond, als soci
aal-ideaalhier de mogeljjkheid tot grooter
welvaart te kom§n, do beste democratie, omdat
door welvaart de kracht der individueele ge
meenschap wordt verhoogd. En wat kerk en
godsdienst betreft, laten wjj elkaar in dit op
zicht geen moeiljjkheid in den weg leggen.
Kerk en godsdienst is een gemoedszaak, die
dikwjjls ook buiten het gemoed omgaat, omdat
zjj van geboorte en omgang uitgaat laten
wjj toch al het geharrewar omtrent iemands
kerk aan de kant stellen en ieder zalig laten
worden op zjjne wjjze aan die oorblazerjj van
geestelijke adviseurs, die tot onderlinge bur
gertwist leiden, zjjn wjj toch eindeljjk ont
groeid. Wie proeft aan zjjn aardappels of
Jood, Roomsch of Protestant ze heeft gepoot
Wjj willen reaal-politiek en geen schijngevecht
van kwasi-beginselen. Heeft verder ook de
landbouw in beide kiesprovincies geen ver
tegenwoordiger noodig? Wie durft het in
onze distributie en zaaiverplichtingstjjd ont
kennen
Hier raken de belangen van Btabant en
Zeeland elkaar evenzeer. Werkelijk, de com-
bjuatie ig jjiet slecht gekozen. Niet om de
persoren gaat het, maar om wat de personen
voor Zeeland en Brabant in de Tweede Kamer
kunnen zjjn volksvertegenwoordigers, die voor
hare economische volksbelangen opkomen en
gevoelen. De juiste politiek heeft ten doel
de grootst mogeljjke welvaart voor het grootst
mogeljjk aantal personen men kan die be
vorderen door krachtige, werkzame mannen
af te vaardigen Zeeland en Brabant hebben
de kansgebruikt de gelegenheid en ver
splintert uw krachten nietééndracht maakt
macht.
T. U. S.
Met de opvoeding staat het er belabberd
voor, zei meester Plak, en hjj stak de pjjp
aan, die door al dat redeneeren was uitgegaan
niet aiieen op school, ook in huis, den om
gang en het publieke leven het menschdom
is in dit opzicht niet vooruit gegaan, mis
schien wel, omdat men er teveel aan doet.
Gebrek aan opvoeding is soms de beste op
voeding het gaat er mee als met huispot
waar ieder huisgenoot een schep zout in
doet door zich altjjd met het kind te be
moeien, gaat de uatuurljjke groeikracht ver
loren en worden vormen lichteljjk als het
wezen aanvaard een beetje minder bemoeie
nis zou de zelfopvoeding geen schade hebban
gedaan. Zoo komt men tot eigenaardige er
varingen. Mie Plas van de watermolen b.v.
is beter opgevoed dan madame van de kost
school, al draagt deze een boa en bril op de
neuszjj kent wel de manieren", maar heeft
geen erbarmen in haaf'oordeel over de mede-
meuschen en behandelt haar dienstboden als
schoften. VV elgemanierdheid is nog geen op
voeding bjj opvoeding komt het gevoei te
pas voor wat een ander toekomthet is een zich
verplaatsen in andermans ongeluk eu om
standigheden dit kan Mie Plas. Zjj heeft
deernis en handelt er naar, waar en bjj wie
zjj ongeluk zietde school van manieren heeft
zjj niet doorloopen, maar het eigen leven van
leed en de ervaring, de beste leermeesters,
heelt haar weekeljjk en zachtmoedig ge
maakt, is haar opvoeding ge-weest.
Ik hob een neef, die een ploert is;
zjjn vrouw en kinderen maakt hjj ongelukkig,
met, zoodat ze op straat staan, daar past hjj
wel voor op, daarvoor is hij te ,,wel" opge
voed, maar hjj treitert hen op geraffineerde wjjze
eu gaat voor de buitenwereld toch door voor
een welopgevoed man. Hjj kent alle loopjes
van aangename" conversatie weet elke toe-
passeljjke vorm van buigingen maken, hoed
afnemen enz., doch denkt alleen aan zich en
zjjn genot. Men heeft hem dan ook altjjd
voorgehouden, dat het in de wereld op „goede"
manieren aankwam. Op die vormen heeft hjj
zieh toegelegd, maar zjjn hart is versteend
gebleven, teveel opgevoed is soms meer ge
vaar dan zegen voor werkeljjke opvoeding.
Hoeveel „dames en heeren" ljjden aan dit
euvel. In de wereldsche omgeving van schjjn
en vermaak kunnen zjj zich bewegen zjj
drijven op de kurk hunner vormeljjkheid.
Maar wee, wanneer in onvoorziene omstandig
heden hun wezen voor den dag komt, dan
schrikt men van hun gebrek aan opvoeding.
De liefste vriendinnen worden giftige slangen
tegen elkaar. Een „wel" opgevoede brengt
haar kinderen bjj U, die zich de vrjjheid ver
oorloven op uw kussens te gaan staan en met
hun vuile vingers alles te betasten zonder dat
hun moeders het haar aandacht waardig keurt:
gebrek aan opvoeding bjj deze kweekt weer
gebrek aan opvoeding bjj het kinddie wer
kelijk is opgevoed, erkent in een oogopslag
niet alleen wat een ander deert, maar respec
teert ook een anders goed of wat een ander
liefheeft.
Menschen, die er op los leven zonder met
hun omgeving of de omstandigheden rekening
te houden, hoe „welgemanierd", zjjn onopgevoed.
Daarom zeg ik, meester Plak, kjjk niet te
veel naar den schjjü. Daar zjjn honderden,
waarvoor gjj uw welgemauierden neus optrekt,
omdat zjj de dingen anders zeggen en doen
UWSCH
