Pc Economische Boni
Vaa bet Westelijk oorlogstoooeel.
Van het Oostelijk oorlogstooneel.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Officieele communiqué's.
De wielrijders wan Luyghem.
Zjj vielen de Duitschers op het ljjf, deden
BINNENLAND.
Het woeden woon paarden en vee.
De Rolterdamsche
havenreserve in gevaar*.
Toen dit jaar de in de Tweede Kamer ver
tegenwoordigde politieke partyen tot overeen
stemming kwamen om geen candidaten te
zetten tegenover aftredende leden, bleek het
al ras, dat deze afspraak geene algemeene
instemming vond.
De partijen, die geen vertegenwoordiger
in ons parlement hadden, stelden tegencandi-
daten.
Ook werden hier en daar tegenkandidaten
gezet door nieuw ontstane partijen.
De Grondwetsherziening en meer nog, de
wjjze, waarop deze tot stand gekomen was,
waren de aanleiding tot het ontstaan dier
nieuwe groepeeringen.
De Grondwetsherziening is achter den rug,
de plechtige afkondiging heeft plaats gehad.
In het volgende jaar zal gekozen worden
volgens de .Evenredige Vertegenwoordiging.
Dan zal men naast de politieke partyen
ook zien optreden den nieuw gestichten Eco-
nomischen Bond.
En deze Bond belooft van eenige beteekenis
te worden, daar onder dengenen, die met zijne
beginselen instemmen, van de knapste koppen
uit ons land worden aangetroffen, mannen,
wier namen een bekenden en goeden klank
hebben.
Aan wat de verschillende partyen in de
Tweede Kamer en vooral de leider der soci
aal-democraten tegen den Economischen Bond
inbrachten, kan men zien, dat men de waarde
van de nieuw gestichte vereeniging niet mag
onderschatten.
De vereeniging heeft hare constitueerende
vergadering deze week gehouden onder pre
sidium van niemand minder dan Minister
Treub.
Deze, die eerst geaarzeld had, de leiding
der vergadering op zich te nemen, heeft toch
gevolg aan de tot hem gerichte uitnoodiging
gegeven, op die manier brekende met den
ouden sleur.
ue puuien, aie ae Jiiconomiscne öona op
zijn programma heeft, prjjken op de program
ma's der meeste politieke partijen.
Dat die punten misschien in het verleden
te zeer op den achtergrond zijn geschoven, is
mogelijk.
Wij voor ons meenen, nu de partyen zich
herzien, nu ook onze Liberale Unie hare her
vorming onderging, terwijl het programma
thans ernstig herzien, en waar noodig gewij
zigd wordt, dat de. Economische Bond niet
noodig is.
Vooral zyn we het hierin oneens met den
Bond, waar hij meent de politiek te kunnen
uitschakelen.
Dit nu is vooreerst eene onmogelijkheid.
Wel achten we verwezenlijking van een
aantal punten, die de E. B. op zijn program
heeft, wenschelijk, ja noodzakelijk.
Wij achten het goed, dat het officiëele orgaan
van de Liberale Unie den Bond niet genegeerd
heeft, maar aan hare beginselverklaring eene
flinke plaats inruimde.
Op verschillend gebied moet een nieuwe
koers gevolgd worden.
Deze oorlogsjaren hebben veel geleerd.
Deze lessen make ook onze partij zich ten
nutte.
Dan met open oog voor de toekomst en
voor de perspectieven, die zich opdoen, kunnen
we verjongd en vernieuwd den verkiezingsstrijd
tegemoet gaan.
Er zijn teekenen, die er op wijzeD, dat ons
parlement zijn invloed op de regeeriugszaken
krachtiger zal doen gelden.
Wanneer die kracht en invloed zich naar
buiten openbaren en we niet schromen den
vinger op de wonde plek te leggen, dan zul
len vele krachtige en bekwame figuren onze
rijen blijven vullen en nieuwe zullen toetreden.
Dan zal blijken, dat geen Economische Bond
noodig is.
Daarom, de lessen van het heden onthou
den en zich aanpassen aan veel wat verande
ren zal en Veranderen moet.
De wapenstilstand aan het Russische front
is door de Russische gedelegeerden en de
vertegenwoordigers van Duitschland, Oosten-
stenryk-Hongarye, Bulgarjje en Turkije in
het hoofdkwartier van prins Leopold van
Beieren te Brest Litewsk ondergeteekend. De
wapenstilstand die Zondag te twaalf uur be
gint duurde tot 14 Januari 1918. Wanneer
deze niet zeven dagen te voren wordt opgezegd,
wordt hij stilzwijgend voortgezet.
Volgens een der bepalingen van het ver
drag van wapenstilstand beginnen thans de
onderhandelingen over den vrede tusschen
de genoemde rijken.
In Petersburg wordt door verschillende
groepen geprotesteerd tegen deze poging, om
een afzonderlijken vrede tot stand te brengen.
Doch de maximalistische regeering stoort
piek daaraan niet. Lenjn heeft aan de En
tente-mogendheden zijn voornemen medege
deeld om vrede te sluiten en hjj zal dit
doen, zonder of met de geallieerden. Ten
minste, zyn orgaan Prawda heeft duidelijk
gezegd »Er moet een einde aan komen. De
vrede wordt half Januari gesloten, en zoo de
mogendheden der Entente daaraan niet willen
mededoen sluiten wij een afzonderlijken vredec.
Nu is er natuurlijk een mogelijkheid; dat
het bestuur van Lenin voor dien tijd wordt
omvergeworpen maar groot schijnt die kans
niet te zijn. De berichten over de samen
stelling der Constituante loopen zeer ver uiteen.
Nog steeds zyn geen 400 afgevaardigden te
Petrograd bijeen. En zoolang dat niet het
geval is, wil Lenin niet de bijeenkomst der
Constitueerende Vergadering openen. De mili
taire samenzwering tegen het maximalistische
bestuur heeft, door de nederlaag en de ge
vangenneming van Kaledin, een groot deel
van haar kracht verloren. Waar Kerensky
zich ophoudt, is niet bekend. Gorki's blad,
de Nowaja Dsjin, meldt, dat hij als minister
van justitie deel uitmaakt van de afzonder
lijke regeering van Siberië. En het verblijf
van Kornilof is volkomen onbekend Waar-
schjjnljjk was hij voornemens, in verband met
Kaledin's troepen, concentrisch tegen Moskou
op te rukken maar de nederlaag aan Kaledin
heeft die poging doen mislukken. Ten minste
zoo Kaledin verslagen en gevangen genomen
is wat volgens den »Times«-correspondent
een onware bewering van de Bolsjewiki-re-
geering zou zijn.
Wordt de wapenstilstand aan het Russische
front door een vrede gevolgd, dan zal de
positie van Engeland en Frankrijk hoogst
moeilijk worden en daarmede mag de Entente
bij het vaststellen van haar plannen wel re
kening houden.
Nog steeds is volkomen onopgehelderd, op
welke wijze en om welke redenen de Duitsche
vredesaanbieding, die in September aan de
Engelsche regeering zou zijn gedaan, is mis
lukt. Er hebben onderhandelingen plaats ge
had, door tusschenkomst der Spaansche re
geering, Balfour heeft die erkend, en daarbij
verklaard, dat Engeland, door bemiddeling van
zijn vertegeuwordiger te Madrid, ten antwoord
had gegeven
»De regeering van Engeland zal bereid zijn
een mededeeling in ontvangst te nemen, welke
de Duitsche regeering haar betreffende den
vrede wenscht te doen, ten einde die mede
deeling met haar bondgenooten te bespreken".
Daarop zoo verklaarde Balfour in het Ka-
gerhuis, is geen enkele Duitsche mededeeling
gevolgd.
Van Duitsche zijde wordt nu verklaard,
dat de regeering te Berlijn overtuigd was,
toen zij door bemiddeling van een neutrale
mogendheid (Spanje) een verzoek^ot de
Engelsche regeering richtte, om haar mede
deeling te doen, dat verzoek met volkomen
weten der Engelsche regeering en met haar
toestemming werd gedaan zij was tot onder
handeling geneigd.
Maar de verklaring die zij had verwacht, is
niet gekomen. Zelfs de door Balfour gedane
mededeeling, dat Engeland bereid was de
mededeelingen der Duitsche regeering niet
ontvangen, zoodat de poging om onderhande
lingen aan te koopen in het zand verloopen is.
In dit verband weet de »Frankf. Ztg.<
mede te deelen, dat in September een kroon
raad te Berlijn werd gehouden, waaraan ook
de generaals Hindenburg en LudendorfF deel
namen, Daarin zou besloten zijn, dat de
regeering zou mededeelen, onder zekere voor
waarden België te willen ontruimen, of te
verklaren dat Duitschland er geen belang bij
heeft België te behouden. Het gevolg daarvan
was de verklaring van den minister van bui-
tenlandsche zaken, Von Kühlmann, over de
bedoelingen ten aanzien van België. En sedert
de mededeeling in het Engelsche Lagerhuis
weet nu iedereen, dat Duitschland bereid is,
over den vrede te onderhandelen.
Dit is Diet naar den zin der Alduitsche
pers, die de fiolen van haar toorn uitgiet over
het hoofd van den minister Von Kühlmann
en den Rijkskanselier. Maar het feit staat
vastdat Duitschland nog steeds bereid is,
ook als de vrede aan het oostelijk front tot
stand komt met de Entente over vrede te
spreken, waarbij België geen beletsel voor
de onderhandelingen kan zijn.
Een duidelijker en openhartiger verklaring
over dit voornemen, door den Rijkskanselier
in den Rijksdag, zonder eenigen slag-om-den-
arm, zou er zeker toe hebben bijgedragen,
in aanmerking nemend de toenemende vredes-
geneigdheid in Engeland, aan het optreden
van Lord Landsdowne, Henderson, Asquith
en de anderen nog meer kracht te verleenen.
De strijd aan de fronten is van niet veel
belang. Het slechte weer, storm en sneeuw
aan het westelyk front, belemmeren elke ge-
vechtsactie. En in Italië hebben de Oosten-
ryksche troepen weder een paar ltaliaansche
bergstellingen bezet, die hun positie verbe
terden, maar geen belangrijke wijzigingen
brachten in den toestand. Zoolang het berg
land tusschen Brenta en Fiave niet geheel is
genomen, zoolang dus de Centrale legers niet
uit het noorden in de vlakte kunnen afdalen,
is er n:et veel kans op een grooten vooruit
gang-
Maar opmerkelijk is het wel, dat Hervé
in de »Victoire«, zonder door de censuur
daarin te zyn belet, eischt, dat de Fransche
en Engelsche troepen, die naar Italië zyn ge
zonden, zoo spoedig mogeljjk moeten terug-
keeren, naar het westelijk front, omdat na
het tot stand komen van den wapenstilstand
een Duitsch offensief in het westen meer en
meer dreigend wordt. En Reuter meldt, dat
Oostenrjjksche troepen, onder bevel van Kro-
batin, Trentino hebben verlaten, om aan het
westelyk front de Duitschers te steunen.
LONDEN, 17 Dec, (Reuter.) Haig rap
porteert: Hedenmorgen deden vyandeljjke
storm'roepen een aanval op twee onzer posten
in de buurt van het kanaal YperenConfines.
Een der aanvallen werd afgeslagen, bij den
anderen aanval slaagde de vijand er in onze
posten binnen te dringen en enkele gevange
nen te maken. Deze mannen werden by een
tegenaanval weer bevryd, waarbjj onze troepen
den post heroverden en een aantal vjjanden
doodden of gevangen maakten.
Overigens valt, behalve de gewone weder-
zydsche artillerie-actie niets te melden.
Gedurende den afgeloopeu nacht en ook
heden heeft het hard gesneeuwd.
Het ,,OfEce Beige" te 's-Gravenhage bericht
De jongste dagen bjj tusschenpoozen artil
lerie-actie. Wjj hebben herhaaldelijk de ver
sterkte hoeven op den linkeroever van den
Yser beschoten, en de vyaudelyke schansen in
de buurt van Dixmuideu en Nieuwstede, ter
wijl wjj de vjjandelyke artillerie hebben be
antwoord. Deze richting van St. Jaques Cap-
pelle, op onze vooruitgeschoven posten van
Reigersvliet en Struyvekenskerke, onze stel
lingen aan den zoom van Dixmuïden, alsmede
op verscheiden punten in de streek van Vjjf-
huizen, Aschoop en Draaibank. Gedurende
den nacht van 8 op 9 Dt-cember deed een
sterke vyandeljjke afdeeÜDg een aanval op
onze vooruitgeschoven stellingen bjj Oud-Stuy-
^vekenskerke, welke door ons geschut en ma
chinegeweervuur werd gestuit.
Vyandeljjke vliegtuigen hebben op twee ver
schillende dagen bommen geworpen in de om
streken van De Panne en Adinkerke. Onze
vliegers hebben, ondanks de ongunstige weer
gesteldheid, verschillende opdrachten uitge
voerd, Een vijandelijk vliegtuig is, in vlam
men gehuld, binnen zjjn linies omlaaggeschoten.
Minister v. d. Velde heeft het nieuw ver
overde terrein in België bezocht en vertelt
daarvan als volgt
Het was 30 October in den morgen. Wjj
hadden den vorigen dag in het logerbericht
gezien, dat aan de linkerzijde van de Pi anschen
de Belgen waren vooruitgerukt en tusschen den
Blankaart en den Yser, in het schiereiland
Luyghem vast6n voet hadden gekregen pa-
troeljes van ons waren tot 4 K. M. van de
hoofdlinie doorgedrongen en met een flink
aantal gevangenen teruggekomen.
Eenige van deze gevangenen die van den
laatsten nacht bevonden zich in het Gro t
Hoofdkwartier. Gendarmen onderzochten en
ondervroegen ze. Men toonde ze mjj twee
of drie jongelui van ellendig voorkomen en
oude landstormers, kaalhoofdig of met grjjze
haren, die mjj met even automatischen eerbied
begroetten alsof ik maarschalk Vod Hinden
burg in eigen persoon was.
Dat deze arme drommels, in havelooze uni
formen, daar waren en ze zagen er niet
Daar uit alsof zjj zich er over beklaagden
dankten zjj ongetwjjfeld aan den makker, dien
men den vorigen Dacht had gesnapt bd die
met stipte nauwkeurigheid, de te volgen rich
ting had a nge uid van de modderslooten, die
men omtrekken moest om hen in het nest te
vargen. Toen de tocht gedaan was, kon men
vast stelleo dat al de gegeven inlichtir gen
zeer juist waren geweest.
Maar wjj waren ongeduldig om den grond
te betreden, dien onze troepen hadden be-
vryd.
De auto van het hoofdkwartier bracht ons
wat twee dagen te voren nog onmogeljjk
was tot aan de eerste linie, die voortaan
door drie kilometer moerassig terrein van de
Duitschers gescheiden was.
Daar vonden wij zes man met een sergeant
het kenteeken op de kapotjas bewees, dat ze
tot een compagnie wielijjders behoorden.
Den 28sten October 's nachts waren deze
dapperen om een arm van den Blankaert ge
trokken en hadden de hoeve »De Nenutaar*
bereikt, die goed versterkt en door 21 Duit
schers bezet was.
hen de armen opsteken en, bjj den terugkeer,
zag menhet ongewone schouwspel van 7
Belgen die 21 Uuitscliers gevangen hadden
genomen. Het spreekt vanzelf dut we hun
hartely k de handdrukten. De divisie-generaal
sprak hen in het Fransch en Viaamsch toe,
en wen8chte hen geluk. Daarna zetten we
onzen weg voort over de voetbrug, die langs
heel de ioopgravenlinie loopt.
Op dit gedeelte van het front is het ge-
woonljjk kalm. Het leven is er bjjna als in
het kantonnement, met wat meer rast. In een
boerenhuis, dat tegen de loopgraaf zelf aan
leunt vinden we oude menschen, die niet heb
ben willen vertrekken.
Soldaten Rz^u, herstellen hun goed, gaan
hun soep halen in de keukens, die eveneens
in de loopgiaaf ingeficht zyn.
We zjj i nu op een plaats waar door het
overstroomde gedeelte een djjk van de eerste
linie op uitloopt. Zondag nog was hst on
mogeljjk om bjj dag hier langs te gaan.
Duitsche machinegeweren stonden daar op
800 meters afstand, gereed om iedereen die er
langs kwam neer te maaien. Maar onze ka-
rabinieis hebben daar nu alles schoougeveegd.
Wij kunnen al wandelend tot aan de water-
posten gaan, vanwaar de wieliydere vertrokken,
om zich meester te maken van de Duitsche
stellingeD langs don kust van het »Eenden-
bosch* in het schiereiland Luyghem. Reeds
zyn de verbindingeu tusschen beide oevers in
orde. Bootjes vareu heen en weer tusschen
het riet, en voor we eenige dagen verder zyn,
zullen er voetbruggetjes aangelegd zyn om het
vasteland met de veroverde stellingen te ver
binden.
Zeker, het is een bescheiden verovering.
Maar een verovering is het toch.
PETROGRAD, 16 Dec (R-uters bjjz. dienst.)
Uit Kiëf wortd geseind: Bij de on;wapening
der maximalistische afdeelingen namen de Oek-
rainische troepen 72 kanonnen, 350 machine
geweren en 5.000.000 patronen in beslag. Het
secretariaat-generaal van de Rada heeft een
verklaring gepubliceerd, waariD gezegd wordt,
dat deze de regeering der volkscommissarissen
niet erkent als de regeering der gansche
Russische republiek, aangezien zjj alleen auto
riteit geniet onder de Groot-Russische bevol
king, terwjjl het Dongsbied, de Kaukasus,
Siberië en andere gedeelten van Ruslaud ook
eigen regeeringen hebben.
Het Bureau van mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening meldt
De vooruitzichten voor den Nederlandschen
veestapel worden steeds donkerder. Het kost
de grootste moeite de uiterst karige rantsoenen
voor de paarden in gebruik bjj bedrjjven van
handel en industrie beschikbaar te stellen
nadat tal van moeiljjkheden zjjn overwonnen
kan verwacht worden dat in Jan. voor deze
dieren melassevoeders beschikbaar zullen ko
men.
De toestand voor melkgevend vee is iets
gunstiger, vermits bjj toekenning van niet
meer dan 10 a 15 K.G. voederkoeken per
maand voor elke melkgevende koe, het moge
ljjk zal zjjn de wintermaanden door te komen.
De varkens- zoowel als de pluimveestapel
gaat den ondergang tegemoet de cijfers by de
veevoederbureaux aangehouden wjjzen op eene
vermindering die, bjj vergeljjking tusschen
Augustus en December, voor varkens aanzien
lijk meer dan een half millioen, voor pluimvee
zelfs eenige millioeoen stuks bedraagt. De
reden is waarschijnlijk dat alle fokkirjj op
gehouden en de jonge dieren opgi ruimd zjjn.
Voor varkens zal in de wintermaanden geen
voeder beschikbaar komen voor pluimvee zal
de verstrekking, die nu slechts 1/30 van de
benoodigde hoeveelheid bedraagt, wellicht ge
heel moeten ophouden.
Het aantal theologische studenten is te
Utrecht de laatste vjjf jaren van 155 tot 96
gedaald te Leiden van 77 tot 43 te Gro
ningen van 45 tot 23. Op het oogenblik
zyn er in de Ned. Herv. Kerk 141- vacturen
en gemiddeld zyn er jaarljjks 40 nieuwe vaca
turen tengevolge van emeritaat, overljjden en
overgaan in andere betrekkingen.
Vrjjdagmidlag werden 17 bootwerkera, die
op het stoomschip »Manitowac« aan het werk
waren, aangehouden met uit de lading van
dat Reliefsehip ontvreemd spek. Zaterdag zjjn
deze 17 weer gewoon aan den arbeid gegaan,
doch toen Maandagmorgen de firma Müller en
Go. 150 man noodig hadden, werden ze niet
meer tot het werk tpegelaten. Van 8 dezer men
schen zyn ook reeds de boekjes afgenomen.
Toen nu Maandagmorgen deze menschen werden
uitgeslaten werd door de voor het aanneem-
lokaal aan de Sint Jobshaveu geposteerd^
