Op Zee
BINNENLAND.
UIT 0UGE OMGEVIHG.
Een vliegeraanval op
Zeebrugge.
Een episode ui< den bergoorlog.
Socialistische Vredes
conferentie.
De gevangenschap
van den Tsaar.
De „Arbole" gezonken.
Distributie van brandstof.
Uit Oost-lndië.
Nieuwe Nijverheid in
Zeeuwsch>V laanderen.
Vele van die inrichtingen zyn berekend op
van man tegen man werd de vijand hier en daar
tot over onze oude linie teruggeworpen, die
tot aan Arleux weder geheel in onze handen is.
Ten zuiden van de kom van de Scarpe woedde
eveneens een verbitterd gevecht. In de in el
kaar geschoten stellingen weerstonden onze
dappere troepen meermalen den vijandelijken
stormloop. Ook daar zijo alle aanvallen der
Engelschen mislukt; Aan de vleugels werden
de vjjandelijke aanvalscolonnes reeds door bet
vernietigingsvuur gestuit. Da Engelschen leden
wederom buitengewoon zware verliezen.
De 28e April is een nieuwe eeredag voor
onze infanterie, die door de andere wapeneo
uitmuntend gesteund, tegen haar taak volkomen
opgewassen bleek te zijn.
By de andere legers aan het Westelijk front,
ook aan de Aisne en in Champagne, is de
toestand niet veranderd.
Zondagnamiddag had er weer een aanval
van vliegers op de haven te Zeebrugge plaats.
De aeroplanen werden geweldig beschoten de
aviateurs wierpen bommen.
By den laatsten aanval, waarover een com
muniqué van Beilijn spreekt, werden vijftien
bommen geworpen. Deze vielen in 't water
nabij marinevaartuigeo, maar jjeen enkele trof
doel. Het wbter spoot bijwijlen 40 meter om
hoog. Door den luchtdruk werden twee loodsen
op den havenmuur beschadigd deze moesten
onmiddelyk hersteld worden door burgelijke
timmerlui uit Biankenberge.
Een telegram meldt nog enkele bijzonder
heden over den strijd van een vooruitgeschoven
stelling op de top van de Lavaredo.
De Italiaansche stelling bestond uit loop
graven en ingegraven schuilplaatsen en lag op
de Sextenstein Albo (2530 M. hoog) een steile
bergtop waarheen men van de Italiaansche
stellingen op de Sexlentein Bosso langs twee
steile bergwegen kan komen. De nadering van
de zijde der vijandelijke stellingen op den To-
blinger Knoten is het gemakkelijkst.
De Sextenstein AIto vormt voor de Oosten
rijkers een uitstekende waarnemingspost, en
tevens een hinderpaal voor alle mogelijke be
wegingen in de omringende streek. Het is dus
volmaakt begrijpelijk, dat de vijand in de eerste
maand van dit jaar het plau beraamde, zich
vau deze stelling meester te maken.
Volgens de verhalen van krijgsgevangenen
waren de toebereidselen zeer omvangrijk. Om
streeks half Februari begonnen de Oostenrij
kers een tunnel te graven in de dikke sneeuw
laag. welke de berg bedekte. Deze tunnel begon
in hun linies op de Toblinger Knoten en liep
naar het centrum onzer stellingen.
Om goed richting te houden, moesteu de
arbeiders nauwkeurig op de afgesproken mi
nuut gedurende enkele seconden dikke ijzer-
draden uit de tunnel omhoog steken. Van den
waarnemingspost op den Knoten nam men dan
den stand van de ijzerdraden waar en gaf de
goede richting aan. Ma ruim twee maanden
arbeid was de tunnel 70 cM. breed en mans
hoog, tot op slechts enkele meters van onze
linie gevorderd.
Ten einde de afdeeling welke de bestorming
zou uitvoeren, in de gelegenheid te stellen de
tunnel gemakkelijk te verlaten, had men ter
rechterzijde van de tunnel acht gangen aange
bracht, door dunne sneeuwmuurtjes gesloten,
en voorzien van kleine laddertjes.
Op 21 April, om 11 uur in den avond, na
een korte, maar zeer hevige voorbereiding der
artillerie, verbrak de Oostenrijksche stormco-
lonne de acht scheidsmuren en wierp zich op
onze wachtposten. Zij slaagden er in eenigen
onzer mannen te dooden, maar de overige
konden alarm maken en in de duisternis ont
spon zich nu een woedende strijd met hand
granaten en dolkmessen, gedurende welken het
kleine Italiaansche garnizoen, ten deele in zijn
8chuilholen verrast, het onderspit delfde, vooral
omdat behalve eenige officieren, de comman
dant al dadelijk gedood werd.
Onmiddellijk trachtte de vijand zich het be
haalde voordeel ten nutte te maken, door in
de Italiaansche stellingen van den Sextentein
Basso af te dalen, maar een moorddadig mitrail
leur- en geweervuur deed hem afdeinzen, waar
op hij poogde, zich op den berg zelf te hand
haven.
Nog dienzelfden nacht organiseerde het Itali
aansche opperbevel een tegenaanval. Omstreeks
6 uur in den morgen van 22 April opende
de Italiaansche artillerie het vuur op den Sex
tenstein Alto Dit zeer nauwkeurig vuur nood
zaakte een deel der Oostenrijkers om zich in
de schuilplaatsen te bergen en een ander deel
om zich van den bovensten top van de stelling
terug te trekken. Ondertusschen werd de vij
and verrast door een omtrekkende beweging
van twee Italiaansche detachementen, die, na
ernstige terreinmoeilijkheden te boven zijn ge
komen, langs de bovengenoemde steile toe
gangswegen ten aanval naar boven waren ge
klommen.
Verrast door den bliksemsnellen overval,
gaven de Oostenrijkers zich over, terwijl an
deren haastig retireerden, onder dekking van
een klein detachement, onder een officier. Deze
achterhoede trachtte een hardnekkigen tegen
stand aan den aanval der Italianen te bieden,
maar nadat de aanvoerder gesneuveld was, gaf
zij zich over.
Zoo geraakte de stelling op den Sextenstein
Aldo weder geheel en al in ons bezit.
Naar Dagens Nyheter meldt is Zaterdag de
eerste voorbereidende beraadslaging met het
oog op de socialistische vredesconferentie in het
Ryksdaggebouw te Stockholm gehouden. Be
halve Troelstra, Albarda en van Kol, namen
Stauning, Branting, Möller en Soderberg daar
aan deel. Troelstra is tot voorzitter van het
uitvoerend comité gekozen, maar Branting
heeft de eerste zitting geleid.
Verder is de Belgische socialist de Brouckère
te Stockholm aangekomen. Binnen eenige dagen
reist hij naar St. Petersburg door. In de vol-
geude dagen worden Huysmans en van der
Velde verwacht.
Duitsche bladen vernemen uit Genève dat
in het bestuur der Fransche socialisten dertien
stemmen tegen elf vóór bet voorstel tot het
zenden van partijgenooten naar de Stockholm-
sche conferentie zijn uitgebracht. De nationale
raad der Fransche socialisten zal nu iu laatsten
aanleg beslissen.
Het St. Petersburgsche tslegraafagentschap
meldt Ingevolge stappen van afvaardigden
van het tweede leger, die opsluiting van den
vroeger6n tsaar in de Peter en Paulsvesting
eischten en wegens pogingen van de omgeving
van den tsaar om de hem bewakende soldaten
voor zijn zaak te winnen, had de uitvoerende
commissie uit de arbeiders besloten een onder
zoek naar de bewaking van Nicolaas II in te
stellen.
Blykens nadere berichten zullen de uitkom
sten van dit verzoek waarschijnlijk de over
brenging van den vroegeren tsaar en zijn ge
malin naar St. Petersburg tengevolge hebben.
Naar de Frankf. Ztg. over Skandinavië ver
neemt zyn de landgoederen Livadia en Messan-
dra door den staat genaast. Er zullen herstel
lingsoorden voor soldaten van gemaakt worden.
De moeder van den tsaar, keizerin Maria
Feodorowna, bevindt zich te Ai Todor in de
Krim. Zjj heeft volle vrylieid van beweging.
Nikolaas Nikolujewits is bezig met gedenk
schriften.
Te Hoek van Holland is binnengekomen het
Nederlandsche stoomschip »Folminac met aan
boord een stuurman en een matroos van de
Deensche bark »Arbole«. De beide mannen
werden in de Noodzee opgepikt van een on-
derstboveu drijvende sloep. De rest van de
bemanning van de >Arbole«, bestaande uit
12 koppen, is waarschijnlijk verdronken.
Nader vernemen wij, dat de Deensche bark
thuisbehoorde te Vossel en ten noorden van
Doggersbank op weg van West-Hartepool naar
Aachnus op 25 April opeen mijn isgeloopen.
De eerste en tweede stuurman en een licht
matroos wisten zich op een omgeslagen red
dingsboot te redden. Na 24 uur in storm
achtig weer te hebben rondgedreven werd de
eerste stuurman krankzinnig en sprong in zee
de twee anderen hielden het nog 48 uur vol
werden toen opgevischt door het Nederlandseh
stoomschip »Folmina«, en zwaar gekwetst
meegenomen naar Hoek van Holland. De toe
stand van den n.atroos was van dien aard, dat
zijn ontscheping hier niet wenschelijk bleek,
zoodat hij op de »Fo!mina« doorging naar
Rotterdam. Ook de stuurman leed hevige pijnen.
De Marineautoriteiten stelde een onderzoek in.
Ter uitvoering van de circulaire van den mini
ster van landbouw, nijverheid en handel' van
24 Maart iu zake distributie van brandstoffen
voor huisbrand en klein-industiie, heeft de
rjjkskolendistributie aan de brandstoffencom-
misie regelen van distributie met distributie
stelsel toegezonden.
De rijkskolendistributie vestigt er de aan
dacht op, dat, alvorens deze gegevens door
haar zijn verwerkt, de rantsoenen niet kunnen
worden vastgesteld.
Inmiddels kan reeds thans worden medege
deeld, dat het minimum-rantsoen, waarover
een ieder, dus elke bewoner van een woning
met één haardstede, van 1 Mei 1917 tot 1
April 1918 zal kunnen beschikken, zal be
dragen 12 H.L. steenkolen (anthraciet, eier-
brikketten of kaeholkolen). 1 H.L. steenkool
staat gelijk met 11 /2 H.L. cokes of 200 stuks
bruinkoolbriketten of 200 stuks turf.
Voorts dient de distributie van het gas door
de gasfabrikanten zoodanig te worden geregeld,
dat eeD ieder, die op gas kan koken, dit ook
gedurende de zomermaanden kan blijven doen.
Voor woningen met 2 haardsteden en meer
zullen bijslagen worden verstrekt echter met
dien verstandp, dat deze bijslag voor elke
haarstede geleidelijk minder dan 12 H.L.
steenkolen zal bedragen, zoodat er in het al
gemeen Diet op gerekend mag worden, rnag
in het winterseizoen 1917/18 meer dan 2 ver
trekken (de keuken inbegrepen) behoorlijk
verward zullen kunnen worden.
Voor openbare gebouwen, winkels, kantoren,
hotels en dergelijke, nader in het distributie
stelsel omscheven, zullen afzonderlijke rant-
soeneh worden gesteld.
Reuter heeft al gemeld, dat er drie deel
nemers aan den opstand in,Palembang terecht
gesteld zijn. De correspondent te Soerabaja
se'mt d.d. 21 dezer de volgende bijzonderheden
De terechtstellingen hadden plaats in tegen
woordigheid van den assistent-resident Oudkerk
Pool, den plaatselijken geneesheer van Palem-
bang dr. G. J. Neeb en gevangenisbeambten
om 7.10 des morgens Alle veroordeelen moes
ten zich by het beklimmen van het schavot
steunen. Een groot aantal inlandsche toeschou
wers werd door plaatselijke politie op een
afstand gehouden. Zeventig man infanterie en
gewapende politie stonden gereed voor elke
gebeurtelijkheid. Dd bevolking deukt dat de
opstandelingen onkwetsbaar zijn voor geweer
kogels en dat ze daarom opgehangen ziju. Er
is bij de terechtstelling overigens niets bijzon
ders voorgevallen.
De terechtgestelden haddan deelgenomen
aan den opstand in Rawas.
Meer dan eens kon men in den laatsten
tijd lezen van papieren ballons, die hier en
daar iu ons land neerdaalden';
Maandagmiddag kreeg ook onze gemeente
bezoek van deze luchtreizigers.
Een kwam er terecht op het houtterrein
van den heer Bril eu een viel in den oesterput.
Het neerkomen van deze ballons veroorzaakte
nog al wat belangstelling eu meer dan een
keek er naar met schuwen blik, al zijn ze
ook totaal gevaarloos.
De jongste gebeurtenissen zijn de oorzaak,
dat men met wantrouwen aanziet, wat van
boven komt.
Aan de Rijksnormaallessen te Axel zijn
bevorderd van de derde naar de vierde klasse
J. J. Kaan en C. P. Kolijn te Ter Neuzen,
C. J. Overbeeke en M. Vinke te Ossenisse,
A. J. M. Serrarens en P. A. de Smet te Stop
peldijk, H. A. J. de Vries te Kloosterzande,
F. M. Mangold te Axel, E. E. M. Waeiput
te Zuiddorpe.
Van de tweede naar de derde klasse: P. J.
van der Bent en M. J. Vermeulen te Ter
Neuzen, G. Lauret. te Overslag, E. F. Poppe
te Graauw, F. G. Jansen Verplanke te Hengst
dijk, M. L. Dankaart te Terhole, A. F. Rein-
boud te Hulst, A. E. Vermandei te Sas van
Gent.
Van de eerste naar de tweede klasse J. M.
van Mossevelde te Koewacht, C. P. 01 ijslager
te Axel, J. A. van de Velde te .Ter Neuzen.
Van de eerste afdeeling der voorbereidende
klasss naar de tweede afdeeling P. J. Olij-
slager le Axel.
Dat de oorlog, die nu reeds meer dan dui
zend dagen op vreeselijke wijze zijn scepter
voert in geheel Europa, op allerlei gebied
groote veranderingen teweeg brengt, is alom
te bemerken.
De voortbrengselen van de oorlogvoerende
landen zijn voor de neutralen, alzoo ook voor
Nederland, niet of bijna niet meer te ver
krijgen. Oorlogstoestanden waren oorzaak,
dat óf de fabrieken moesten worden gesloten,
of de productie voor hun eigen gebruik meer
dan noodig |was, zoodat ons land meer en
meer op zichzelven- werd aangewezen. Ter
wijl industrieën uit andere landen naar ons
land werden overgebracht.
Het gevolg daarvan is, dat in Nederland
tal van fabrieken werden opgericht.
Ook in Zeeuwsch-Vlaanderen heeft de oor-
logssoestand zijn invloed laten gelden en ver
schillende industrieën hebben zich daar ge
vestigd. Het is bekend, dat tal van inrich
tingen voor het bewerkeu van vlas zyn op
gericht en opgericht worden, terwijl nog plan
nen voor industrieën op ander gebied in wor
ding zyn.
oorlogstoestand en zullen na den oorlog ver
dwijnen. Andere daarentegen zijn opgericht
met het doel ook na den oorlog gevestigd te
blijven.
In een van die inrichtingen was het ons
een dezer dagen vergund een kijkje te nemen.
Het was de fabriek voor bewerking van vlas
van de Naamlooze Vennootschap »Nederl.
vlasindustrie CanisvlieU te Westdorpe.
Deze fabriek bestaande uit flinke moderne
gebouwen, met kantoren en directeurswoning
ligt in een polder te Westdorpe in de nabij
heid van Sas van Gent. Zij is naar de eischen
des tijds ingericht met de nieuwste machines
en voorzien van electrische licht- en kracht
installatie.
Rondgeleid door de ondernemende heeren
werd ons van het bewerken van vlas een ver
klaring gegeven. Van het braken, het zwin
gelen, het kunstmatig rooten enz. enz. Alles
deed zien, dat men hier te doen heeft met
een inrichting, die met ernst en energie op
touw is gezet. Men krijgt van het geheel
zoo'n idee van degelijkheid en ondernemings
lust, en dat het aan de laatste bij de onder
nemende heeren niet ontbreekt, bleek ons
uit de mededeeling, dat binnenkort aan deze
fabriek zal verbonden worden een fabriek tot
het drogen van groenten. Men was zoo wel
willend ons de plannen en teekeningen van
die groentedrogerij te laten zien en ons de
werking daarvan te verklaren.
Het bleek ons daaruit, dat in die inrichting
een zeer groot belang voor den landbouwen
den stand schuilt. Wij hebben in onze streek
in den laatsten tijd gezien, dat onze landbou
wers met den verbouw van kool, koolrapen,
peeën, prei enz. in 't groot zyn begonnen.
Nu is het natuurlijk van groot belang die
producten zoo winstgevend mogelijk te kunnen
verkoopen. Die gelegenheid wordt geboden
als fabrieken tot het drogen en verwerken van
die vruchten in de onmiddellijke nabijheid,
waar deze worden geteeld, bestaan. Daardoor
worden groote sommen voor transporten be
spaard en kunnen de fabrieken in onze streek
meer betalen voor deze producten dan fabrie
ken op verren afstand gelegen.
Dit groote belang wordt in andere streken
meer en meer ingezien, met het gevolg dat
betere prijzen werden gemaakt en de boeren
zich aldaar ook meer op den verbouw van
die groenten hebben toegelegd.
Ook hier verwachten wij, dat de boeren zich
op den zeer winstgevenden verbouw van die
groenten zullen gaan toeleggen, vooral nu er
een gelegenheid komt, om die producten ge
makkelijk en met meer winst van de hand te
doen.
De fabriek waarvan hier sprake is, zal door
de ondernemers zoodanig worden ingericht, dat
gedurende een seizoen, wat gerekend wordt op
op 200 werkdagen, een hoeveelheid van
1 200.000 K.G. groenten kunnen worden ver
werkt, dat wil zeggen, gesneden, gedroogd en
verpakt voor den handel.
Een groote factor is voor deze fabriek, dat
uit onderzoekingen is gebleken, dat het be-
noodigde zuivere bronwater in voldoende mate
kan worden verkregen.
Zie daar een onderneming waar velen van
kunnen profiteeren de boeren, de werklieden
en wij hopen ook de ondernemers de heeren
Nolson, De Meyer eu Van Rompu te Ter
Neuzen, die zeer zeker bereid zullen worden
gevonden aan belanghebbenden meerdere inlich
tingen te geven.
Zondagnamiddag geraakte op de Axelsche
Sassing het 4-jarig zoontje van den werkman
O. al spelende in het kanaal, met het onge
lukkig gevolg, dat het knaapje levenloos werd
opgehaald.
Tot onderwijzer te St. Jansteen is be
noemd de heer A. Pluijm te Westdorpe.
Bij de Vrijdag te Sas van Gent gehou
den stemming voor de veikiezir.g van 7 leden
voor de nieuw opgerichte Kamer van Koop
handel en Fabrieken, stemden 75 van de 87
kiezers.
Gekozen werden de heeren P. A. Neeteson
met 57, V. Verscbaffel met 54, A. G. Stubbé
met 42 en Ch. Pauwels met 39 stemmen.
Voor 3 zetels moet herstemming plaats heb
ben tusschen dp heeren G. de Meijer met 30,
F. Kieboom met 26, G. Stevens met 2t, M.
Verhaak met 23, F. Wauters met 20 en D.
van den Berg met 15 stemmen.
Toegelaten tot de afdeeling A van den
cursus der Ned. Heide-Mij de heeren A. L.
van Dixhoorn te Hontenisse en B. Schelstraete
te Sluiskil.
In de Zondag te Oostburg gehouden
vergadering van de vrijzinnige kiesvereeniging,
werden de aftredende bestuursleden Verhage,
Bleiker en Lucieer met algemeene stemmen
herkozen. Met 98 tegen 19 stemmen werd
het voorstel van het bestuur tot aansluiting
by de Liberale Unie aangenomen. Tot can-
didaat voor de Tweede Kamer werd gesteld
de heer jhr. De Muralt.
