Van het Westelijk oariogstoonesl.
Yan het Oostelijk oorlogstooneel.
Op Zee
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Qfficieele communiqués.
De strijd in Vlaanderen.
Het nieuwe Engelsche offensief.
Nog een en andet* gered.
De „Seeadler''^
bet bestaande gebrek aan licht en warmte, de
schouwburgen e. d. maar gesloten moesten
worden. Het wil ons voorkomen, dat men
daarbij van het onjuiste standpunt uitgaat,
dat wat men voor zichzelf goed of in casu
verkeerd acht, ook op gelijke» wijze door het
stadsbestuur moet worden beoordeeld. Wan
neer men daar al dan niet principiëele bezwaren
heeft tegen opera, tooneel of concert, dan be
hoeft geen rekening te worden gehouden met
de meeuigen van anderen, maar getracht dat
eigen inzicht op te driDgen en, als overheid,
het op te leggen tevens.
Hiertegenover sta lijnrecht ons standpunt
ten deze. Niet wat wij zelf wenscben or niet
wenschen, maar wel met het oog op het al
gemeen belang nuttig en noodig is, geve den
doorslag.
Binnen de perken van orde en zedelijkheid
late men de burgers vrij of en zoo ja in welken
vorm zij hunne genoegens in het openbaar
willen kiezen Wij meeneu te weten, dat er
vele Katholieken zijn, die ondanks gemeen
schappelijke geloofswortel en coalitie, ten
deze dichter bij de vrijzinnigen staan dan bij
de anti-revolutionaire bondgenoten, ja dat zelfs
niet alle christelijk-historischen op dit punt
»goed in de leer zijn."
In deze tijden, wij geven het gaarne toe,
eischen ook andere overwegingen, brandende
kwesties en lichtende punten, de aandacht bij
de bepaling van de houding der ovérheid.
Verbod van tooneelvoorstellingen e. d., zijnde
deze niet broodnoodig, heeft met het oog op
warmte- en lichtbesparing een aantrekkelijken
klank. Maar meer ook niet. Want geheel
afgescheiden van het bovenbedoelde standpunt,
dat wij ook in normale tijden p'egen te be
strijden als niet voldoende rekening houdend
met de inzichten van andersdenkenden, zou
een algemeen verbod van openbare vermake
lijkheden blijk geven niet te letten op de be
langen van een deel der burgers, met name
van hen, die op een of andere wijze met het
amusementsbedrijf of wil men »de kunst* te
maken hebben, ja daarin hun middel van be
staan vinden.
Tooneelspelers, zangers en zangeressen,
kortom artisten in welke genre dan ook, por
tiers, zaalwachters en andere geëmployeerden,
mitsgaders de ondernemers, zij zouden al heel
zuinig, kijken wanneer een dergelijke wijze
van zuinigheid werd toegepast. En dit niet
zonder reden.
Waar intusschen de noodzakelijkheid bleek
dat in alle opzichten raar bezuiniging en
beperking van verlichting en verwarming ge
streefd wordt, billijken wij het ten volle, dat
ook cns uitgaan gerantsoeneerd is. Maar
waaneer wij dan zien, dat een even bedacht
zaam als beleidvol en zoo noodig ook gestreng
magistraat als de Haagscbe Burgemeester ten
aanzien van de vraag of de koffiehuizen om
elf dan wel om twaalf uur gesloten moeten
worden tot dit laatste adviseert, dan wijzen
wij ook hier het drijven van den heer Daymaer
van Twist en de zijnen af.
Niet in het opdringen van eigen opvatting,
maar in het rekening houden met de wen
schen van allen, lijkt ons de taak der overheid
gelegen. J. B. Ament.
ïTusschen het muizengat in de Noordzee
dat Horns Rif heet, en de Isodzo staat een ge
weldige onwrikbare muur der Duitsche volken.
Als Churchill wacht, tot die instort, moet hij
geduld oefenen*.
Zoo heeft de Duiscbe minister van bniten-
landsche zaken Dinsdag gesproken. Maar waar
om zou Ctiutchili eigenlijk geen geduld oefe
nen Kan die muur niet instorten Op het
oogenblik, dat de kanselier aan het woord
was, werden er juist een paar steenen uitge-
rammel 1.
De Biitten en de Franschen zitten nu al
dicht bjj het Houthulsterbosch en een bedrei
ging van de achterwaartsche verbinding van Dix-
muiden is geenszins een fantastisch denkbeeld
meer.
Als men een oorzaak zoekt, waarom de
geallieerden geen geduld zouden kunnen oefe
nen, dan zou men den duikbootoorlog moeten
noemen. Maar al zal wel niemand .gelooven,
dat epn verlies van eenige millioenen ton
scheepsruimte voor eilandenrijk in oorlogstijd
niet hinderlijk zou zijn, al spreekt het ook
van zelf, dat de duikbootveldtocht geenszins
bevorderlijk is om de onmiskenbare economische
moeilijkheden van eenige van Engeland's bond-
genooten geringer te maken, en al weet men
Diet, wat er op dit stuk nog het gevolg van
kan worden, voor de oorlogvoering van Enge
land is de heele duikbootcampagne toch tot
dusver nog slechts een zoo weinig directe be
lemmering geweest, dat de Britten op het
westelijk front niet alleen nog steeds over een
groot overwicht aan manschappen, wat niet te
verwonderen is, oeschikken maar dat zjj ook
in den laatsten tijd, volgens verschillende over
eenstemmende berichten, hun artilleristische
meerderheid tot ongekende hoogte hebben
weten op te d ij ven. Beriep zich niet Wolff
op den Engelschen munilie-minister Chuichili,
dat de Britten in een paar weken- in Vlaan
deren meer munitie verschoten dan tijdens den
heelen slag aan de Somme? En in Vlaan
deren is bet krijg bedrijf nog maar in zijn ont
wikkeling.
Nu passen de Duitschers af tijdens dit heele
jaar de „elastische" verdedigingsmethode toe.
De slechts zwakke verdediging van het voorste
deel der „gevechtszone" brengt den oprnar-
cbeerenden vijand verliezen toe, in het bizonder
uit handig opgestelde machinegeweerstellingen,
totdat van verder acbterwaartsch de reserves
aankomen en deu vijand terugwerpen. Dit
klinkt heel goed, en in het voorjaar heeft
deze methode, na het terugnemen van het
Du'.tsche front te Noyon erz., ook geen slechte
resultaten opgeleverd.
Maar als nu die reserves er niet in slagen
den vijand weer terug te werpen, hetzjj dat
zij niet door zijn versperringsvuur heen kun
nen komen of anderszins, dan kan het ge
volg van de „elastische" methode toch niet
anders zijn dan een aanhoudend terreinverlies.
Deze methode vertoont zich in het tegen
woordige stadium van den slag id Vlaanderen
wel wat eenzijdig aan het „retirer" geen ge
brek, het „mieux sauter" laat op zich wachten.
Het kan zijn dut de tegenaanvallen der
Duitschers den vooruitgang van de tegenstan
ders telkens tot staan hebben weten te bieDgen,
vóór dat dezen hun oogmerk hadden bereikt,
al wordt zulks van de andere zijde tegenge
sproken. Het staat vast, dat de Duitschers in
de poozen tusschen de opeenvolgende aanvallen
der geallieerden in, meermalen een gedeelte
van het in hei bij den vorigen aanval verloren
terrein wisten te heroveren, maar bij den vol
genden aanval ging dan toch dit gebied, en
meer dan dat, weer verloren.
Ook nu zijn de dadelijk losgekomen Duitsche
tegenaanvallen niet geheel zonder succes ge
bleven. De Engelschen geven toe, dat zij ten
ZuideD van den spoorweg Yperen-Staden over
een breedte vau 2 kilometer »over korten af
stand* teruggedrongen werden. Dat is dus
in de buurt van Poelcapelle. Maar het eind
resultaat van den slag van Dinsdag wordt
daardoor toch niet van b teekenis veranderd.
De ontwikkeling vau den slag in Vlaanderen
vertoont dus voor de geallieerden, voor de
eerstvolgeude weken goede vooruitzichten, aan
genomen altijd, dat de verhouding der wcder-
zijdsche strijdkrachten ongewijzigd blijit. Mocht
het resultaat zyn, dat de Duitschers van de
kust worden afgedreven, dan kunnen de En
gelschen nog geduldiger zijn dan te voren,
want een gevaarlijke basis voor tochten van
duikbootrn en luchtstiijdkrachten zal dan den
Duitschers zijn ontiukt.
LONDEN, 10 October. (Reuter.) Officieel
avondberichtIn den loop van den dag heb
ben aanvallen van den vijand op onze nieuwe
stellingen in de buurt van den spoorweg
Yperen Staden tot plaatselijke gevechten
geleid, zonder dat eenige wezenlijke verande
ring in den toestand ontstond.
Er werden geen verdere tegenaanvallen door
den vijand ondernomen onze troepen op het
gevechtsfront hebben zich in de gisteren ver
overde stellingen ingericht, in weerwil van
den slechten toestand, waarin het terrein ver
keerde.
Dewederzijdsche artillerie-actie duurde voort.
Het aantal door ons gisteren gevangen ge-
maakten, dat tot dusver is gerapporteerd, be
draagt 2038, onder wie 29 officieren. De 400
door de Franschen' gevangen gemaakten zijn
onder dit getal begrepen.
Wij veroverden eveneens eenige veldkanonnen
en een aantal machinegeweren en loopgraaf
mortieren.
LONDEN, 10 Oct. (Reuter.) Officieele
mededeeling over de luchtgevechten.
Den 9en dezer werd een weinig gevlogen,
behalve aan het gevechtsfront, waar onze
vliegers druk in actie waren, ondanks den
kraehtigen stormwind en de dichte wolken.
De nieuwe batterijstellingen van den vijand
en andere geschikte doelpunten werden door
onze vliegers aan de artillerie gewezen, dié
ze onder vuur nam.
De vliegers bleven den geheelen dag in
contact met de infanterie en bestookten vij
andelijke troepen met machinegeweren.
Er werd oveidag een ton bommen gewor
pen op Staden en des nachts nog twee ton
op de stations van Rousselaere, Kortrjjk,
Meenen en Ledeghem. Een vijandelijke trein
werd getroffen, hetgeen een aantal ontplof
fingen ten gevolge had.
In luchtgevechten werden vier Duitsche
machines neergeschoten en twee andere stuur
loos omlaag gedreven. Twee van onze vlieg
tuigen worden vermist.
LONDEN, 11 Oct. (Reuter.) Officie ©1
middagberichtZware regens gisterenavond.
De vijandelijke artillerie heeft vannacht weer
ton W. van Passchendaele groote bedrijvigheid
aan den da,/ gelegd.
Anders niets van belang te melden.
BERLIJN, 10 Oct. (Wolff.) Officieel
avondberichtIn Vlaanderen wisselende vuur-
werkzaamheid. In het Chaume-bosch, be
oosten de Maas, voor ons gunstige plaatse-
fijke infanterie-gevechten,
BERLUN, 11 Oct. (Wolff) Officieel: Le
gergroep Rupprecht In het Vlaamsche kust-
vak en tusschen Blankaertzee en Poelcapelle
steeg de artilleriestrijd 's namiddags tot groote
hevigheid.
Bij Draaibank vielen de Franschen opnieuw
aan, zonder succes te behalen.
Op de gevechtsterreinen ten O. van Yperen
was het vuurduel sterk, maar de Engelschen
vielen niet aan.
Bij den 's avonds over Zonnebeke en Zand
voorde zich ontwikkelenden luchtslag, waaiaan
ongeveer 80 vliegtuigen deelnamen, werden 3
vijandelijke vliegers neergeschoten.
Legergroep van den Duitschen kroonprins
Op den oostelijken Maasoever ontrukten Neder-
rijnsche en Westfaalsche batlajons na een ge
slaagde vuurvoorbereiding den Franschen door
een krachtfgen stormloop belangrijke stukken
terrein in het Chaume-bosch. De vijand deed
viermaal een kraehtigen tegenaanval, die steeds
met zware verliezen mislukte. Meer dan 100
gevangenen en eenige machinegeweren vielen
in onze handen.
Ook ten Z.W. van Beaumont en bij Bezan-
veaux had een aanval op de Fransche linies
volledig succes.
Reuter's bjjz, correspondent by bet Fransche
leger in Vlaanderen meldt o.a. nog, dat de
Franschen in ruim twee uur, na de Duitschers
te hebben teruggedreven, de eerste gevechls-
doelen bereikten zonder groote verliezen. Om
acht uur werd gerapporteerd, dat zijn in het be
zit waren van de Gambettaboerderij, vlak ten
zuiden van Mangelaere, en de Vitoriahoeve,
gelegen aan de uitmoudiug van de Corverboek
in de St. Jansbeek. Op den uitersten linkervleu
gel viel het dorp Draaibank in Fransche han
den en nu werd de opmaisch voorgezet tus
schen de Corverbeek en Mangelaere. Bij den
eersten aanval maakten de Fanschen 300 ge
vangenen en veroverden zij twee kanonnen en
vier mitrailleurs. Om elf uur veroverden zij
Mangelaere.
Op het oogenplik, dat dit. telegram verzon
den werd, waren zij op den rechtervleugel
binnen de duizend yards genaderd van het
Houthulsterbosch, waarbij zij voeling hadden
met de Engelsche troepen, terwijl zij op den
linkervleugel langs de Corverbeek oprukkend,
het bosch ongeveer op gelijken afstand geuar
de<d waren.
De Fransche artillerie heeft ook thans weer
kranig werk geleverd's morge s vóór den
aanval konden de vliegers nog waarnemeD,
maar tegen drie uur 's middags begon het zoo
ontzettend te regenen, dat de batterijen hun
arbeid moesten voortzetten in het halfduister.
Niettemin duurde de beschieting van de aan
te vallen stellingen voort tot deu avond met
een hevigheid, welke den Duitschers wel moest
waarschuwen voor hetgeen volgen zou. Hun
antwoord was betrekkelijk slap en merkbaar
slecht geleid.
Ds Fransche aanvoerder, generaal Antoine,
heeft van de terreingesteldheid het grootst
mogelijk nut getrokken. Met zijn linkervleu
gel gedekt door een strook moerasgrond tus
schen het Yserkaraal eu den Dixmuiden-Li-
zerneweg, geeft hij in drie opeenvolgende spron
gen zijn front tot bjj het Houthulsterbosch
vooruitgebracht, en dat met bijzonder gerine
verliezen, steeds zorgende op de flank een strook
onbegaanbaar terrein te houden als dekking
tegen eventueele Duitsche aanvullen, waai bij
de gewassen Corverbeek goede diensten bewees.
Elke ruk voorwaarts werd voorbereid door
een artilleriebeschieting, welke den Duitschers
beletten kraehtigen tegenstand te bieden. De
Duitsche taktiek voor ecbelonneering in de
diepte ter verdediging tegen aanvallen heeft
gefaald.
De Duitschers hebben onder den druk van
den vijand reeds «en gedtelte van lino artille
rie, vooral de zware stukken, uit het geducht
versterkte bosch teruggenomen, maar er zyn
nog batterijen genoeg aanwezig om dit steun
punt tot een err.stigen hinderpaal te maken.
Blijkbaar wil de vijand geweldigen tegenstand
bieden voordat hij zulk eeu belangrijk, ver
sterkt punt opgeeft. Nochtans is zyn positie
niet banjjdenswaardig, daar de Engelschen van
hun nieuwe stellingen bij Poelcapelle de ach
terzijde van het boech en de wegeü, die van
het oosten erheen leiden, beheerschen, terwijl
de Franschen in het westen opdringen en een
aant 1 kanonnen op het bosch gericht zijn.
Reuter zendt nog een aantal uitvoerige te
legrammen van zyn byzondere coirespondenten
betreffende het Dieuwe offensief aan bet Wes
telijk front. Wij stippen hieruit de volgende
bijzonderheden
By den aauval, die door Engelsehen en
Australiërs werd gedaan, werd de vijand op
sommige punten 2/3 mijl teruggedieven.
Het weer was zoo slecht als maar mogeljjk
was. Er woei een orkaan eu het regende in
stroomen.
De moeilijkheden van het gevechtsterrein
gaan alle beschrijving te boveu. De granaat-
trechters staan vol water j zelfs de verstei-
kingswtrken zyn door den wind met sljjk be
dekt. De gevangene geven grif toe, dat nie
mand bij zulk weer eeu aaoval had verwacht.
Onder ben bevinden zich manschappen van de
195e divisie, pus van het Russische front aan
gevoerd, en hartelijk teiug verlangende naar
Rusland. Dit is de derde divisie van het
Oostelijk front, die binnen vijf dagen verslagen
wordt.
De vijaud bad gepoogd een tegenaanval te
doen op wat hij bljjkbaar als een zwak punt
in het Engelsche front bjj Reutel beschouwde.
Maandagmiddag melclden de vliegers reeds
dat vijandelijke colonnes zich laugs den weg
van Meenen bewogen en de vyandulyke artil
lerie opende hier en daar een hevig sper
vuur. De Engelschen openden echter zulk
een verpdetterend bombardement, dat de po
ging met zware verliezen verijdeld werd.
Het bleek, dat de vijand bij dit offensief
zyn front veel krachtiger verdedigde dan bjj
vorige aanvallen, waaruit schijnt te moeten
worden opgmaakt, dat hij is teruggekeerd
tot zjju vroegere taktiek om meer op zjju
manschappen te veitruuweu dan op zjjo gebe-
tonneerde stellingen. Volgens de laatste be
richten doen de Duitschers hevige tegenaan
vallen aan beide zijden Vt,n den weg IJperen
Roesselaere.
In het verwoeste sturije Yperen bevonden
zich, bedolven onder het puin der stukge
schoten woonhuizen en fabiieken, verscheidene
machines en mechanische voorwerpen, welke
nog waarde vertegenwoordigden. De Belgische
genie is er in geslaagd, na zes maanden aroeid
talrijke voorwerpen van waarde uit het puin
te voorschijn te halen. Aanvankelijk kon dit
uiterst gevaarlijke werk slechts bij dag ge
schieden, bjjkaris onder bet oog van den vijand,
die de stad met groote hevigheid beschoot.
Een tiental genie-soldaten, bijgestaan door
eeu twintigtal man der hulptroepen, hebben
het werk verrieht, waarbij slechts een van
hen werd gewond. Onder de voornaamste
werktuigen, die langzaam doch gestadig naar
de Belgische linie zjjn gesleept, bevindeD z ch
een stoommachine van 250 p.b., twoe stoom
ketels van 15 ton elk, een boormachine van
7 ton voorts 40 ton koper, 70 ton lood en
100 ton ijzer, die in 50 waggons naar de
Beigische mBriitisinstellingen zjjn vervoerd.
Ten einde met de rechten der eigenaren
zooveel mogelijk rekening te houden, is het
groote matuiaal nauwkeurig uitgezocht en
ingeboekt, vóór dat het over de militaire
fabrieken werd verdeeld.
De waarde van het eeD op die wjjze is ge
red, wordt op meer dan één miliii en geschat.
PETROGRAD, 10 Oct. (P. T. A.) Aan
het noordelijk front bij het dorp Ikskoel bom
bardeerde de zware vijandelijke artillerie de
vooruitgeschoven Russische stellingen.
In den sector ten Z. van Pskof waren de
vijandelijke batterijen zeer actief. Zij be
schoten vooral de stelling ten Z.O. van Spi-
tali, op welke ongeveer 1200 projectielen ge
worpen werden.
In de Golf van Riga verschenen 11 vijan
delijke motorbooten, die door de Russische
artillerie onder vuur werden genomen.
Levendiger artillerie-vuur in de streek ten
N. van het Miadzol meer.
In de Oostzee ontmoetten Russische pa
trouille-booten den 9den Oct. op vier mijl
afstand van den Michel-vuurtoren aan de
Straat van lrben 10 mijnvegers, met welke
zij een gevecht begonnen. Een vijandelijke
boot geraakte in brand, waarna de vijand in
zuidelijke richting wegvoer.
Den zelfden dag kwamen 14 vijandelijke
vliegtuigen tot dicht bij Zerelverscheidene
vliegtuigen daalden neer op het water en
wierpen, echter zonder eenig resultaat, mijnen
op een transportschip.
Den 9en Oct. wierpen Russische vliegers 20
bommen op de stations Rodenpois en R ga.
Jn de buurt van de hoeve-Hiuzenberg en in
de richting Boetsjasj werden vijandelijke vlieg
tuigen omlaag geschoten.
Omtrent de „Seeadler" verneemt de „Daily
Mail" uit Sydney nog de volgende bijzonder
heden
Het Duitsche kaapschip „Seeadler", een schip
van ongeveer 4000 ton, was als Noorsch hout-
schip vermomd uit Duitschland vertrokken,
